Мұрат Мөңкеұлы «Сарыарқа» өлеңіндегі ақын қайғысы

Мектеп: «Қайназар ауылындағы №1 орта мектеп Қайназар бастауыш мектебімен» КММ

Күні: 04.12.18 Мұғалімнің аты-жөні: Асқар Гүлнұр

Сынып:8 «Ә» Қатысқандар: Қатыспағандар:

2-бөлім. Көркем әдебиет және эпикалық сарын

Сабақтың тақырыбы

Мұрат Мөңкеұлы «Сарыарқа» өлеңіндегі ақын қайғысы

Сабақ негізделген оқу мақсаттары

Т/Ж.8.1.2.1 әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу.

Сабақ мақсаттары:

Оқушылардың барлығы: өлеңнің идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашады.

Оқушылардың көбісі: өлеңнің идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан аша отырып, өлеңнен дәлелдер келтіреді.

Оқушылардың кейбірі: өлеңнің идеясының, пафосын бүгінгі заман келбетімен салыстыра отырып өзіндік пікірін білдіріп, сын айта алады.

Бағалау критерийлері:

Әдеби шығарманың идеясы мен пафосының ұлттық ерекшелігін көрсетеді

Коммуникативтік дағдылар

Түсіну жауап беру. Әдеби шығарманың тұжырымдамасы

Ойлау дағдыларының деңгейі

Талдау, жинақтау

Тілдік мақсат :пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер

Идея, пафос, бейне, келбет, заман шындығы, сезімталдық

Диалог және жазылым үшін қажетті сөз тіркестер:

менің ойымша....,

мен оны былай түсіндіремін.....,

себебі....., оған мынандай дәлел келтіре аламын....,

мәселенің шешеу жолдарын ұсынар болсам,....,

қорыта келе,.......

тақырып, идея,менің ойымша, өлеңнің идеясына сүйенсем...

Құндылықтарға баулу

«Мәңгілік ел» жалпықоғамдық құндылығы:

Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы

Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы, елжандылық, толеранттық, ұлтжандылық тәрбие

- Тіл мен мәдениет;

- Өмір бойы білім алу;

- Топ мүшесі ретінде жүктелген жауапкершілікті сезіну;

- Топтық және жұптық жұмыста ынтымақтастықпен жұмыс жасау

Аталған құндылықтар сабақ тақырыбы арқылы оқушылардың топтаса және жеке отырып жұмыс жасаулары, сын тұрғысынан ойлай білу, ақпаратты өңдей білу,өзіндік көзқарасын дәлелдей алу дағдылары негізінде жүзеге асады.

Қазақстанның Тәуелсіздігі және Астана

қазастандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік

Аталған құндылықтар сабақ тақырыбы арқылы оқушылардың топтаса және жеке отырып жұмыс жасаулары, сын тұрғысынан ойлай білу, ақпаратты өңдей білу,өзіндік көзқарасын дәлелдей алу дағдылары негізінде жүзеге асады.

Пәнаралық байланыс

Тарих, қазақ тілі, география, музыка

Алдыңғы оқу

Мұрат Мөңкеұлының «Сарыарқа» өлеңінің сюжеттік желілері, эпилог, прологі

Жоспар

Жоспарланған уақыт

Сабақта жоспарланған жаттығулар

Ресурстар

Басталуы

2 минут

1 минут

5 минут

Сабақ мақсатын хабарлау

1 минут

Ұйымдастыру кезең. Оқушыларамен амандасу.

Психологиялық жағымды атмосфера қалыптастыру.

Мұхтар Шаханов «ТӨРТ АНА» өлеңі тыңдау. Бүгін сабағымы

Болжау

Оқушылар тақтада ілініп тұрған суреттерге қарап, оркестр, ұлттық аспап, күй сөздерінің мағынасын ашады. Содан кейін Құрманғазының «Сарыарқа» күйін тыңдап, жұпта күй мазмұнына болжау жасайды.

Қабілеті жоғары оқушылар бұл күйде көрініс тапқан картиналардың не туралы екенін айтуы мүмкін.

Ж/Т. «TED әңгімелері (talks)»

Сабақтың тақырыбына қатысты 2 минуттық TED әңгімелерін (talks) жеке немесе топтарда дайындау тапсырылады:

1-топ: «Сарыарқаның географиялық жағдайы»

2-топ: «Сарыарқадан шыққан ұлы тұлғалар»

3-топ: «Сарыарқа» өлеңінің шығу тарихы

топтардан бір спикер сайланады. Оқушыларға 2 минуттық сөз дайындауға беретін тақырыптың өзектілігіне мән беріледі, себебі, тақырып оқушыларды креативті ойлауға, шығармашылыққа жетелесе сәтті болады

ҚБ «Мадақтау»

Сабақтың мақсатын таныстыру мен бағалау критерийімен таныстыру.

«ТӨРТ АНА» өлеңі

Слайд

Құрманғазы «Сарыарқа» күйі

https://www.youtube.com/watch?v=juoeZmu1JCU

Суреттер

Слайд

Ортасы

Жаңа сабақ:

15 минут

10 минут

2 минут

Пафос (гр.pathos –сезім, құмарлық), құлшыныс, құштарлық, асқақтық, қуатты сезім мен терең шабыт мағынасында қолданылған. Пафосты қаламгердің шығармашылық ойының сын-сипатын айқындауда, туындыларында заман бейнесінің бейнеленуі дәрежесін бағалауда негізгі көрсеткіш ретінде танылады.

«Рөлдегі оқушылар» әдісі (саралау)

Оқушыларға өлең жолдарын бөліп беремін.

Өлеңнен үзінді тыңдау

1-қадам: топ мүшелерін реттейді.

Баяндаушы – өлеңнің тақырыбы, идеясына талдау жасай отырып, пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашады.

Сөз тапқыш – өлеңде кездескен атауларға түсінік береді.

Бейнелеуші-суретші – өлеңнің мазмұны бойынша суреттер салады.

Дәнекер – өлең мәтінін қазіргі өмірмен ұштастырады.

2-қадам: берілген тапсырмаларды топ ішінде талқылайды.

3-қадам: талқыланған тапсырмаларды презентация жасап,қорғайды.

Дескриптор

- шығарма идеясын анықтайды;

- үзінділерге сай ақпараттар жинайды;

- ұлттық мүдде тұрғысынан ашып жазады;

- ойларын жеткізеді

Өзара бағалау

ҚБ «Лайк. Пікір. Репост»

Талқылау:

1.Осы тапсырмада қандай нәтижеге қол жетікізе алдың?

2.Берліген тапсырмада рөліңді қаншалықты орындай білдің?

3.Тапсырманы орында у барыснда қандай кедергілер болды?

Жеке жұмыс

«Мәңгілік Ел» идеясы

Оқушылар өлеңнен қысқа тіркестер тауып, жоғарыда көрсетілген тақырып аясында ойтолғауды «Мәңгілік Ел» идеясымен байланыстырып жазады.

«ПОПС формуласы» әдісі

Пікір. «Менің ойымша, бұл...»

Дәлел. «Себебі, мен оны былай түсіндірер едім...»

Мысал. «Оны мен мына мысалдармен дәлелдей аламын...»

Қорытынды. «Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім...»

Қайрат Нұртастың «Астана» өлеңінен үзінді беру. Бүгінгі сабақты «Мәңгілік Ел» идеясы Қазақстанның Тәуелсіздігі және Астана

«Әр қалыпта жазу» әдісі

Ақынның қайғысын сейілту үшін ақынға жеделхат жазу.

Дескриптор

- өлеңнің идеясына пікір білдіреді;

- өз ойын дәлелдейді;

- өмірмен байланыстырады;

- қорытынды ой айтады.

ҚБ «Үздігін таңда»

«Бір айналым сөйлесу» әдісі

- Өлеңнің тақырыбы мен идеясы туралы, пафосы жайында әр оқушы өз түсінігі бойынша екі сөйлемнен айту керек;

Кері байланыс беру мұғалім коментарийі

https://bilimland.kz/kk/courses/qazaq-adebieti/10-synyp/lesson/murat-mongkeuly-ush-qiyan-saryarqa-tolhaulary

Нотбук

Интернет желісі

8-сынып «Қазақ әдебиеті» оқулығы

Слайд

Сурет

Бақылау парағы

Құм сағат

Өлең жолдары

Дәптер

Слайд

Соңы.

Рефлексия

5 минут

Кері байланыс

«3Қ» әдісі

• Бүгінгі сабақта не құнды болды?

• Бүгінгі сабақта не қиын болды?

• Бүгінгі сабақта не қызықты болды?

Сабақтың мақсатына оралу.

• Бүгінгі сабақта біз көздеген мақсатқа жеттік пе? Осы орайда бағалау парағы бойынша оқушыларды сабақ мақсатына қаншалық жете алғандығын анықтау.

Мұғалім оқушылардың ауызша жауаптарына коментарий береді.

Үйге: Өздеріңе ұнаған үзіндіні жаттап алыңдар. «Сарыарқа» мен «Үш қиян» өлеңін салыстыру.

Сабақтан алған әсерлерін сұраққа жауап беру арқылы жеткізеді.

Бағалау парағы

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қосымша

көмек көрсетуді қалай

жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы

күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Оқушылардың оқуға деген қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін сабақта топтық жұмысты орындау барысында рөл сараланған тапсырмалар арқылы беріледі.

Оқушылар «Рөлдегі оқушы» әдісі

бойынша тапсырманы орындау барысында өз қабілеттеріне қарай «Баяндаушы», «Сөз тапқыш»

«Бейнелеуші-суретші», «Дәнекер»

рөлдерін бөліп алып орындайды. Бұл таңдау құқығы оқушының тапсырманы тез ірі қызығушылықпен орындауына жәрдемдеседі. Қабілеті жоғары оқушылар «Мәлімет жинау» кезінде басқалардан неғұрлым көп әрі қызықты ақпаратты жинай білуімен ерекшеленеді. Жазылым жұмыс саралап беремін. Қолдауды қажет еттін оқушылар ақынға хат жазады.

Бағалау - Оқушылардың

үйренгенін тексеруді қалай

жоспарлайсыз?

Әр тапсырмадан кейін қалыптастырушы бағалау жүзеге асады.

ҚБ «Мадақтау», «Лайк. Пікір. Репост»,

бағалау критерийі, бағалау парағы

Пәнаралық байланыс

Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері

АКT-мен байланыс

Құндылықтардағы

байланыс

1-топ: «Сарыарқаның географиялық жағдайы» географиямен байланысты

2-топ: «Сарыарқадан шыққан ұлы тұлғалар» тарихпен байланысты

Жазылым жұмысы қазақ тілімен байланысты, «Сарыарқа» күйі тыңдау және ол туралы айту музыкамен байланысты болады.

Ұйымшылдықта жұмыс жасауға баулып отырамын.

Интерактивті тақта, интернет желісін пайдалану, слайд жасау.

Өлеңнің идеясын ашуда тарихпен байланысты болады

Рефлексия

Сабақ / оқу мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралаушаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және

неліктен?

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?