Тақырыбы: Мерекелік ертеңгіліктерді қалай қызықты өткізуге
болады.
Егеменді елдің жас ұрпақтарын тәрбиелеу, талапқа сай білім
беру, бүгінгі күннің уақыт күттірмес мәселелерінің бірі болып
табылады. Сондықтан да, мектепке дейінгі мекемелердің алдында
балаға жүйеленіп, дайындалып берген белгілі бір білімді беріп қана
қоймай, оны жалпы дамыту, яғни, сөйлеу, оқу, қоршаған орта жөнінде
дұрыс көзқарас қалыптастыру, ойын дұрыс жеткізе білуге, дәлелдеуге,
сөйлеу мәдениетіне, шығармашылық бағытта жұмыс істейтін, біртума
ойлау қабілетімен ерекшеленетін жеке тұлға қалыптастыру міндеті
болып тұр.
Балалар өміріндегі мерекелердің маңызы – адамгершілік, эстетикалық
тәрбие беру құралы, әдеби шығармалар, әндер мен өлеңдер патриоттық
сезімдер қалыптастырады, балалар бойында тәртіптілік, мінез -
құлық, ұжымшылдық негіздерін, мәдениетін тәрбиелейді.
Мейрам күндері – балалар үшін жан тебірентер ән мен күйдің, әсем
бидің, көз қуантар көріністердің қызғылықты бір әлемі. Сондықтан
да, мейрам күндерін балабақшаның әрбір тәрбиеленушісі асыға күтеді,
өз өнерлерін жолдастарына, тәрбиешілеріне және ата - аналарына
көрсетуге асығады.
Осы жағынан алғанда, жас жеткіншектерді тәрбиелеп, оларды жан -
жақты дамытып, жетілдіруге мерекелік күннің үлесі зор. Жас
жеткіншектердің өзін қоршаған ортаға дұрыс қалыптастыруға өз
Отанына сүйіспеншілігін арттыруға, еңбекке ынтасын күшейтуге,
интернационалдық сезімін оятуға үлкен әсер етеді.
Мерекелік ертеңгіліктердің барлық түрлері (ән салу, музыка
ырғағымен қимылдар жасау, би билеу, музыка аспаптарында ойнау)
балаларды музыканы сүйе білуге баулудың ерекше бір түрі. Қатар
отырып қуанып, толғану жас жеткіншектерді тату ұжымға топтастырады
және ұжымды жауапкершілікке баулиды.
Әрбір мерекеге арналған ертеңгілік сол мерекенің қоғамдық зор
мәнін, идеялық мақсаттарын жас жеткіншектердің өз сезіміне лайықтап
жеткізіп, сол арқылы бүкіл халықты салтанатқа үлес қосуына
мүмкіндік береді.
Балалар ертеңгілігін дайындап, өткізуде ересек кісілердің де алатын
орны ерекше. Мерекелерге балаларымен қатар отырып
қуану үшін ата - аналар да қатысуға тырысады. Өйткені, балалардың
көрсеткен өнері, орындаушылық ерекшеліктері көңілді де, мәнді ойын
түрлері ата - аналардың да ара - тұра өз өнерлерін ортаға салуы
сыйлықтар, әртүрлі естелік кітапшалар беру балалар өміріндегі аса
бір қуанышты сәттер болып табылады, мұқият жоспарланады.
Осыған орай, күнтізбелік жоспар жасағанда балалардың өздері тұрған
жердегі еңбек адамдарының мерекеге дайындығымен таныстыруға
арналған оқу іс - әрекеттері ерекше ойластырылған жөн. Өтетін оқу
іс - әрекет жоспары оқылатын әңгімелердің, жатталатын өлеңдердің,
көрсетілетін суреттердің жинақталған жүйелерін бұзбай енгізу керек.
Ескеретін басты мәселе – олардың балаларға түсінікті болуы. Барлық
дайындық жұмыстарын өтетін мереке тақырыбына топтастыру – ең
негізгі мақсат десек, бұдан ата - аналарды да шет қалдыруға
болмайды. Болғалы жатқан ертеңгілік туралы ата - аналарды хабардар
етіп, қажет болса, олардың көмектесуін өтінген жөн. Сол сияқты,
тәрбиешілер ата - аналарға мереке күндерін үйде қалай атап өту
керектігі жөнінде де кеңес бергені өте орынды болады.
Балалардың көрсеткен ойындары олардың өздерін де қуанышқа бөлейді,
бірақ олардың естерінде ұзақ уақыт сақталатындай ерекше құбылыс
бола алмайды. Сондықтан, балалар өнерін үлкен кісілердің (балабақша
қызметкерлерінің) орындауындағы концерттік нөмерлерімен
кезектестіріп, өткізсе, эмоциялық әсерге толы, есте қаларлық мереке
болуы сөзсіз.
Ертеңгіліктің терең мазмұнды ойын ретінде ұйымдастырылғаны дұрыс.
Балалар өнер көрсетіп жатқанда ойыншықтар тиелген машиналар шыған
келсе немесе қолында сиқырлы таяғы бар бөгде бір кісі кіріп келсе,
не болмаса екі адам қатар тұрып, пілдің бейнесін жасап, балпаң
басып кіріп келсе, әлде сыпыртқыға отырып, құйындатып шауып кірген
Жалмауыз кемпір, не болмаса ертедегі Қаңбақ шал не Алдар көсе кіріп
келіп, ертеңгілікті әрі қарай жалғастырып, ойынды қыздырып әкетсе,
әрине балалар өздерін бір ертегідей сезінеді, ішек - сілелері
қатқанша күледі. Мұндай көріністерден кейін қызықты атрибуттарды
пайдаланып, билер биленсе, әртүрлі ойындар ойналса орынды
болады.
Тақпақтар айту, ән орындау, би билеу сияқты көңілді ойындарды
алмастыра отырып, балалар белсенділігін арттыру ертеңгіліктер
кезінде іске асуы тиіс. Күтпеген жерден сыйлықтар таратылып, оның
өзі домалап келген қарбыздың ішінен немесе қонаққа келген адамның
кәрзеңкесінен, бөлке нан немесе бауырсақ түріндегі қораптардан
тосын түрде шығарылып жатса, балалар дүрліге мәз болып қуанып
қалады.
Ертеңгілік кезінде ойынның бала өмірінде алатын орны зор, ойнау
балалардың табиғи қажеттілігі, оның өсіп - жетілуінің негізгі шарты
десе де болады. Сондықтан, ертеңгілік кезінде ойындарды
ұйымдастыруға қажетті атрибуттар алдын - ала ескерілуі қажет.
Ойналатын ойындардың бірсарынды болмауы, ойынға қатысатын, оны
тамашалайтын балаларды жалықтырып алмауын қатты қадағалаған жөн.
Ертеңгілікте музыкалық ойындармен қатар көп дайындықты қажет
етпейтін және өте жеңіл ойналатын, күтпеген жерден басталын кететін
тосын ойындарды да ойластырудың артықтығы жоқ.
Ертеңгілік кезінде балалардың қысылмай еркін отырып - тұруы олардың көңілділігі мен
қуанышты күйі
табиғи да
шынайы болуына барлық мүмкіндік жасалғаны дұрыс.
Адам өзін - өзі
жетілдіруге де, сонымен қатар, өзін - өзі жоюға да қабілетті
болады. Адамның өз болмысын тануға ұмтылып, тереңде жатқан талап -
тілегін, қабілеттерін дамыту, сол арқылы оған толыққанды өмір сүру
үшін жаңа рухани күш беру білімнің ең маңызды мақсаты болып
табылады.