Мақала

ОТБАСЫЛЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚТАРДЫҢ ТӘРБИЕ БЕРУДЕГІ РӨЛІ

Бүгінгі күні жастар бойынан еліктеушілік қасиетін көптеп байқаймыз. Әсіресе, батыс елдеріне еліктеп сыртқы яки ішкі болмысын өзгерту арқылы қоғамдағы өзіндік тұлғалық қасиеттерің жоғалтып жататындар да жоқ емес. Осы тұста «Отбасылық құндылықтар» тәрбиеде қаншалықты маңызды? Бұл жайлы қарт-қарияларымыз не ойлайды? Ауылымыздың қариясы Ұқан атамен сұқбаттасуды жөн көрдік:

• Ұқан ата қазіргі жастарға көңіліңіз толады ма? Олар жайында ойыңыз қандай?

• Е-е балам, әрине көңілім толады. Еліміз күннен-күнге өркендеп, өсіп, гүлдеп келеді. Мұның барлығы айбынды жастарымыздың еңбегі, қажырлы да қайраттылығы емес пе? Жасыратыны жоқ, кейде қоғамдық көліктерде(автобус траллейбус т.б) орын бермей өзіңмен сөз таластыратындары да бар. Десе де, бес саусақ бірдей емес. Кейбірі сақалымды сыйлап құрмет көрсеткенде оларға қарап бір марқайып қаласың! Көңіліміз жас балаша қуанып, міне, нағыз қазақы тәрбиеміз деп іштей мақтан сезімі пайда болады.

• Атай, ал жастар арасындағы қазіргі белең алып отырған «еліктеушілік» қасиетін қалай бағалайсыз?

• Еліктеушіліек.....Еліктеушілік- өте жаман қасиет. Біреуге ұқсап бағамын, дәл сондай көркем мінезді, жүйрік ойлы, мықты боламын деп жүріп өзіңді қалай жоғалтып алғаныңды байқамай да қаласың! Ұлы дана- Абай айтпақшы: «Жас бала анадан екі түрлі мінезбен туады...». Ал, дәл осы мінезіңді түзеу, дұрыс жолмен саралау пенденің өз санасында қалыптасуы керек. Қалыптастыру арқылы әркім өзінің болмыс иесі атанады.Әрине,жастарымыз кешегі Абылай мен Мәшһүрге еліктеп жатса оның несі жаман? Дәл сондай дана да, дара болып тарих сахнасына ізің мәңгілікке қалдырса оның еш әбестігі болмас. Ал белгілі тұлғанын бейнесін мен де қайталаймын деп пәлсапаланудың тіпті қажеті жоқ. Адам әрбір тұлғадан, оқиғадан, бастамадан өзіңе қажетін ғана ала білуі тиіс. Міне дәл сол кезде мұндай еліктеушілік қасиеті пайда болмайды. Осы орайда Ұлы Абайдың сөзі еріксіз еске тағы түседі:«Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен»

• Бұл қасиеттің туындауына не себеп болды деп ойлайсыз?

• Кей уақытта заман талабы осындай деп барлығың заманға итеріп жатамыз. Өзіміз сүттен ақ, судан таза боламыз. Бірақ, бұған ата-ананың үйдегі тәрбиесі де әсер етеді. Тәрбиенің дұрыс берілуі. Отбасы тәрбиесінде ұлттық құндылықтардың дәріптелуі. Ақты –ақ, қараны- қара деп балаға жол сілтеу. Міне, осы қасиеттер қамтылса бәлкім бұл еліктеушілікте ,сірә, болмас па еді.

• Қазіргі таңда өз шаңырағыңызда ұлттық құндылықтарды отбасы тәрбиесімен қалай ұштастырасыз?

• Бүгінде немерелірімді осы үрдіс бойынша тәрбиелеудемін. Ұл балам Назарбайды ат жалынын тартуға, атқа мінуге баулып, халқыңа қалаулы, еліне елеулі азамат ретінде бағыт-бағдар берудемін. Ал қыз бала тәрбиесімен көбіне әжесі айналысады. «Қызға қырық үйден тиым» деген ата-баба салты бойынша бұрымын кеспеуге, үлкеннің алдын орап сөйлемеуге, беймезгіл уақытта тысқа шықпауға тәрбиелейміз. Адамзаттың асыл тәжі: Әл-Фараби бабамыз айтқандай: «Тәрбиесіз берілген білім- адамзаттың қас жауы» . Ұлттық тәрбиенің қай ғасыр да болмасын қоғамнан алар орны зор.Келешек ұрпақты намысшыл, ойшыл, түп-санасы қалыптасқан ұлт жанашыры ретінде қалыптастыру ата-ана қолыңда. Ата-ана жас ағаштың діңгегін қалай баптаса жемісің де солай беретінін ұмытпағанымыз жөн!...

• Сұқбатыңыз үшін рақмет!

•