Материалдар / Жұмыс дәптері. Химия пәнінен қызықты тапсырмалар мен есептер 8 сынып

Жұмыс дәптері. Химия пәнінен қызықты тапсырмалар мен есептер 8 сынып

Материал туралы қысқаша түсінік

Бұл жұмыс дәптері орта білім беретін мектептің 8 сыныбына арналған «Химия» оқу-әдістемелік кешенінің құрамдас бөлігі болып табылады. Жұмыс дәптері оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының негізінде дайындалған. Жұмыс дәптеріндегі түрлі тапсырмалар мен жұмыс түрлері оқушылардың белгілі практикалық қабілеттерін қалыптастыруға, үйреніп отырған пәнге деген қызығушылықтарын арттыруға және ғылыми жаратылыстану бойынша білімдерін тереңдетуге мүмкіндік береді. Тапсырмалар танымдық сипатта берілген, ол білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес келеді, оқушылардың өздігінен жұмыс істеуіне ғана емес, сонымен қатар сабақ барысында мұғалімнің басшылығымен жұмыс істеуге де арналған.

Торебекова Сания Сырлыбековна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

07 Қаңтар 2019

13064

33 рет жүктелген

Химия Басқа 8 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

«Балқаш қаласы жалпы білім беретін № 5 орта мектеп» КММ

Химия пәнінен қызықты тапсырмалар мен есептер

Жұмыс дәптері

8 сынып

Құрастырған: Торебекова Сания Сырлыбековна

Химия пәні мұғалімі

_________________________________________

___________________________________________

Балқаш 2018

Кіріспе

Жұмыс дәптерін оқушылардың алған білімдерін бекітуге, сонымен қатар білімді тексеруге қолдануға болады. Орта білім беретін мектептердің мұғалімдері мен оқушыларына арналған.

Мазмұны

Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі бойынша

тапсырмалар мен есептер

1-тапсырма

Реттік нөмірі №35 болатын элемент периодтық жүйеде:

а) қай периодта, қатарда;

ә) қай топта, топшада орналасқан;

б) сыртқы энергетикалық деңгейінде неше электроны бар;

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

2-тапсырма

Н₂СO₃ көмір қышқылының салыстырмалы молекулалық массасын табыңдар.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

3-тапсырма

2 моль фосфор (Ү) оксидінің массасы қандай?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

4-тапсырма
Күкірттің атом құрылысын және электрондық формуласын жазып көрсетіңдер?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

5-тапсырма

АI ( NO₃)₃ алюминий нитратының салыстырмалы молекулалық массасын есептеңдер.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

6-тапсырма
Электродық конфигурациясы мынадай элементтерді анықтаңдар:

1s²2s² 2p⁴ және 1s² 2s² 2p⁶ екі элементтердің қайсысының электр терістігі жоғары болатынын айтыңдар.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

7- тапсырма
Атом саны 6,02 * 10²³болатын күкірттің зат мөлшері қанша?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

8-тапсырма

Натрийге периодтық жүйе бойынша сипаттама беріңдер.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

9-тапсырма

Химиялық элементтердің таңбалары берілген:

Al, K, Cl, Na, Mg, Li, S, Si, Rb, Ag, P, Ar, Cs, Cu, Fr, Fe, H, Au, Ca, Zn

Табу керек:

1) химиялық элементтерді алфавиттік ретпен орналастыру;

2) тұрақты валенттілік көрсететін элементтерді теріп жазу;

3) ауыспалы валенттілік көрсететін элементтерді теріп жазу.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

10-тапсырма. Берілген кестеде қанша зат бірнеше рет кездеседі:

1) химиялық элемент (оттек, кремний)

2) жай зат (сынап)

3) күрделі зат (күміс хлориді)

4) қышқыл (тұз қышқылы)

5) еритін тұз (калий нитраты)

6) оксид (кальций оксиді)

HCl	Mg	CaO	KNO3	Hg	Si	NaOH	CO2	O2	CuO
Si	O2	HCl	NaOH	CaO	Mg	HCl	Hg	KNO3	AgCl
CuO	CO2	Mg	O2	KNO3	CO2	NaOH	HCl	CaO	Si
Mg	HCl	NaOH	Hg	HCl	CaO	KNO3	CO2	Mg	O2
AgCl	O2	KNO3	Mg	Si	Hg	HCl	NaOH	CuO	HCl
CaO	CO2	HCl	Hg	O2	CuO	Mg	KNO3	Si	O2
KNO3	NaOH	AgCl	CaO	CO2	HCl	CuO	Hg	NaOH	AgCl
NaOH	HCl	Si	Mg	O2	KNO3	AgCl	CaO	O2	CO2
CuO	O2	Hg	NaOH	CaO	CO2	HCl	Si	KNO3	AgCl
Hg	KNO3	Si	HCl	CaO	O2	Mg	NaOH	HCl	Hg

Валенттілік табу бойынша тапсырмалар

1-тапсырма

Қажетті элементтердің валенттілігін біле отырып, натрий мен фтордан тұратын қосылыстың формуласын анықтаңыз.

Натрийдің валенттілігі_____________ . Фтордың валентттілігі ___________.

Қосылыстың құрылымы: Na________{__}F_{__}_______{_.}

2- тапсырма

Қажетті элементтердің валенттілігін біле отырып, сутек пен күкірттен тұратын қосылыстың формуласын анықтаңыз.

Сутектің валенттілігі_______ . Күкірттің валенттілігі_______ .

Қосылыстың құрылымы: H_S__

3-тапсырма

Қажетті элементтердің валенттілігін біле отырып, азот пен сутектен тұратын қосылыстың формуласын анықтаңыз.

Азоттың валенттілігі_______ . Сутектің валенттілігі_______ .

Қосылыстың құрылымы: N__H__

4-тапсырма

Келесі қосылыстардың молекулалық формулаларын анықтаңыздар.

А)

Темір(ІІІ) оксидінің молекулалық формуласы
Барий хлоридінің молекулалық формуласы
Натрий оксидінің молекулалық формуласы

Ә)

Азот (V) оксидінің молекулалық формуласы – NxOy,

онда x =___ , және y = ____.

Алюминий(III) оксидінің молекулалық формуласы – AlxOy,

онда x = ___, және y =____.

3. Марганец(VII) оксидінің молекулалық формуласы – MnxOy,

онда x =____, және y =____.

4. Темір(III) оксидінің молекулалық формуласы – FexOy,

онда x =____, және y =____.

5-тапсырма

Сөйлемдердің қайсысы дұрыс, қайсысы бұрыс екендігін анықтаңыз.

	Дұрыс	Бұрыс
Коваленттік қосылыстарда элементтің валенттілігі оның атомы түзген байланыс санына тең.
Иондық қосылыстарда металдың валенттілігі оның атомы жоғалтқан электрондар санына тең.
Иондық қосылыстарда бейметалдың валенттілігі оның атомы жоғалтқан электрондар санына тең.

6-тапсырма
Молекулалық формуланы анықтау

Темір(ІІІ) оксидінің молекулалық формуласы________________________

Барий хлоридінің молекулалық формуласы__________________________

Натрий оксидінің молекулалық формуласы__________________________

Б үгінгі сабақты түйінде: ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Рефлексия

Тапсырманы орындау ______________________________ болды.

Себебі________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

"Бой сергіту" сұрақтары :

1. Бұл элементтің ең көп концентрациясы көздің қарашығында жинақталған. Рет саны 56, валенттілігі ІІ. Осы элементтің атын, таңбасын, салыстырмалы атомдық массасын, валенттігін ата.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

2. Солтүстік орхидеясы осы элементке бай топырақта өседі. Салыстырмалы атомдық массасы 40 - қа тең. Элементтің атын, таңбасын, рет санын, валенттігін көрсет.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

3. Бұл элемент жетіспеген жағдайда өсімдіктің бойы өспейді, жемісінің жетілуі тежеледі. Рет саны 15 тең. Элементтің атын, таңбасын, салыстырмалы атомдық массасын, валенттігін көрсет.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

4. Райхан гүлінің қызғылт гүл күлтешесі бұл элемент көп болған жағдайда көкке, тіпті қара түске боялуы мүмкін. Салыстырмалы атомдық массасы 63, 5 - ке тең. Элементтің атын, рет санын, таңбасын, валенттігін көрсет.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

5. Бұл элемент тілдің сілекей безінде жинақталған. Салыстырмалы атомдық массасы 119 - ға тең. Элементтің атын, таңбасын, рет санын, валенттігін көрсет.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

6. Ағзадағы қанға қызыл түс береді, гемоглобиннің құрамына кіреді. Рет саны 26 - ға тең. Элементтің атын, таңбасын, салыстырмалы атомдық массасы, валенттігін көрсет.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

Рефлексия

Тапсырманы орындау ______________________________ болды.

Атомдағы электрондардың қозғалысы

1 тапсырма. Схеманы сұрақтарға жауап беру арқылы толтыр.

Атом қандай бөлшектерден құралады?
Атомдар біріккенде не түзіледі?
Атомдардың бірдей түрінен қандай заттар түзіледі?
Атомдардың әр түрінен қандай заттар түзіледі?
Жай заттар қандай топтарға бөлінеді?
Қандай күрделі заттарды білесің?

Shape2 Shape1

Shape3 Shape4

АТОМ

Shape6

ЗАТ

Shape8 Shape9

Shape11 Shape10

2-тапсырма

Қабаттарға ең көп дегенде неше электрон сыятынын көрсетіңіз.

n = 1 n=2

n = 1: электрон n = 2: электрон

3-тапсырма: Кестені толтырыңыз

Элемент	Атомдық масса	Протон саны	Нейтрон саны
Si
Fe
Al
Ba
Na
Ca

4- тапсырма:

Сутек екі сутегі атомынан тұратын H2 молекуласы түрінде кездеседі. Сутектің әр атомы бір протон мен бір электроннан құралған. Сутек молекуласының салыстырмалы массасын және килограммен өрнектелген массасын есептеңіз.

Э лектрондардың молекула массасындағы үлесі болғандығы сонша, оны ескермеуге . H2 молекуласының салыстырмалы массасы сутек атомдарының салыстырмалы массаларының тең:
1 1 = .

Килограммен өлшенетін H2 молекуласының массасы бірдей өлшем бірліктегі сутек атомдарының массаларының тең:
⋅ 10⁻²⁷ кг ⋅ 10⁻²⁷ кг = = ⋅ 10−27 кг.

5- тапсырма:

Кестені толтырыңыз.

А)

Элемент	Таңбасы	Атомдық нөмірі (Z)	Протондар саны	Электрондар саны
	Ca		20
Ксенон		54
	Ag			47
Азот			7
	K			19

В)

Элемент	Таңбасы	Атомдық нөмірі (Z)	Протондар саны	Электрондар саны
	Ne		10
Алюминий		13
	Cr			24
Бериллий			4
	Cu			29

6-тапсырма:

Алтын – ең қажетті химиялық элементтердің бірі. Алтынның қасиеттерін анықтаңыз.

протондар саны:

нейтрондар саны:

электрондар саны:

7- тапсырма:

Түсініктерді логикалық ретпен орналастырып «Химиялық элементтердің атом құрылысы» атты әңгіме құрастырыңдар.

1. Химиялық элемент

2. Электрондық қабаттар

3. Протон

4. N = 2п2

5. Ядро заряды

6. Ішкі, сыртқы қабат

7. Металл атомдары

8. Аяқталған, аяқталмаған қабат

9. Нейтрон ( 10 п)

10. Изотоптар

11. Электрон (ē)

12. Бейметалл атомдары

13. Ядро

14. Электрондардың жалпы сандары

15. Атом массасы

16. N 8

17. Атом электр бейтарап

18. Инертті элементтердің атомдары

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Авогадро заңы. Зат мөлшері

1-тапсырма. Бос нүктелердің орнына тиісті сөздерді қойыңдар.

Зат мөлшері ........ өрнектеледі. Бірліктердің халықаралық жүйесінде зат мөлшерінің өлшем бірлігіне ......... қабылданған. Формуласы............
Авогадро саны , белгісі ........, өлшемі......... Ол кез келген заттың 1молінде .........бөлшектер болатынын көрсетеді.
Химияда заттың әрбір молінің массасы ....... деп аталады, өлшемі........., белгісі....., формуласы...........
............... – химиялық реакцияны химиялық таңбалар және формулалар арқылы шартты түрде жазу.
............ – химиялық элемент атомының басқа ...........атомдарының белгілі бір санын қосып алу қабілеті.
Валенттілік мәндері – элемент таңбасының ...... не ...... жақша ішіне......... сандарымен көрсетіп беріледі.

2-тапсырма. Сәйкестендіру

Химиялық әрекеттесуге кіріскен заттардың массасы одан түзілетін заттардың массасына тең	индекс
Әрбір күрделі заттың алыну тәсіліне қарамастан тұрақты болады	Қосылу реакциясы
Элемент таңбасының оң жағынан төменіректе атомдардың санын көрсетеді	Алмасу реакциясы
Заттың формуласының алдында қойылады, молекулалардың санын көрсетеді	Заттар массасының сақталу заңы
Екі немесе бірнеше заттың бірігіп, бір күрделі затқа айналуы	Айырылу реакциясы
Бір заттың бірнеше затқа айналып ыдырауы	Орынбасу реакциясы
Екі күрделі заттың құрамындағы атомдар бірінің орнын бірі басуы арқылы жүретін реакция	Құрам тұрақтылық заңы
Күрделі заттың құрамындағы бір элемент атомының орнын басқа жай заттың атомы басатын, күрделі зат пен жай зат арасындағы реакция	Коэффициент

Рефлексия

Тапсырманы орындау ______________________________ болды.

Заттардың формулалары және химиялық реакция теңдеулері

1-тапсырма:

Төмендегі реакция теңдеулерін теңестіріңдер, қай реакция типіне кіретінін анықтаңыздар?

Ca + CI₂ = CaCI₂ _______________________________

Na₂O = Na + O₂ _______________________________

Ғе + СuCl₂ = ҒеCl₂+ Cu _______________________________

AI + CI₂ = AICI₃ _______________________________

K ₂ S + Na = Na₂S + K _______________________________

Zn O+ HCl = ZnCl₂+ H₂O _______________________________

2- тапсырма:

20 г кальций ауада жанғанда түзілетін кальций оксидінің СаО массасы қанша? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма:

Кальций мен оттек әрекеттескенде 56 г кальций оксиді түзіледі. Реакцияға қатынасқан оттектің массасы мен зат мөлшері қанша?

4-тапсырма:

Бертолле тұзының 2,45 грамы айырылғанда 1,49 грамм калий хлориді түзілді: Осы кезде оттектің қанша массасы бөлінгенін табыңдар?

5-тапсырма:

1 моль магний реакцияға түсу үшін қанша моль оттек қажет және қанша магний оксидінің зат мөлшері түзілетінін есептеңдер.

6-тапсырма:

Кестені толтырыңыздар:

р/с	Қосылыс формуласы	Химиялық элемент %	Оттегінің массалық үлесі %
1	P₂ O₅
2	SiO₂
3	Na₂O
4	Al₂O₃
5	Fe₂O₃

7- тапсырма:

Массалық үлесі 2,4 % H, 39, 1 % S, 58,5 % O – тен ьұратын заттың молекулалық формуласын құраситырыңыздар.

8-тапсырма:

Кальций карбонатының формуласына сай элементтердің массалық қатынастарын есептеңдер.

9-тапсырма

Азот — тіршілік үшін маңызы өте зор элемент, ол жетіспеген жағдайда өсімдіктің жапырағы бозғылт жасыл болып, бойы өспей, жапырағы жұқа және шырыны аз, гүлі майда болады. Өсімдіктегі азот жетіспеушілігін жою үшін: карбамид (CO(NH₂)₂), чили селитрасы (NaNО3) т.с.с тыңайтқыштар қолданылады. Қандай тыңайтқыш құрамында қоректік зат - азоттың массалық үлесі көп?

Жауабыңызды есептеп көрсетіңіз.

(а) CO(NH₂)₂

(b) NaNО₃

Рефлексия

Тапсырманы орындау ______________________________ болды.

Химиялық формулалар мен реакция теңдеулері

бойынша есептеулер

1-тапсырма

Берілген қосылыстардың:

а)кальций мен хлор; ә) азот (V) пен оттек; б) алюминий мен оттек; в) натрий мен күкірт (II) формуласын құрыңдар.

2-тапсырма

Берілген химиялық реакция теңдеулерін теңестіріп, типтерін анықтаңдар:

Nа + Н₂О → NаОН + Н₂ ______________________________________

Nа + Сl₂ → NаСl ______________________________________

Fе(ОН)₃ → Fе₂О₃ + Н₂О ______________________________________

3-тапсырма

Кальций сульфатының СаSО₄ құрамындағы әр химиялық элементтің массалық үлесін (%) табыңдар.

4-тапсырма

Құрамында 16г күкірт болса, күкіртті газдың SО₂ массасы қандай екенін табыңдар

5-тапсырма.

Әктастың құрамы 40% Са, 12% С, 48% оттектен тұрады. Осы заттың молекулалық формуласын табыңдар.

6- тапсырма

Оттекті лабораторияда алатын заттардың аттарын атап, тиісті реакция теңдеулерін жазыңдар.

7- тапсырма

Реакция теңдеулерін аяқтап, тиісті коэффициент қойып теңестіріңдер. Бұл қандай реакция типіне жатады?

S + О₂ = Мg + О₂ =

Р + О₂ = К + О₂ =

8-тапсырма

Оксид дегеніміз _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

9-тапсырма

х г 4,4 г

Мына теңдеуге С + О₂ = СО₂ есеп құрастырып шығарыңдар.

Берілген заттардың: НNО₃, Nа₂О, КОН, РН₃, SО₃, СН₄, СаСО₃, МgО, СuО, NаОН ішінен тек оксидтерді бөліп жазыңдар, ондағы элементтердің валенттігін табыңдар.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10- тапсырма

5 г калий хлоратын КСlО₃ айырғанда қанша грамм оттек алуға болады?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

11-тапсырма

Төмендегі теңдеуді аяқтап, теңестіріңдер:

... + О₂ = СuО Аl + ... = Аl₂О₃ SіН₄ + ...= SіО₂ + ...

12- тапсырма

Берілген қосылыстардың қайсысынан оттек газын алуға болады? СuS, НgО, КМnО₄, СаСО₃. Мүмкін болатын реакция теңдеулерін жазыңдар.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

13-тапсырма

Хлор (VII) оксидін, хром (III) оксидін, калий оксидін алу реакция теңдеулерін жазыңдар.

Айналуларды іске асыруға болатын реакция теңдеулерін жазыңдар:

SіО₂

↑

КМnО₄→ О₂ → Р₂О₅

↓

ZnО

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

14-тапсырма.

Төмендегі айналымды іске асыр:

Н₂О → Н₂ → ? → РН₃ → Р₂О₅

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

15-тапсырма

Химиялық реакция теңдеулерін аяқтаңдар:

Нg + НСl →

Мg + НСl →

S + НСl →

Zn + Н₂SО₄ →

ZnО + НСl →

Fе + НСl →

16-тапсырма

Төмендегі айналымды іске асыр:

Zn → ZnО → ZnSО₄

Мg → МgО → МgСl₂

______________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

17-тапсырма.

720г суды айырып, қанша көлем сутек газын алуға болады?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

18-тапсырма.

Сутектің ауа бойынша тығыздығын табыңдар.

______________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

19-тапсырма

Көлемі 112л сутек қанша көлем оттекпен әрекеттеседі?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

20-тапсырма

Сурет бойынша химиялық реакциялар теңдеулерін құрастырыңыз және теңестіріңіз.

+ =

темір оттек темір (ІІІ) оксиді

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

+ =

Магний оттек магний оксиді

____________________________________________________________________________________________________________________________________

21-тапсырма

Натрий – күмістей ақшыл түсті, жұмсақ сілтілік металл, табиғатта бос күйде кездеспейді. Ауада оңай тотығатындықтан керосин астында сақтайды. Сумен шабытты әрекеттеседі.

(а) Натрийдің сумен әрекеттесу реакция теңдеуін жазыңыз, теңестіріңіз

__________________________________________________________________

(b) Массасы 34г натрий сумен әрекеттескенде түзілетін сутегінің массасын есептеңіз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

(с) Реакция нәтижесінде (b) тапсырмасындағы түзілген өнімдердің зат мөлшерін есептеңіз

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Б үгінгі сабақты түйінде : ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Рефлексия

Тапсырманы орындау ______________________________ болды.

Қызықты есептер

1-тапсырма

"Барий ботқасы" деп аталатын асқазанды рентген арқылы тексеруде жегізетін препараттың құрамында 58, 80% барий, 13, 73% - күкірт, 27, 47% - оттегі болатыны белгілі болса, формуласы қандай?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

2-тапсырма

Қарапайым теңіз жануары теңіз атының қаңқа сүйегі құрамында 47, 83% - стронций, 34, 78% оттек, 17, 39% күкірт болса, молекулалық формуласы қандай?

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

3-тапсырма

Лабораторияда оқушыға тәжірибе жасау үшін 200г оттек керек болды.Оны алу үшін берілген реакция теңдеуі бойынша :

2KMnO₄= K ₂MnO₄ + MnO₂+ O₂

Калий перманганатының KMnO₄ қандай массасы қажет болатынын есептеңдер.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

4-тапсырма

Ас үйде тамақ пісіргенде газ баллонынан 440г С₃Н₈ жағылды:

С₃Н₈ +5O₂= 3CO₂+ 4H₂O

Бұл химиялық реакцияның нәтижесінде көмірқышқыл газының

CO₂қандай массасы түзілгенін есептеңдер. Бөлінген көмірқышқыл газынан құтылу үшін қандай шаралар қолдану керек екенін айтыңдар.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

Шығармашылық тапсырма:

5-тапсырма

Адамның тыныс алуына 1кг массаға шаққанда шамамен сағатына 0,285г оттек қажет екен. Салмағы 50 кг адам дем алу үшін ауаның қандай массасы қажет болатынын есептеңдер. Өздерің оқитын сыныпта оқушылардың 45 мин демалуын қамтамасыз ету үшін қанша килограмм ауа керек екенін есептеп дәлелдеңдер.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

6-тапсырма

Ас тұзы NaCl адам және жануар ағзасындағы негізгі құрам бөлігі. Ересек адамның денесінде 200г. NaCl тұз болады, оның 45г қанда ериді. Тұз ағза мен ұлпаны құрайтын жасуша қызметін қалыптандырады. Адам тәулігіне 5 - 6 грамдай ас тұзын пайдаланса, жеткілікті. Тұз жетіспесе немесе күнделікті мөлшерден артып кетсе ағзаға зиянын тигізеді. артериалдық қысымның көтерілуіне әкеледі.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

Алгоритімді деңгейдің есебі

7-тапсырма:

Әктастың 25грамын жоғары температурада қыздырғанда реакция теңдеуі бойынша :

СаСО₃= СаО+ СО₂

12г кальций оксиді түзілді. Әктас түгел айырылды ма, жоқпа соны есептеп шығарыңдар.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

8- тапсырма

Мыстың 16 грамын оттекпен тотықтырғанда 18г мыс (ІІ) оксиді түзіледі:

2Сu + О₂ = 2Сu О

Мыстың реакцияға түгел түскен –түспегенін анықтаңдар.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

Рефлексия

Тапсырманы орындау ______________________________ болды.

тапсырма

НСІ, Н2SО4, Н2S, НNО, Н3РО4, НҒ қышқылдарының құрамын салыстырып, әртүрлі белгілеріне қарай жіктеңдер.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

тапсырма

217 грамм сынап оксидін қызыдырған кезде, 201 грамм сынап алынды. Осы оксидтің ыдырауынан пайда болған оттек мөлшерін есептеңіз.

2HgO(қ)→2Hg(с)+O2(г)

Әрекеттесуші заттардың жалпы массасы өнімдердің жалпы массасына тең екенін біле отырып, алынған оттек массасын табуға арналған математикалық теңдеу шығу үшін, теңдеуді өзгертіңіз.

___________________________________________________________________

Сынап оксидінің массасын жазыңыз.

___________________________________________________________________

Алынған сынап массасын жазыңыз.

__________________________________________________________________

тапсырма

Мына процестердің қайсысы физикалық өзгерістің мысалы бола алады?

А) Кофені ұсақтау

Ә) Мұздың түзілуі

Б) Тоқаш пісіру

Жауабыңды түсіңдір:

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

4-тапсырма

Келесі тұжырымдардың дұрыс не бұрыстығын анықтаңыз.

	Дұрыс	Бұрыс
Барлық заттар атомдар деп аталатын өте кішкентай бөлшектерден тұрады.
Табиғатта қанша элемент болса, сонша химиялық қосылыс бар.
Химиялық қосылыстар кем дегенде үш элементтен тұрады.
Химиялық қосылыс элементтерге ыдырай алады.
Темір – бұл қосылыс.

5-тапсырма

Мәтінді толықтырыңыз.

Элементтер бірге ____________________, қосылыстар түзеді. Бұл химиялық __________________ болады және заттың ______________ алып келеді. Қосылыс _________________ секілді емес, себебі әр элементтің ______________ бірге қосылып, ________________________ түзеді. Темір _____________________ қосылыс мысалы болып табылады. Оның темір мен күкірттен ___________________________ ерекшеленеді.

6-тапсырма

Келесі қосылыстардың құрамындағы элемент атомдарының қатынасын анықтаңыз.

Молекула моделі	Қосылыстағы элемент атомдарының қатынасы
Су	H : O :
Көміртек оксиді	C : O :
Аммиак	N : H :
Көміртек монооксиді	C : O :

7- тапсырма

Кремнезем – кремний мен оттектің қосылысы. Табиғатта құм күйінде кездеседі. Массасы 4.86 г кремнеземде 2.27 г кремний бар. Кремнеземдегі кремний мен оттектің массалық үлесін анықтаңыз. Кремнеземдегі кремнийдің массалық үлесін есептеңіз. Нәтижені жүздік үлеске дейін дөңгелектеңіз.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

Рефлексия

Тапсырманы орындау ______________________________ болды.

Газдардың қасиеттері

1-тапсырма

Берілген заттардың формуласы, атауы мен қасиетін сәйкестендір

Н₂

NH₃

PH₃

O₂

оттек

сутек

фосфин

азот (ІІ) оксиді

аммиак

Өткір иісті түссіз газ

Түссіз газ, оттек қатысында қызыл-қоңыр

Балық-сарымсақты иісі бар, улы, түссіз газ

Түссіз, иіссіз газ

Ең жеңіл, жанғыш газ

2-тапсырма: Түсті газдар қасиеттерін жаз:

Cl₂O _________________________________________________________

F₂_________________________________________________________

NO₂_________________________________________________________

O₃_________________________________________________________

Cl₂_________________________________________________________

3-тапсырма

Қасиеттері ұқсас қосылыстар

Қосылыстар	Ерекше белгілері мен қасиеттері
NH₃, HCl, SO₂
CO₂, SO₂
BaSO₄
Алюминий немесе мырыш никельмен құймасы

Рефлексия

Тапсырманы орындау ______________________________ болды.

Нәтиже сабақ

Тест сұрақтарына жауап бер

1. Химиялық құбылыс:

А) судың булануы В)сүттің ашуы С)қардың еруі D) қорғасынның балқуы E) судың қатуы;

2. Мына берілгендердің ішінде күрделі заттарға жататындары:

А) алтын В)озон С)күкірт D )темір сульфиді Е) сутек

3. Салыстырмалы молекулалық массасы үлкен қосылысты көрсетіңдер:

А)хлорсутек HCI В)фторсутек HF С)су H₂O D)күкіртсутек H₂S E)бромсутек НВr

4. 25 г әктасында (СаСО₃) қанша моль зат бар?

А)0,25 моль В)0,5моль С)1 моль D)1,5 моль Е) 1,75 моль;

5 ..Қай қосылыста оттектің массалық үлесі көп:

А)Li₂O В)MgO С)CaO D)BaO Е)СО₂;

6.Эндотермиялық процесс:

А)2H₂+O₂=2H₂O+Q В)2H₂O=2H₂+O₂-Q С) N₂+3H₂=2NH₃+Q

D) CaO+Н₂О→Са(ОН)₂+ Q Е) С+ О₂→СО₂+ Q

7. Сутек:

А)N₂-пен В) S-пен С) O_2-пен D) HCI-мен Е)Са-мен әрекеттеспейді

8. 240г мыс оксидін толығымен мысқа айналдыру үшін қажет сутектің зат мөлшері:

А) 1 моль В)0,1 моль С) 1,5 моль D) 3 моль D) 2моль

9. P→P₂O₅-+H₂O→x айналым тізбегіндегі «х» деп белгіленген заттың формуласы:

А)H₂СO₃ В)H₃PO₄ С)P₂ O₃ D) N₂ Е)РН₃

10.Сілті ерітінділеріндегі метилоранждың түсі :

А)түссіз В)қызыл С)сары D)қызғылт сары D)таңқурай түсті

11. Тұз қышқылы әрекеттеспейтін зат:

А) Cu-мен В) CuO-мен С) Cu(OH)₂-мен D) Zn-пен Е)АІ-мен

12. Бейтараптану реакциясы мына заттардың арасында жүреді:

А)қышқыл мен метал оксиді В)қышқыл мен металмен С)қышқыл мен негіз D) қышқыл мен тұз Е) тұз бен тұз

13. Қай затпен су орынбасу реакцияларына түсе алады:

А)MgO-мен В)CO₂-мен С)Ca-мен D)NaCI-мен Е)СаО-мен

14. Азот қышқылының мыс (ІІ) гидроксидімен химиялық реакция теңдеуіндегі реакция өнімдерінің формулаларымен олардың алдындағы коэффиценті:

А) Cu(NO₃)₂және 2H₂O В) Сu(NO₃)₂ жәнеH₂ С)CuOжәне 2H₂O

D)CuOжәне H₂O Е) 2Cu(NO₃)₂және H₂O

15. Массалық үлесі 5%-дық 50г тұз ерітіндісін дайындауға қажет су мен тұздың массалары:

А)49,5г және 0,5г В)50г және 0,5г С)47,5г және 2,5г D)49,7 және 0,25г D)50г және 5г

16. Негіздік оксидтің формуласын көрсетіңдер:

А)HCI В)KOH С)MgO D)Ca(OH)₂ Е) H₂O

17. Мына берілген элементтер қатарының қайсысы жалпы формуласы RO болатын оксидтер түзеді?

А)Mg,Ca,Be В)Na,K,Li С)B,Al,Ga, D)N.P,As D) C, Si,Pb

18. Галоген тобына жатпайтын элеменn

A) I B) Br C) Cr D) Cl E)F

19. Фтор бос күйінде:

А) сұйық улы зат В) қатты улы зат С) улы газ D) қара сұр түсті улы газ Е)жасыл-сары түсті улы газ

20. Массасы 8 г күкiрт (IV) оксидi суменәрекеттескенде,түзiлген күкiрттi қышқылдың массасы

A) 10,25 г

B) 13,25 г

C) 14,25 г

D) 11,25 г

E) 12,25 г

21. Су молекуласындағы оттектің массалық үлесі

A) 70,9%

B) 90,9%

C) 77,9%

D) 95,9%

E) 88,9%

22. Мөлшері 2 моль (қ.ж) хлорсутектің алатын көлемі

A) 40,6 л

B) 44,8 л

C) 43,5 л

D) 33,2 л

E) 38,5 л

23. Натрий карбонатымен тұз қышқылының

әрекеттесуі нәтижесінде түзілетін газ

A) CO₂

B) CO

C) O₂

D) Cl₂

E) H₂

24. Айналымдағы Э→ЭO₂→ ЭO₃ H₂ЭO₄,

„Э” заты

A) S

B) Fe

C) Ca

D) Hg

E) Na

25. Үлкен периодтағы элементтер саны

A) 2,32

B) 2,8

C) 18,32

D) 2,18

E) 18,8

Пайдаланылған әдебиеттер

Қ. Бекішев, Г. Бердібек . Жұмбақталған химиялық олимпиада есептері. Оқу құралы.- Алматы «Қазақ университеті» 2016 ж.
«Химия анықтамалығы» журналы №5, 2016. №3, 2018.
Аханбаев К . Химия.- Алматы. «Ана тілі» , 2010
«Химия мектепте» журналы №6, 2003; №4, 2004; №3, 2005: №2, 2006; №2,№3 2008.
Мырзабаев А. Элементтер – химия негізі. – Алматы. «Рауан», 2008
Интернеттен іздеу: www.chemistry.bsu.by/abc - Азбука web - поиска для химиков. www.chemistry. nm.ru – интернет репетитор по химии.
Интернеттен іздеу: www.chem.msu.su – портал фундаментального химического образования.

www.chembridqe.ru «Chembridqt corporation» – синтез химических соединений.

Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!

Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.

Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы

Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!

Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!

Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!

Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!