Материалдар / Органикалық химия Өзгерістерді жүзеге асыру Әдістемеліқ құрал
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Органикалық химия Өзгерістерді жүзеге асыру Әдістемеліқ құрал

Материал туралы қысқаша түсінік
Органикалық қосылыстардың химиялық өзгерістері бағыттылығымен, жылдамдығымен және механизмімен сипатталады.Органикалық қосылыстардың реакциялары көбінесе екі бағытпен жүреді. Реакция бағыты заттың құрамына, құрылысына, сонымен бірге сыртқы жағдайларға тәуелді. Реакция бағыты химиялық реакциялардың жалпы теориясы негізінде шешіледі.
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
21 Желтоқсан 2017
1430
3 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

ОҚО Мақтарал ауданы «Көктөбе ауылы»№ 19 М.Мақатаев атындағы жалпы орта мектебікоммуналдық мемлекеттік мекемесі







Әдістемелік құрал











Битабарова Хадиша Исабековна химия пәні мұғалімі















  • Мұғалімнің аты –жөні: Битабарова Хадиша Исабековна .
  • Жұмыс орны:«№ 19 М.Мақатаев атындағы жалпы орта мектебі»
коммуналдық мемлекеттік мекемесі».

  • Қызметі: Мұғалім


  • Оқытатын пәні: Химия


  • Білімі: Жоғары


  • Санаты: Бірінші


  • Курстан өтілуі: Үшініші (базалық) деңгей


  • Мекен –жайы: Онтүстік Қазақстан облысы Мақтарал. ауданы, Ж.Ералиев. ауыл ,




  • Электрондық почта E-mail :.
Шығармашылық тақырыбы:«Жаңа педагогикалық технология негізінде, оқушылардың өзіндік ізденісін, ойлау және шығармашылық қабілетін дамыту,ақпараттық технологиялардың мүмкіндігін қолдана   отырып оқушылардың  химия  пәніне  деген  қызығушылықтарын арттыру. »



















Мазмұны.І-Кіріспе-------------------------------------------------------------------------------- 3-5ІІ-Негізгі-------------------------------------------------------------------------------6-206Органикалық реакциялардың түрлері---------------------------------------6-8Алкандардың химиялық қасиеттері-------------------------------------------9-12Алкендердің химиялық қасиеттері--------------------------------------------13-15Алкиндердің химиялық қасиеттері-------------------------------------------16-18Алкадиендердің химиялық қасиеттері---------------------------------------19-20Ароматты көмірсутектердің химиялық қасиеттері. Бензол.----------21-22Оттекті органикалық қосылыстар. Спирттер. Қаныққан біратомды спирттердің химиялық қасиеттері---------------------------------------------23-26Фенолдың химиялық реакциясы-----------------------------------------------27-29Альдегидтер мен кетондардың химиялық қасиеттері--------------------30-33Күрделі эфирлердің химиялық қасиеттері.-----------------------------------34-35Аминдердің химиялық қасиеттері----------------------------------------------36-37Көмірсулардың химиялық қасиеттері-----------------------------------------38-39І.«Сызбанұсқа бойынша өзгерістерді жүзеге асыру»---------------------40-117ІІ. Жабық тізбектерге арналған қиындатылған тапсырмалар.-----118-206ІІІ-Қорытынды------------------------------------------------------------------- 207-208ІҮ-ПӘН БОЙЫНША ГЛОССАРИЙ----------------------------------------209-217Ү-Әдебиеттер ------------------------------------------------------------------------218V- Қосымшалар--------------------------------------------------------------------219-229















І-Кіріспе

Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан - 2030» стратегиясы жолдауында, 1999 жылдың маусымында қабылданған Қазақстан Республикасы «Білім туралы» Заңында, 2000 жылдың 30 қыркүйегінде қабылданған «Білім» мемлекеттік бағдарламасында көрсетілгендей қоғамның экономикалық және әлеуметтік жағынан ілгерілеуінің маңызды факторы ретінде білім берудің ұлттық моделін дамыту, шығармашыл тұлға қалыптастыруға дағды алу, ақыл –ой қорын жинау сияқты мақсаттарды кµздейді. Ол Қазақстан республикасы жарияланған білім беру басымдылығына, «жалпыға білім беру» моделін «әр адамға таңдау бойынша білім беру» моделіне көшуге негізделген.ХХІ ғасыр – ғылым мен техниканың дамыған кезеңі. Заман талабына сай қазіргі білім жүйесіндегі игі өзгерістер мен жаңалықтар соның нәтижесі. Бүгінгі білім беру үрдісінде жаңа ақпараттық технологияны пайдалану және оны мақсатты түрде жүзеге асыру – ақпараттық қоғам дәуірінің негізгі көзі.Қазіргі заман мұғалімнен тек өз пәнінің терең білгірі болуы емес, тарихи танымдық, педагогикалық –психологиялық сауаттылық, саяси экономикалық білімділік және ақпараттық сауаттылық талап етілуде. Ол заман ағымына сәйкес білім беруде жаңалыққа жаны құмар, шығармашылықпен жұмыс істеп, оқу мен тәрбие ісіне еніп, оқытудың жаңа технологиясын шебер меңгерген жан болғанда ғана білігі мен білімі жоғары жетекші тұлға ретінде ұлағатты саналады.     Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы орта білім беру жүйесінің дамуымен тығыз байланысты. Қай халықтың, қай ұлттың болсын толығып өсуіне, рухани әрі мәдени дамуына басты ықпал жасайтын тірегі де, түп қазығы да – мектеп. Мектептердің білім деңгейін көтеру және онда интерактивті құралдарды пайдалану арқылы оқу – тәрбие процесін тиісті деңгейге көтеру, мектеп ұстаздарының, басшыларының, педагогикалық ұжымның жүйелі басшылыққа алған бағыты деп есептейміз. Педагогикалық, ғылыми және шығармашылық еңбектеріңіздің жолында мол табысқа кенеліңіздер, жаңадан бастаған істеріңізге үлкен сәттіліктер тілеймін! Саналы ұрпаққа сапалы білім мен тәрбие беруден жалықпайық! Қызығушылық деп оқушының бір нəрсеге зейін қоюға, кейбір заттар мен құбылысты танып-білуге ұмтылуын айтамыз. Химияда оқушыларды қызықтырып, өзіне тартатын құбылыстар аз емес, тек соларды таба, тани білу керек. Қызығулар адамның рухани жəне дене күші дамуының аса маңызды шарттары болып табылады жəне ой - өрісін кеңейтіп, білім алуға итермелейді. Бұл оның іс - əрекетін жеңілдетеді, бір нəрсеге қызығатын болса, ол кез келген іспен шұғылдану үшін зор қиындықтарды жеңуге дайын тұрады. Оқушы қызықты сабақты зор ынтамен қабылдайды да, əдетте оны жақсы оқитын болады. Іс-əрекет үрдісінде қызығулар бейімділікке ұласады. Пəнге қызығу не болмаса сабаққа бейімділігі тікелей немесе жанама түрде болады. Адамның қызығуы олардың іс-əрекеті тəрізді алуан түрлі. Қызығудың таным, білім алу, еңбек ету, шығармашылық жəне басқа да түрлері көп Материалистік диалектика негізінде химияны оқытуға қойылатын негізгі талаптардың бірі заттар мен құбылыстарды жеке күйінде емес, маңызды байланыстары жəне негізгі қарым – қатынастары тұрғысынан үйрену болып табылады. Дүниенің бірлігі туралы ұғым қалыптастыру үшін заттар арсындағы генетикалық байланысты: бос күйдегі элемент пен құрамына осы элемент кіретін күрделі заттар арсындағы, əсіресе химиялық элементтер арасындағы байланысты ашудың маңызы зор. Əсіресе, заттардың құрылысы мен қасиеттерінің арасындағы байланыстарды ашу керек. Заттар жəне химиялық құбылысты бір-бірімен байланысты оқып үйрену химия заңдарын(жалпы жəне жеке) анықтауға мүмкіндік береді.Дегенмен, химия заңдарының көзқарастық мəні оларды оқып-үйренудің тереңдігіне байланысты. Бейорганикалық жəне органикалық дүниедегі даму туралы ілім химиядан сабақ беруде көрініс табуы тиіс, ол заттар мен құбылыстардың өзара байланысы жəне тəуелділігі жөніндегі ілім тəрізді мектептегі химия курсының өн бойы қамтуы керек. Химияны оқыту əдістемесінің міндеті – біріншіден, химияны заңдарға сəйкес оқыту, екіншіден, қоғамтану сабақтарында бұл заңдарды саналы игеруге оқушыларды дайындау.



Органикалық реакциялардың түрлері.

Органикалық қосылыстардың химиялық өзгерістері бағыттылығымен, жылдамдығымен және механизмімен сипатталады.Органикалық қосылыстардың реакциялары көбінесе екі бағытпен жүреді. Реакция бағыты заттың құрамына, құрылысына, сонымен бірге сыртқы жағдайларға тәуелді. Реакция бағыты химиялық реакциялардың жалпы теориясы негізінде шешіледі.Екі заттың арасында реакция жүру үшін олар соқтығысулары қажет, бірақ реакция жүруі үшін олардың энергиялары реакция жүруіне қажет энергиядан (реакцияның активациялық энергиясынан) жоғары болуы керек.Органикалық өзгерістер көміртегі тізбегі өзгеріп не өзгермей жүреді. Көптеген реакцияларда көміртегі тізбегі (қаңқасы) өзгермейді, бұл жағдайға мына реакциялар жатады: орынбасу, қосылу, элиминирлеу (бөліп алу), изомерлену.Көміртегі қаңқасы өзгере жүретін реакцияларға: тізбектің ұзаруы (орын басу және қосылу реакциялары арқылы), тізбектің қысқаруы (крекинг және изомерлену), тізбектің изомерленуі, циклдену, циклдің ашылуы, циклдің сығылуы және кеңеюі жатады.Органикалық реакциялардың типтері:1.Орынбасу реакциясыорганикалық заттың құрамындағы атом реагенттің молекуласындағы атомға немесе атомдар тобына орын алмасады:СН4  +  СІ2    CH3Cl+ НСІ хлорметан2.Қосылу реакциясы – еселікбайланысы бар қанықпаған қосылыстар үшін тән..CH2=CH2 + СІ2 → CH2СІ -CH2СІ, 1,2- дихлорметан3. Бөліп алу реакциясы (элиминирлеу) -органикалық заттың құрамындағы атом атом немесе атомдар тобы көмірсутек радикалынан үзілгенде қанықпаған қосылыстың түзілуіС2Н5ОН       СН2= СН2  + Н2О4. Айырылу реакциясы –бір органикалық заттың айырылуы нәтижесінде екі жаңа органикалық заттар түзіледі.СН3- СН2 –СН2 –СН3    СН3 –СН3 + СН2 = СН2 этан этен5.Изомеризация реакциясы – берілген заттың өзінің изомеріне айналу реакциясы.СН3- СН2 –СН2 –СН3    СН3- СН(СН2) –СН2 –СН3 2-метилбутан6. Тотығу реакциясы - органикалық заттың құрамына кіретін көміртектің тотығу дәрежесі артады.а) толық тотығуСН4 + 2О2    СО2 + 2Н2Об) шала тотығуСН4 + 2О2    НСОН + 2Н2О метаналь

Именные реакции: Вюрц С2Н5CІ +2Na +C3H7CІ → C5H12+2NaCІ2CH3 –CH2 –CH(CH3)Br-CH3+2Na→CH3-CH2- C(CH3)2 -C(CH3)2 -CH2- CH3 + 2NaClВагнер3CH2 =CH2+ 2KMnO4 +4H2O→CH2(OH)-CH2(OH)+2KOH+2MnO2Марковников СН2=СН-СН3+НCІ →CH3- CH(CІ)-CH3ЗайцевСН3-СН(Вr)CH2 –CH3+NaOH(спирт) →СH3-CH=CH-CH3+NaBr+ H2O КучеровC2H2+H2O→CH3-CОН Зинин C6H5 –NO2 +6H→ C6H5–NH2 +2H2O Густавсон CІCH2–CH2– CH2-CH2- CІ +Zn→ C4H8 +ZnCІ2ДюмаCH3-COONa+NaOH → CH4+Na2CO3Кольбе 2CH3-COONa+2H2O→ C2H6 + 2CO2↑+H2↑+ 2NaOН

Изменение длины углеродной цепи: Реактив Гриньяра СН3 -Mg –Cl+C2H5 -Cl→ C3H8 +MgCl2CO2 + CH3-Mg-Cl→ CH3-COOMgCl→ CH3 –COOH +MgCl2алкил реакциясыС6H6 +СН3 –Сl→ C6Н5 –СН3 +HCl декарбоксилдеу реакциясыС6 H5 -COOH→ C6H6 +CO2CH3 –CH2 -COONa +NaOH→ C2H6 + Na2CO3Димерлену 2 С2Н2 → винилацетилен ПолимерленуСН2 =СН- СОО –СН3 → Поливинилацетаты

Сапалық реакция 1. С2Н2 + 2[Ag(NH3)2]OHC2Ag2↓+4NH3↑ + 2Н2О 2. СH3COH+2[Ag(NH3)2]OHCH3COOH+2Ag ↓ +4NH3↑+H2O 3. CH3COH+ 2 [Ag(NH3)2]OHCH3CООNH4 +2Ag↓+3NH3↑+ H2O 4. CH3COH +Ag2O +NH3 → CH3COONH
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!