Баяндама
«Отбасындағы тәрбие
ережелері».
Отбасындағы жалпы қарым - қатынас,
үйдегілердің бір - біріне деген сый құрметі немесе басқалармен
болған байланысы, сөз шеберліктері, яки болмаса, жағымсыз қылықтары
жас баланың қалыптасуына үлкен әсер етеді. Әсіресе, отбасындағы ата
- аналардың ажырасып кетуі, ортада қалған балаларға қатты әсер
етеді. Соның салдарынан анасыз немесе әкесіз тәрбиеленген балалар
жасық немесе кекшіл, көңілі жарым болып өседі. Ал ата - анасы
ішімдікке салынып, бір - бірімен жанжалдасып, адамның көңіліне дақ
түсіретіндей сөздермен бір - бірін балағаттау, осындай кикілжің
отбасындағы ұрыстардың кесірінен өз балаларын да ұрып - соғу немесе
баланың әрбір сөзіне жеки жауап беру де баланың психологиясына кері
әсер етеді. Кейде осы үйдегі ұрыс - керістің салдарынан көрші -
қолаңдармен де керілдесіп қалу, сөйтіп олармен де жанжалдасып,
айқай - шу көтеруі, сол өздері тұрған жердегі адамдардың да
тыныштығын алуы, ол үйге деген өзгелердің де пікірін өзгертіп,
балаларын оларды балаларынан аулақ ұстауы сол үйдегі өсіп жатқан
баланың мінезіне әсер етіп, бала тұйық, жасқаншақ болып өседі және
осы жағдай балаға теріс әсер етеді. Өсіп келе жатқан бала мұны тез
және өзіне жақын қабылдайды. Отбасындағы кез келген жағдаятта ата -
ана мен үйдің үлкендері бала алдындағы сөздері мен іс -
әрекеттерінде әдептілік танытқаны жөн. Мсыал ретінде алатын болсақ,
ата - ана арақ пен темекінің көптеген зияндығын біле тұра, баланың
құлағына соны құя тұра, балалардың көзінше өздері арақ ішіп, үсті -
үстіне темекі тартса, одан ешқандай жақсы тәрбие ала алмайтыны анық
нәрсе. Мұндай жағдайда бала басқа өмірді аңсайды, не болмаса теріс
беріліп отырған тәрбиеге тез бой алдырады. Ал егер осы теріс жолға
бала мүлде бет бұрып кетсе, онда бәйтеректің бір бұтағы қисық
өскені дей беріңіз. Болашағында бақытсыз қыз бен келешегі жоқ
бұзақы ұл осыдан шығады. Сонда кінәні кімнен
іздейміз?
Осы жерде тағы бір айта кетерлік жайт, ата -
ананың бір - бірімен болған қарым - қатынасы. Мәселен, біздің
халықта ер адамды ұлық тұтқан.. Ол – үйдің отағасы, балалардың
әкесі. Ата - ананың бала өсірудегі басты мақсаты - қоғамдық өмірге
көпшілікпен қатар «түзу кірпіш» қалау. Үйде анасы жұбайын құрмет
тұтып, оның абыройын балаларының алдында көтеріп ұстаса, бала да
әкесіне ұқсап, беделді болып өсуге ұмтылады. Керісінше, әке де
зайыбына жылы сөйлеп, оны «ана» деп құрметтесе, балалар ананың
өмірдегі құдіретін түсініп, оның көңіліне қаяу салмауға тырысады.
Ал үйдегі ата мен әженің орны ерекше екенін айтып өту орынды.
Олардың сөзін жерде қалдырмай, өмірден көрген тәжірибелерінен сабақ
алу - таптырмайтын өмір мектебі десе де
болады.
«Әкеге қарап ұл өсер, шешеге қарап қыз өсер»
дейді дана халқымыз. Осы айтылған халық даналығына келсек, бала
кішкентай кезінен - ақ әр нәрсеге әуестеніп, үлкендерге
көмектескісі келіп өседіДана халқымыз: «Адамның бақыты - еңбекте»
деп бекер айтпаған. Шынында да, адам өз қадірін, құрметін сол адал
еңбегі арқылы алады. Ата - аналар балаларын жастайынан – ақ еңбек
етуге, қандай қиыншылықтар болса да төзіп, оны жеңуге үйретіп
келген. Олар бірер жұмыс істегенде перзенттерін жанына алып, олар
ығыр болып кетпейтіндей дәрежеде жайлап түсіндіріп, үйретіп отырса,
балалар жұмысты тындырымды істеуге
қалыптасады
«Атбасар ауданы білім
бөлімінің Бастау ауылы №2 орта мектебі»
КММ
16 желтоқсан ҚР Тәуелсіздік
күніне арналған концерт
«Тәуелсіздік деп соғады
жүрегіміз»
Орындаған Тәрбие ісінің
меңгерушісі Бекей А.
2019 оқу
жылы