Материалдар / Қазақ әдебиеті. 6-сынып 1 жылға арналған қысқа мерзімді сабақ жоспарлары

Қазақ әдебиеті. 6-сынып 1 жылға арналған қысқа мерзімді сабақ жоспарлары

Материал туралы қысқаша түсінік

Барлық баспаларға жарайды. Өте сапалы жазылған. Сабақ мақсаттарына сәйкес. Дескрипторлар бар. 217 бет Осы сайттың төменгі жағында "Автордың басқа материалдары" деген жерде басқа өзім жазған жоспарларды үлгі ретінде көрсеңіз болады.

Көрпебаева А.

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

03 Қазан 2024

563

0 рет жүктелген

Қазақ әдебиеті Сабақ жоспары 6 сынып

9900 ₸

Бүгін алсаңыз
+495 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +495 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

1-тоқсан

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні:	3.09.24ж.
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Сөз басы. Ертегі шыншыл ертегілер
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Сиқырлы айналу. Жылулық шеңбері.

Мақсаты: оқушылар бойында идея немесе тілек білдіру, тыңдау дағдыларын дамытуға бағыттау, сондай-ақ барлық оқушыларды қатыстыру арқылы оқыту жағдайларын теңестіру.

Балалар үнтаспадан «Ертегілер» әнін тыңдап,әуенге сай билейді.Мұғалім қолына «сиқырлы таяқшаны » алып,әр баланы түрлі ертегі кейіпкеріне айналдырады.

Балалар бір-біріне ертегі кейіпкерлері атынан тілектер айтады: « Мен -бауырсақпын,сендердің бір-біріңе ыстық ықылас танытып,құрметтей жүрулеріңе тілектеспін.......Мен-Қар ханшайымымын,сендерге қайырымды,сыпайы болуды тілеймін....» т.с.с.

Тиімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

ДК экраны

Жаңа білім

Білу және түсіну

Ертегілер әнін аяғына дейін тыңдату. Тыңдаған ән туралы ойларын сұрау.

1.Бұл ән не туралы деп ойлайсыңдар?

2.Бұл әннің біздің сабаққа қандай қатысы бар деп ойлайсыңдар?

3. Ертегілер туралы не білесіңдер?

Дескриптор

1 Сұрақтарға дұрыс жауап береді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

«Жарайсың!»деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сабақтың ортасы

Қолдану.

Берілетін тапсырмалар:

І тапсырма

Шыншыл ертегілердің қиял-ғажайып және хайуанаттар жайлы ерт егілерден айырмашылығы – мұндағы оқиғалар өмірлік талас-тартыстардан туып, шындыққа жақындау болып келеді. Шыншыл ертегілердің мынадай негізгі түрлері бар:

салт ертегілер;
күлдіргі ертегілер;
аңыз-ертегілер;
күй аңызы

Топтарға ертегі түрлерімен танысуға тапсырмалар беріледі. Топтағы оқушылар топта оқып талдайды.

Оқылған мәтін бойынша кластер толтырады.

Дескриптор:

-Шығарманың тақырыбын ,идеясын табады;

- Тәрбиелік мәнін анықтайды

Оқулық, жұмыс дәптерлері, ДК

Сабақтың соңы

Бекіту

«Қобдишадағы тапсырма»

Кестемен жұмыс

Сабақты бекіту үшін оқушылар ертегімен жұмыс жасайды.

Әр топқа ертегілер үлестіріледі.

І топ. «Қарттың ұлына өсиеті» ертегісі. Ертегіні оқып суретті ретімен орналастыру.

ІІ топ. «Еріншек етікші» ертегісін оқып түсініп ертегінің желісі бойынша ертегіден үзінді қойылым жасайды.

ІІІ топ. «Жиренше мен Алдар көсе» ертегісін оқып ертегі үзіндісінен қойылым жасайды.

3 топ тапсырманы орындап болған соң кестеге өздері оқыған ертегідегі әлеуметтік- қоғамдық мәселені анықтайды

Үзінді	Көтерілген мәселе

әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру

Үй тапсырмасы

Өз бетінше шағын ертегі жазу

Рефлексия

Рефлексиялық шеңбер

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?

Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен

Қарттың ұлына өсиеті

Бір бай өлер уақытында ұлын шақырып алып:
- Ұлым, мен өлген соң жұма сайын қыз алып, қала сайын үй сал. Ас жесең, бал же, - деп, өсиет айтыпты. Бай дүниеден өтіп, ұлы атасының өсиетін орындай бастайды: жұма сайын қыз алып, қала сайын үй салады. Ас ішсе, бал ішіп, ақшасын бітіреді. Сөйтіп, жігіт жарлы болады. Бір күні жігіт далаға шығып біраз жүріп, бір үйілген тастың тасасына отырып, бөркін қолына алып басын ұстап отырған уақытта, бір жақтан бір шал келіп жігітке сәлем береді. Жігіт сәлемін алған соң, ол адам жанына отырады да жігітке:
- Неғып отырсың? - дейді. Жігіт:
- Жәй отырмын, - деп жауап береді. Шал:
- Шыныңды айт! - деп қыса бастайды. Жігіт еш нәрсе айтпайды. Шал:
- Сырыңды жасырма! Мен саған жақсылық көрсетемін, - дейді. Жігіт:
- Менің атам бай адам еді, сол атамның өлер алдында айтқан өсиетін орындаймын деп, кедей болдым, - дейді. Шал:
- Қандай өсиет айтып еді? - дейді. Жігіт:
- Әуелгі өсиеті: «Мен өлген соң жұма сайын қыз ал», - деп еді, мен атамның сол өсиетін тұтып, жұма сайын қыз алдым. Екінші өсиеті: «Қала сайын үй сал», - деп еді. Мен қала сайын үй салдым. Үшінші өсиеті: «Ас ішсең, бал же», - деп еді. Мен бұл өсиетін де орындап, әр күні бал жедім. Солай етіп, үш жылда барлық ақшам таусылды, - дейді. Шал тұрып жігітке:
- Сен атаңның өсиетін ұқпаған екенсің, өйткені атаңның: «Жұма сайын қыз ал» - дегені: «Әйеліңмен сыйлас бол, қадіріңді кетірме. Сонда ғұмыр бойы тату-тәтті өмір сүресің» - дегені. «Қала сайын үй сал» дегені: «Қала сайын достарың болсын, барғанда түсетін» - дегені еді. «Ас ішсең бал же» - дегені: «Еңбек істеп ас ішсең, балдан тәтті болады» - дегені еді, - деп, қарт өз жөніне кетіпті. Жігіт әкесінің терең мағыналы өсиетіне сонда ғана түсініпті.

Еріншек етікші

Ешбір жұмыс тындырмас, шөптің басын сындырмас, еріншек бір етікші болыпты. Еріншек етікшінің үш ешкісі бар екен. Күн суытып, қыс түсіп келе жатқанын көре тұра еріншек ешқандай қам жасамапты. Ешкілеріне азықтық жем-шөп жинамапты. Бір түнде боран қар жауады да, жердің бетін ақ көрпе бүркеп қалыпты. Ешкілері енді бұрынғыдай өрістеп жайыла алмай, суық қорада бүрісіп, дірдектеп тұрады.

Етікші, керек десең, сыртқа шығуға да ерініп, әйеліне:

— Барып көріп келші, ешкілерге не болып жатыр екен,— деп жұмсайды. Әйелі барып көріп келеді де:

— Бір ешкі өліп қалыпты,— дейді. Сонда еріншек:

— Е, мал іші болған соң, өлім-жітімі де болады ғой,— деп жата беріпті.

Ертеңіне еріншек ешкілерді көріп келуге әйелін тағы жұмсайды.

— Тағы бір ешкі өліп жатыр,— деп келеді әйелі. Еріншек келесі жамбасына аунап түсіп:

— Мал іші болған сон, өледі де,— дейді де қояды.

Үшінші күні етікші әйелін "малды көріп кел" деп тағы да жұмсайды. Әйелі жалғыз ешкінің де қатып қалғанын айтып келеді. Сонда етікші жаны жай тапқандай, бір аунап түсіп:

— Бәйбіше, біздің малдың өлімі осымен тыйылған да шығар,— депті.

Жиренше мен Алдар көсе

Жиренше ханның заманында Алдар көсе деген бір пысық болған екен. Ел күндеп, Алдар көсе деген бір қу шықты деп, ханға жамандапты. Бір күні Жиренше хан Алдар көсені шақыртыпты. Алдар көсе жаяу ханға келіпті. Тегінде, Алдар көсенің жаяу жүретін әдеті екен. Алдар көсе үйге кіріп келсе, сәлем берген, хан сәлем алып, қолын басына қойыпты. Сонда Алдар көсе тілін жалаңдатыпты. Ол өйткенде, хан өз құлағын ұстапты, онда Алдар көсе қарнын түртіпті де, қолдарын қусырады. Сонда хан оған басын изеп, их па қылып еді. Алдар көсе керегенің басындағы бір баспақ ділдәсін алып, жүріп кете береді. Сонда жиылып отырған әлеумет:

— Тақсыр-ай, әлгінің алып кеткені не? — депті. Хан:

— Ділдә,—деді.

— Тақсыр! Пендесің деп, өйтіп ділде алған соң сізді, тіпті, құртады, оны қайтып алыңыз, біз алып келіп берелік, — деді де, артынан бір адам қуып келіпті де:

— Мені хан жіберді, «Алдар көсе жер ортасын көрсетіп болмаса, алған ділдәмді қайтарамын» дейді, — депті. Сонда Алдар көсе:

— Жарайды, мен жаяумын, атыңды бере тұр. Атыңа мініп көрсетейін, — деп, атқа мініп алып, жан-жағына қоқырайып қарапты да, жердегі баспағымды әперіңізші, -— деп, баспағын алып, астына қойып, жер ортасы — осы сенің атыңнан айрылған жерің болады, — деп жүріп кетіпті. Бұл қайтып ханға барғанда ел ханнан:

— Хан, сен Алдар көсенің қылысқан іспарларының мәнісін айт, —-деп сұрағанда хан:

— Мен басымды көрсеткенім — басқа бәле қайдан дегенім еді. Ол «Басқа пәле — қызыл тілден»,—деп, тілін жалаңдатты. Құлағымды ұстағанымда, ол құрсағын көрсетіп, құлаққа тиген суық сөз құрсаққа барып, мұз болар, — деп жауап қайтарды. Қолын қусырғаны тілегім бар дегені еді. Оның тілегін бердім. Алтын алып кетті, —депті хан.

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	«Аяз би» ертегісі. Сюжеті, фабуласы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты	Педагогтің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы Қызығушылықты ояту	Ұйымдастыру кезеңі: Мұғалім сөзі: Балалар, жақсы деген немене, жаман деген немене? Біз оны қалай ажыратамыз? Адамның жаманы бола ма?	Психологиялық ахуал орнату. «Мен қандаймын?» стратегиясы арқылы балалардың бойындағы қасиеттерге тоқталу, топқа бөлу. Өздеріне сенімді Адал Ақылды Сенімді Шығармашыл Дарынды Көшбасшы Дара Жағымды Еңбекқор Берілген сөздер ішінен 3 немесе 4 сөз таңдалып, сынып топтарға бөлінеді.	Тиімділігі:өздерінің және бір-бірінің жақсы қасиеттерін тани түседі.	Оқулық, жұмыс дәптерлері ДК экраны
Жаңа білім	«Болжау» әдісі Сынып Білу және түсіну	Берілген сөздерге қарап, ертегінің мазмұнын болжап көріңдер. Хан, уәзір, жаман, құс, айла табу, шөп, әділдік. Балалар берілген сөздер бойынша ертегі мазмұнын болжайды. Балалар, әңгіменің мазмұны түсінікті болса, енді сюжеті мен фабуласын анықтау үшін тапсырмалар орындаймыз.Ол үшін анықтамасын еске түсірейік. Есте сақтаңыз Шығарманың сюжеті- шығармада баяндалатын оқиғалар тізбегі. Шығарманың фабуласы- шығармадағы тұтас оқиғалар мазмұнын қысқаша баяндау.	«Жарайсың!»деген мадақтау сөзімен ынталандыру.
Сабақтың ортасы .	Тыңдалым Берілетін тапсырмалар: тапсырма Топтық жұмыс	Балалар ертегінің алғашқы үзіндісін аудиодан тыңдайды. Келесі үзінділер топтарға бөлініп беріледі. Оқушылар топпен тақтаға шығып, берілген тірек сөздер бойынша қысқаша мазмұнын, негізгі оқиғаларды айтып береді. Тірек сөздер: 1-топ: сынау, тұлпар, гауһар тас, құрт, жеті ата, тамыр ұстау, кіндік кесу, салтына тарту; 2-топ: кеңесу, азғыру, жұмсау, аш арыстан, айыпты болу, көшіру; 3-топ: ойлап табу, күлдіреуіш, сағыну, шал, кешіру, хан көтеру, тымақ пен тон	Дескриптор: ертегінің фабуласын, сюжетін анықтайды Топаралық бағалау: ҚБ. «Үш шапалақ» әдісі (Жарайсың! Керемет! Тамаша)	Оқулық, жұмыс дәптерлері, ДК
	Сергіту сәті «Арқаға сурет салу»	Оқушылар бір-бірінің жақсылық жасап тұрған суретін арқаға қарап тұрып, шеңбер бойымен айнала жүріп салады.
Сабақтың соңы Бекіту	«Қобдишадағы тапсырма» Жұптық жұмыс	Әр топтан оқушылар жұппен шығып, қобдиша ішінен сұрақтар алып жауап береді. 1.Жаман не себепті өзін жаман деді? 2. Жаманның «Қарадан туып хан болғансыз, атаңда хандық жоқ» дегенді қалай түсінесіңдер? 3. Ақыреттік дос болу деген ұғым нені білдіреді? Неге хан мен жаман ақыреттік досқа айналды? 4.Хан жаманды не әкелуге жұмсады және неге олай етті? 5. Арасына от жағу, қарасы үзілу, ірге көтеру деген тіркестердің мағынасын қалай түсінесіңдер? 6. Жаманға әйелі ақыл айтпағанда, ол не істер еді? 7. Жаманның өзін жаман деп бағалауы дұрыс па? 8.Уәзірлер неге Жаманды күндеді? 9.Хан уәзірлерін қалай жазалады? 10. Хан неліктен жаманды өзінің орнына хан етіп көтерді?	Дескриптор: ертегінің фабуласы, сюжеті бойынша білімдерін жинақтайды, -сұрақтарға жауап береді Жақсы жауап берген жұп ерекше смайликпен бағаланады.
	Үй тапсырмасы	Ертегіні толық түсініп оқу. Құс жаманы мен шөп жаманы туралы хабарлама жазу.
Рефлексия	Рефлексиялық шеңбер	Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді. Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен? Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды? Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз? Сабақта қандай қиындықтар туындады? Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?

Қысқамерзімді жоспар №3

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	«Аяз би» ертегісінің тақырыбы мен идеясы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.3.1 әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау; 6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау;
Сабақтың мақсаты	- әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттайды; - шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Сиқырлы айналу. Жылулық шеңбері.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

ДК экраны

Жаңа білім

Еске түсірейік

1- тапсырма

Сынып

2-тапсырма

Топтық жұмыс

«Аяз би» ертегісінің кейіпкерлерін еске түсірейік.

1-топ. Суретте Жаманның сыртқы түрі, мінез-құлқын суреттейтін тұстарды еске түсіріп, кейіпкерге мінездеме беріңдер.

2-топ. Дәлелде. Жаманның осы қасиеттерін немен дәлелдеуге болады? Тапқырлығына, қарапайымдылығына ертегіден қандай дәлел келтірер едіңдер? Жаман- қарапайым жан, кісі қарағысыз, өңсіз еді. Қысылғанда айла табатын, аса тапқып, сөзіне берік.

3-топ. Салыстыр. Ертегідегі хан уәзірлері мен Жаманды салыстыра отырып, адамның жақсы, жаман қасиеттерін атаңдар.

Жақсы қасиеттер	Жаман қасиеттер

Дескриптор

-кейіпкерлерді анықтайды

-олардың әрекеттерін суреттейд, дәлелдейді, салыстырады

«Жарайсың!»деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сабақтың ортасы

Анықтама бұрышы

3-тапсырма.

Жұптыұ жұмыс

4-иапсырма.

Жеке

Ертегідегі негізгі эпизодтарды суреттер арқылы анықтаңдар.

Қалай ойлайсыңдар, осы эпизодтың ертегідегі маңызы қандай?

Дескриптор:

- шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодты анықтайды

-- эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасайды;

Оқулық, жұмыс дәптерлері, ДК

Сергіту сәті

Оқушылармен амандасу, « Лидерді анықтау» тренингі

Жіпті жетіге бөліп шаңырақ болып тұрып қаламды бөтелкеге салу

Сабақтың соңы

Бекіту

Ойқорыту

Эпизодтар арқылы ханның Жаманға жасаған құрметін «Бес саусақ» әдісі арқылы жазып шығыңдар.

Үй тапсырмасы

1-бет, 1-тапсырма. «Аяз би» ертегісін5-сыныпта оқыған «Керқұла атты Кендебай» ертегісімен салыстырыңдар.

Рефлексия

Рефлексиялық шеңбер

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?

Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен

« Кіру билеті» әдісі арқылы сұрақтарға жауап береді.

Қысқамерзімді жоспар №4

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні:	12.09.24ж.
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	«Аяз би» ертегісінің көркемдік ерекшелігі
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты:	6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау; 6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу;
Сабақ мақсаты:	-шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды метафора, теңеу, эпитетті) анықтайды; -әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазады;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Ойқозғау

«Мен сенің ерекше қасиеттерінді бағалаймын,себебі сен...» (қатысушылар бір-бірімен жұптасып тұрып,қасындағы көршісіне оны ерекше бағалайтын қасиетін,оның себебін айтады.Мысалы, «Мен сенің ерекше қасиеттерінді бағалаймын,себебі сен сондай мейірбансың»).

Топқa бөлу

Әр түрлі суреттерді пазл етіп қию арқылы 3 немесе 4 т опқа бөлінеді.

Суреттер ертегінің қай сюжетімен байланысты?

Оқулық, жұмыс дәптерлері

ДК экраны

Жаңа білім

Еске түсірейік

Теңеу

Екі затты не құбылысты салыстыра отырып, әдеби көркем түрде айту,- дай,-дей, -тай,-тей,-ша,-ше жұрнақтары арқылы жасалады.Мысалы:

Түнектен шыққан Тайбурыл,

Айдалаға шыққан соң,

Түлкідей көзі жайнайды.

Эпитет

Заттың, яки құбылыстың ерекшелігін, сыр-сипатын бейнелі түрде танытатын поэтикалық және стилистикалық ұғым, экспрессивті айқындаушы сөз. Мысалы, қазақ поэзиясында “алтын” сөзі эпитет ретінде көп қолданылады. Оның мағынасы да сан алуан: түсті (алтын күз); әдемілікті (алтын қасықтай); Бұл эпитет-теңеу құтты мекенді (алтын бесік – туған жер, алтын аймақ); атақ-дәрежені (алтын жаға); қазына-байлықты (алтын сандық); жаны таза, адамгершілігі мол кісіні (алтын адам, алтын кісі) білдіреді.

Метафора

ауыспалы мағыналы суреттеме сөздердің бірі.Екі нәрсенің не сыртқы түрінің, не ішкі қасиеттерінің жақындығына, ұқсастығына қарай бірінің орнына бірін алмастырып айту. Мысалы: Әке - асқар тау, “Көп сөз - көмір ,
Ана - мөлдір бұлақ. Аз сөз - алтын ”.
Бала - жасыл құрақ.

Дескриптор :

шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) біледі

«Жарайсың!»деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сабақтың ортасы

Қолдану.

тапсырма

Жұптық жұмыс

Көркемдегіш құрал түрлерін ажыратып, керекті қоржынға салыңдар.

Үзінділерден әдеби икөркемдегіш құралдарды тауып, түрлеріне қарай жіктеңдер:

Дұрыс жауабы:

Дескриптор:

- шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу,) анықтайды

Таратпа қағаз, көрнекілік

Сергіту сәті

«Жоғарыдан төменге»

Оқушылар екі топқа бөлініп жарысады.Қай топ бірінші тұрады сол топ жеңіске жетеді. Мысалы: Бой бойымен тұру. Аяқ киім размерімен. Туған күнімен. Туған айымен. Әкесінің жасымен. Анасының жасымен. Көшедегі үй нөмірімен, т.с.с.

Сабақтың соңы

Бекіту

Суретпен, кестемен жұмыс

Топтық жұмыс

Көркемдегіш құралдарды пайдалан отырып, оқиға орнын, табиғат көрінісін, кейіпкер бейнесін сипаттап жазыңдар.

Осындай ықтимал жауап ішінен оқиға орны ментабиғат көрінісін жіктеп жазыңдар.

Дескриптор:

-әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазады;

Үй тапсырмасы

19-бет, 3-тапсырма.

Біздің ата-анамыз қандай ертегілерді тыңдап өсті? Қазіргі таңда сендер соль ертегілерді білесіңдер ме? Ата-анамызбен сұхбат жасау арқылы олардың балалық шағы осы кезең балаларын салыстырайық.

Рефлексия

Рефлексиялық шеңбер

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?

Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен

Қысқамерзімді жоспар №5

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	«Аяз би» ертегісінің маңызы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.3.1.1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру;
Сабақтың мақсаты	шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға береді
Құндылықтар:	– шығармашылық және сын тұрғысынан ойлау; – қарым-қатынас жасау қабілеті; -өзгелердің мәдениетіне және көзқарастарына құрметпен қарау;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал. «Сатамын және сатып аламын» тренингі. Оқушыларды шеңбер бойымен тұрғызу. Шеңберде тұрған оқушы қасындағы көршісіне өзінің жағымсыз қасиетін сатып, оның жақсы қасиетін сатып алады. Мысалы, «Мен еріншектігімді сатып, сенің шыншылдығыңды сатып аламын». Оқушыларды топқа бөлу. Еркін топта отыру (оқушылар қалаған топтарына барып отырады)

Оқулық, жұмыс дәптерлері

ДК экраны

Жаңа білім

Ойқозғау

Құндылық дегеніміз не?

қандай да бір нәрсенің бағалылығы,

маңыздылығы

қ Shape6

Құндылық

ымбаттылығы

пайдалылығы мәнділігі

Тарихи құндылық – ұлтымыздың төл тарихы , тілі мен ділі .

Көркем құндылық – ұлттық рух, ұлтымыздың мәдениеті.

Дескриптор

-Құндылықтың не екенін анықтайды;

-тарихи және көркем қөұндылықтың не екенін біледі

«Жарайсың!»деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

1-тапсырма

Жеке жұмыс

2-тапсырма.

Жұптық жұмыс

3-тапсырма.

Жеке

Мәтіннен құндылыққа дәлел болатын үзіндіні табыңдар

	құндылық	Үзінді (жауабы)
1	әділдік	Сөз тапқанға қолқа жоқ! Олай болса, мен таққа лайық емес екенмін, осы оқиғаны оймен білген сіз лайықты екенсіз, — деп хан тағынан түсіп, тақты Жаманға береді.
2	тапқырлық	Тұлпарыңыз судан әрі-бері өткенде, аузын суға малып, артқы аяғын сілкіп өтті. Сиыр күніне қырық суарсаң да судан айдағанда, аузын суға малымай, артқы аяғын сілікімей, өтпеуші еді. Тұлпардың сиырға шатыс екенін содан білдім, — дейді. Жұрт таң қалып, бір-біріне қарасады.

Берілген үзінділерден кейіпкерлерді тауып, мінездеме беріңіз.

(дұрыс жауабы тұр, оқушыға бірден айтпау керек)

№	Үзінді	Кімнің сөзі?	Қандай мінез танытты?
	«Бұл Жаман біздің жаман кісі іздегенде ат артына мінгестіріп алып келген жаманымыз еді. Бұл күндерде хан оны өзіне жақсы дос қылды; қыз әперді, бізді есепке алмай тастады. Қой, бүйтіп болмас! Біз бұл екеуін араздастырайық. Жаманның әйелін мақтайық, үйіне конаққа апарып көрсетейік. Сөйтіп, екеуінің арасына от жағайық», — деседі.	уәзірлер	Көреалмаушылық, қызғаншақтық, іштарлық
	Ал, халық, мен де біраз хан болып, қызық көрдім. Ендігі хандығымды мынау досыма берем. Сіз де, енді тартынбаңыз, таққа сіз мінуге уақыт жетті, қалған өмірде сізге қызмет етіп, сіздің хан болған қызығыңызды көрейін, — деп, Жаманды қолтықтап әкеліп, хан тағына отырғызды.	Мадан хан	Көрегенділік, мәрттік, адалдық, сыйластық, даналық
	сені «Барсақелмеске» жұмсарын көптен-ақ сезгенмін. Риза бол, бірақ жолға жұлқынған жүйрік, жылжыған жорға мінбе, жылқыдағы ең семізді мін. Қырық уәзір сені үш күншілік жерге шығарып салар. Олардың карасы үзілген соң, сен де қайт.	Меңді сұлу	Даналық, ақылдылық, көрегенділік, тапқырлық

Дескриптор:

-құндылыққа дәлел болатын үзінді табады;

- үзінді арқылы кейіпкерлерді табады,

-оларды өзара салыстырады;

-баға береді

«От шашу» әдісі арқылы жұпаралық бағалау

Оқулық, жұмыс дәптерлері, таратпа материалдар,

ертегі үзінділері

Сабақтың соңы

Бекіту

4-тапсырма

Кім тапқыр?

Топтық жұмыс

Берілген сөйлемдерден құндылықты тауып, мақал-мәтелмен түйіндеңіз.

Аяз би әділ би болды.

(Ақыл азбайды, әділдік тозбайды, арамдық озбайды)

Жаман таққа отырған соң, ешбір соғыссыз, бес хандықтың қонысыны біріктіріп, ел арасында достық орнатыпты.

(Досың дос болғанға шаттан,

Дұшпанмен дос болудан сақтан)

Ол қария жұрттан асқан дана еді.

(Дәрі шөптен шығады,

Дана көптен шығады.)

Жаман болса да, ақылына риза болып, тағымды беріп едім.

(Ақылы асқанды аға тұт)

Ертегі үзінділерінен құндылықты анықтайды;
Мақал-мәтелмен түйіндейді

Үй тапсырмасы

Қазақтың әділ билері туралы хабарлама жазу.

Рефлексия

Қызық. Қиын. Құнды.

Жапырақ бөлімдеріне «Аяз би» ертегісін оқу барысында сендер үшін қызық, қиын, құнды болған тұстарды жазып, ой қорытыңдар.

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Ежелгі дәуір әдебиеті. Кезеңдері «Алып Ер Тұңға» жыры.
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;
Сабақтың мақсаты	әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіреді

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Өткен тақырыпты пысықтау

Оқушыларды «Түрлі-түсті стикерлер әдісі» бойынша 3 топқа топтастыру.

І топ – «Алғырлар»

ІІ топ – «Білгірлер»

ІІІ топ – «Ғалымдар»

Оқушылар wordwall.net/ru/ ресурсын қолдану арқылы викториналық сұрақтарға жауап береді

Оқулық, жұмыс дәптерлері

ДК экраны

https://wordwall.net/resource/52517229

Жаңа білім

Ойқозғау

«Тыңдайтын үшбұрыштар»

тапсырма

Топтық жұмыс

Ер Тұңға атына «алып» сөзінің жалғануының себебі неде? Парсы халқының жырға қандай қатысы бар?
Шығарма неліктен «Алып ер Тұңғаны жоқтау» деп аталған?

Shape9

Алып Ер Тұңға – түркілердің атамекені Тұран жерін жаудан қорғаған батыр. Тұранға көршілес Иран елі қайта-қайта шабуыл жасап, халықтың тыныштығын бұзады. Сол кезде Ер Тұңға деген батыр шығып, парсы еліне қарсы соғысады. Тұран мен Иран әскері беттесіп, парсылар жеңіліс табады. Осының құрметіне халық Ер Тұңғаны АЛЫП деп атап, Тұран патшасының тағына отырғызған.

Алып Ер Тұңға туралы деректер, мақтау өлеңдер, жоқтау жырлар парсының ақыны Фирдоусидің «Шахнама» атты еңбегінде көп пайдаланылған. «Шахнамада» Алып Ер Тұңғаны АФРАСИАБ деп атаған. Бұл көне парсы тілінде «дүлей қара күш иесі» деген мағынаны білдіреді. Ер Тұңға Тұран елі үшін қаһарман болса, иран жағында басқыншы патша кейпінде танылған. Парсылар оның жанкешті батырлығын, орасан күшін мойындаса да, өз елін қанға бөктірген патша ретінде бейнелейді.

Оқушылар үш адамнан тұратын топта бірлесіп жұмыс істейді:

СПИКЕР мұғалімнің нұсқаулығы бойынша тақырыпты түсіндіреді (немесе проблема туралы өз ойымен бөліседі).

ИНТЕРВЬЮЕР мұқият тыңдайды және егжей-тегжейін анықтау үшін сұрақтар қояды.

ХАТШЫ үдерісті бақылайды және «спикерге» де, «интервьюерге» де кері байланыс береді.

Алып Ер Тұңға өлімі жайлы ғалымдар екі түрлі пікір білдіреді.

Дескриптор

1. Сұрақтарға дұрыс жауап береді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

3. Мәтінмен жұмыс істейді

«Жарайсың!»деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сабақтың ортасы

Анықтама бұрышы

2-тапсырма

Жұптық жұмыс

3-тапсырма

Топтық жұмыс

Шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені анықтаңыз.

1.	Тұран елі мен Иран елі арасындағы соғыс ел тыныштығын бұзды
2.	Ел қорғаны болған Алып Ер Тұңға қайтыс болып, артында қалған жұрты қайғырады, жоқтайды.

Мәселені мысал етіп келтіріп дәлелдеп, шығарманың идеясын жазыңыз.

Мәселе	Дәлел	Идея
Соғыс	Иран елі Тұран даласына жиі-жиі шабуыл жасады. Алып Ер Тұңға парсыларға қарсы шығып, Иран әскерін ойсырата жеңді.	Туған жердің тыныштығын сақтау, елді сыртқы қауіптен өқорғау үшін жауапкершілік алу
Батырдың өлімі	Ғалымдардың дерегі бойынша ирандықтармен соғыстан кейін Алып Ер Тұңға қаза тапты. «Шахнамада» деректер келтірілген	Ер есімі ел есінде. Жаңғырту, жұртты бірігуге, ынтымаққа шақыру, туған жердің абыройын арттыру.

Дескриптор:

- әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені анықтайды;

- идеясы арқылы түсіндіреді

Топтық өзара бағалау. Екі жұлдыз, бір тілек

Оқулық, жұмыс дәптерлері, ДК

Кесте, қима қағаздар

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

Төмендегі тұжырымдардың дұрыс-бұрыстығын анықта.

Тұжырым	дұрыс	бұрыс
Алып Ер Тұңға жырының авторы - Фирдоуси		+
Түркі жұрты батырдың өліміне жоқтау жыр арнады	+
Ежелгі түркілер нағыз ержүрек батыр болған	+
Түркілер Ер Тұңғаны АФРАСИАБ деп атады		+
Тұран еді ізгі бектерін құрметтеп, жоғары басымдық берген.	+
Ертде Тұран атанған жер Қазақстан аумағында орналасқан	+

Оқушылар орындап болған соң, бірін-бірі тексереді.

Семантикалық карта

Үй тапсырмасы

Қазақ ауыз әдебиетіндегі жоқтау үлгісін табу, жазып келу

Рефлексия

Рефлексиялық шеңбер

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?

Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні:	26.09.23
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	«Алып Ер Тұңға» жыры. Сюжеті, фабуласы.
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; 6.2.2.1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау;
Сабақтың мақсаты	- әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды; - эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылардың бір-біріне жақсы тілек айту арқылы жағымды ахуал қалыптастыру.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

ДК экраны

Жаңа білім

Білу және түсіну

Батырлық туралы жырларда не туралы бейнеленеді? Батырлық
Қазақтың батырлары қазақ елінің қандай ұлдары? Ең ардақты
Жырлар қандай сөзбен айтылады? Көркем сөзбен
Батырлар жыры бізге қалай жеткен? Жатқа айтылу арқылы

Дескриптор

1 Сұрақтарға дұрыс жауап береді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

«Жарайсың!»деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сабақтың ортасы

Оқулықпен жұмыс

Берілетін тапсырмалар:

тапсырма

Жұптық жұмыс

2- тапсырма

Кестемен жұмыс

Топтық жұмыс

Оқулықтағы «Алып Ер Тұңға» жырын мәнерлеп, түсініп оқиды

Кесте толтырады.Оқушылар жинақтаған ойлары мен жасаған болжамдары бойынша кестені толтырады.

Шығарма аты

тақырыбы

идеясы

тәрбиелік

мәні

Дескриптор:

-Шығарманың тақырыбын, идеясын табады;

- Тәрбиелік мәнін анықтайды

Оқулық, жұмыс дәптерлері, ДК

Анықтама бұрышы

3-тапсырма.

Жұптық жұмыс

Шығармадағы түркі халқының көркем бейнесін анықтаңдар.

көзқарасы

Ұғым-түсініктері

Наным-сенімі

Дескриптор:

эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесі мтуралы біледі, түсінеді;
шығармадағы түркі халқының көркем бейнесін анықтайды

Жеке жұмыс

Қосымша мәлімет

«Сандар сөйлейді»...
1. 7 жас ... Әкесінен айырылады.
2. 10 жас .... Ер атанады.
3. 16 жас.... Әскербасы болады.
4. 21 жас... Чача Сеңүнмен айқасты
5. 26 жас ...қырғыздарға қарсы аттанды.
6. 27 жас... Қарлық халқы еркіндіктің нәтижесінде жауы болды.
7. 30 жас ... Қарлықтарды жеңді.
8. 31 жас... Аз халық жау болды. Қара көлде соғысты.
9. 47 жас... қаза болады.

Дескриптор:

Сұрақтарға жауап береді

Кестені толтырады

Алған әсерімен бөліседі

Кесте

Сабақтың соңы

Бекіту

Ойтолғаныс

Сабақты бекіту үшін оқушылар өздері білетін батырлар туралы ойларын қортындылайды.

«Қара жәшіктегі сұрақ»

- Қазақ жерін мекендеген тайпалар туралы тарихпен байланыстыра әңгімелеңдер.

- Ежелгі түркі әдебиеті мен ауыз әдебиетін салыстырыңдар.

- Алып Ер – Тұңа мен Алпамыс батырды салыстырыңдар.

Үй тапсырмасы

Жырдан үзінді жаттау

Рефлексия

Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?

Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:	28.09.23ж.
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Арнау. Кейіптеу. Градация. «Алып Ер Тұңға» жыры
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау; 6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылардың бір-біріне жақсы тілек айту арқылы жағымды ахуал қалыптастыру.

Үй тапсырмасын сұрау

«Алып ер Тұңған жоқтау» жырынан үзінді жаттау

Оқулық, жұмыс дәптерлері

ДК экраны

Жаңа білім

II. Топтық жұмыс. «Сөздік гол» ойыны.

Сұрақ	Жауап	Сөйлем
«Ер Тұңға» жыры қандай жыр?	Түркі халықтарының арғы ататегі тарихынан сыр шертетін қаһармандық жыр
Жырдың басты қаһарманы кім?	Алып Ер Тұңға
«Алып Ер Тұңға» жырының негізгі идеясы...	Тұран елін сыртқы жаудан қорғау, түркі жұртын ішкі ынтымақ-бірлікке үндеу, туған жердің абырой-даңқын арттыра түсу болып табылады

Дескриптор

1 Сұрақтарға дұрыс жауап береді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

«Жарайсың!»деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

І тапсырма

Туған тіліміздің маңызы мен мәйегі саналатын қандай бейнелеуіш, көркемдеуіш құралдар туралы оқушылардан сұрау.

Троп түрлерін еске түсіру.

Өлеңді құбылту / троп/

1. Ауыстыру /метафора/

2. Кейіптеу

3. Пернелеу / аллегория/

4. Астарлау / символ/

5. Алмастыру / метонимия/

6. Мегзеу / синекдоха/

7. Әзіл /юмор/

8. Кекесін / ирония/

9. Мысқыл / сарказм/

10. Ұлғайту / гипербола/

11. Кішірейту /литота/

12. Әсірелеу / гротеск/

13. Табу

14. Эфемизм

Дескриптор:

- шығармадағы көркем ауыстырулар түрлерін біледі

Оқулық, жұмыс дәптерлері, ДК

Топтық жұмыс

Тапсырма:

Жыр мазмұнынан 4 бейнелеу құралын анықтап, мағынасын өз сөзіңізбен түсіндіріңіз.

Бейнелеу құралы кездесетін тармақтар	Бейнелеу құрал түрі	Мағынасы
Алып Ер Тұңға келеді, Жүз мың әскер ереді,	эпитет
Жүз мың жебе кереді, Жер қайысқан қол еді.	гипербола
Көк тәңірінің ұлы еді.	гипорбола
«тау қойнауы жыртылар», «атса оны кезеп», «атын болдыртты», «қайғы тойдыртты», «жүз сарғайды», «запыран жаққандай»	тұрақты сөз тіркестер

Дескриптор:

- шығармадағы 4 түрлі бейнелеу, суреттеу құралдары кездесетін тармақтарды анықтайды;

- 4 бейнелеу құралының түрін ажыратады;

- жырдағы қолданылу мағынасын өз сөзімен түсіндіреді.

Кесте

Сабақтың соңы

Бекіту

Кроссворд шешу

Үй тапсырмасы

Эссе жазу

«Алып Ер тұңға өмірде болған адам ба, әлде мифтік бейне ме?»

Рефлексия

Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?

Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім - аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	«Алып Ер Тұңға» жыры. Тарихи және көркемдік құндылығы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.3.1.1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру; 6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылардың бір-біріне жақсы тілек айту арқылы жағымды ахуал қалыптастыру.

Үй тапсырмасын сұрау

«Ыстық орындық»

«Алып Ер тұңға өмірде болған адам ба, әлде мифтік бейне ме?»

Эссе жазу

Оқушылар ортадағы «Ыстық орындыққа» отырып, эссені оқиды

Эссе оқитын оқушылар Wordwall платформасы арқылы таңдалады.

Ең үздік эссе иесін оқушылар анықтайды

Оқулық, жұмыс дәптерлері

ДК экраны

Жаңа білім

II. Топтық жұмыс.

«Бірге оқимыз» әдісі

«Қос диаграмма» әдісі. Жұптық жұмыс

Балалар оқулықтағы түркі ойшылдарының бірі Жүсіп Баласағұнның «Құтты білік» дастанындағы Алып Ер Тұңға туралы мадақ жырды оқиды.

Алып Ер Тұңға туралы жоқтау мен мадақ жырындағы Ер Тұңға бейнесін салыстырады

Дескриптор :

- 2 шығармадағы кейіпкерді өзара салыстырады

-кейіпкердің тарихи және көркемдік құндылығына баға береді.

«Жарайсың!»деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Қос диаграмма суреті салынған таратпа

Сабақтың ортасы

Тапсырма.

Кестемен жұмыс

Топта берілген құндылықтарға қатысты жырдан эпизодтарды анықтаңыздар. Анықталған эпизодтар бойынша берілген құндылықпен байланыстыра отырып, өзіндік баға беріңіздер.

1-2-топ.

Құндылық	Эпизодтар
Туған жерді қорғау	1.
Туған жерді қорғау	2.

3-4-топ.

Құндылық	Эпизодтар
Ерлік істерді дәріптеу	1.
Ерлік істерді дәріптеу	2.

Дескриптор:

- -құндылықты танытатын 2 эпизодты анықтайды.

- берілген құндылықпен байланыстыра отырып, баға береді.

Оқулық, жұмыс дәптерлері, Кесте

Топтық жұмыс

«Әдеби шеңбер» әдісі

Тапсырма:

Мына рөлдердің бірін таңдап, жыр бөлімдерін талқылайды.

1) Талқы себепшісі – жыр бойынша (кейіпкер, сюжеті, қарым-қатынасы, автор позициясы, т.б. бойынша) 5 сұрақ құрастырады.

2) Белгілеуші – жырдың қай бөлімі ең маңызды деп санайды, ойын дәлелдейді.

3) Байланыстырушы – жырдағы тарихи құндылықтардың бірін өмірмен байланыстырады, дәлелдейді.

4) Қорытындылаушы – кейіпкердің ерлігін дәріптейді.

Дескриптор:

- рөлдік тапсырмаға қатысады;

- шығарма сюжетін анықтайды;

- жырдағы тарихи құндылықты өмірмен байланыстыра отырып, баға береді;

- кейіпкердің ерлігін анықтап, дәлелдейді;

- жыр бөлімдерін талдайды.

Интерактивті тақта, слайд

Сабақтың соңы

Бекіту

«Тақырыптық теннис»

Оқушылар Алып Ер Тұңға тақырыбы бойынша білетін сөздерін айтып жарысады. 2 оқушы шығады. Олардың 1 минутта айтқан сөздерін төреші санап, жеңімпазды анықтайды. Уақытқа байланысты 3-4 жұпты жарыстыруға болады

Жеңімпаз оқушыларға мадақтау стикерлері беріледі

Үй тапсырмасы

27-беттегі 2-тапсырма.

Жырдағы заман келбеті мен бүгінгі заманды салыстыра отырып, әр заманның өзіне тән сипаттамасын жазыңдар.

Рефлексия

«Жер қыртысы»

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Әл - Фараби өмірі мен шығармашылығы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.2.1. эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

«Билеттер арқылы» топқа бөлінеді.

Үй тапсырмасын сұрау

Оқушылар кассадан билеттер алып, 1,2,3 вагондарға бөлініп отрады.

«Алып ер Тұңған жоқтау» жырынан үзінді жаттау

Оқулық, жұмыс дәптерлері

https://youtu.be/r7iGPUsVbxQ?si=sQzB7UYpi9WqwIt2

Жаңа білім

Қызығушылықты ояту

Инсерт кестесі

II. Топтық жұмыс.

Әбә-Насыр Әл-Фараби

Топтық жұмыс

Әр топқа Инсерт кестесі таратылып беріледі. Балалар алдымен ғұлама туралы не білетіндіктерін жазады.

Не білемін?	Не білдім?	Не білгім келеді?

1. https://youtu.be/r7iGPUsVbxQ?si=sQzB7UYpi9WqwIt2 Сілтеме арқылы Әл-Фараби өмірінен сыр шертетін анимациялық фильм көреді.

2. Оқулықтағы ғұлама өмірі туралы мәтінмен оқып танысады.

Оңай сұрақ	Қиын сұрақ
Кім? Не ? Қашан?	Қалай? Не себепті? Не үшін?Қалай ойлайсың?

Дескриптор

1 Мәтін мазмұнын түсінеді

2.Мәтіндер бойынша оңай, қиын сұрақтар құрастырады.

3. Сұрақ-жауап арқылы автор бейнесін анықтайды

Топтар арасында бір-бірлерін бағалайды

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

І тапсырма

Топтастыру

Shape23 Shape24

Әл-Фараби

Еңбектері

Дескриптор:

- Ақын туралы мәліметтерді жүйелейді

Оқулық, жұмыс дәптерлері, ДК

Сабақтың соңы

Сыныппен ойын ойнау

«Сәттілік фортунасы»

Power Point бағдарламасы арқылы ойнатылады

Дескриптор:

- Сабақ бойынша алған білімдерін қорытындылайды.

Кесте

Үй тапсырмасы

Әл-Фараби туралы қызықты мәліметтер табу, жазу.

Рефлексия

Рефлексиялық шеңбер»

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
Сабақта қандай қиындықтар туындады?

Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Метафора. «Қашықтасың туған жер»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау; 6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдардыпайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

«Аялы алақан»

Үй тапсырмасын сұрау

Өткен сабақты пысықтау.

«Фасоль салынған қапшық»

Мақсаты: жылылық, сенімділік деңгейін, еркіндікті дамыту.

Нұсқаулық: қатысушылар шеңбер болып отырады. «Бүгінгі сабақтан не алғыңыз, не көргіңіз келеді?» — сұрағын оқушыларға қойып, сұрақтарға жауап алу. Бастапқы қатысушы жанындағы көршісінің қолын ұстайды. Тренинг шеңбер бойымен жалғасады. (Тренинг соңында қатысушылар дөңгеленіп қолдарын ұстайды)

Әл-Фараби өмірінен қызықты мәліметтер табу.

Wordwall платформасы бойынша оқитын 4 оқушы таңдалады

Әл-Фараби кім?

Әл-Фараби қайда туды?
Білімін жетілдіру үшін қайда барды?
Әл-Фараби қай салаларда еңбектер жазды?
Трактат деген не?
Қанша трактат жазған

Т иімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

II. Өлең мазмұнымен танысу

Оқушылар дауыстап, мәнерлеп өлеңді оқиды

Оқушылар ақынның туған жерге деген сезімін әрі қарай жалғастырып, өз сөздерімен айтып береді.

Дескриптор

1 Сұрақтарға дұрыс жауап береді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

І тапсырма

1-топ Өлең мазмұны бойынша сөздерге түсініктеме береді.

қашықтасың – алыстасың

жанарым – көзім

кері оралмай – кейін қайтпай

жылдарым жатыр ағып – жылдарым өтіп жатыр

2-топ Өлең не туралы? Өлеңдегі негізгі ойды анықтап, мақал-мәтелмен түйіндеңдер.

3 -топ Венн диаграммасы

Оқулықта берілген М.Мақатевтың «Апыр-ай, туған жер-ай!» өлеңімен салыстырыңдар

Дескриптор:

Өлең мазмұны бойынша ақпараттаы өңдей алады

Қол шапалақтау» әдісі арқылы бағалау

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Топтық жұмыс

Сәйкестендіру.

Тапсырма:

Өлеңнен көркемдегіш тәсілдерді сәйкестендіріңдер

№	Көркемдік құрал	Өлеңнен мысал
1	Ауыстыру (метафора)	Шаңыт жолға сарылып қарауменен, Қалың елім,
2	Кейіптеу	Туған жеріне арнау
3	Теңеу	Шаршадым мен, қанатым талды менің
4	Эпитет	Күллі, болдыру, жарау
	Синоним	Кері оралмай жылдарым жатыр ағып, Қасіреттің жасына көз жуынар.
	Арнау	Бір тұтам
5	Литота	О, жаратқан, көп неткен ақымағың, Құм сықылды тез ысып, тез суынар.

Дескриптор:

Өлеңнен көркем ауыстыруларды ажырата алады .
Анықтамаларын айта алады

Сәйкестендіру тесті

Сабақтың соңы

Бекіту

«Бір қалам» әдісі

3-тапсырма.

Өлеңді оқып, оқиға орны мен табиғатты сипаттайтын жолдарды анықта, мағынасын түсіндіріп жаз.

4-тапсырма. Туған жеріңді өлеңдегідей сипаттап жаз. Көркемдегіш құралдарды пайдалан.

Дескриптор

1.Оқиға орыны мен табиғатты сипаттап жазды.

2. Көркемдегіш құралдарды қолданды

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Эссе жазу

Тақырыбы: «Отырарда туған ұл»

Рефлексия

№	Көркемдік құрал	Өлеңнен мысал
1	Ауыстыру (метафора)	Шаңыт жолға сарылып қарауменен, Қалың елім,
2	Кейіптеу	Туған жеріне арнау
3	Теңеу	Шаршадым мен, қанатым талды менің
4	Эпитет	Күллі, болдыру, жарау
5	Синоним	Кері оралмай жылдарым жатыр ағып, Қасіреттің жасына көз жуынар.
6	Арнау	Бір тұтам
7	Литота	О, жаратқан, көп неткен ақымағың, Құм сықылды тез ысып, тез суынар.

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:	12.10.23ж.
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Тіршілікте құрыштай бол төзімді
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.4.1 көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту; 6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

«Аялы алақан»

Үй тапсырмасын сұрау

Мақсаты: жылылық, сенімділік деңгейін, еркіндікті дамыту.

Эссе жазу. Тақырыбы: «Отырарда туған ұл»

Wordwall платформасы бойынша оқитын 4 оқушы таңдалады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

Қызығушылықты ояту.

II. Өлең мазмұнымен танысу

Өлең мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру

«Біле жүрейік»

-Төзімді сөзі тек қана адамға ғана қатысты қолданыла ма?

-Сендер өздеріңді төзімді адамдар қатарына қоса аласыңдар ма?

Төзімді болудың пайдасы мен зияны туралы не айта аласыңдар?

Өлеңнің аудионұсқасын тыңдайды. Кейін тағы бір рет дауыстап, мәнерлеп оқиды

1.Ақын өлеңінде адамдарды неге шақырады?

Әзәзіл сөзінің мағынасы қандай?

2.Көз алдына елестету

3.Сөзікпен жұмыс жасау

Құрыш – жылтыр түсті, темір және басқа бекіткіштердің ерітіндісінен тұратын болаттың берік түрі

Әзәзіл – діни сөз. 1) шайтан, ібіліс тәрізді қаскөй рух; 2) ауыспалы мағына: рухани азған, әзәзілдің азғыруына ерген адам; 3) азғырушы

Тең – түйеге арту үшін слмағын бірдей етіп ьуып-түйген жүк;2) бірдей, парапар, қатар.

Малдану – 1) иелену, меншіктену; 2) ауыспалы мағынада мақтану, сену, іш тарты, арқа сүйеу. Бұл жерде: атын жамылу, ұқсау деген мағынада.

4. Өлеңді қағазға бір рет көшіру

Дескриптор

1 Сұрақтарға дұрыс жауап береді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

Дескриптор: --өлеңді жылдам жаттау жолдарын біледі, түсінеді;

-өлең жаттау барысында қолданады

Интерактивті тақта, слайд, аудиоплеер

Сабақтың ортасы

Топтық жұмыс

1-топ. Құрыштай болу, өрге жүзу, достық атын малдану тіркестерінің мағынасын түсініп, сөйлем құраңдар.

2-топ. Әл-Фараби жағымды және жағымсыз қасиеттерді санамалап шығыңдар.

3-топ. Адал дос пен амал туралы пікірімізді түйіндеп, ойымызды тиянақтайық.

Дескриптор:

-оқушылар өлең мазмұны бойынша талдау жасайды;

-негізгі ойды анықтайды

Сабақтың соңы

Бекіту

Жұптық жұмыс

Тапсырма:

Көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселелер	мысал	идеясы
Төзімділік	Тіршілікте құрыштай бол төзімді, Сан мәртебе алдаса да өзіңді	Өмір болған соң, адамзат баласы көптеген қиындықтар мен жағымсыз жағдайларға тап болады. Сол қиындықты төзімділік пен сабырлылықтың арқасында ғана жеңуге болады.
Тағдырды жазғырмау	Тағдырыңды еш уақытта жазғырма	Өлеңде ақын тағдырды жазғырмауға, өмірде бәріне шыдамдылық танытуға шақырады
Сабырлылық	Тіпті кейде болса да әзәзіл азғырған.	Адам баласының басына жақсылық бірден келмейтінін, ол үшін аянбай еңбектену керектігін, сабырлы жан қашан да арманына қол жеткізетінін жырлайды.
Адал достық	Таңда да ал дос, өз теңіңнің ішінен	. Ақын адам баласының адал дос табуын, жақсы амалмен көзге көрінуін, төзімді де, сабырлы болуын қалайды.

Дескриптор:

- өлең жолдарында белгілі бір эпизодтағы маңызды мәселені анықтайды;

- олардың маңызына өмірден мысалдар келтіре отырып негіздеме жасайды, өз ойын дәлелдейді;

- шығарма идеясын талдайды.

Бағалау «Үш шапалақ»

Кесте, слайд

Үй тапсырмасы

Бүгінгі қоғамда болып жатқа мәселелерді айтып, Әл-Фарабиге кеңес сұрау хатын жазыңдар.

Рефлексия

«3-2-1»

Бүгінгі сабақтан алған 3 маңызды ақпарат;

Бүгінгі сабақта қиындық тудырған 2 аспекті;

Бүгінгі сабақта ұнаған 1 іс-әрекет.

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні:	17.10.23 ж.
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Доспамбет жырау. Өмірі мен шығармашылығы. «Қоғалы көлдер, қом сулар»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; 6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты	Педагогтің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы Қызығушылықты ояту	Ұйымдастыру кезеңі: «Аялы алақан» Үй тапсырмасын сұрау Қызығушылықты ояту	Мақсаты: жылылық, сенімділік деңгейін, еркіндікті дамыту. Нұсқаулық: қатысушылар шеңбер болып отырады. «Бүгінгі сабақтан не алғыңыз, не көргіңіз келеді?» — сұрағын оқушыларға қойып, сұрақтарға жауап алу. Бастапқы қатысушы жанындағы көршісінің қолын ұстайды. Тренинг шеңбер бойымен жалғасады. (Тренинг соңында қатысушылар дөңгеленіп қолдарын ұстайды) Әл-Фараби өмірінен қызықты мәліметтер табу. Wordwall платформасы бойынша оқитын 4 оқушы таңдалады Картадан Жайық өзенін көрсетіп, өзен туралы мағлұмат оқиды: Жайық – Ресей Федерациясы (Башқұртстан, Челябі, Орынбор облыстары) мен Қазақстан Республикасы (Атырау, Батыс Қазақстан облыстары) жеріндегі өзен. Ол Каспий маңы ойпатын кесіп өтіп, Каспий теңізіне құяды. Негізгі арнасына Батыс Қазақстан облысының жерінде бірнеше салалары қосылады.	Т иімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады	Оқулық, жұмыс дәптерлері
Жаңа білім	Сабақтың басы «Сканерлеп оқу» «Сократ шеңбері»	Оқушылар жырау өмірі туралы мәтінді оқиды, мағынасын түсінеді Оқушылар 2 шеңберге тұрып, қарама-қарсы айналып, ішкі шеңбердегілер сыртқы шеңбердегілерге мәтін бойынша сұрақтар қояды, олар жауап береді.	Дескриптор 1 Сұрақтарға дұрыс жауап береді 2.Өз ойын еркін жеткізе алады	Оқулық, жұмыс дәптерлері
.			Оқушылар бір-бірін
Сабақтың ортасы	Өлеңмен жұмыс жасау С Сұрақ-жауап Сөздікпен жұмыс	Балалар өлеңді мәнерлеп оқиды Толғау не туралы? Онда қандай мәселе көтерілген? Шығарма кімнің атынан баяндалады? Жырау қандай іс жасаған адамның өкінбейтіндігін айтады? Бұздай – жергілікті диалект сөз. Мұздай деген мағынада. Көбе – бүкіл кеуцдені жауып тұратын, батырлардың соғыста киген қорғаныш киімі Шапшақ – зат. Үлкендігі темір шелектей ағаш ыдыс. Шелектен аласалау, жуандау келеді. Бетеге - Бұл жерде: бетегелі сөзі сын есім. Бетегсі қалың, мол, яғни шөпті деген жер. Дескриптор: Өлең фабуласы, сюжетін түсінеді, анықтайды		Сәйкестендіру тесті
Сабақтың соңы Бекіту	Өлеңге поэтикалық талдау жасау. ТЖ «Ромбтық жіктелім» әдісі ЖЖ	Тақырыбы – Идеясы – Жанры - Шумақ саны – Тармақ саны – Буын саны – Бунақ саны – Ұйқас түрі Толғауда көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселереді маңыздылығына қарай жіктеп жазыңдар. Ромбтың жоғарғы жағына ең маңыздысынан бастап жазады Бағалау дескрипторы -Өлеңнің жанры мен идеясын анықтайды; - шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіреді, анықтайды	Теңгелер арқылы бағалау
Үй тапсырмасы		Толғауды жаттау
Рефлексия

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:	19.10.23ж.
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Доспамбет жырау «Қоғалы көлдер, қом сулар»№2 БЖБ
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.3.4.1 шығармада көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы сыни хабарлама жасау;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

«Аялы алақан»

Үй тапсырмасын сұрау

Өткен сабақты пысықтау.

«Фасоль салынған қапшық»

Мақсаты: жылылық, сенімділік деңгейін, еркіндікті дамыту.

Әл-Фараби өмірінен қызықты мәліметтер табу.

Wordwall платформасы бойынша оқитын 4 оқушы таңдалады

Әл-Фараби кім?

Әл-Фараби қайда туды?
Білімін жетілдіру үшін қайда барды?
Әл-Фараби қай салаларда еңбектер жазды?
Трактат деген не?
Қанша трактат жазған

Т иімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

II. «Еркін сұрақ»

Ақынның арманы қандай?
Торлғауда ақынның қандай көңіл-күйін байқаймыз?
Жырау қандай іс жасаған адамның өкінбейтіндігін айтады?
Шығарма кімнің атынан баяндалады?
Толғауда қандай мәселелер көтерілген?

Дескриптор

1. Сұрақтарға дұрыс жауап береді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

«Екі түрлі түсініктеме күнделгі»

Толғауда көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлін анықтау

Толғаудан көтерілген мәселе	Әлеуметтік рөлі ( Осы мәселені айтуға не мәжбүр етті? Қандай ой тудырды?)
1.
2.
3.

Қол шапалақтау» әдісі арқылы бағалау

Дескриптор:

-Өлең мазмұны бойынша ақпараттаы өңдей алады

-әлеуметтік рөлін түсіндіреді

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Еске түсірейік.

Сыни хабарлама

«Бір қалам» әдісі

Сыни хабарлама жазу

Сыни хабарлама - шағын зерттеу, шығарма жетістіктері мен кемшіліктері туралы хабарлау, баяндау.

. Шығарманың оқырманға әсері. Шығарма қалай әсер етті? Ерекше әсер еткен тұстары қандай? Неліктен? Не сезіңдің? Қандай ой келді? Автор осы шығарма арқылы не айтқысы келеді? Шығарма оқырманды неге тәрбиелейді?
2. Автор үні. Автордың өмір сүрген кезеңі, ортасы, әлеуметтік жағдайы шығармада қалай көрінеді?
3. Автордың сөз қолданысы. Қандай символдар, көркемдегіш құралдар көрініс табады?
4. Автордың ұстанымы. Автор өз ұстанымын негіздеу үшін қандай дәлел келтіреді?

41-беттегі сурет пен Доспамбет толғауларындағы ойды байланыстырып, сыни хабарлама жазыңдар.

Теңгелер арқылы бағалау

Сәйкестендіру тесті

Сабақтың соңы

№2 БЖБ жазу

Рефлексия

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Гипербола. Литота. Доспамбет жырау «Айналайын Ақжайық» толғауы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын сұрау

Ойқозғау

Топқa бөлу

Aқылды, қaйpaтты, жүpeктi бeйнeлeйтiн cуpeттepмeн 3 топқa

бөлiнeдi: «Aқыл», «Қaйpaт», «Жүpeк»

«Қоғалы көлдер, қом сулар» Толғауды жатқа айту

Wordwall платформасы бойынша оқитын 4 оқушы таңдалады

Қазақстанда қандай өзен-көлдер бар?
Өзің тұратын аймақта қандай өзен-көлдер бар? Олар несімен ерекшеленеді?

Т иімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

II. Өлең мазмұнымен танысу

«Ұшбұрыш» әдісі арқылы жырды мәнерлеп оқу.

«Айналайын, Ақ Жайық» өлеңін оқушылар үштен-үштен топтасып, өздеріне

берілген үзіндіні мәнерлеп оқиды. Бұл жерде үштік құрамда тұрған бір оқушы үзіндіні мәнерлеп оқиды, екінші оқушы тыңдайды, үшінші оқушы

бағалап тұрады.

Дескриптор

1 Сұрақтарға дұрыс жауап береді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

І тапсырма

1-топ Жырдағы негізгі ойды мақал-мәтелмен түйіндеңдер.

2-топ. Жырда кезедесетін түсініксіз сөздердің мағынасын ашып, оларға мысал келтіріңдер.

3 -топ Берілген үзінділердегі қаақ халқына тән қасиетті анықтаңыз.

Үзінді	Қзақ халқына тән мінез
Еңсемі биік боз орда Еңкеймей кірер күн қайда?
Алты құлаш ақ найза, Ұсынып шаншыр күн қайда?
Кетбұғадай билерден Кеңес сұрар күн қайда?
Бозбаламен күліп-ойнап, Қымыз ішер күн қайда?

Дескриптор:

Өлең мазмұны бойынша ақпараттаы өңдей алады

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Топтық жұмыс

Сәйкестендіру.

Тапсырма:

Екі толғауда кездесетін көркемдегіш құралдарды тауып, төмендегі кестеге толтырады

Көркемдегіш құралдар	теңеу	эпитет	гипербола	литота
Қоғалы көлдер, қом сулар
Айналайын Ақ жайық

Дескриптор:

Өлеңнен көркемдегіш құралдарды табады;
Түрлерін ажырата алады

Сәйкестендіру тесті

Сабақтың соңы

Бекіту

«Акроним» әдісі

«Доспамбет» сөзіне АКРОНИМ жаса.

Д –дауылпаз ақын

О-отаншылдық рухты биік қойған

С-Стамбулда болған

П-парасатты

А-Азу қаласында дүниеге келген

М –махабатын еліне,жеріне білдірген

Б –батыр

Е-ержүрек

Т-тайпааралық ұрысқа қатысқан

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Венн-диаграмма

Екі жырды салыстырып, оларға тән ұқсастықтар мен ерекшеліктерді көрсетіңдер

Рефлексия

«Бес саусақ»

Балалар қағазға өздерінің қолының контурын сызып шығып, әр саусағына сабақ бойынша алған әсерлерін жазады

2-тоқсан

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:
Күні:	7.11.23ж.
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Абай Құнанбайұлы. Абайдың өскен ортасы. Абайдың зиялы достары.
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; 6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Ойқозғау

Топқa бөлу

Aқылды, қaйpaтты, жүpeктi бeйнeлeйтiн cуpeттepмeн 4 топқa

бөлiнeдi: «Aқыл», «Қaйpaт», «Жүpeк», «Ғылым»

Жүрегімнің түбіне терең бойла,

Мен бір жұмбақ адаммын оны да ойла.

Соқтықпалы, соқпақсыз жерде өстім,

Мыңмен жалғыз алыстым кінә қойма!

Балалар мыңмен жалғыз алысқан жұмбақ адам кім деп ойлайсыңдар?

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

II. Ақын өмірі

INSERT кестесі

Білемін

Білдім

Білгім келеді

Балалар Абай туралы білетіндерін жазады.

Дескриптор

1. Мәтін фабуласын біледі, түсінеді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

І тапсырма

Топтық жұмыс

Сергіту сәті

Жұптық жұмыс

. 1-топ: Абайдың өмірі, өскен ортасы

2-топ: Абайдың зиялы достары

3-топ. Артық болмас білгенің

4-топ: Шығармашылық зертхана

Балалар мәтін мазмұнымен танысады.

Мазмұндау мәтіні бойынша тірек сызба жасаймыз.

Әр топ өз мәтінін мазмұндау үшін тіркек-сызба жасап, ортаға шығыр сызба бойынша мазмұндайды

«Пантомимикалық этюдтар» ойыны

Мұғалім бір оқушыны тақтаға шақырып оған жазылған тапсырма жазылған қағаз береді. Оқушы қағаздағы тапсырманы оқиды да, көрермен оқушыларға мимика, жестпен түсіндіре бастайды. Көрермендер оның қандай қимылды жасырып тұрғанын табуы қажет.

Абай өмірінің қоғамдық-әлеуметтік маңызы қандай болды?

Әр топ өз мәтіні бойынша қоғамдық-әлеуметтік маңызы мен мәселені анықтап, түсіндіреді.

3.мазмұны бойынша ақпараттаы өңдей алады

Өзара бағалау Топтар бір- бірін бағалайды

Дескриптор :

-мәтінде көтерілген әлеуметтік-қоғамдық идеясы н анықтайды

- маңызын түсіндіреді

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

«Акроним» әдісі

«Абай» сөзіне АКРОНИМ жаса.

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Абайдың балалық шағы туралы деректерді пайдаланып, «Бала Абайдың әлемі» атты тақырыпта хабарлама жазу.

Рефлексия

«Бес саусақ»

Балалар қағазға өздерінің қолының контурын сызып шығып, әр саусағына сабақ бойынша алған әсерлерін жазады

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Абай лирикасы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.3.1 әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты	Педагогтің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы Қызығушылықты ояту	Ұйымдастыру кезеңі: Психологиялық ахуал қалыптастыру Үй тапсырмасын сұрау Ойқозғау	Нұсқаулық: қатысушылар шеңбер болып отырады. «Бүгінгі сабақтан не алғыңыз, не көргіңіз келеді?» — сұрағын оқушыларға қойып, сұрақтарға жауап алу. Бастапқы қатысушы жанындағы көршісінің қолын ұстайды. Тренинг шеңбер бойымен жалғасады. Топқa бөлу.«Пазл» әдісі арқылы 4 топқa бөліну. Абайдың балалық шағы туралы деректерді пайдаланып, «Бала Абайдың әлемі» атты тақырыпта атты тақырыпта хабарлама жазу. Wordwall платформасы бойынша оқитын 4 оқушы таңдалады	Тиімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады	Оқулық, жұмыс дәптерлері
Жаңа білім	II. Ойқозғау «Суреттер сөйлейді». «Сканерлеп оқу» Майнд-карта	Пазл арқылы құрастырылған суреттердегі мағынаны ашу. Абайдың лирикасы туралы мәтінді оқу. Майнд картаны толтырады, яғни лирика түрлері мен өлеңдерін көрсетеді.	Дескриптор 1 Сұрақтарға дұрыс жауап береді 2.Өз ойын еркін жеткізе алады
Сергіту сәті	«Атомдар мен молекулалар» әдісі	Жүргізуші «атомдар» деген кезде ойыншылар жеке дара жүреді де, «молекулалар, бесеуден» немесе «молекулалар, үшеуден» деген кезде, бес немесе үш адамнан тез арада топтасады. Кім топқа қосыла алмай қалса, айып төлейді: өз өнерін көрсетеді немесе көпшіліктің тілегін орындайды.
Сабақтың ортасы .	Берілетін тапсырмалар: І тапсырма	1-топ. «Қыс» өлеңі 2-топ. «Әсемпаз болма әрнеге» 3 - топ. «Әбдірахманға» 4-топ. «Көзімнің қарасы» Топтар берілген өлең мазмұнымен мұқият танысады. Дескриптор: Өлең мазмұны бойынша ақпаратты түсінеді	ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.	Оқулық, жұмыс дәптерлері
	Топтық жұмыс «Балық қаңқасы»	Тапсырма: Әді бойынша өлеңге талдау жасайды. Балықтың басы: Өлең атауы Жоғарғы сүйектер: өлеңдегі кейіпкер бейнесі Төменгі сүйектер: кейіпкер іс-әрекеті Құйрық: қорытынды Дескриптор: -Шығармадағы кейіпкерлердің бейнесін анықтайды -Шығармадағы кейіпкерлердің іс-әрекетін түсінеді		Сәйкестендіру тесті
Сабақтың соңы Бекіту	«Сөз қуу»	Оқушылар екі командаға бөлінеді. Тақтаны ортасынан екі бөлікке бөледі. Және жоғарғы жағына жарыстың тақырыбы жазылады. Содан кейін оқушылар тақырыпқа байланысты бір-бір сөзден жаза бастайды. Бір сөз – бір ұпай. Келісілген уақыт ішінде көп сөз жазған топ жеңіске жетеді. Яғни, жаңа тақырыпты өттіңіз, бірден осы ойынды ойнатуға болады.	Теңгелер арқылы бағалау
Үй тапсырмасы	Өлең жаттау	Абай лириасынан 3 шумақ өлең жаттау.
Рефлексия	«Көз», «Құлақ», «Жүрек»	О қушылар бүгінгі сабақта не көргендерін стикерге жазып көзге жапсырады. Оқушылар бүгінгі сабақта не естігенің стикерге жазып құлаққа жапсырады. Оқушылар бүгінгі сабақта нені жүрегіне түйді стикерге жазып жүрекке жапсырады.

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні: 14.11.23ж.	13.11.23 ж.
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	«Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін» өлеңі
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.2.1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау 6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын сұрау

Ойқозғау

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Қызығушылықты ояту

1. «Ең,ең...»

Сабақ басталмас бұрын парта ұяшықтарына түрлі сұрақтар жазылған стикерлер жабыстырылады. Оқушылар сол сұрақтарға жауап береді.

Сұрақтар:

Сіздің ең сүйікті ақыныңыз кім?
Абай шығармаларынан ең қатты ұнайтыны қайсы?
Адамды бұзатын ең жаман қасиеттерді атаңыз.

Адамды бақытқа жетелейтін ең ізгі қасиеттерді атаңыз.Топқa бөлу

Aқылды, қaйpaтты, жүpeктi бeйнeлeйтiн cуpeттepмeн 3 топқa

бөлiнeдi: «Талап», «Еңбек», «Ғылым»

«Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін» Өлеңнің 4 шумағын жатқа айту

Т иімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма.

Жұптық жұмыс

2-тапсырма. Жеке жұмыс.

1.Сәнқой, даңғой, керім, кербез сөздеріне мағыналас сөздер тауып, өлең мазмұнына жақын үш сөйлем құрайық.

2. Автор өлең жолдарында оқырманға қандай ақыл-кеңес берген?

Жеке отырып жазып орындайды.

Дескриптор

1 Сұрақтарға дұрыс жауап береді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

3- тапсырма

Топтық жұмыс

Шығармадағы ақын айтқан өлеңді түсінетін және өлеңді түсінбейтін кейіпкерлерді өзара салыстырып, үлгі-кестені толтырады.

Өлеңді түсінетін адамның сипаты			Өлеңді түсінбейтін адамның сипаты

Дескриптор:

Өлең мазмұны бойынша автор бейнесін анықтайды
Сөздердің мағынасын анықтайды.

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Тақтамен жұмыс

Шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазыңыз.

оқиға орны

кейіпкер бейнесі

Дескриптор:

Өлеңдегі оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сапиаттап жазады.

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Венн-диаграмма

Екі жырды салыстырып, оларға тән ұқсастықтар мен ерекшеліктерді көрсетіңдер

Рефлексия

«Бес саусақ»

Балалар қағазға өздерінің қолының контурын сызып шығып, әр саусағына сабақ бойынша алған әсерлерін жазады

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:	16.11.23ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін» өлеңіндегі көркемдегіш құралдар
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын сұрау

Ұйымдастыру кезеңі. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

Қызығушылықты ояту «Қайталай отырып, жатта»
Абай - жыршы, ұлы ақыны елімнің,
Жырға қосқан сұлулығын жерімнің.
Абай - сыншы, жақсыменен жаманның,
Қайғы - зарын жырлай білген даламның.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

II. Өлеңге сатылай кешенді талдау жасау

Сыныппен жасау

Үлгерімі төмен оқушымен жұмыс

1. Авторы--- А.Құнанбаев--- қазақ халқының ұлы ақыны, ойшыл--- философы, композитор әрі аудармашы, реформатор.

2. Тақырыбы-----

3. Жанр түрі- өлең.

4. Идеясы дегеніміз----- ақынның айтар ойы мен мақсаты

5. Шумақ дегеніміз-----

6. Тармақ дегеніміз---

7. Бунақ дегеніміз---

8. Буын саны---

9. Ұйқас түрі.Ұйқас дегеніміз-өлеңнің бітім, мазмұнымен тамырлас келіп, оған әуен, ерекше сөз беріп тұратын өлең тармақтарындағы сөздердің үндестігі екендігін айтып кетеді.

10. Әдеби теориялық ұғымдар:

Троп немес құбылту түрлері

11. Сөздікпен жұмыс.

12. Өлеңнің тәрбиелік мәні.

Өлеңнің бір шумағын буынға бөліп жазу.

Дескриптор

- шығармадағы көркем ауыстыруларды анықтайды;

-өлеңге сатылай-кешенді талдау жасайды

Сергіту сәті

«Атомдар мен молекулалар» әдісі

Жүргізуші «атомдар» деген кезде ойыншылар жеке дара жүреді де, «молекулалар, бесеуден» немесе «молекулалар, үшеуден» деген кезде, бес немесе үш адамнан тез арада топтасады. Кім топқа қосыла алмай қалса, айып төлейді: өз өнерін көрсетеді немесе көпшіліктің тілегін орындайды.

Сабақтың ортасы

Кестемен жұмыс

Өлеңнен көркемдегіш құралдарды табу.

Метафора	Гипербола	Антитеза	Эпитет
Түзу кел, қисық-қыңыр, қырын келмей, Сыртын танып іс бітпес, сырын көрмей	Сөз айттым "Әзірет Әлі", "айдаһарсыз", Мұнда жоқ "алтын иек, сары-ала қыз".	Тасыр ұқпас, талапты ұғар	Қызыл тіл, Көңілінің көзі ашық, Түбі терең сөз артық

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Өлеңді дұрыс құрастыр.

Өлеңнің 2 шумағының жолдары қиылып, араластырып беріледі. Соны дұрыс құрастыру керек.

Түзу кел, қисық-қыңыр, қырын келмей,
Сыртын танып іс бітпес, сырын көрмей.
Шу дегенде құлағың тосаңсиды.
Өскен соң мұндай сөзді бұрын көрмей.
Таң қаламын алдыңғы айтқанды ұқпай,
Және айта бер дейді жұрт тыным бермей.
Сөз айттым "Әзірет Әлі", "айдаһарсыз",
Мұнда жоқ "алтын иек, сары-ала қыз".
Кәрілікті жамандап, өлім тілеп,
Болсын деген жерім жоқ жігіт арсыз.
Әсіре қызыл емес деп жиренбеңіз,
Түбі терең сөз артық, бір байқарсыз.

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Ақынға хат жазу.

Рефлексия

Рефлексия. «Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі

«Плюс»

(+)

Сабақта қызық болған, пайдалы болар деп ұйғарылған мәселелер жазылады.

«Минус»

(–)

Сабақта сәтсіз шыққан, пайдасы жоқ не шамалы болды деп ұйғарылған мәселелер жазылады.

«Қызығамын» (?)

«Не білгім келеді?» немесе «Бұл мен үшін қызық бола ма?» деген сұрақтарға жауаптар келтіріледі.

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні	21.11.23 ж.
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	«Ғылым таппай мақтанба» өлеңі
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру; 6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау;
Сабақ мақсаты	- әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіреді; - шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасайды.

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психол-қ ахуал қалыптастыру

Сиқырлы қобдиша» жаттығуы.

Үй тапсырмасын сұрау

Ойқозғау

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Қызығушылықты ояту

Нұсқау: Қатысушылар шеңбер құра отырады. Ортада сиқырлы қобдиша тұрады. Сыйлықтар – қағазға жазылған адамгершілік қасиеттер.
Жаттығу шарты: Қобдишадан әрқатысушы кезекпен бір сыйлықты таңдап алып, ішінде жазылған сөзді лайықты деп санаған адамға сыйлайды. Сыйлықтар үлестірілгеннен кейін, шеңбер бойынша өзінің сыйлығын айтады.

Сұрақтар:

Балалар, адам бойында қандай қасиеттер болады?

- Ендеше, адам бойынан табылатын 5 жақсы, 5 жаман қасиеттерді атай қойыңдаршы.

Топқa бөлу

Aқылды, қaйpaтты, жүpeктi бeйнeлeйтiн cуpeттepмeн 3 топқa

бөлiнeдi: «Талап», «Еңбек», «Ғылым»

Т иімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма.

Сынып

Мәтін мазмұнын жан-жақты талдау. 1- тапсырма Сұрақ- жауап

Өлеңде қандай мәселе көтерілген?
Ақынның өлеңі кімге арналған деп ойлайсыңдар?

Сөздікпен жұмысы:

Нәфрәтлі - жиіркенішті.

Ғибрәтлі – үлгілі,өнегелі.

Дескриптор

1 Сұрақтарға дұрыс жауап береді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

2- тапсырма

Топтық жұмыс

3-тапсырма.

Жұптық жұмыс. Графикалық органайзермен жұмыс.

1-топ. Қайғы жеу, мал шашу, ұқсап бағы, жанбай жатып сөну тіркестерінің синонимдерін тауып, олардың өлеңде қандай қызмет атқарып тұрғанын табыңдар.

2-топ. Ұстаз көмегімен адам, кісі, пенде, жарты адам, есті адам, толық адам, кемел адам ұғымдарының мағынасын ашамыз.

3-топ. Адам, кісі, пенде сөздерін пайдаланып, адамның қасиеттерін біллдіретін сөз тіркестерін тауып, олардың мағынасын ашайық. Мысалы: адамгершілік, кісілік.

Дескриптор:

Өлең мазмұны бойынша идеяны анықтайды
Өлеңде көтерілген әлеуметтік-қоғамдық саяси мәселені түсіндіреді.

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Өлең эпизодтарымен жұмыс

Өлең үзінділерін түсініп оқып, қара сөзбен жазыңдар, ең маңызды мәселесін анықтаңдар.

1-топ. Ғылым таппай мақтанба.
Орын таппай баптанба.
Құмарланып шатанба.
Ойнап босқа күлуге.

2-топ Болмасаң да ұқсап бақ,
Бір ғалымды көрсеңіз.
Ондай болмақ қайда деп,
Айтпа ғылым сүйсеңіз,

3-топ

Дүние де өзі, мал да өзі,
Ғылымға көңіл берсеңіз.
Білгендердің сөзіне
Махаббатпен ерсеңіз.
Ақыл сенбей сенбеңіз,
Бір іске кез келсеңіз.

Дескриптор:

шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодты қара сөзбен жазады;
сол эпизодтағы маңызды мәселені анықтайды.

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Венн-диаграмма

Өлеңнен үзінді жаттау. 5-6 шумақ

Рефлексия

«Бес саусақ»

Балалар қағазға өздерінің қолының контурын сызып шығып, әр саусағына сабақ бойынша алған әсерлерін жазады

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:
Күні:	24.11.23 ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Ғылым таппай мақтанба. Шығарманың көркемдік ерекшелігі
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын сұрау

Ұйымдастыру кезеңі. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

Қызығушылықты ояту Абай өлеңінің әсерін талда.

Оқушылар америкалық мұғалімнің Абай өлеңін оқыған видеосын көреді. «Неліктен осы адамға өлең әсер етті, неліктен осы өлеңді таңдады» деген сұрақты жұпта талдайды.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

https://www.youtube.com/watch?v=psmq17iTh08

Жаңа білім

1-тапсырма

Жұптық жұмыс

Әдеби теория

Үзінді оқы. Ауыспалы мағыналы тіркестерді анықта. Мағынасын ашып түсіндір.

Өзің үшін үйренсең,
Жамандықтан жиренсең,
Ашыларсың жылма-жыл.
Біреу үшін үйренсең,
Біреу білмес, сен білсең,
Білгеніңнің бәрі - тұл.
Сөзіне қарай кісіні ал,
Кісіге қарап сөз алма.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Антитеза - шендестіру, мүлде қарама-қарсы ұғымдарды, жағдайларды, образдарды салыстыра не қарама-қарсы қоя отырып, ой мен сезімді әсерлі жеткізуге ұмтылатын стильдік, эстетикалық бейнелеу құралы, көркемдік әдістің бірі.

Дескриптор

- шығармадағы көркем ауыстыру түрі – антитеза туралы біледі;

- шығармадағы көркем ауыстыруларды анықтайды;

Сергіту сәті

«Атомдар мен молекулалар» әдісі

Сабақтың ортасы

Кестемен жұмыс

Өлеңнен көркемдегіш құралдарды табу.

Топтық жұмыс.

	эпитет	метафора	аллитерация	антитеза
Бес асыл іс, көнсеңіз.
Дүние де өзі, мал да өзі, Ғылымға көңіл берсеңіз.
Сөзіне қарай кісіні ал, Кісіге қарап сөз алма.
Еріншек, бекер мал шашпақ- Бес дұшпаның, білсеңіз.
Біреу үшін үйренсең, Біреу білмес, сен білсең, Білгеніңнің бәрі - тұл.

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

3- тапсырма

«Адамға керек жақсы қасиет..» тақырыбында көркемдегіш құралдарды қолданып ойыңды жаз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Ақынға хат жазу.

Рефлексия

Рефлексия. «Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:
Күні:	28.11.23ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Ғылым таппай мақтанба» өлеңі. БЖБ №1
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.3.3.2 шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
Сабақтың мақсаты:	шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдайды, әдеби эссе жазады

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын сұрау

Ұйымдастыру кезеңі. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

«Оның есесіне мен…» жаттығуы

Барлық қатысушыларға аяқталмаған сөйлемдері бар карточкалар таратылады. Сөйлемдерді әр қатысушы өз ойымен аяқтайды.

— Мен бәліш пісіре алмаймын, оның есесіне … .

— Мен шаршадым, оның есесіне … .

— Мен жақсы билей алмаймын, оның есесіне … .

— Мен көп үндемейтін адаммын, оның есесіне … .

— Мен көп ұйықтаймын, бірақ оның есесіне … .

— Мен жұрттың бәріне құрметті бола алмаймын, есесіне … .

— Мен еден жууды ұнатпаймын, оның есесіне … .

— Мен Үндістанда болған жоқпын, оның есесіне … .

— Мен пәлендей батыл емеспін, оның есесіне … .

— Мен өзім туралы көп ойламаймын, оның есесіне … .

— Мен тез ашуланғыш адаммын, оның есесіне … .

— Мен соншалықты сымбатты емеспін, оның есесіне … .

— Мен тым толықпын, оның есесіне … .

— Менің аяқтарым ұзын емес, оның есесіне … .

— Менің кемшіліктерім көп, оның есесіне … .

— Менің жазуым әдемі емес, оның есесіне … .

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

Ойқозғау

Сыни түрде ойланып жауап береді

Өлең кейіпкерлері кім болуы мүмкін?
2. Кейіпкерлер бойындағы қасиеттері бойынша топтай аласыз ба?
3. Осы шығарма арқылы өзің қандай шешім қабылдадың?
4. Адам не себепті Абай айтқан 5 нәрсеге ұмтылып, 5 жаман әдеттен қашық болуы керек?
5. Кімнің қадірін білу керек?
6. Бір-біріне қандай үгіт-насихат айтар едіңдер?

7. Отбасылық құндылық дегеніміз не?

Дескриптор

шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдайды,

Сергіту сәті

« Суреттерді аяқтайық » жаттығуы

Мақсаты : Оқушылардың логикалық ойлауын , көру арқылы есте сақтауын, ойша жұмыс істей білуін дамыту .Алдын-ала тақтаға мысықтың және қоянның құлақтары салынған плакат ілініп дайындалады . Оқушылардың көздері шарфпен байланады да , олар кезек-кезекпен шығып , бірі денесін , бірі басын , бірі аяғын салады , осылайша жалғаса береді .

Сабақтың ортасы

Кестемен жұмыс

Эссе жазу

Өлеңнің маған әсер еткен шумағы

Неліктен ол маған әсер етті?

Жоғарыда сұрақтардың жауабы мен кесте мәліметтерін пайдаланып, «Ғылым тапсам...» деген айдармен әдеби эссе жаз.

Дескриптор:

әдеби эссе жазады

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

БЖБ № 1

Бөлім бойынша жиынтық бағалау жұмысын орындайды.

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Эссені аяқтау

Рефлексия

Рефлексия. «Шаршылар» әдісі

Оқушы дәптерге шаршының суретін салады. Егер жұмыс түсініксіз болса шаршыны «қызыл», аздап түсінсе «сары», жүз пайызға түсінгеніне сенімді болса «жасыл» түске бояйды.

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні	30. 11.23 ж.
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Абайдың қарасөздері. «Бірінші сөз»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; 6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау;
Сабақ мақсаты	- әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіреді; - шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасайды.

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

«Шаттық шеңбері» жаттығуы.

Ойқозғау

Болжау.

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Қызығушылықты ояту

Оқушылар бір-біріне жағымды тілек айтады.

Күніміз сәтті болсын. Қарасөздегі тірек сөздер арқылы топқа біріктіру

Ел бағу , мал бағу, ғылым бағу, балаларды бағу тірек сөздері бойынша не айта аласыңдар?

Топқa бөлу

Жоғарыдағы тірек сөздермен топтарға бөлу

Т иімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма.

Сынып

Терминдерді оқы. Топта талда.

Қара сөз (проза) - көркем әдебиеттің үлкен бір саласы. Өлең сөзден (поэзиядан) бір айырмасы - онда сөз ырғағы еркін, әдебиеттегі сөз саптау қалпына сәйкес келеді, өлеңдегідей қандай да белгілі өлшемдер сақталмайды. Қара сөзбен жазылған көркем шығармада өмір құбылыстарын, әр түрлі уақиғаларды баяндау тәсілі айрықша болады

Фабула (лат. Fabula — аңыз, әңгіме, ертегі, мысал) — көркем шығармада суреттелген окиғаны рет-ретімен жүйелеу. Фабула сюжетпен көптеген өзіндік ерекшеліктерімен өзгешеленеді: Оқиғаны мазмұндау, баяндау тәсілімен, яғни оны өмірде болып жатқан рет-ретімен емес, авторлық шегіністер, орын ауыстырулар арқылы беру

Шығарманың белгілі бір формада баяндалуы, мысалы, естелік т.б. фабулалық тәсілдерді қолдану арқылы автор оқиғаның баяндауын бірде үдетіп, бірде бәсеңсітіп отырады

Оқушылар терминдерді оқиды, бір-біріне түсіндіреді, түсініксіз ұғымдарды сөздік пен мұғалімнің көмегі арқылы анықтайды.

Дескриптор

1 Сұрақтарға дұрыс жауап береді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

2- тапсырма

Топтық жұмыс

1-тапсырма

Бірінші қара сөзді оқы Автордың қарасөз жазудағы мақсатын анықта. Кестені толықтыр

Мақсаты	себебі	Менің түсінгенім
Ел бағу
Мал бағу
Ғылым бағу
Софылық қылып, дін бағу
Балаларды бағу
.....

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Шығарма эпизодтарымен жұмыс

Жұптық жұмыс

«Екі түрлі түсініктеме күнделігі» тәсілі арқылы шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызын талдайды.

Маған әсер еткен үзінді	Менің көзқарасым / пікірім

Дескриптор:

шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодты таңдайды
сол эпизодтың адам үшін маңыздылығын анықтайды

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

РАФТ

Ақынға хат жазу. Рөл – Абай, Форма – хат, Аудитория – жасөспірім, Тақырып: «Бес нәрседен қашық бол»

Рефлексия

«Бес саусақ»

Балалар қағазға өздерінің қолының контурын сызып шығып, әр саусағына сабақ бойынша алған әсерлерін жазады

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:	24.11.23 ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Жетінші қарасөзі»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру; 6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау;
Сабақтың мақсаты	-әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіреді; шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жаса;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты	Педагогтің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы Қызығушылықты ояту	Ұйымдастыру кезеңі: Психологиялық ахуал Үй тапсырмасын сұрау	Оқушыларды түстер арқылы топқа бөлу. Бір түсті алған оқушылар бір топқа бірігеді.Түстерге қарап оқушыларға психологиялық мінездеме беріледі. « Жүректен жүрекке» әдісі Топ бір-біріне тілектерін білдіріп, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді. Қызығушылықты ояту Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, мінез, ар деген нәрселермен озады.. Бұда өзге нәрсеменен оздым ғой демектің бәрі де ақымақшылық деген Абай атамыз 18-қарасөзінде. Мінез деген не нәрсе? Адам туғанда қандай мінезбен туады?	Тиімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады	Оқулық, жұмыс дәптерлері https://www.youtube.com/watch?v=psmq17iTh08
Жаңа білім	1-тапсырма Блиц-сұрақтар 2-тапсырма ТЖ	Абадың жетінші қарасһзінде жоғарыдағы мәселелер туралы айтылады. Аудиодан қарасөзден үзінді тыңдайды. Тыңдаған үзіндіде не туралы айтылды? Ақын бала анадан туғанда қандай мінезбен туады дейді? Скеендер мінездің қандай түрлерін білесіңдер? Дүние сыры дегенді қалай түсінесіңдер? Тыңдалым барысында қандай сөздер есімізде ерекше сақталды? Балалар қарасөз жалғасын оқиды. Әр топқа тапсырма беріледі. Қарасөзді оқи отырып, топтаса жұмыс жасайды. 1 топ – Абайдың жетінші қарасөзінің тақырыбы мен идеясын ашау. 2 топ–Венн диаграммасы арқылы тән құмарлығы мен жан құмарлығын салыстыра сипаттау. 3 топ– «Үш қадам » кестесін толтыру. Д ескриптор: - қарасөзде көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіреді - Жетінші қарасөзіндегі анықталған мәселені табады, ақынның жан құмарлығы мен тән құмарлығы туралы ой қозғау себебін анықтайды.	Дескриптор -
Сергіту сәті	«Мінез жәрмеңкесі»	Оқушылар шеңбер құрап тұрады. Оқушы өзінің қай мінезін сатып, қандай мінезді кімнен сатып алатынын атады. Яғни жаман мінезін сатады, жақсы мінезді сатып алады.
Сабақтың ортасы .	Жұптық жұмыс 3-Тапсырма .	«Тұжырымдамалық карта» әдісі арқылы жетінші қарасөздегі белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау. 1-2 жұптар – Абай неліктен «Көкіректе сәуле жоқ, көңілде сенім жоқ. Құр көзбен көрген біздің хайуан малдан неміз артық? - дейді» 3-4 жұптар – Не себепті «Бала күнімізде жақсы екенбіз»-дейді? 5-6 жұптар Абайдың «Жетіеші сөзінің» мазмұны бойынша тірек сызба құрастыру. Дескриптор: белгілі бір эпизодтық сөздердің маңызына негіздеме жасай алады; қарасөзді талдай алады, тұжырымдай біледі.	ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.	Оқулық, жұмыс дәптерлері
Сабақтың соңы Бекіту	Жеке жұмыс 3-тапсырма.	Бір ауыз сөз» әдісі 1 жақсы, 1 жаман қасиетті жазып, «Жетінші қарасөзіне» қорытынды ой тұжырымдау. Дескриптор: шығармадағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жаса	Теңгелер арқылы бағалау
	Үй тапсырмасы	7-қарасөзден үзінді жаттау.
Рефлексия	Рефлексия.	«Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:	.23 ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Жетінші қара сөзінің тәрбиелік мәні
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.3.1 әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау; 6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Үй тапсырмасын сұрау

Қызығушылықты арттыру.

Жаңа білімді іздену мен зерттеу кезеңі. Мұнда проблеманы шешу жолдары қарастырылады.

Атаулар туралы үш сұрақ – тәсілі арқылы оқушыларға сұрақтар қою.

Терминдер: психология, жантану, сана, ақыл-ес, биология, тән, сәби шақ, хайуан, азық-түлік, қуат

Қайда? Бұл терминдерді қайда және

қандай мағынада кездестірдіңдер?

Қалай? Өз тәжірибелеріңде осы

атауларды қолданудың мысалдарын келтіре аласың ба?

Қандай? Осы сабақта бұл атаулар

қандай қолданыста болады деп ойлайсыңдар?

Топпен бірге «Атаулар кестесін» толтыру.

Жан	Тән	Азық
Атау туралы білімдері, мағлұматтары, түсініктері	Атау туралы білімдері, мағлұматтары, түсініктері	Атау туралы білімдері, мағлұматтары, түсініктері

Өзін-өзі бағалау

«Қол шапалақтау» әдісімен бағалау.

Ой шақыру

Тәннің қалауы мен жанның қалауын қалай түсінесіздер?
Жас сәбилер қолына түскен затты неге аузына салады?
Адамның жануарлардан артықшылығы неде?

Жаңа сабақтың тақырыбы,оқу мақсаты және бағалау критерийлері таныстырылады.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

https://www.youtube.com/watch?v=psmq17iTh08

Жаңа білім

1-тапсырма

Жұптық жұмыс

Мағынаны тану кезеңі

1-топ. ВЕНН диаграммасы

Тәннің (дененің) тамағы не? Жанның тамағы не?

Берілген жауапты тақтаға немесе флипчартқа жазып тұрады

Ас ішу

Кино көру

Ойнау

Қыдыру

Кітап оқу

Өзіңді дамыту

Музыка тыңдау

Жаңа нәрсені үйрену

Осы жазғандарымызды бір-біріне ауыстыруға бола ма?
Кино көру неге жан тамағы бола алмайды?
Деген пікірталастық сұрақтарға қарай бағыттап, оқушылардың пікірін тыңдаған соң:
Қандай қорытындыға келдің? (жан мен тәнді бөлек қарастыруға болмайды)

«Бағдаршам» әдісімен бағаланады.

Дескриптор

әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін анықтайды
оларды тек тұрғысынан сипаттайды;

Сергіту сәті

«Атомдар мен молекулалар» әдісі

Сабақтың ортасы

2-топ. Сіздерге берілген кейіпкер жанның құмарын қанағаттандырумен айналысып, тәннің азығына мән бермесе не болуы мүмкін?

«DEAL»

D – Describe – баяндау, суреттеу (оқығанды, көргенді сипаттау, сынау, өлшеу).

E –Explain – түсіндіру (құбылыс немесе оқиға бойынша не білетіндерін, түсінгендерін суреттеу).

A – Anallуse – талдау (ақпаратты талдау, қорытынды жасау, себептерін атау).

L – Links – байланыс (болжамдар немесе қорытынды жасау, өзінде бар біліммен байланыстыру).

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Дескриптор

- әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланады;

-шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазады;

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Өз беттеріңше қарасөз жазып көріңдер.

Рефлексия

Рефлексия. «Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі

Рефлексия

«Аяқталмаған сөйлемдер» әдісі арқылы

«Бүгін мен...................... білдім»

2.«................. қызықты болды» «.......................... қиын болды»

3.« ......................... екенін түсіндім»

4.«Мен..................................... білім алдым»

5. «.................. мені таңғалдырды»

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Отыз бірінші қара сөзі» БЖБ
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.2.1. әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;
Сабақтың мақсаты	әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені анықтайды; оны идеясы арқылы түсіндіреді;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Үй тапсырмасын сұрау

«Доспен қауышу» тренингі.

Ым-ишара арқылы өз жұбымен амандасып,хал-жағдай сұрасады.

«Пазл» әдісі бойынша топтарға біріктіремін.

Қызығушылықты ояту

Тиімділігі: оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма

Топтық жұмыс

«Сканерлеп оқу» Отыз бірінші қарасөзді бірге оқиды.

Арамызда көріп жүрген ұмытшақ адамдарға Абайдың осы қарасөзі негізінде ақыл-кеңес ұсынайық. Төрт түрлі себепті төрт топқа бөліне отырып түсіндіреді.

1-топ. Көкірегі байлаулы берік болмақ керек.

2-топ. – сол нәрсені естігенде я көргенде ғибартлану керек, көңілденіп, тұшынып, ынтамен ұғу керек.

3-топ – сол нәрсені ішінен бірнеше қайтарып ойланып, көңілге бекіту керек.

4-топ – ой кеселі нәрселерден қашық болу керек.

Дескриптор

- әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені анықтайды;

- оны идеясы арқылы түсіндіреді;

Сергіту сәті

«Салат» ойыны

Сабақтың ортасы

Жұптық жұмыс

2-Тапсырма

	Ой кеселдері	Менің түсінгенім
1	Уайымсыз салғырттық
2	Ойыншы-күлкішілдік
3	Қайғыға салыну
4	Бір нәрсеге құмарлық

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

3-тапсырма.

«Таза тақта»

Ой кеселі дегеніміз не?
Естіген нәрсені қалай есте сақтауға болады?
Ой кеселінің бірі – уайымсыз-салғырттық қандай адамның бойынан байқалады?
Не себепті адам бір нәрсені ұмытпау үшін көңілді болуы керек?
Қайғыға салыну мен құмарлықтың адамға қандай зияны бар?

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Абай атаға хат жазу.

Рефлексия

Рефлексия.

«Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Отыз бірінші қара сөзі»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау.
Сабақтың мақсаты	шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты	Педагогтің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы Қызығушылықты ояту	Ұйымдастыру кезеңі: Психологиялық ахуал Үй тапсырмасын сұрау	« Жүректен жүрекке» әдісі Топ бір-біріне тілектерін білдіріп, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді. Абай атаға хат жазу. Қызығушылықты ояту Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, мінез, ар деген нәрселермен озады.. Бұда өзге нәрсеменен оздым ғой демектің бәрі де ақымақшылық деген Абай атамыз 18-қарасөзінде. Мінез деген не нәрсе? Адам туғанда қандай мінезбен туады?	Тиімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады	Оқулық, жұмыс дәптерлері https://www.youtube.com/watch?v=psmq17iTh08
Жаңа білім	1-тапсырма Блиц-сұрақтар 2-тапсырма ТЖ	«Жуан және жіңішке сұрақтар» әдісі Шарты:Қалың сұрақтар күрделі сұрақтар.Жұқа сұрақтар жеңіл сұрақтар. Оқушылар өз деңгейіне қарай сұрақ алып,жауап береді.Кеспе қағаздарда берілген тапсырмаларды әр оқушы жек-жеке орындайды./5 минут/ 1.Естіген нәрсені ұмытпайтын төрт түрлі себепті атаңыз. 2. Ақынның 31 қара сөзінің негізгі тақырыбы не? 3.Абай атаң айтқан ой кеселдерін ата. 4.Абай қара сөздерінен қандай өмірлік ұстаным шығаруға болады? 5.Абай айтқан ой кеселдерінен құтылудың жолын сыни пікірмен жеткізіңіз. 6.31 қара сөзі мазмұнының бүгінгі өмірмен үндестігі бар ма? Д ескриптор: -31 қарасөзінің тақырыбы мен идеясын біледі. -Ой кеселдерін атай алады. -Ой кеселдерінен құтылудың жолын бүгінгі өмірмен байланыстыра пікір айта алады.	Дескриптор - шығармадағы маңызды эпизодтарды талдайды
Сергіту сәті	«Кім бірінші?»	Оқушылар екіше бөлініп, жұп құрып бір-біріне қарама-қарсы тұрады. Орталарына бір реттік пайдаланылатын пластик ст ақан немесе бір жапырақ қағаз қойылады. Жүргізуші бас, құлақ, аяқ деп ауыстырып айтады. Сьақан деген кезде кім бірінші алса, сол жеңеді.
Сабақтың ортасы .	Жұптық жұмыс Мәтіндік тапсырма. 3-Тапсырма .	1-топқа: Естілген нәрсені ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар: ------------------------------------------------------------------------------------------------------ болмақ керек; екінші — сол нәрсені естігенде я көргенде ---------------------------- керек, көңілденіп, тұшынып, -------------------------------------------- керек; 2-топқа: үшінші — сол нәрсені ішінен ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- көңілге бекіту керек; төртінші - -------------------------------------------------------------------------- --------------------------керек. Егер кез болып қалса, салынбау керек. Ой кеселдері: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ секілді. Бұл төрт нәрсе - --------------------- мен ------------------------ тоздыратұғын нәрсел	Дескриптор: Шығарма копозициясындағы бөліктермен жұмыс жасайды,	Оқулық, жұмыс дәптерлері
Сабақтың соңы Бекіту	Жеке жұмыс 3-тапсырма.	Тест 1.Естіген нәрсені ұмытпастықтың неше түрлі себебі барын көрсетіңіз. А) 3 В) 4 + С) 2 Д) 6 2.Абайдың отыз бірінші қарасөзіндегі ой кеселін көрсетіңіз. А) ойыншы-күлкішілдік+ B) мазасыздық C) ұйқышылдық Д) көпсөзділік 3. «Ғибрәтлану» сөзінің мағынасы А) ғибраттану, үлгі алу. + В) құмарлық С) қарасөз Д) залал 4.Естіген нәрсені ұмытпастықтың төрт түрлі себебінің бірін белгілеңіз. А) ой кеселі нәрселерден қашық болу керек+ B) адалдықпен өмір сүруге тырысу керек C) бала тәрбиесімен айналысу керек D) көп кітап оқып, білімін жетілдіру керек 5.Естіген нәрсені ұмытпастықтың төрт түрлі себебінің бірін көрсетіңіз. А) сол нәрсеге қатысты мол деректер жинап, мағлұмат алу керек B) сол нәрсені ішінен бірнеше уақыт қайтарып ойланып, көңілге бекіту керек+ C) сол нәрсенің шыққан тегін зерттеп, тарихи негізіне үңілу керек Д) сол нәрсеге өзгелердің қызығушылығын арттыра білу керек Бағалау: өзін-өзі бағалау.	Дескриптор: Шығарма мазмұны бойынша тест сұрақтарына жуапа береді.
	Үй тапсырмасы	Абай айтқан ой кеселдерден құтылудың жолын көрсетіп сыни хабарлама жазайық.
Рефлексия	Рефлексия. «Зерде»	Білім – тақырып бойынша алған ақапараттарым Эмоция – сабақтағы көңіл-күйім Баға – жетістігіме беретін бағам Сын – өз бойымда нені дамытуым керек? Идея – маған келген жаңа ой

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Абайдың қара сөздеріндегі көтерілген әлеуметтік мәселенің жаңашылдығы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру;
Сабақтың мақсаты	кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға береді;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Үй тапсырмасын сұрау

«Доспен қауышу» тренингі.

Ым-ишара арқылы өз жұбымен амандасып,хал-жағдай сұрасады.

«Пазл» әдісі бойынша топтарға біріктіремін.

Қызығушылықты ояту

Тиімділігі: оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма

Жеке жұмыс

Семантикалық карта

Дескриптор

Қарасөз үзінділерін сәйкестендіреді

Сергіту сәті

Би билеу арқылы сергу

«Көңілді күн» әніне билеу

Сабақтың ортасы

Жұптық жұмыс

2-Тапсырма

Шығармадағы маңызды эпизод немесе кейіпкер

Тәрбиелік мәні

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Дескриптор:

кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға береді

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

3-тапсырма.

Абайдың Тән құмары мен Жан құмарын екі кейіпкер бейнесінде бір-бірімен айтыстырыңыз. Олар адам үшін өздерінің маңыздырақ екенін айтып талассын.

Дескриптор:

кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға береді

Үй тапсырмасы

Өзіне ұнаған қарасөз бойынша қорытынды пікір жазу

Рефлексия

Рефлексия.

«Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі

Мысалдар	Бірінші қарасөз	Жетінші қарасөз	Отыз бірінші қарасөз
әуелі - көкірегі байлаулы берік болмақ керек; екінші — сол нәрсені естігенде я көргенде ғибрәтлану керек, көңілденіп, тұшынып, ынтамен ұғу керек;
Көкіректе сәуле жоқ, көңілде сенім жоқ. Құр көзбенен көрген біздің хайуан малдан неміз артық? Қайта, бала күнімізде жақсы екенбіз
Бағар едім, қалайша бағудың мәнісін де білмеймін, не болсын деп бағам, қай елге қосайын, қай харекетке қосайын?
Сол өрістетіп, өрісімізді ұзартып, құмарланып жиған қазынамызды көбейтсек керек, бұл жанның тамағы еді. Тәннен жан артық еді, тәнді жанға бас ұрғызса керек еді.
Енді қартайғанда қызығын өзің түгел көре алмайтұғын, ұры, залым, тілемсектердің азығын бағып беремін деп, қалған аз ғана өмірімді қор қылар жайым жоқ.
Бұл төрт нәрсе - күллі ақыл мен ғылымды тоздыратұғын нәрселер.
Жас бала анадан туғанда екі түрлі мінезбен туады: біреуі - ішсем, жесем, ұйқтасам деп тұрады. Бұлар - тәннің құмары, бұлар болмаса, тән жанға қонақ үй бола алмайды.

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Отыз бірінші қара сөзі»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау.
Сабақтың мақсаты	шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты	Педагогтің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы Қызығушылықты ояту	Ұйымдастыру кезеңі: Психологиялық ахуал Үй тапсырмасын сұрау	« Жүректен жүрекке» әдісі Топ бір-біріне тілектерін білдіріп, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді. Абай атаға хат жазу. Қызығушылықты ояту Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, мінез, ар деген нәрселермен озады.. Бұда өзге нәрсеменен оздым ғой демектің бәрі де ақымақшылық деген Абай атамыз 18-қарасөзінде. Мінез деген не нәрсе? Адам туғанда қандай мінезбен туады?	Тиімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады	Оқулық, жұмыс дәптерлері https://www.youtube.com/watch?v=psmq17iTh08
Жаңа білім	1-тапсырма Блиц-сұрақтар 2-тапсырма ТЖ	«Жуан және жіңішке сұрақтар» әдісі Шарты:Қалың сұрақтар күрделі сұрақтар.Жұқа сұрақтар жеңіл сұрақтар. Оқушылар өз деңгейіне қарай сұрақ алып,жауап береді.Кеспе қағаздарда берілген тапсырмаларды әр оқушы жек-жеке орындайды./5 минут/ 1.Естіген нәрсені ұмытпайтын төрт түрлі себепті атаңыз. 2. Ақынның 31 қара сөзінің негізгі тақырыбы не? 3.Абай атаң айтқан ой кеселдерін ата. 4.Абай қара сөздерінен қандай өмірлік ұстаным шығаруға болады? 5.Абай айтқан ой кеселдерінен құтылудың жолын сыни пікірмен жеткізіңіз. 6.31 қара сөзі мазмұнының бүгінгі өмірмен үндестігі бар ма? Д ескриптор: -31 қарасөзінің тақырыбы мен идеясын біледі. -Ой кеселдерін атай алады. -Ой кеселдерінен құтылудың жолын бүгінгі өмірмен байланыстыра пікір айта алады.	Дескриптор - шығармадағы маңызды эпизодтарды талдайды
Сергіту сәті	«Кім бірінші?»	Оқушылар екіше бөлініп, жұп құрып бір-біріне қарама-қарсы тұрады. Орталарына бір реттік пайдаланылатын пластик ст ақан немесе бір жапырақ қағаз қойылады. Жүргізуші бас, құлақ, аяқ деп ауыстырып айтады. Сьақан деген кезде кім бірінші алса, сол жеңеді.
Сабақтың ортасы .	Жұптық жұмыс Мәтіндік тапсырма. 3-Тапсырма .	1-топқа: Естілген нәрсені ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар: ------------------------------------------------------------------------------------------------------ болмақ керек; екінші — сол нәрсені естігенде я көргенде ---------------------------- керек, көңілденіп, тұшынып, -------------------------------------------- керек; 2-топқа: үшінші — сол нәрсені ішінен ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- көңілге бекіту керек; төртінші - -------------------------------------------------------------------------- --------------------------керек. Егер кез болып қалса, салынбау керек. Ой кеселдері: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ секілді. Бұл төрт нәрсе - --------------------- мен ------------------------ тоздыратұғын нәрсел	Дескриптор: Шығарма копозициясындағы бөліктермен жұмыс жасайды,	Оқулық, жұмыс дәптерлері
Сабақтың соңы Бекіту	Жеке жұмыс 3-тапсырма.	Тест 1.Естіген нәрсені ұмытпастықтың неше түрлі себебі барын көрсетіңіз. А) 3 В) 4 + С) 2 Д) 6 2.Абайдың отыз бірінші қарасөзіндегі ой кеселін көрсетіңіз. А) ойыншы-күлкішілдік+ B) мазасыздық C) ұйқышылдық Д) көпсөзділік 3. «Ғибрәтлану» сөзінің мағынасы А) ғибраттану, үлгі алу. + В) құмарлық С) қарасөз Д) залал 4.Естіген нәрсені ұмытпастықтың төрт түрлі себебінің бірін белгілеңіз. А) ой кеселі нәрселерден қашық болу керек+ B) адалдықпен өмір сүруге тырысу керек C) бала тәрбиесімен айналысу керек D) көп кітап оқып, білімін жетілдіру керек 5.Естіген нәрсені ұмытпастықтың төрт түрлі себебінің бірін көрсетіңіз. А) сол нәрсеге қатысты мол деректер жинап, мағлұмат алу керек B) сол нәрсені ішінен бірнеше уақыт қайтарып ойланып, көңілге бекіту керек+ C) сол нәрсенің шыққан тегін зерттеп, тарихи негізіне үңілу керек Д) сол нәрсеге өзгелердің қызығушылығын арттыра білу керек Бағалау: өзін-өзі бағалау.	Дескриптор: Шығарма мазмұны бойынша тест сұрақтарына жуапа береді.
	Үй тапсырмасы	Абай айтқан ой кеселдерден құтылудың жолын көрсетіп сыни хабарлама жазайық.
Рефлексия	Рефлексия. «Зерде»	Білім – тақырып бойынша алған ақапараттарым Эмоция – сабақтағы көңіл-күйім Баға – жетістігіме беретін бағам Сын – өз бойымда нені дамытуым керек? Идея – маған келген жаңа ой

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Абайды оқы, таңырқа!
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Қарасөздерінің тәрбиелік мәні
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.3.3.2 шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
Сабақтың мақсаты	кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға береді;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Үй тапсырмасын сұрау

«Доспен қауышу» тренингі.

Ым-ишара арқылы өз жұбымен амандасып,хал-жағдай сұрасады.

«Пазл» әдісі бойынша топтарға біріктіремін.

Қызығушылықты ояту

Тиімділігі: оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма

Жеке жұмыс

Семантикалық карта

Дескриптор

Қарасөз үзінділерін сәйкестендіреді

Сергіту сәті

Би билеу арқылы сергу

«Көңілді күн» әніне билеу

Сабақтың ортасы

Жұптық жұмыс

2-Тапсырма

Шығармадағы маңызды эпизод немесе кейіпкер

Тәрбиелік мәні

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Дескриптор:

кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға береді

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

3-тапсырма.

Дескриптор:

кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға береді

Үй тапсырмасы

Өзіне ұнаған қарасөз бойынша қорытынды пікір жазу

Рефлексия

Рефлексия.

«Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі

Мысалдар	Бірінші қарасөз	Жетінші қарасөз	Отыз бірінші қарасөз
әуелі - көкірегі байлаулы берік болмақ керек; екінші — сол нәрсені естігенде я көргенде ғибрәтлану керек, көңілденіп, тұшынып, ынтамен ұғу керек;
Көкіректе сәуле жоқ, көңілде сенім жоқ. Құр көзбенен көрген біздің хайуан малдан неміз артық? Қайта, бала күнімізде жақсы екенбіз
Бағар едім, қалайша бағудың мәнісін де білмеймін, не болсын деп бағам, қай елге қосайын, қай харекетке қосайын?
Сол өрістетіп, өрісімізді ұзартып, құмарланып жиған қазынамызды көбейтсек керек, бұл жанның тамағы еді. Тәннен жан артық еді, тәнді жанға бас ұрғызса керек еді.
Енді қартайғанда қызығын өзің түгел көре алмайтұғын, ұры, залым, тілемсектердің азығын бағып беремін деп, қалған аз ғана өмірімді қор қылар жайым жоқ.
Бұл төрт нәрсе - күллі ақыл мен ғылымды тоздыратұғын нәрселер.
Жас бала анадан туғанда екі түрлі мінезбен туады: біреуі - ішсем, жесем, ұйқтасам деп тұрады. Бұлар - тәннің құмары, бұлар болмаса, тән жанға қонақ үй бола алмайды.

3-тоқсан

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:

Мен балаң жарық күнде сәуле қуған.

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

9.01.24 ж.

Сыныбы:6

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Сұлтанмахмұт Торайғыров шығармашылығы.

«Шығамын тірі болсам адам болып» өлеңі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау;

6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;

Сабақтың барысы:Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Ойқозғау

Оқушыларды «Түрлі-түсті стикерлер әдісі» бойынша 3 топқа топтастыру.

І топ – «Алғырлар»

ІІ топ – «Білгірлер»

ІІІ топ – «Ғалымдар»

— Балалар, мен бүгінгі сабақты «Адам» деген үлкен мағыалы сөзден бастағым келіп тұр. Жалпы, біз «Сен кімсің?» дегенде, ең әуелі «Адаммын!» деп жауап береріміз хақ. Алайда, Адам, Адамдық, Адам болу деген сөздердің мәнін түсінеміз бе? Өмірден өз орнын таппай, адасып жүрген адамдар да бар. Ендеше, ой-пікірімізді білдіре отырайық.

Мен – Адаммын! (Жетекші сұрақтар беру!

Адам болу деген не?

Адам өмірге не үшін келеді?

Менің өмірдегі маөсатым не?

Мен келешекте өз өмірімді қалай құруым керек?

Жаман адам кім?

Біз тамақ ішу үшін өмір сүреміз бе, әлде өмр сүру үшін тамақтанамыз ба?

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

II. Ақын өмірі

Иә-жоқ

Оқушылар ақын өмірімен танысады. «Сканерлеп оқу» әдісі

Оқушылар оқып болған соң, бір-біріне иә-жоқ форматындағы сұрақт ар дайындап қояды, жауап береді.

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

І тапсырма

«Қобдишадағы сұрақ» әдісі арқылы өлеңнің тақырыбы мен идеясын анықтау.

Сергіту сәті

«Кезбе шолу» әдісі

«Шығамын т ірі болсам адам болып» өлеңін сыныппен оқиды

1)«Шығамын тірі болсам, адам болып» өлеңінде ақын қандай мақсат қояды?

2)Ақын қандай серт береді?

3)«Надан» деген сөзді қалай түсінесіңдер?

«Пантомимикалық этюдтар» ойыны

«Кезбе шолу» әдісі арқылы бір-бірімен пікірлеседі. Пікірлесу барысында төмендегі кестені пайдаланады:

Тірек сөздерді атайық

Өлең мазмұнын түсіндірейік

Өз тарапымыздан ой түйіп, шешім ойластырайық

Дескриптор

1. Мәтін фабуласын біледі, түсінеді

2.Өз ойын еркін жеткізе алады 3.мазмұны бойынша ақпараттаы өңдей алады

Өзара бағалау Топтар бір- бірін бағалайды

Қобдишаға салынған сұрақтар мен тапсырмалар Оқулық, жұмыс дәптерлері

ҚБ Мұғалімнің мадақтау сөздері

Сабақтың соңы

Бекіту

«Пирамидалық талқылау» әдісі

ЖЖ. «Өлеңдегі осы эпизодтың маңызы қандай?» деген сұраққа жауап бере отырып жазады, айтады.

Мұғалім оқушыларға өлеңнің әр екі тармағынан үзінділер таратады. Жұптасқан оқушыға осы үзінділердің мағынасын бір-біріне түсіндіріп, белгілі бір уақыттан соң басқа жұпқа, одан кейін келесі жұпқа барып түсіндіреді.

Дескриптор :

-мәтінде көтерілген әлеуметтік-қоғамдық идеясын анықтайды

- маңызын түсіндіреді

Үй тапсырмасы

«Адам болып шығу»тақырыбына ойтолғау жазу

Рефлексия

«Табыс сатысы»

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Мен балаң жарық күнде сәуле қуған.
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:	11.01.24 ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Шығамын тірі болсам адам болып» Метонимия
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.2.1 эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау; 6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
Сабақтың мақсаты	эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтайды; шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтайды

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын сұрау

Ойқозғау

Нұсқаулық: қатысушылар шеңбер болып отырады. Әр оқушы өзінің атына сәйкес сын есім айтады. Мысалы, жайдары Жәния, ақылды айман. Тренинг шеңбер бойымен жалғасады.

Топқa бөлу.«7 қазына» әдісі арқылы топтарға бөліну.

Абайдың балалық шағы туралы деректерді пайдаланып, «Бала Абайдың әлемі» атты тақырыпта атты тақырыпта хабарлама жазу.

Wordwall платформасы бойынша оқитын 4 оқушы таңдалады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

II Майнд-карта

Ақынның 3 өлең шумағынан 3 топ автор бейнесін анықтайды

1-топ – 1-шумақ

2-топ – 2- шумақ

3-топ – 3-шумақ

Әр топқа майнд-карта таратылып беріледі

Shape28

Автор бейнесі

Дескриптор

Өлеңдегі автор бейнесін анықтайды

Сергіту сәті

«Атомдар мен молекулалар» әдісі

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

Сәйкестендіру

Жұптық жұмыс

Троп түрлерін қайталайық.

Троп түрлерін сәйкестендіреді.

Эпитет		Құбылыстар мен заттардың ұқсастық белгілері негізінде астарлы мағынада қолданылуы. Ақын – жел, ақын – от. Жанды сөз бойды ерітіп, маужырат ып. Дауды жүндей сабарсың.
Метафора		заттың, құбылыстың ерекшелігін, сыр-сипатын бейнелі түрде танытатын поэтикалық және стилистикалық ұғым, экспрессивті айқындаушы сөз. Мысалы, қазақ поэзиясында “алтын” сөзі эпитет ретінде көп қолданылады
Теңеу		Өзара байланысты балама ұғымдарды қолдану, құбылыс орнына оның ерекше қасиетін көрсету. Мысалы, әйелді – “ақ жаулық”, әскерді – “қол”, бүркітті – “ақиық, мұзбалақ”, қылышты – “наркескен” деп айту
метонимия		аттың, құбылыстың ерекше белгілерін, қасиетін, сапасын көрсетпей-ақ, оны басқа затпен,құбылыспен салыстыра суреттеу. Теңеу -дай, -дей, -тай, -тей жұрнақтары арқылы, "секілді, сияқты" деген шылаулармен, "ұқсап, құсап " деген сөздер арқылы жасалады.

Дескриптор:

шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, метонимия, теңеу, эпитет)

анықтайды

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Топтық жұмыс

Семантикалық карта

Көркемдегіш құрал түрлерін анықтаңдар

Кесте

Сабақтың соңы

Бекіту

«Сөз қуу»

Оқушылар екі командаға бөлінеді. Тақтаны ортасынан екі бөлікке бөледі. Және жоғарғы жағына жарыстың тақырыбы жазылады. Содан кейін оқушылар тақырыпқа байланысты бір-бір сөзден жаза бастайды. Бір сөз – бір ұпай. Келісілген уақыт ішінде көп сөз жазған топ жеңіске жетеді. Яғни, жаңа тақырыпты өттіңіз, бірден осы ойынды ойнатуға болады.

Бұл жерде оқушылар оқулықты жауып қойып, өлеңдегі есінде қалған сөздерін жазады.

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Өлең жаттау

73-бет, 3-тапсырма. Өлең жолының мазмұнын ашатындай тірек сөздің бірін таңдап, төмендегі күн пішінді графикалық органайзерге жазайық. «Неліктен?» сұрағына жауап беретіндей етіп жұлдызша пішінін толтырайық.

Рефлексия

«Көз», «Құлақ», «Жүрек»

О қушылар бүгінгі сабақта не көргендерін стикерге жазып көзге жапсырады. Оқушылар бүгінгі сабақта не естігенің стикерге жазып құлаққа жапсырады.

Оқушылар бүгінгі сабақта нені жүрегіне түйді стикерге жазып жүрекке жапсырады.

Мысалдар	Эпитет	метафора	теңеу	метонимия	Тұрақты тіркес
Жаман болып
Жарық күнде
Жұлдыз болып көрмеймін
Толған айдай
Күнді алуға белді буған
Белді буу
Ойында оты барлар
Надандықты тебемін
Өз-өзіме еткем егес

Мысалдар	Эпитет	метафора	теңеу	метонимия	Тұрақты тіркес
Жаман болып
Жарық күнде
Жұлдыз болып көрмеймін
Толған айдай
Күнді алуға белді буған
Белді буу
Ойында оты барлар
Надандықты тебемін
Өз-өзіме еткем егес

Кеп

Эпитет		Құбылыстар мен заттардың ұқсастық белгілері негізінде астарлы мағынада қолданылуы. Ақын – жел, ақын – от. Жанды сөз бойды ерітіп, маужырат ып. Дауды жүндей сабарсың.
Метафора		заттың, құбылыстың ерекшелігін, сыр-сипатын бейнелі түрде танытатын поэтикалық және стилистикалық ұғым, экспрессивті айқындаушы сөз. Мысалы, қазақ поэзиясында “алтын” сөзі эпитет ретінде көп қолданылады
Теңеу		Өзара байланысты балама ұғымдарды қолдану, құбылыс орнына оның ерекше қасиетін көрсету. Мысалы, әйелді – “ақ жаулық”, әскерді – “қол”, бүркітті – “ақиық, мұзбалақ”, қылышты – “наркескен” деп айту
метонимия		аттың, құбылыстың ерекше белгілерін, қасиетін, сапасын көрсетпей-ақ, оны басқа затпен,құбылыспен салыстыра суреттеу. Теңеу -дай, -дей, -тай, -тей жұрнақтары арқылы, "секілді, сияқты" деген шылаулармен, "ұқсап, құсап " деген сөздер арқылы жасалады.

Эпитет		Құбылыстар мен заттардың ұқсастық белгілері негізінде астарлы мағынада қолданылуы. Ақын – жел, ақын – от. Жанды сөз бойды ерітіп, маужырат ып. Дауды жүндей сабарсың
Метафора		заттың, құбылыстың ерекшелігін, сыр-сипатын бейнелі түрде танытатын поэтикалық және стилистикалық ұғым, экспрессивті айқындаушы сөз. Мысалы, қазақ поэзиясында “алтын” сөзі эпитет ретінде көп қолданылады
Теңеу		Өзара байланысты балама ұғымдарды қолдану, құбылыс орнына оның ерекше қасиетін көрсету. Мысалы, әйелді – “ақ жаулық”, әскерді – “қол”, бүркітті – “ақиық, мұзбалақ”, қылышты – “наркескен” деп айту
метонимия		аттың, құбылыстың ерекше белгілерін, қасиетін, сапасын көрсетпей-ақ, оны басқа затпен,құбылыспен салыстыра суреттеу. Теңеу -дай, -дей, -тай, -тей жұрнақтары арқылы, "секілді, сияқты" деген шылаулармен, "ұқсап, құсап " деген сөздер арқылы жасалады.

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Мен балаң жарық күнде сәуле қуған.
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні: 14.11.23ж.
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	«Шәкірт ойы»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру; 6.1.4.1 көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту;
Сабақтың мақсаты	- кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға береді; - көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқиды, жатқа айтады;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын сұрау

Ойқозғау

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Қызығушылықты ояту

Қараңғы қазақ көгіне,

Өрмелеп шығып күн болам.

Қараңғылықтың кегіне,

Күн болмағанда кім болам?!

Балалар, Сұлтанмахмұт атамыз алдына «халықтың көзін ашсам, еліме пайдам тисе» деген ұлы мақсат қойды. Сіздер келешекте қай салада халыққа пайда тигізіп, ел игілігіне бағытталған жұмыс атқарғыңыз келеді?

Оқушылар шеңбер бойымен тұрып, бір-біріне бүгінгі сабаққа қатысты ойларын шығады.

Т иімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма.

2-тапсырма. Жеке жұмыс.

«Шәкірт ойы» өлеңін оқиды.

Қараңғы қазақ көгіне,
Өрмелеп шығып, күн болам!
Қараңғылықтың көгіне,
Күн болмағанда, кім болам?
Мұздаған елдің жүрегін,
Жылытуға мен кірермін!
Еңбек, бейнет тарауы
Рақатқа сарқылар.
Қыздырып күннің қарауы
Надандық теңізі тартылар.
Орны отайып көгерер,
Қызығын жайлап ел көрер.
Тұрмыс, тағдыр - бірі де
Бұл мақсаттан бұра алмас;
Қаһарман, Рүстем, Әлі де
Бұрам деп жолда тұра алмас.
Сыланған жардың күлісі,
Алдандырмас бірісі.

Дескриптор:

көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқиды

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

Тапсырма

Топтық жұмыс

1-топ. Қараңғылықтың кегі, мұздаған елдің жүрегі, надандық теңізі сөздерін қандай сөздермен алмастырар едік?

2-топ. Өлең жолдарының негізгі идеясын басшылыққа алып, еліне, халқына қызмет ететін тұлғаның моделін жасайық. Оны сынып алдында қорғайық.

2-топ. Қараңғы қазақ көгіне,
Өрмелеп шығып, күн болам!
Қараңғылықтың көгіне,
Күн болмағанда, кім болам?
Мұздаған елдің жүрегін,
Жылытуға мен кірермін!- деген өлең жолдарын «Шығамын тірі болсам адам болып» өлеңімен салыстыра отырып талдаңдар. Төмендегі кестеге салыңдар.

Ақын өмір сүрген кездегі шәкірт ойы	Бүгінгі шәкірттердің ойы

Дескриптор:

өлең кейіпкерінің түрлі қырларын салыстыра отырып баға береді;

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сергіту сәті

«Айнаға сурет салу» тәсілі

Балаға 3 жапырақша бересіз. Бұл – «айна». Артында жазылған сөздерге сай өзін салуы керек. Ол сөздер мыналар: «Мен ата-анамның көзімен», «Мен өзімді қалай көремін», «Мен достарымның көзімен».

Тапсырма

Жұптық жұмыс

Өлеңді жатқа оқу сайысы ұйымдастырылады.

Мұғалім сынып оқушыларымен бірігіп, сайыстың ережесі мен бағалау критерийін құрастырады. А3 көлемді қағазға жазып тақтаға іледі.Оқушыларға өлеңнің қалған екі шумағын жаттап, алғашқы жаттаған шумақпен қоса мәнерлеп жатқа оқудан жарысады.

Бағалау Оқушыларға бағалау парақшасы таратылады. Оқушылармен бірігіп жасаған критериий бойынша бағалайды.

(Мұғалім бағалау парақшасын сынып ерекшелігіне қарай өзгертеді).

№	Бағалау критерийлері
1	Өлеңді кідірмей айтады	4
2	Мәнерлеп оқиды	3
3	Сөздерін жаңылмай айтады	3

Дескриптор:

көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді жатқа айтады

Сабақтың соңы

Бекіту

Сауалнама

1. Сендердің ойларыңша жарқын болашақ деген не?

А)Бақытты болашақ

В) Еліміздің өркендеуі

С) Менің ойымша ...

2. Болашағың жарқын болуы үшін қандай әрекеттер жасап жүрсің?

А) Сабағымды жақсы оқып жүрмін

В) Ата-анамның кеңесін үнемі тыңдаймын

С) Мен әлі ештеңе жасап жатқан жоқпын

3. Біздің еліміздің өркендеуі сенің жарқын болашағыңа әсер ете ме?

А) Елімнің өркендеуі менің болашағыма әсер ете ме?

В) Өз дамуым өзіме әсер етеді

С) Мен оны әлі қарастырмадым

Сауалнама қорытындысы жасалады

Үй тапсырмасы

Ақын қолданған көркемдегіш құралдарды тауып, түрлерін анықтаңдар.

Рефлексия

«Бес саусақ»

Балалар қағазға өздерінің қолының контурын сызып шығып, әр саусағына сабақ бойынша алған әсерлерін жазады

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Мен балаң жарық күнде сәуле қуған...
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:	18.01.24 ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Сайын Мұратбеков шығармашылығы. «Жусан иісі» шығармасы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау
Сабақ мақсаты	әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Ұйымдастыру кезеңі. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

Жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру «Шаттық шеңбері» «Өзіңізге тілегенді- басқаларға тілеңіз». – Балалар, шаттық шеңберіне жиналайық! Барлығымыз жақсы көңіл-күйде бір-бірімізге тілегімізді айтайық! Бір-бірімізге қарап күлкімізді сыйлайық! Топқа бөлу.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

Қызығушылықты ояту кезеңі

Мынау жусан түрлері. Бұл әңгімеде жусан иісі қалай көрінеді, қалай ойлайсыңдар?

Балалар өз болжамдарын айтады.

Дескриптор:

Балалар шығарма мазмұнын болжайды

Сабақтың ортасы

Топтық жұмыс

Топтар

Фабула дегеніміз- шығармада баяндалатын тұтас оқиғалардың мазмұнын баяндау.

Сюжет дегеніміз- шығармада баяндалатын оқиғалардың тізбегі, оқиға желісі.

1-топ тапсырмасы

Берілген үзіндіні оқы.
Үзіндіге ат қой.
Соғыс жылдары туралы не білесің?
Балалардың ойынын қазіргі балалар ойынымен салыстыр

Әуелде біз, балалар, оның ертегі айтатынын білгеміз жоқ. Ол әжесі екеуі біздің ауылға қырық екінші жылдың жазында көшіп келген. Мал дегеннен, тек бұзаулы қоңыр сиыры бар еді. Аянның әкесі майданға аттанып, туған анасы содан екі ай бұрын қайтыс болыпты. Біздің ауылда әжесінің жамағайын төркіндері бар екен, соларды сағалап келсе керек.
...Біз, балалар, көшеде екіге жарылып ап, қағазға топырақ орап, бұрқылдата лақтырып, атысып ойнап жүргенбіз. Ары өтіп, бері өткен кемпір-шал: «Желкең қиылғырлар-ай, соғыс аздай, бұл атысып ойнады дегенді қадай шағарды осылар, басқа ойын аз ба-ей!..» – деп ұрсып-ұрсып қуып тастайды. Бірақ олыр кетісімен қайта жиналамыз. Қайта атысамыз.
Желсіз тымырсық күнде бұрқылдаған май топырақ тұманша қалқып, шаңытып тұрып алады. Жуық арада сейіле қоймайды. Соның арасында тұншыға жүріп, көзіміз ғана жылтырап, бір-бірімізге «уралап» ұмтыламыз. Ойынның осындай бір қызу шағында біздің «атаман» – Садық кілт тоқтай қап:

– Әй, анау кім-ей? – деген.

2-топ тапсырмасы

Берілген үзіндіні оқы.
Үзіндігі ат қой.
Аянның портретін тауып, автор қолданған тіркестерді талда
Сен жазушы болсаң Аянды басқаша қалай сипаттар едің?

Бәріміз сол нұсқаған жаққа қарадық. Анадай жерде: шолақ жең ақ жейде, тізеден жоғары қысқа қара шалбар киген, кекіл шашы бар, мұнтаздай таза бір бала тұр екен. Біз қараған кезде ол өзінше әлдеқандай боп кейкиіп, екі қолын қалтасына сап шіреніп қойды. Ойынды тастай сала бәріміз бірдей топырлап жүгіріп әлгінің қасына келдік. Адам көрмегендей бір-бірімізді кимелеп, қоршалай тұра қалдық. Үстіміздегі киімнің кімдікі қара, кімдікі ақ
екенін біліп болмайды, баттасқан шаң-топырақ. Шетімізден ит талағандай алым-жұлым, алқа-салқамыз. «Бұл кім-ей? Қайдан келген-ей?» – деп бірімізді біріміз түртпектей береміз. Өзіне бастан-аяқ шұқшия қарап шықтық. Ол да сынағандай әрқайсымызды бір-бір шолып өтті. Біздің ұсқынсыз түрімізге көңілі толмаған сияқты, шолақ танауын тыржитып қойды. Қоңырқай жүзі тершіп, маңдайындағы біркелкі етіп қиылған кекіл
шашын үрлеп тұрды. Кекіліміз жоқ бізге оның сол қылығының өзі кереметтей сүйкімді көрініп, қызыға қарадық.

– Кекілін қара-ей, өзінің, жаман әліне қарамай, – деп қағытып өтті Есікбай. Біз күлкіміз келмесе де оның сөзіне қошамет білдіріп сықылықтай күлдік. Жаңа келген бала қызараңдап теріс айналып кетті.
– Ә... Мен білдім, – деді Садық мақтана дауыстап. Онан соң әлгі баланың алдын орай өтіп: – Ей, бала, сендер кеше көшіп келдіңдер ғой, ә? Қоңыр сиырларың бар ғой, ә? – деді.
– Иә, – деді томсырайып тұрған бала оның сөзіне күлімсіреп. – Қоңыр сиырымыз бар.
– Атың кім?
– Аян.
Біз, бәріміз, тегіс ұмытып қалмайық дегендей: «Аян, Аян»... – деп күбірлесе қайталап қойдық.
– Жүр, жолдас боламыз, – деді Садық оның аппақ білегінен қап-қара қолымен ұстай алып. Аян оның қолына қарады да қызараңдап тұрып,
ақырындап білегін босатты.

3- топ тапсырмасы

Берілген үзіндіні оқы.
Үзіндігі ат қой.
Кейіпкерлер арасындағы диалогты тап
Диалог не себепті қызықты жазылған?

– Сендер жақ ыстық екен. Суға түспей қалай шыдайсыңдар? – деді. – Түсеміз. Анау арада тоспа бар. Жүр, түсейік. Суы во!.. – деп Садық ауылдың жоғарғы жағындағы шұңқыр-тоспаны жерге сыйғызбай мақтай жөнелді.
Аян бізге қосылып солай қарай жүрді. Ауылға жаңа баланың келуі біз үшін нағыз мереке болатын. Әрқайсымыз оның көзіне түсіп қалуға тырысушы едік, сондықтан бірімізден-біріміз артық көрінбек боп, әй кеп мақтанатынбыз.
– Мен судың астында алпысқа дейін санап жата аламын, – деп бөсті Садық.
– Менің де мынадай ақ көйлегім бар. Үлкен сандықта жатыр, апам кигізбейді, – деді көп үндемейтін Қосым тырнауық та. Қосым төбелескенде ылғи баж етіп кеп бетті тырнайтын, сондықтан оны тырнауық дейтінбіз, өзінен көп балалар қорқатын. Оған тек Есікбай
ғана тік келуші еді. Қазір де ол:

– Ой, кетші ары, тырнауық мысық. Сенің үйіңде алтын барын да білеміз, – деп ентелеп келе жатқан Қосымды көкірегінен итеріп жіберді.
Есікбай – сидаң бойлы, қол-аяғы қара қайыстай қатқан ұзын, жүгіргенде алдына жан салмайтын, өзі төбелесқор, сотқар бала еді. Кейде қараптан-қарап келе жатып әркімге бір ұрынатын жаман әдеті бар. Әлі жеткенді аяқтан шалып қап, болмаса басынан тоқай алып жылатып жіберетін.

Қазір де ол Аянның алдында қыр көрсеткісі кеп:
- Тырнағының қайсы – ей, мысық? – деп, Қосымды аяғынан шалып қалды. Қосым жалп етіп ұшып түсті де, терісі сыдырылған тізесін ұстаған күйі, көзі жасаурап қайта тұрды. Біраз жүргеннен кейін Есікбай оның басынан түйе тоқай ала бастады. Жылап жіберген Қосым тырнамақ боп ызақорлана ұмтылған, Есікбай оны ұзын қолымен тұмсықтата салып
жіберді. Қосымның мұрнынан қан дірдектеп, бақырып үйіне кетті. Сол күні біз суға түсіп, күнге қақталып, кешке дейін тоспа басында ойнадық. Аян бұрыннан таныс адамдай етене боп кетті.Ол өте ақ көңіл, ақылды бала екен. Адамды іш тартып тұратын жайдары жүзі, не десең де тез көне кететін жұмсақ мінезі бізді бірден үйіріп әкетті. Ең жақсы қасиеті – ешкіммен төбелсіп, сөзге келмейтіндігі еді. Бірекі рет кейбір шатаққұмар балалар тиісіп ие көрген өзіне. Аян үндеместен қабағын түйіп, ондайлардан сырт айналып кетіп жүрді. Өзінің жауап қайыра алмағанына налығандай боп:

– Менің көкем де жоқ, апам да жоқ, сондықтан төбелессем әжем ұрсады ғой, – деп қойды ол.

Алыс-жұлыс ойын үстінде күрескенімізде ол біразымызды жығып кетті. Тек Есікбайдан ғана жығылды

4- топ тапсырмасы

Берілген үзіндіні оқы.
Үзіндігі ат қой.
Неліктен барлық бала хат жазуға құмар болды?
Аян ағасына хатта не жазуы мүмкін? Аянның атынан көкесіне хат жаз.

Күзде оқу басталып, жеті менен он жастың аралығындағы өңшең бірөңкей балалар бірінші класқа бардық. Бізді Иманжанов деген шашы аппақ қудай, қолы-басы тоңған адамша дірілдей қалшылдап, көзі қып-қызыл боп жасаурап отыратын қарт кісі оқытты. Бұл кісі – денсаулығының нашарлауы себепті қаладан көшіп келген мұғалім екен. Бізге күн сайын
үйінен әкелген қағазды бір-бір парақтан үлестіріп беріп, әріптерді үйрете
бастады.

Аян екеуміз бір партаға отырғанбыз. Бірінші күннен-ақ ол зеректігімен көзге түсті. Мұғалімнің тақтаға жазған әріптерін айна-қатесіз қағазға түсіріп, тез жаттап алып жүрді. Тіпті келе-келе күніне бір-екі әріптен ғана өткенімізге көңілі толмай:
– Барлық әріптерді тезірек неге үйретпейді екен. Шіркін, ағама хат жазар едім, – деп күңкілдейтін.

Әрине, майдандағы әке-ағамызға хат жазу бәріміздің де көкейіміздегі асыл арманымыз еді. Сонымызды сезгендей Иманжанов та бізге тезірек хат танытуға бар күшін салып бақты. Сөйтіп, бас-аяғы бірер айдың ішінде әріптерді тегіс жаттап, бірлі-жарым сөздерді құрап, жаза алатындай халге жеттік. Ал Аян болса кәдімгідей: «Аса жаннан артық көретін аға...» деп бастап, хат жазатын болды. Ендігі оның қуанышында шек жоқ еді. Күнде
сабақтан кейін үйіне келісімен төр алдына етбетінен түсіп, сиялы қарындашты тілімен жалап қойып, бет-аузын сия-сия ғып ағасына хатты үсті-үстіне жазатын да жататын. Күніне екі-үш хаттан жазады. Кейде әжесінің айтқанын жазса, кейде өз бетінше жаза беретін.

Біз, басқа балалар әлі де сөйлем құрап жаза алмайтынбыз, сондықтан Аянға кеп:

– Хат жазуды үйретші, – деп жата жабысатынбыз. Аян білденбейтін. Жымың-жымың етіп күлетін де:
– Мә, мына менің хатымды көшіріп жаз, тек менің ағамның орнына өз ағаңның атын жаз, – деп қоятын.

5- топ тапсырмасы

Берілген үзіндіні оқы.
Үзіндігі ат қой.
Табиғатты суреттейтін жерді тауып оқы, қайғыдан хабар бере ме?
Қайғылы хабарды Аян қалай қабылдады? Аянның сол кездегі ішік дүниесін сипаттап жаз

Бұл кезде қыс түсіп қар жауған. Біз болсақ сырғанақтың қызығына кіріскенбіз.

Біздің ауыл Ешкіөлмес деген кішкене қоңыр таудың дәл етегінде еді. Ұзыннан-ұзақ бір көше боп жоғарыдан төмен қарай созылып жататын. Қыста осы жалғыз көшенің басынан-аяғына дейін балалар жуылдаса топырлай жүріп қарды таптап, сырғанақ жасайтынбыз. Қар қалың түскенімен таулы жердің күні өте жайма-шуақ, жылы болады. Тапталған қар
күні бойы жентектеліп еріп, кешке қарай көк мұз боп қатып қалатын. Дәл сол кезде үй-үйден шанасы барлары шанасын сүйретіп, конькиі барлары аяғына конькиін байлап, бала атаулы тегіс көшеге шығатын. Қас пен көздің арасында ұзын көше бастан-аяқ қыбырлаған балаға толып кетуші еді. У-шу боп, біреулері төмен қарай оқша зулап шанасының табанынан от жарқылдап бара жатқанда, енді бір шұбалған топ шаналарын сүйретіп жоғарыға өрлеп бара жататын...

Бүгін де сырғанақтағы ойынның сондай бір қызған шағы еді. Күннің көзі қанталағандай боп ерекше қызарып ұясына қонуға таянған. Сірескен ақ қардың бетінде бір сәтке жұқалаң қызғылт кілегей тұрды. Күні бойы Ешкіөлместің күнгейінде жайылған мал ешкім қайырмаса да бір ізбен шұбырып ауылға қайтқан. Кенет бүкіл ауылды шулыға шыққан ащы дауыстар селт еткізді. Төбе құйқаны шымырлатып жоқтау айтқан дауыстар.
Аянның үйінен шығып жатыр. Мұндайда балалар еліккіш келеді ғой. Сырғанақты тастай бере дәл бірдеңеден құр қалатындай бәріміз бірдей дүрліге дүркіресіп, Аянның үйіне қарай лап қойдық. Артымыз жетпей жатып, алдымыз не боп қалғанын естіп те үлгердік. «Аянның әжесі өліп қапты», – деген сыбырды алқына тұрып сүйінші сұрағандай бірімізге-біріміз жеткіздік.

Жарғақ сары тон киген Аян, күлімдеп тұратын қара көзі шарасынан шыға жаутаңдап, өңі боп-боз есігінің алдында тұр екен. Үйінде көрші-қолаң әйелдер бір-бірімен шуылдаса көрісіп, азан-қазан боп жатқанмен ол көзіне жас алмапты. Біз өзара сөйлескеніміз болмаса, оған үн қатқамыз жоқ. Аян да бізді үнсіз қарсы алды. Сүйреткен шанамызға, конькиімізге көз салды. Тоңғаннан ба, танауын жиі-жиі тартып, дір-дір етеді.
6- топ тапсырмасы

Берілген үзіндіні оқы.
Үзіндігі ат қой.
Аян әжесінің өліміне қайғырды ма?
Неліктен сол күні ертегі айтуды бастады?
Аянның ертегін жалғастыр.

Күн ұясына еніп бара жатыр. Аян болса сол мелшиген күйде жалтақ-жалтақ етіп, ауылдың әр тұсынан «әжетайлап» дауыс қойып келе жатқан үлкен адамдарға қарайды. Бірақ олардың бірі де бұған назар аударар емес. Біз болсақ, енді қайтер екен деп қызықтағандай одан көз айырмастан ортаға ап, қоршалай тұрмыз. Өзара сыбырласқан боп, оған да естірте: «Әжесі өлгенге неге жыламайды-ей?» – деп қоямыз. Аян естісе де, естімеген
адамша міз бақпайды. Тек әлдебір уақытта, бас жоқ, аяқ жоқ:
– Ертегі тыңдайсыңдар ма деді? – деді. Онан соң біздің жауабымызды
күтпестен өзі бастап үйдің бұрышын айналды. – Жүріңдер, үйдің сыртына
отырайық.

Біз оның соңынан ердік. Үйдің сырт жағына кеп шаналарымызды қаз қатар тіздік те, өзіміз жайғаса отырып, енді не дер екен, дегендей Аянның аузына қарадық. Ол со тұнжыраған қалпында бәріміздің жүзімізді бір сүзіп өтті де:

– Күлкілісін айтайын ба? – деді.

Біз үн-түнсіз бас изестік. Аян тонының омырауына тұмсығын тығып сәл күрсініп қойды да, ойға шомған күйде сыбырлағандай дауыспен:
– Ертеде бір жетім бала бопты... – деп ертегісін бастады.

Сол күні оның ертегісі түннің жарымында бір-ақ аяқталды. Әуелде түнжыраған күймен жабырқау басталса да, келе-келе ертегінің күлкілі оқиғасы көбейіп, Аян да бауырын жазып, бәріміз көңілді күлкіге батып қарық боп қалды. Тіпті Аянның әжесінің өлгенін де ұмытып кетіппіз.

Оқушылар шығарма үзіндісі бойынша берілген тапсырмалармен топ ішінде жұмыс істейді. Топта талдап, тапсырманы орындап болғаннан кейін оқушылар сағат бойымен келесі топтың үзіндісімен ауысып, тапсырмаларын орындайды. Осылайша бір сабақта шығарма мазмұнын толық меңгеруге болады.

Оқиғаның басталуы
Оқиғаның байланысы
Оқиғаның дамуы
Оқиғаның шарықтау шегі
Оқиғаның шешімі

Бұл кестені толтыру арқылы сабақты қорытыланады.

Дескриптор :

-әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды

Сергіту сәті

«Атомдар мен молекулалар» әдісі

Үй тапсырмасы

81-бетте берілген мәтін бойынша сурет салу

Рефлексия

Рефлексия. «Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі

«Плюс»

(+)

Сабақта қызық болған, пайдалы болар деп ұйғарылған мәселелер жазылады.

«Минус»

(–)

Сабақта сәтсіз шыққан, пайдасы жоқ не шамалы болды деп ұйғарылған мәселелер жазылады.

«Қызығамын» (?)

«Не білгім келеді?» немесе «Бұл мен үшін қызық бола ма?» деген сұрақтарға жауаптар келтіріледі.

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	«Жусан иісі» шығарманың тақырыбы, идеясы, сюжеті.
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;
Сабақ мақсаты	- әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені кейіпкерлер әрекетін талдау арқылы түсіндіреді

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психол-қ ахуал қалыптастыру

«Сиқырлы қобдиша» жаттығуы.

Үй тапсырмасын сұрау

Ойқозғау

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Қызығушылықты ояту

81-беттегі суреттеу мәтіні бойынша сурет салу

Сұрақтар:

Балалар, адам бойында қандай қасиеттер болады?

- Ендеше, адам бойынан табылатын 5 жақсы, 5 жаман қасиеттерді атай қойыңдаршы.

Топқa бөлу

Aқылды, қaйpaтты, жүpeктi бeйнeлeйтiн cуpeттepмeн 3 топқa

бөлiнeдi: «Талап», «Еңбек», «Ғылым»

Т иімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма.

«Шын-жалған» әдісі

Жұптық жұмыс

Кестені толтыр. Жұбыңды тексер.

	шын	жалған
Көркем шығарма жанры - хикаят
Бапай шал – басты кейіпкер
Ертегіші бала – автордың өзі
Хикаят соғыс кезіндегі балалар тағдыры туралы

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

2-тапсырма

Топтық жұмыс

Кейіпкерлер тізімін жаса

Әңгімеші бала

Тұржан

Садық

Бапай

Асылбек шал

Бапайдың кемпірі

Есікбай

Асылбектің кемпірі

Әңгімеші баланың анасы

Иманжанов

Оқушылар кейіпкерлер тізімін дәптерлерінде жасағаннан кейін сыныпты бес топқа бөліп, әр топ екі кейіпкерден бөліп алғаннан кейін кейіпкер картасын толтырады:

Кейіпкердің есімі

Кейіпкерді суреттейтін 3 сөз

Кейіпкердің туыстық қатынасы

Кейіпкердің жақсы көретін үш нәрсесі

Кейіпкердің қандай жетістіктері бар?

Кейіпкердің қорқатын 3 нәрсесі

Кейіпкердің өмірдегі мақсаты

Кейіпкердің басынан өткізген 3 нәрсесі

Кейіпкердің басынан өткізгісі келетін 3 нәрсесі

Кейіпкердің мекен-жайы

Кейіпкердің тегі

Кейіпкер картасын толтырғаннан кейін, әр топ жұмыстарымен клесі топпен алмасады, бірін-бірі тексереді.

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Дескриптор:

Шығармадағы кейіперлер бейнесіне талдау жасайды

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Кестемен жұмыс

Жұптық жұмыс

Бас кейіпкерлер	Идея	Әлеуметтік-қоғамлық мәселе

Дескриптор:

Шығармадағы идея мен қоғамдық-әдеуметтік мәселені анықтйды

ҚБ Теңгелер арқылы бағалау

Үлгерімі төмен оқушымен жұмыс

Дарынды оқушымен жұмыс

Аян бейнесіне байланысты сұрақтар құрастыр.

«Ертеде бір жетім бала болыпты» деп баст алатын ертегіні аяқтап жаз.

Үй тапсырмасы

89-бет

Әдеттегі ауыл балалары мен ертегі тыңдаған кездегі балаларды салыстыру

Рефлексия

«Бес саусақ»

Балалар қағазға өздерінің қолының контурын сызып шығып, әр саусағына сабақ бойынша алған әсерлерін жазады

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Мен балаң жарық күнде сәуле қуған...
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	С.Мұратбеков. «Жусан иісі»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.3.1 әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау
Сабақтың мақсаты	әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттайды

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Өткен тақырыпты пысықтау

Оқушыларды «Түрлі-түсті стикерлер әдісі» бойынша 3 топқа топтастыру.

І топ – «Алғырлар»

ІІ топ – «Білгірлер»

ІІІ топ – «Ғалымдар»

Оқушылар wordwall.net/ru/ ресурсын қолдану арқылы викториналық сұрақтарға жауап береді

Тиімділігі:оқушыны бір-бірінің жақсы қасиетін айту жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

https://wordwall.net/ru/resource/49118761

Жаңа білім

1-тапсырма

Топтық жұмыс

Кестені толтыр. Кестені толтыра отырып, не байқадың? Топта талда.

Хикаяттан үзінді	Кейіпкерге мінездеме
Ол бұл күні де жылаған жоқ. Қарлы топырақ араласқан жас қабірге жаутаңдап біраз қарап тұрды да, бір уыс топырақты іліп ап: «Топырағың жеңіл болсын, әже!» деп шашып жіберді. Онан соң қып-қызыл боп тоңған екі қолын аузымен кезек-кезек үрлеп қойып, ауылға қайтты.
Кей күні Аян сирек тістерін көрсете отырып, жымың-жымың күліп қойып көңілді, күлдіргі ертегілерді бастайтын. Ондайда біз қыстың сайсүйектен өтіп дірдектеткен ызғарлы суығын ұмытып, ішекті түйнеген күлкіден қиқылдасып-шиқылдасып, көзіміз бен мұрнымыздан сорамыз бірдей ағып, әрқайсымыз әр жаққа ішімізді басып домалайтынбыз да қалатынбыз.
Енді ол күнде кешкісін бізге сол күні ойлап шығарған жаңа ертегісін тездетіп айтып бітіреді де, біреуіміздің шанамызды сұрап ап, түннің бір уағына дейін сырғанақта жападан-жалғыз ойнайды.
Онан бір кезде Аян: – Менен де жусанның иісі шығып тұрады, ағама тартқанмын. Міне, иіскеп көріңдерші, – деп өз омырауына тұмсығын тықты.
Бас демей, көз демей ьылшылдатып тебе берді. Әуелде құлындағы даусы шығып шырқырап: «Ағатайлап» шыңғырған Аянның біраздан кейін үні өшті. Кирзі етіктің астында жансыз заттай илектеніп жата берді.
Аян басын жастықтан әзер деп көтеріп, екі қолы дірілдеп пальтоның жағасына тұмсығын тығып жіберіп құшырлана иіскеп-иіскеп алды да: – Тез іліп қой, әйтпесе ұрсады, – деді.
Аяғым-ай!» – деп баж етті де бүктеліп жатып қалды. Жүгіріп-жүгіріп жанына бардық. Ол жыламауға тырысып тістеніп, көзін жұмып, көкпеңбек боп сазарып жатты. Аяғындағы көннен тігілген шоқайын шешпек боп едік, қинала ыңырсып, онан «ағатайлап» бебеу қақты.Көтеріп баракқа алып бардық. Ауылға апаруға көлік болмады.

Дескриптор:

үзінді арқылы кейіпкерге мінездеме береді

Сергіту сәті

«Атомдар мен молекулалар» әдісі

«Теңгелер» әдісі арқылы бағалау..

Сабақтың ортасы

2- тапсырма

Дәптермен жұмыс

Жеке жұмыс

3- тапсырма

Саған ерекше әсер еткен кейіпкер туралы жаз. Несімен әсер еткенін дәлелде.

ҚБ: Смайликтер арқылы бағалау

Дескриптор:

шығарма кейіпкері туралы мінез, т.б. қасиеттері бойынша пікір жазады

Қима қағаз, кесте

Сараланған тапсырма.

Бұл тапсырма жұппен/топпен/сыныппен орындалады.

Қабілеті жоғары оқушыға арналған:

Үзіндіні оқы. Тұржанның іс-әрекетіне баға бере отырып, кейіпкерге хат жаз.

Тұржан жүгіріп жеткен бойда, қораның артында төрт бүктеліп шырқырап жатқан Аянды дәу табан кирзі етігімен теуіп кеп жіберді. Аян қалпақша қалқып барып анадай
жерге түскен. Тұржан енді оны қолындағы қамшымен тулақты сабағандай
көміп-көміп алды да, тағы да тепті-ай кеп. Бас демей, көз демей
былшылдатып тебе берді. Әуелде құлындағы даусы шығып шырқырап:
«Ағатайлап» шыңғырған Аянның біраздан кейін үні өшті. Кирзі етіктің астында жансыз заттай илектеніп жата берді.

Сабақтың соңы

Бекіту

«Сөз қуу» ойыны

Бұл ойын жаңа сабақта өтілген тақырыпты бекіту ретінде қолданылады. Сабақтағы бұндай грамматикалық ойындар сыныптағы жағдайды жандандырады және сабақты көңілді өткізуге мүмкіндік береді.

Ойын ережесі:

Оқушылар екі командаға бөлінеді. Тақтаны ортасынан екі бөлікке бөледі. Және жоғарғы жағына жарыстың тақырыбы жазылады. Содан кейін оқушылар тақырыпқа байланысты бір-бір сөзден жаза бастайды. Бір сөз – бір ұпай. Келісілген уақыт ішінде көп сөз жазған топ жеңіске жетеді. Кез-келген пәнге өтуге болады. Мысалы, ағылшын тілінен өткенде жаңа сөздерді қолдануға болады. Яғни, жаңа тақырыпты өттіңіз, бірден осы ойынды ойнатуға болады.

Бағалау

Сабақ соңында оқушы өз-өзін бағалайды

Үй тапсырмасы

Кейіпкерге хат жазу. Өздеріне ұнаған кейіпкерге хат жазады

Рефлексия

Рефлексия. «Бір сөзбенн»

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Мен балаң жарық күнде сәуле қуған...
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Жусан иісі». Әңгімедегі автор және көркемдегіш құралдар
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.2.1 эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау; 6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
Сабақтың мақсаты:	- шығармадағы автор бейнесін анықтайды; - шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын сұрау

1-тапсырма

Ұйымдастыру кезеңі. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

«Оның есесіне мен…» жаттығуы

— Мен бәліш пісіре алмаймын, оның есесіне … .

— Мен шаршадым, оның есесіне … .

— Мен жақсы билей алмаймын, оның есесіне … .

— Мен көп үндемейтін адаммын, оның есесіне … .

— Мен көп ұйықтаймын, бірақ оның есесіне … .

— Мен жұрттың бәріне құрметті бола алмаймын, есесіне … .

Топқа бөлу. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру. Өткен сабақты еске түсіру: «Сен – маған, мен – саған» әдісі.

Оқушылар ішкі және сыртқы шеңберге тұрып, бір-біріне «Жусан иісі» хикаятының өзіне ұнаған тұсын айтады.

Тиімділігі: оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

2-тапсырма Хикаят үзінділерімен жұмыс

Жұптық жұмыс

Көркем шығармадан алынған үзіндіні оқы. Автор бейнесін анықта.

Хикаяттан үзінді	Туындаған сұрақ	Менің тұжырымым
Біз санымызды шапақтап уралап, ауылдың шетіндегі ат қораға қарай жүгірдік. Арт жағы аласа тас қораның үстіне тырмыса-тырмыса шығып алдық та, сол күні ғана Қараойдан әкелінген көк жауқазын шөпті үңгіпүңгіп жіберіп, отыра-отыра кеттік.	Жасы нешеде?
Біз ертегілердің бәрін Аянның өзі күнделікті ойлап шығаратынын білсек те, оған пәлендей мән бермеуші едік. Бар білетініміз: Аян күнде неше түрлі ертегілерді ойлап кеп, кешкілік бізге айтып беруі керек, ал біз ұйып отырып тыңдағанды ғана білеміз. Ертегі ойлап шығару оңай ма, қиын ба, ол жағында еш шаруамыз жоқ.	Автордың Аянға деген көзқарасы қандай?
Үйге келсем, төсектер салулы, бірақ ешкім жатпапты. Атам екі көзі қанталап, терісіне сыймай тырсылдап ашулы отыр, апам көзін сығымдап жылап отыр. Не болды екен деп шошып, босағада тұрып қалдым. – Өй, аузыңды ұрайын, жаман неме! – деді атам жекіріп. – Тұржанның тепкісін Аянмен бірге көрсең етті... Жаны тәтті шірік, көрінбе көзіме!.. Мен үн-түнсіз жер шұқылап босағада тұрдым-тұрдым да, мұнан өзге ештеңе айтылмаған соң, аяғымды, сырт киімімді шешіп, төрге өттім. Тамақ сұрап ішуге бата алмай, сыбдырсыз шешініп, төсегіме жаттым.	Атасы неге ашуланды? Кейіпкердің әрекетіне сен қандай баға берер едің?

Дескриптор:

- шығармадағы автор бейнесін анықтайды;

Кесте, үзінділер

Сергіту сәті

(Көпір» жаттығуы

Сабақтың ортасы

3-тапсырма Кестемен жұмыс

«Кім көп біледі?» ойыны

Балалар, шығармадан алынған мына эпитеттердің қай тұстан екенін тауып, сол жерін әңгімелеп беріңіздер. Кім көп тапса, сол жеңімпаз болады.

жарғақ сары тон, қара бала, шолақ жең, қоңыр тау, көк мұз, қу соғыс, қаралы қағаз, тастай қараңғы, қара жол, асқар тау...

Дескриптор:

-эпитет қолданысын анықтайды

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

4-тапсырма

Топтық жұмыс

Берілген үзінділерден көркем ауыстыруларды табыңыздар.

1-топ Ғажап ертегілер еді… Дүниедегі жақсылық атаулының бәр-бәрі: ерлік те, ізгілік те, сұлулық пен ақылдылық та, әйтеуір адамға тән не бір асыл қасиеттің барлығы да сол Аянның ертегілерінде болушы еді. Аян батырлық туралы ертегі айтқанда, біз - алым-жұлым киінген қара борбай балалар бір сәтке жадау қалпымызды ұмытып, шетімізден: көк семсерді жарқ-жұрқ еткізіп, ат ойнақтатып жауға қарсы арыстанша шабатын нағыз қас батырдай сезінуші едік өзімізді. Өмірімізде қос ауыз мылтықтан өзге ештеңені көрмесек те жарқ-жұрқ еткен көк семсер тұрғанда зеңбірек, пулемет дегендер айтар сөзге, көңілге олқы түсіп, ойыншық сияқты боп қалатын. Өйткені Аянның ертегілеріндегі батырлар сілтеген көк семсерге қызығып иланатынымыз сонша, оны қару біткеннің құдайы көретінбіз.

2-топ - Сырғанақ деген немене, тек киім тоздырып, шаршау, - деп менсінбегендей ернін шүйіріп қоятын. Ондай кезде оған «ағатай, мә, сырғанашы», - деп шанаңды кесе-көлденең тосып жалынсаң, пысқырып қарамайтындай көрінетін. Сонан кейін-ақ ойынның сәні кетуші еді. «Шынында да, ей, менің шарығымнан су өтіп кетті, жүріңдер, ат қораның төбесіне барайық», - десіп сетіней бастайтынбыз. Біздің бұл түрімізді көріп Аян сырғанақты онан әрмен жамандайтын. Онан біздің шаналарымызға қарап қойып:

- Мыналар шана ма?! - дейтін мұрнын тыжырайтып. - Шіркін, өзінің рулі бар, алдында шамы бар ылдиға да, өрге де бірдей сырғанайтын шана болса.

- Ой, қойшы, ондай шана болушы ма еді?

- Болғанда қандай. Қобыланды батырдың Тайбурылындай ұшатын аттар бар ма? Бар. Ендеше ылди-өрге бірдей сырғанайтын рульді шана да бар…

3-топ - Жүр, ойнайсың ба! - деп дауыстай сөйледі.

- Қойшы, түн жарымында есі дұрыс адам ойнай ма?

- Ойнағанда қандай. Түу, сен өзі мынадай айлы, жарық түнде шанамен сырғанаудың қандай керемет екенін білмейді екенсің ғой. Айлы түнде шанаға сиқырлы қанат бітеді… - деді де Аян жүгіре жөнелді. Сәлден кейін көшенің басына шығып ап тағы да жер көшкендей ғып бүкіл ауылды жаңғырықтыра гүрілдетіп шанамен төмен қарай жұлдыздай ақты. Дәл мен тұрған тұста кішкентай төмпешік бар болатын, зулап келген шана әлгі төмпешікке жеткенде есік пен төрдей жерге бір-ақ ырғыды да, табанынан от жарқ етіп өте шықты. Аян қолын көтеріп:

- Ур-ра! - деп айқайлады.

Маған шынында да ол теуіп жүрген шанаға сиқырлы қанат біткендей көрінді. Жүгіріп үйге келдім де қараңғы ауыз бөлмеден бос тұрған шелек, легенді даңғыр-дұңғыр еткізіп шанамды іздей бастадым.

4-топ «…- Біраз жер жүргеннен кейін жетім баланың қотыр тайына тіл бітіпті, - дейді Аян. - Қотыр тай тұрып оған: «Мынау алда тұрған асқар таудан күндіз құс ұшып өте алмайды, қанаты күнге күйіп қалады. Тек түнде ғана ұшып өтеді. Сондықтан да біз түнді күтуіміз керек. Түнде маған да қанат бітеді. Сен тек жығылып қалмай, көзіңді тарс жұмып, менің жалымнан мықтап ұстап отыр. Мен: «көзіңді аш!» дегенде бір-ақ аш. Сонда, мына асқар таудың арғы жағында, мұнан гөрі аласа, шошайған қоңыр тау тұрады. Ол жалғыз көзді дәудің мекені», - дейді. Жетім бала қотыр тайдың айтқанын түгел орындайды. Түнде қотыр тайға қанат бітіп, асқар таудан ұшып өтеді… Бір кезде қотыр тай: «Енді көзіңді аш!» - дегенде, жетім бала көзін ашса, дәл алдында ақырын теңселе қозғалып шошайған қоңыр тау тұр екен…»

Бағалау критерийлері:

үзіндідегі көркем ауыстыруларды табады;
түрлерін дұрыс ажыратады.

Дескриптор:

-үзіндідегі көркем ауыстыруларды табады;

-түрлерін дұрыс ажыратады.

Теңгелер арқылы бағалау

Үзінділер, таратпа қағаз

Үй тапсырмасы

2 тапырманың бірін орындайды

«Баяғыда бір жетім бала болыпты...» деп басталатын өз ертегімізді жазып көрейік
Өзіңнің және бүгінгі күнгі балалардың жағдайын хабарлап, Аянға хат жазыңдар.

Рефлексия

Рефлексия. «Шаршылар» әдісі

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру
Сабақ мақсаты	кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға береді

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты	Педагогтің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы Қызығушылықты ояту	Ұйымдастыру кезеңі: «Шаттық шеңбері» жаттығуы.	Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру Қызығушылықты ояту Сергіту сәті «Доспен қауышу» тренингі. Ым-ишара арқылы өз жұбымен амандасып,хал-жағдай сұрасады. «Пазл» әдісі бойынша топтарға бірігеді Сұрақтар арқылы сабаққа кіріспе жасау 1. Аян ауылға кіммен, қашан көшіп келеді? 2. Аянды ауыл балалары қалай қарсы алды? 3. Балалар Аянды қалай естеріне алушы еді? 4. Әңгімені айтып отырған балаға жусанның иісі кімді есіне түсіреді? 5. Аянға келген қаралы қағаздың басқалардан айырмашылығы неде? 6. Аян қандай бала екенін байқадыңдар? 7. Аян ертегіні қандай мақсатпен айтады деп ойлайсыз? Оның ертегісі қалай басталады? Онда қандай мән бар? 8. «Жүрекке салған жара» дегенді қалай түсінесіңдер? 9. Сендер үзіндідегі қай кейіпкердің әрекетін қолдар едіңдер?	Тиімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады	Оқулық, жұмыс дәптерлері
Жаңа білім	1-тапсырма. Сынып	1- тапсырма: 1- топ «Қабырғадағы рөл» әдісі бойынша кейіпкер портретін салып, кейіпкер сұлбасының ішкі жағына кейіпкер туралы білетіндерін, ал сұлбаның сыртына кейіпкерге сұрақтарын жазу. 2- топ Аянның іс-әрекеті барысындағы эмоциялық сезімін анықтап, «Эмоциялар графигі» органайзеріне салу. Қ Б «Бас бармақ» тәсілі Нәтиже немесе жауап бойынша саралау А деңгейі- өз ойларын жазады, іс- әрекеттерді анықтайды В деңгейі- ашық сұрақтар қояды, кейіпкердің сезімін олардың іс- әрекеттерімен байланыстырады. С деңгейі- өзіндік тұжырым жасайды.	Дескриптор : Кейіпкерлердің портреті мен сезімін ианықтайды; Әр замандағы жетім балалар өмірін салыстыру арқылы кейіпкерлердің заманауи жаңашылдығын салыстырады
Сабақтың ортасы .	Берілетін тапсырмалар: 2- тапсырма Топтық жұмыс	Венн диаграммасын толтыру. Сол кездегі балалар мен қазіргі жетім балалардың салдарын салыстыру. Сол кездегі Қазіргі кездегі жетім балалар жетім балалар Сол кездегі жетім балалар 1.Жоқшылықтан 2 Соғыс салдарынан жетім қалды Ортақ Жетім Жүректері сағынышқа, мұңға толы Қазіргі кездегі жетім балалар 1 Тәрбиесіздіктен 2 Ата – анасының құқығынан айырылған балалар 3.Тастанды балалар 2- топ: «Балық қаңқасы» әдісі арқылы проблеманы анықтау. Қаңқаның басына мәтін қарастырылатын проблема белгіленеді. Жоғарғы «сүйекшелеріне» проблеманың себебі белгіленеді, төменгі «сүйекшелерінде» проблеманың шешу жолдары жазылады. Балықтың «құйрығына» қорытынды жазылады.		Оқулық, жұмыс дәптерлері
Сабақтың соңы Бекіту	Соңғы пікір	- Бүгінгі балалар ертегі айта ма? Осы сұраққа жауап беру арқылы қорытынды пікір айтады.	Теңгелер арқылы бағалау. тҮздік пікірлер бағаланады.
Үй тапсырмасы		Толғандырған шығарма кейіпкеріне қатысты бес сұрақ жазып, авторға бес сұрақ жазу.
Рефлексия	«Қызық. Қиын. Құнды»	Сайын Мұратбековтің "Жусан иісі" повесін оқу барысында біз үшін не қызық, не қиын, не құнды болды? Рефлексия «Сұрақ, себеп, жауап...» Сабақта не қиын болды? Себебі... Сабақта не маңызды болды? Себебі... Сабақ несімен пайдалы? Себебі ...

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Мен балаң жарық күнде сәуле қуған...
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Оралхан Бөкей. Тортай мінер ақ боз ат.
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау 6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;
Сабақтың мақсаты	әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды; әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіреді;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты	Педагогтің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы Қызығушылықты ояту	Ұйымдастыру кезеңі: Психологиялық ахуал Үй тапсырмасын сұрау	Оқушыларды түстер арқылы топқа бөлу. Бір түсті алған оқушылар бір топқа бірігеді.Түстерге қарап оқушыларға психологиялық мінездеме беріледі. « Жүректен жүрекке» әдісі Топ бір-біріне тілектерін білдіріп, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.	Тиімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады	Оқулық, жұмыс дәптерлері
Жаңа білім	1-тапсырма Топтық жұмыс 2-тапсырма ТЖ	Қызығушылықты ояту Шығарма мазмұнын болжау. Тірек сөздер: жетім бала, мылқау бала, үңгір, достық, ақ боз ат Топтарға әңгіме үзінділерге бөлініп беріледі. Оқып болғанс оң, әр т оп өз сұрақтарына жауап береді, т апсырма орындайды. 1-топ тапсырмасы Әңгіме үзіндісін оқы, тақырып қой. Әңгімелеуші кім? Қай жақтан баяндалып тұр? Әңгімелеуші қандай адам деп ойлайсың? 2- топ тапсырмасы Әңгіме үзіндісін оқы, тақырып қой. Оқиға қалай басталып тұр? Ары қарай не болуы мүмкін? Тортай неген тас үңгірде жалғыз болуға құмар деп ойлайсың? 3-топ тапсырмасы Әңгіме үзіндісін оқы, тақырып қой. Қай шығарманы есіңе салды? Қай жағынан ұқсас болу мүмкін? «Кітап –жалғыз сырласым» деген пікіріне сенің көзқарасың қандай? 4-топ тапсырмасы Әңгіме үзіндісін оқы, тақырып қой. Әңгімелеушінің «Тортайды әлдеқашан ұмытқанмын» деген сөзінде өкініш бар ма? Үйленуіне құлағының мүкістігі бөгет болды ма? Қалай ойлайсың басқа да кедергілер болды ма? Себебі неде? 5- топ тапсырмасы Әңгіме үзіндісін оқы, тақырып қой. Тортай бойындағы мінез қалай өзгерген? Бұрынғыдай өткір ме? Әңгімелеушінің «Тортай мінер ақ боз ат... менің тақымымыда кеткендей еді... иесіне қайтаруға кеш еді» деген сөздері саған қалай әсер етті? Армандар іске аса ма? Асыру үшін не істеу керек?	Дескриптор - әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды
Сергіту сәті	«Мінез жәрмеңкесі»	Оқушылар шеңбер құрап тұрады. Оқушы өзінің қай мінезін сатып, қандай мінезді кімнен сатып алатынын атады. Яғни жаман мінезін сатады, жақсы мінезді сатып алады.
Сабақтың ортасы .	Сынып 3-Тапсырма .	Жетекші сұрақтар: Ауыл адамдарының тіршілігі қандай? Ондағы қыз-келіншектер немен айналысушы еді? Бүгінгі адамдар сондай жұмыс істей ме? Ол кезде балалар не істейтін еді? Біз қазір не істейміз? Алалар сыни түрде өз ойларын айтады, түйіндейді.	Дескриптор: - жетекші сұрақтар арқылы идеяны анықтайды; -әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіреді ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.	Оқулық, жұмыс дәптерлері
Сабақтың соңы Бекіту	«ПОПС» формуласы 3-тапсырма. Жеке жұмыс	Жоғарыдағы жетекші сұрақтардан туындаған ой арқылы төмендегі әдіс арқылы өз пікірін білдіру. «ПОПС» формуласы – төрт сөйлемнен тұратын ой қорытындылауға бағытталған тәсіл (П – позиция; О – түсіндіру; П – мысал; С – қорытынды). ПОПС формуласының құрылымы мынадай:. Бірінші сөйлем. «Менің ойымша, ... ». Екінші сөйлем. «Себебі, мен оны … былай түсіндіремін». Үшінші сөйлем. «Оны мен ... деген фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын». Соңғы сөйлем. «Осыған байланысты мен ... деген шешімге келдім».
	Үй тапсырмасы	Тас күркеде қамыққан Тортайға дем берер жылы тілектерімізді білдіріп хат жазады.
Рефлексия	Рефлексия.	Кері байланыс. «Мидың суретін сал» әдісі -Мидың ішіне сабақтан түсінген тұстарын жазады; -Мидың сыртына түсінбеген тұстарын жазады

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Тортай мінер ақ боз ат». Тақырыбы, идеясы. Автор бейнесі және кейіпкер.
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау; 6.2.2.1 эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау;
Сабақтың мақсаты	шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасайды; эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Үй тапсырмасын сұрау

Қызығушылықты ояту.

Мұғалім тақтаға «Қарым-қатынас қандай болу керек?» деген сұрақты жазып қояды. Оқушылар кезекпен-кезек шығып бір сөзбен ойын жазып кетеді.

Мысалы: - Сыйластықта - Жақсы - Бір-бірін қорғау керек

- Жақсылық жасау керек - Дос болу керек

- Қайырымды болу керек Жазғандарын сынып оқушылары оқып болғаннан кейін мұғалім қойған сұраққа жұпта сөйлеседі.

Өткен сабақты пысықтау

Жаңа сабақтың тақырыбы,оқу мақсаты және бағалау критерийлері таныстырылады.

Өзін-өзі бағалау

«Қол шапалақтау» әдісімен бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

https://www.youtube.com/watch?v=psmq17iTh08

Жаңа білім

1-тапсырма

Топтық жұмыс

Үзінділер	Тортай	Ораш	Менің үзінділер арқылы шығарған қорытындым
«Бұл дүниеде мен пір тұтар, сырласар жалғыз-ақ нәрсем бар, ол – кітап, әкем де, шешем де сол – кітап. Кейбірін екі-үш қайтара жалықпай оқып шықтым. Жалғыздығың, жетімдігің – бәрі-бәрі ұмтылып, басқа бір жұмақты өмірге сапар шеккендей боламын.
«Кетерімде ол маған ең сүйікті кітабын сыйлап тұрып айтты: «Мен үшін де оқы. Бәлкім, мен міне алмаған ақ боз атқа cен мінерсің».
«Күз жақындап, фермадағы барлық бала жайлаудан ауылға оқуға аттанғанда, тау басында бұзау бағып, жападан-жалғыз Тортай ғана қалған. Әрине, мен оны қимадым, қиналдым. Өзіммен бірге ала кететін шаманың жоқтығына жыным келді».
Шешемнің қолынан – бір, жолынан – екі алып, әр күн сайын Тортайға таситынмын.
«Әке-шешең іздеп жүрер, үйіңе қайт, қорықсаң – мен шығарып салайын»

Дескриптор:

Шығарма эпизодтарын пайдаланады
Кейіпкерлермен байланыстырады
Қорытынды шығару арқылы маңыздылығын дәлелдейді

Сергіту сәті

«Қағаз оркестр» әдісі

Оқушыларға бір А4 қағаздан беріледі. Музыка қойылады. Музыка ырғағына қарай қағаздарды қолмен сырып ойнайды. Барлық шыққан дыбыстар бірдей, синхронды болуы қажет.

Сабақтың ортасы

Салыстыру кестесі

Жұптық жұмыс

Салыстыру аймағы	Тортай	Ораш (автор)
Көңіл-күйі
Отбасылық жағдайы
Қарым-қатынастары
Тағдыры

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Дескриптор:

Автор мен кейіпкердің көңіл-күйін, отбасылық жағдайын, қарым-қатынасын, тағдырын анықтайды

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

Ораш бала кезінде бірге өскен досы Тортай келгенде амандасуға шықпай қалды. Осы әрекеті дұрыс па?

ИЯ

ЖОҚ

түйін:

Теңгелер арқылы бағалау

Дескриптор:

шығармадағы автор бейнесін анықтайды;
дәлелдер келтіреді
өзіндік көзқарасын білдіреді

Үй тапсырмасы

1.«Бұл дүниеде пір тұтар жалғыз-ақ нәрсем бар, ол - кітап»,-дейді Тортай. Сендер нені пір тұтасыңдар? Неліктен? Дәлел келтіре отырып, шағын ойтолғау жазайық

2. Айналамызда Тортай сияқты балалар бар ма? Олардың әлеуметтік жағдайлары қандай? Осы сұрақтарды негізге алып, «Бүгінгі күннің Тортайлары не істеп жүр?» деген т ақырыпта хабарлама жазайық.

3. Авт ордың орнында болғанда, тас күркеде қамыққан Тортайға қандай ақыл-кеңес берер едіңдер? Хат жазайық

3 тапсырманың бірін орындайды

Рефлексия

Рефлексия. «Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі

Рефлексия

«Аяқталмаған сөйлемдер» әдісі арқылы

«Бүгін мен...................... білдім»

2.«................. қызықты болды» «.......................... қиын болды»

3.« ......................... екенін түсіндім»

4.«Мен..................................... білім алдым»

5. «.................. мені таңғалдырды»

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Мен балаң жарық күнде сәуле қуған
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Тортай мінер ақ боз ат». Шығарманың көркемдік ерекшелігі
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру; 6.3.3.1 шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу;
Сабақтың мақсаты	-кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға береді; -шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазады;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Үй тапсырмасын сұрау

Өткен сабақты пысықтау

«Доспен қауышу» тренингі.

Ым-ишара арқылы өз жұбымен амандасып,хал-жағдай сұрасады.

«Пазл» әдісі бойынша топтарға біріктіремін.

Қызығушылықты ояту

3. Авт ордың орнында болғанда, тас күркеде қамыққан Тортайға қандай ақыл-кеңес берер едіңдер? Хат жазайық

«Автор орындығы» әдісімен сұралады

https://wordwall.net/ru/resource/52500307

Тиімділігі: оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма

Сынып

2-тапсырма

«Бір сөйлеммен» әдісі

Сюжетін анықтау мақсатында сұрақтарға жауап береді.(сұраққа бір сөйлеммен жауап береді)

Салықсалғанда соғыстан кейінгі жағдай қандай еді?

Тортайдың өзге балалардан ерекшелігі болды ма?

Әңгімеші бала мен Тортайдың достығы қалай сипатталған?

Тортай кітап туралы қандай пікірде ? Кітапты неге пір тұтты?

Тортайдың ертегісі туралы не айтуға болады?

Тортайдың автор үйіне келудегі мақсаты не?

Автор неге орнынан тұрып амандаса алмады?

Әңгіменің соңында әңгімеші қандай шындықты айтады?

Тортай неге арманына жете алмады?

Қалыптастырушы бағалау тапсырмасы

ЖЖ

«Концептуалдық кесте»

Кейіпкер

Жағымды әрекеті

Жағымсыз әрекеті

Мінезі

Дескриптор

- Сюжетін анықтап, сұраққа жауап береді.

-кейіпкерлердің іс әрекетіне баға береді:

-мінезіне сипаттама жазады.

Сергіту сәті

«Салат» ойыны

Сабақтың ортасы

Жұптық жұмыс

4-Тапсырма

Кейіпкерге хат жаз

1- қадам: Шығарма кейіпкерлерін бөліп беріңіз.

2 –қадам: Берілген кейіпкерлерге олардың іс-әрекеті туралы сұрақтарды топтастырып, эссе жазу керек екенін түсіндіріңіз.

3 – қадам: Бұл сұрақтар жоғары деңгейде құрылуы тиіс екендігін есіне салыңыз.

Егер ... болса, не болар еді? Неге? Неліктен?

4–қадам: Осы сұрақтарға оқушылардың өзі мүмкіндігінше балама жауап ұсынуы қажет екенін түсіндіріңіз.

Мүмкін,... ... болған шығар?

5 –қадам: Эссе соңында кейіпкерге ұсыныс жазғызыңыз.

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Дескриптор:

-шығармадағы кейіпкерлерді анықтайды, таңдайды;

- әдеби эссе жазады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

5-тапсырма.

«Ара»

«Ара» көрнекілігі арқылы бір-біріне әңгіме мазмұны бойынша сұрақтар қояды, жауап береді.

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Үлгі кестені пайдаланып, бүгінгі балалар имен Тортайдың арман-мақсаттарын салыстырып баға берейік.

Рефлексия

Рефлексия.

«Бес саусақ»

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	О.Бөкей. Тортай мінер ақ боз ат. Шығармадағы көркемдегіш құралдар
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
Сабақтың мақсаты	шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, эпитет, теңеу) анықтайды

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Өткен сабақты пысықтау

1-тапсырма.

«Пицца» әдісі

СЖ

« Жүректен жүрекке» әдісі

Топ бір-біріне тілектерін білдіріп, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

1.Кітап оқу адам үшін қаншалықты маңызды?

2. Соңғы рет қандай кітап оқыдыңдар?

Оқушылар қағаздан жасалған пицца қорапшаларына сұрақтар салынады. Жиналып тұрған бүтін пиццадан шетінен алып, ішіндегі сұрақтарға жауап береді

1.Салықсалғанда соғыстан кейінгі жағдай қандай?

2. Әңгімеші бала мен Тортайдың достығы қалай сипатталған?

3. Тортайдың жеке басының арманы не? сол үзіндіні әңгімеден тауып оқы. 4. Тортайдың автор үйіне келудегі мақсаты не?

5. Автор неге орнынан тұрып амандаса алмады?

6. Тортай кітап туралы қандай пікірде ? Кітапты неге пір тұтты?

7. Кітаптың адам өмірі, мінез құлқы үшін қандай маңызы бар?

8. Ол таскүркеде қандай кітап оқыды ?

9. Әңгіменің соңында лирикалық кейіпкер қандай шындық айтады?

10. Тортай неге арманына жете алмады?

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

2-тапсырма

ТЖ

Берілген мысалдарды кестеге топтастырыңдар (сөздер араластырылып беріледі)

Теңеу	Эпитет	Тұрақты сөз тіркесі	Мақал-мәтелдер

Дұрыс жауаптары: Теңеу - кілемдей, ұлардай, бақсыдай, ұядай, қыздың шолпысындай, найзадай. Эпитет - (жаймашуақ сәт, көкпеңбек болып көмкеріліп тұрар аспан, бейбіт күннің шуағы, тас үңгір, жұмақты өмір, көк мұнар дүние, қоңыр үн) Тұрақты тіркестер- қой аузынан шоп алмас, бас алмай, ит басына іркіт төгілді, көз байлана бастады ( идиома), міз бақпай, қыздың жиған жүгіндей, тақымы қотыр тайға тимеу – ештеңеге қол жеткізбеу, келді-кетті деп сөге жамандамаңыз – тез келді де кетті деп ойламаңыз, сәл мүкісі бар- құлағы аздап естімейді, ұядай қылып жинау – тап-таза, сәнді қылып жинау) Мақал-мәтелдер: Ораза-намаз тоқтықта, Тоқ бала аш баламен ойнамайды.

Дескриптор :

- шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды:, эпитет, теңеу) анықтайды,

топтастырады

-мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді анықтайды

Орындау дұрыстығына қарай топтарға стикерлер беріледі

Сергіту сәті

«Кім бірінші?»

Оқушылар екіге бөлініп, жұп құрып бір-біріне қарама-қарсы тұрады. Орталарына бір реттік пайдаланылатын пластик стақан немесе бір жапырақ қағаз қойылады. Жүргізуші бас, құлақ, аяқ деп ауыстырып айтады. Стақан деген кезде кім бірінші алса, сол жеңеді.

Сабақтың ортасы

Жұптық жұмыс

Мәтіндік тапсырма.

3-Тапсырма

Табиғаттың әсемдігін, оқиға болған жерді, кейіпкердің бейнесін сипаттау бойынша 5 сөйлемнен тұратын мәтін құрастырады. Сөйлемді нақты және толықтырып жазады.Көркемдегіш құралдар қолданады.Қолдауды қажет ететін оқушыларға мәтіннен үзінді беріледі.

ҚБ Оқушылар бірін-бірі бағалайды

Дескриптор:

- Шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттайды;

-Көркемдегіш құралдар қолданады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

4-тапсырма.

Тест quizizz.com сайты арқылы жасалған тест жұмыс парағындағы тапсырмаларды орындайды

https://quizizz.com/admin/quiz/65cba4607511043002e527f1/edit

Дескриптор:

Шығарма мазмұны бойынша тест сұрақтарына жауап береді.

Дұрыс жауап берген оқушыларға сәйкес стикерлер беріледі.

Үй тапсырмасы

Аян мен Тортайдың «Баяғыда бір жетім бала болыпты...» деп басталатын ертегілерін құрау.

Рефлексия

Рефлексия.

«Зерде»

Білім – тақырып бойынша алған ақапараттарым

Эмоция – сабақтағы көңіл-күйім

Баға – жетістігіме беретін бағам

Сын – өз бойымда нені дамытуым керек?

Идея – маған келген жаңа ой

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Мен балаң, жарық күнде сәуле қуған...
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Қалмақан Әбдіқадыров. «Қажымұқан» . Көркем бейне
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; 6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;
Сабақтың мақсаты	-Әңгімені сюжеттік дамуына қарай композициялық құрылысына талдайды. - әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені кейіпкерлер әрекетін талдау арқылы түсіндіреді

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Үй тапсырмасын сұрау

«Доспен қауышу» тренингі.

Ым-ишара арқылы өз жұбымен амандасып,хал-жағдай сұрасады.

«Пазл» әдісі бойынша топтарға біріктіремін.

Қызығушылықты ояту

Күш атасы Қажымұқанның өмірі мен шығармашылығына арналған бейнебаянын тамашалау.

https://www.youtube.com/watch?v=YIggh9qhrSk

Қажымұқанның өмірі мен шығармашылығы туралы ойларын ортаға салу.

1.Қажымұқан қай жерде,қай жылы дүниеге келген?

2.Болашақ чемпионның әкесі қандай болатын?

3.Бала Мұқанның балалық шағы қалай өтті?

4.Қажымұқанның балуандық жолы қай жылдан басталады?

5.Ол ең алғаш қай жерде өнер көрсетеді?

6.Қажымұқанмен күрескен әлем чемпиондары.

7.Қажымұқан қазақ тарихында алатын орны.

8.Қажымұқанның лақап атаулары.

9.Қажымұқанның майданға қосқан үлесі.

Тиімділігі: оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма

Топтық жұмыс жұмыс

1-топ тапсырмасы

Үзіндіні оқы

Үзіндіге дейін, үзіндіден кейін қандай оқиғалар болды?

– Көрсе немене... – деп қар күреген бала есiк алдында тұрғандарды қаңбақтай қақтырып, сеңдей соқтырып, қаға-маға сарайға кiрiп келдi. Басқаны бүрлiк-тiрген аяз, оған шыбынсыз жаз сияқты. Үстiнде мақталы жыртық шапан, биялайын белiне қыстырып, бас киiмiн қолына ұстап, қимылдап жүрген кiсiлерге аңы-рая қарады. Тұрған орнынан жарты кездей ғана жерге әрең жылжыған кеспектiң қасына жақындап, иығымен қағып, астындағы қалың тақтайды сықыр еткiздi.

2-топ тапсырмасы

Үзіндіні оқы

Үзіндігі дейін, үзіндіден кейін қандай оқиғалар болды?

– Орлий, сен маған мырзасынған былшылыңды айтпай,
мына қазақты қолыңа түсiрiп ал. Кiрекешiңе мұндай адам керек қой. Ол ретi келгенде жиырма кiсiнiң жұмысын iстейдi. Жотасына қарашы, буыны қатпаған бала, шойыннан құйған алыптардың ескерткiшi сияқты...

3-топ тапсырмасы

Үзіндіні оқы

Үзіндігі дейін, үзіндіден кейін қандай оқиғалар болды?

– Менен басқа кiсi саған сексен тиыннан артық
бермейдi. Мен сенi аяп үлкен жiгiттерге беретiн айлық берiп тұрмын. Оның үстiне мына алпамсадай денеңе, оны киiммен жабдықтауға, iшетiн тамағыңа екi-үш жiгiтке беретiн қаржым артық шығатынын бiлесiң бе!

4-топ тапсырмасы

Үзіндіні оқы

Үзіндігі дейін, үзіндіден кейін қандай оқиғалар болды?

– Бұл қалай отыз пұт көтередi? Бойы 1жарым кез, салмағы 200 қадақ2 , Рас,мойны, қол-аяғы жуандау. Бiрақ отыз пұт жүктi көтеруi мүмкiн емес, – деп есепшiсi
өзiнiң өгiз өлшейтiн есебiн айтты. Өз сөзiн қостамағанына Масликов та ренжiп:

– Жарайды, ендеше Мұңайтпасовтың кереметiн кейiн
көрерсiңдер, – дедi.

5-топ тапсырмасы

Үзіндіні оқы

Үзіндігі дейін, үзіндіден кейін қандай оқиғалар болды?

– Ой, тәйiрi, қасқыр, аю, қабан дегендер – ит емес пе, иттен кiсi қорқа ма? Тек мына, адам жататын жерде тышқанның шиқылдағаны жаман... Мұқанды ас үйiнiң ауыз бөлмесiне жататын еттi де, өзiне екi ат, бiр шана берiп, шөп, отын әкелiп тұру жұмысын тапсырды.

Дескриптор

Шығарма сюжетімен танысады.
Фабуласын анықтайды

Сергіту сәті

Би билеу арқылы сергу

«Көңілді күн» әніне билеу

Сабақтың ортасы

Жұптық жұмыс

2-Тапсырма

3-тапсырма

1-тапсырма. Жұптық жұмыс. «Кім білгір?» Берілген үзінділер арқылы кейіпкерлерді анықтаңыз және образын суреттеп сипаттаңыз.

Кейіпкердің портреті мен іс-әрекеті	Бұл кім?	Кейіпкерді өз сөзіңізбен айтыңыз
Ей , тамыр , оның аз ғой. Рас мен жұмыс іздеп келдім . Әжем , әке-шешем бар.
-Ойбай , ат қайда ? – Иттің баласы...
А, олай болса оның Добрыймен қандай байланысы бар?

Бас кейіпкерлер	Идея	Әлеуметтік-қоғамдық мәселе

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Дескриптор:

-бас кейіпкерлерді анықтайды;

-образын суреттейді;

-кейіпкерлер арқылы идея мен әлеуметтік-қоғамдық мәселені анықтайды

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

3-тапсырма.

Үзіндіні қаншалықты мұқият оқығанымызды байқау үшін «Қажымұқан» сөзжұмбағын шешейік

Баланың ауылы
Кіреші байдың фамилиясы
Қар күреген бала қанша тиынды ауылдағы әжесіне жіберемін деді?
Оқиға өткен қала
Үстінде ... жыртық шапан.
Бала Мұқанның әкесінің аты кім?
Қажымұқанның салмағы 200 ... қа тең болды
Болашақ палуан Масликовтың үйіне кім болып келді?
Қойманың иесі кім?

Дескриптор:

кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға береді

Үй тапсырмасы

Әңгіменің композициялық құрылысына талдау жасаңыз.

Композиция
Басталуы
Дамуы
Өрбуі
Шиеленісуі
Шарықтау шегі
Шешімі

Рефлексия

Рефлексия.

«Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі


Қ	А	Ж	Ы	М	Ұ	Қ	А	Н

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Мен балаң жарық күнде сәуле қуған...
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:	27.02.24ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Қалмақан Әбдіқадыров. «Қажымұқан» повесі. Кейіпкерлер бейнесі
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	Әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау.
Сабақтың мақсаты	Әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттайды

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Үй тапсырмасын сұрау

« Жүректен жүрекке» әдісі

Топ бір-біріне тілектерін білдіріп, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту . «Галереяға саяхат»

Оқушылар сынып бұрышында ілінген Қажымұқан Мұңайтпасұлының өмірінің әр кезеңінен сыр шертетін суреттер галареясына барып танысады. Жұптағы оқушымен суреттер туралы ой бөліседі.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма

Блиц-сұрақтар

Оқушылар 3 топқа бөлінеді. Әр топқа 3 тапсырмадан берілген. Топтар тапсырмаға сай жұмыс істейді.

1-топ.

1. Татарша орама жағасы бар, мақталы ұзын шапан киген екеу келіп, тұманды боз қырау басқан есіктің қоңырау тетігін басып тұр...

- Келген екеу кім?

- Олар неге келді?

-Кім жіберген еді?

2. «Қандай байланысы барын сізге жазған хатында айтқан болар. Алдымен сіз мына хатты оқыңыз» , - деп аласа бойлы татар қойнынан сия қарындашты жалай отырып, ірі әріппен сойдита жазылған хатты қолына берді.

- Хатта не жазылған деп ойлайсың?

3. «Күш байқаған кісі тышқан аулаған мысықтай, үндемей келіп бас сала ма екен?»

-Кімнің сөзі?

-Бұлай айтудың себебі неде?

2-топ

4. Хат танымайтын Мұқанға балуандық өнердің ең ауырларын үйренуге тура келді.

-Мұқан үшін өнердің ең ауыры не еді?

-Ал ең жеңілі деп қандай өнерді айтар едіңдер?

5. «Ағын су көлге құймай дамылдай ма, мырзам. Мен сіздің мектепті бітірмей, мейрамды қайтем?»

-Кімнің сөзі?

Бұл сөзді Мұқан неліктен айтты деп ойлайсың?

6. «Жас балуанның жиырма төрті мектептің биылғы бағдарламасын бітіріп, тәжірибе жұмысына шыққалы отыр. Бірінші – Дубный, екінші – Мұңайтпасов»

- Мұқанның екінші тұру себебі неде?

- Осы тәжірибе сынында Мұқанның алғаш көрсеткен өнері?

3-топ

7. Жасы отыздан асып, «енді елге қайтпасам болмас» деп жүргенде, Дубный Ригадан бір топ балуанмен келді.

Мұқан Дубныйға еріп қайда барады?
Өзге ел балуандарының қандай өнерлерін көрді?

8. « - Ертең Ресей балуандарының өнерін көресіздер,- деді цирк басқарушысы.»

Ресей балуандары қандай өнер көрсетті?

9. ...Басында айыр қалпағы бар, үстінде ала жібек шапан киіп, жалпылдақ жүнді айыр өркешті атанға мінген біреу шықты.

-Бұл кім еді?

-Ол қандай өнер көрсетті?

Дескриптор

- туындыдағы кейіпкерлерді әрееті арқылы сипаттайлы

-баға береді

Сергіту сәті

«Кім бірінші?»

Оқушылар екіше бөлініп, жұп құрып бір-біріне қарама-қарсы тұрады. Орталарына бір реттік пайдаланылатын пластик стақан немесе бір жапырақ қағаз қойылады. Жүргізуші бас, құлақ, аяқ деп ауыстырып айтады. Стақан деген кезде кім бірінші алса, сол жеңеді.

Сабақтың ортасы

Жұптық жұмыс

Мәтіндік тапсырма.

2-Тапсырма

Өзіңіз таңдау жасаған бір кейіпкерге хат жазыңыз. Хатта кейіпкерден алған әсеріңізді жүйелі жеткізу үшін төмендегі кестені негізге алыңыз.

Сезімді ояту
Елестету	Мұқанды қандай бала деп елестетесің? Портреті
Сүйсіну	Кімдердің қандай қылығына сүйсіндің?
Жек көру	Кімдердің қандай әрекеті ұнамады?
Жаны ашу	Қай жеріңде өзіңде жаны ашу сезімі пайда болды?
Өкініш	Өкініш сезімі пайда болды ма? Қашан?
Таңдану	Таңқалып , риза болған сәтін ше?

Дескриптор:

Кестедегі мәліметтерді негізге ала отырып, кейіпкерге хат жазады.

Оқулық, жұмыс дәптерлері Кесте А4 парақ

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

3-тапсырма.

Wordwall интернет-ресурсын қолданып повесть мазмұны бойынша

Сұрақтарға жауап береді

Дескриптор:

Шығарма мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді.

https://wordwall.net/ru/resource/52200736

Үй тапсырмасы

Қажымұқан ізін қуған спортшылар туралы шағын зерттеу

Рефлексия

Рефлексия.

«Зерде»

Білім – тақырып бойынша алған ақапараттарым

Эмоция – сабақтағы көңіл-күйім

Баға – жетістігіме беретін бағам

Сын – өз бойымда нені дамытуым керек?

Идея – маған келген жаңа ой

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Қ.Әбдіқадыров Қажымұқан«Қар күреген бала»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.2.1 эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау; 6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
Сабақтың мақсаты	эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтайды; шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Үй тапсырмасын сұрау

Мысалы: - Сыйластықта - Жақсы - Бір-бірін қорғау керек

- Жақсылық жасау керек - Дос болу керек

- Қайырымды болу керек Жазғандарын сынып оқушылары оқып болғаннан кейін мұғалім қойған сұраққа жұпта сөйлеседі

Қызығушылықты ояту

Күш, спорт туралы мақал-мәтелдер айтайық, балалар

Оқулық, жұмыс дәптерлері

https://www.youtube.com/watch?v=psmq17iTh08

Сабақтың басы

«Зымыран сұрақтар»

Сұрақ қою стратегиясы арқылы үй тапсырмасын тексеру.

- Хикаяттың басты кейіпкері------- Қажымұқан.

- Шығарманың авторы ------Қ.Әбдіқадыров.
- Қажымұқанның әжесі ------Айсары
- Қажымұқан неше мемлекетте күрескен? - 28
- Көркем шығармадағы кейіпкерге тән мінездерін,ой –пікірін, адамдармен қарым-қатынасын , сөйлеу әдебін, іс-әрекетін жинақтап айту ------------- мінездеме
- Кейіпкерлердің өзара тілдесуі -------диалог
- Хикаяттағы саудагер -----Иван Ногич
- Хикаятта Ұлы дәрежелі Дядя Иван Лебедевке хат жазған -----Добрый –Рабый
- Кейде жансыз табиғат құбылысын кәдімгі тірі адамға, жан иесіне ұқсатып, жандандыра, құлпырта суреттеу -------кейіптеу.
- Қажымұқан лом темірді бұрап, галстук ету өнерін қай қалада көрсетті?------Парижде

- Мұқанның балалық шағы қайда, қандай жағдайда өтті?
- Отыз пұт май қатырған кеспекті бала шанаға қалай салды?
- Мұқан бір шана шөпті бай үйіне қалай жеткізді?
- Мұқанның ерекше күшін байқап, оған достық көмекке келгендер кімдер?
- Добрый-Рабый, Лебедев дегендер кімдер?
- Лебедев мектебі Мұқанға нелерді үйретті?
-Қазақтың ата-анаға мейірімді болу өнегесі шығармада қалай берілген?

-Мұқан бойында тағы қандай үлгі қасиеттер көрінеді?

Жаңа білім

1-тапсырма

Жұптық жұмыс

2-тапсырма

Жеке

Ойды толықтырыңдар. «Бір сөйлем» әдісі. Ойларыңды « сөйлеммен ғана білдіресіңдер.
а) Қажымұқан осы әңгімеде
Мықты жан, себебі _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ә) Ұстанымы мықты, пікірі әңгімеде айқын көрінеді, мысалы _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
б) Жасқаншақ жігіттен батыл жігітке айналды, дәлелі __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Төмендегі сұрақтарға жауап бере отырып, кейіпкерлерге мінездеме беріңдер. Нақты жауап беру керек

Қажымұқан Не істеген? Қайда келген? Арманы не?
Ат өлгенде өзін қалай ұстады? Немен таңқалдырды?

Дескриптор

- шығармадағы автор бейнесін анықтайды

- мінездеме береді

Жұптар бірін-бірі бағалайды

Үздік жауапқа ынталандырушы стикерлер беріледі

Сергіту сәті

Сергіту.

Қажымұқан атамыздың батасы :
Биік болсын мақсатың ,
Ұзақ болсын жақсы атың .
Өз халқыңа адал бол ,
Дала гүлі жас батыр.
Намысы гүлі жас батыр.
Өз ортаңның дүрі бол.
Көпке ұнап істерің ,
Жүзге дейін тірі бол!

Сабақтың ортасы

3-Тапсырма

Топтық жұмыс

Берілген үзінділерден көркемдегіш құралдарды тауып, шығармадағы қызметін түсіндіріңдер.

Үзінді	Көркемдегіш құрал	Қызметі
“Күш байқаған кісі тышқан аулаған мысықтай, үндемей келіп бас сала ма екен?”	теңеу
...Басында айыр қалпағы бар, үстінде ала жібек шапан киіп, жалпылдақ жүнді айыр өркешті атанға мінген біреу шықты.	эпитет
Оның үстiне мына алпамсадай денеңе, оны киiммен жабдықтауға, iшетiн тамағыңа екi-үш жiгiтке беретiн қаржым артық шығатынын бiлесiң бе!	теңеу
Күн батып, дүлей қараңғы түн басталды.	эпитет
Қожа баламен ойнаған кiсiдей, белiн ұстамай, жауырынынан бүргелi қолын арбаңдата бергенде, жiгiт бөрiге түскен бүркiттей, күдерi белбеуге қолы сарт ете түсiп, жел құлатқан дөңбектей жерге гүрс еткiздi.	теңеу
Жас ұрпағын иiскеп, жасаурай бастаған қарт анаға қайғының көшпелi қара бұлты көлеңкесiн түсiре қалды.	метафора
Анықтағандары жеңiл киiмiн киiп ендей iстеген бес кездiк тiк белбеуiн буынып кетiптi.	эпитет
Қартайғанда қарға адым жер мұң болды деген уақыт.	Тұрақты тіркес

Дескриптор:

шығармадағы көркем ауыстыруларды анықтайды;

-олардың шығармадағы қызметін түсіндіреді

Топтық бірін-бірі бағалау.

«Екі жұлдыз, бір тілек»

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

3-тапсырма.

Шығармада кездесетін көмбе қар, күртік қар, омбы қар, үрінді қар, үйінді қар сынды қар түрлерінің қандай ерекшелігі барын анықтаңдар

Дескриптор:

Қар атауларына қарай ерекшеліктерін түсіндіреді.

Үй тапсырмасы

Қажымұқанға хат жазу

Рефлексия

Рефлексия.

«Зерде»

Білім – тақырып бойынша алған ақапараттарым

Эмоция – сабақтағы көңіл-күйім

Баға – жетістігіме беретін бағам

Сын – өз бойымда нені дамытуым керек?

Идея – маған келген жаңа ой

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Туған жерім -аялы алтын бесігім
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Қ.Әбдіқадыров Қажымұқан«Қар күреген бала»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.2.1 эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау; 6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
Сабақтың мақсаты	эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтайды; шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Үй тапсырмасын сұрау

Мысалы: - Сыйластықта - Жақсы - Бір-бірін қорғау керек

- Жақсылық жасау керек - Дос болу керек

Қызығушылықты ояту

Күш, спорт туралы мақал-мәтелдер айтайық, балалар

Оқулық, жұмыс дәптерлері

https://www.youtube.com/watch?v=psmq17iTh08

Сабақтың басы

«Зымыран сұрақтар»

Сұрақ қою стратегиясы арқылы үй тапсырмасын тексеру.

- Хикаяттың басты кейіпкері------- Қажымұқан.

-Мұқан бойында тағы қандай үлгі қасиеттер көрінеді?

Жаңа білім

1-тапсырма

Жұптық жұмыс

2-тапсырма

Жеке

Дескриптор

- шығармадағы автор бейнесін анықтайды

- мінездеме береді

Жұптар бірін-бірі бағалайды

Үздік жауапқа ынталандырушы стикерлер беріледі

Сергіту сәті

Сергіту.

Сабақтың ортасы

3-Тапсырма

Топтық жұмыс

Берілген үзінділерден көркемдегіш құралдарды тауып, шығармадағы қызметін түсіндіріңдер.

Үзінді	Көркемдегіш құрал	Қызметі
“Күш байқаған кісі тышқан аулаған мысықтай, үндемей келіп бас сала ма екен?”	теңеу
...Басында айыр қалпағы бар, үстінде ала жібек шапан киіп, жалпылдақ жүнді айыр өркешті атанға мінген біреу шықты.	эпитет
Оның үстiне мына алпамсадай денеңе, оны киiммен жабдықтауға, iшетiн тамағыңа екi-үш жiгiтке беретiн қаржым артық шығатынын бiлесiң бе!	теңеу
Күн батып, дүлей қараңғы түн басталды.	эпитет
Қожа баламен ойнаған кiсiдей, белiн ұстамай, жауырынынан бүргелi қолын арбаңдата бергенде, жiгiт бөрiге түскен бүркiттей, күдерi белбеуге қолы сарт ете түсiп, жел құлатқан дөңбектей жерге гүрс еткiздi.	теңеу
Жас ұрпағын иiскеп, жасаурай бастаған қарт анаға қайғының көшпелi қара бұлты көлеңкесiн түсiре қалды.	метафора
Анықтағандары жеңiл киiмiн киiп ендей iстеген бес кездiк тiк белбеуiн буынып кетiптi.	эпитет
Қартайғанда қарға адым жер мұң болды деген уақыт.	Тұрақты тіркес

Дескриптор:

шығармадағы көркем ауыстыруларды анықтайды;

-олардың шығармадағы қызметін түсіндіреді

Топтық бірін-бірі бағалау.

«Екі жұлдыз, бір тілек»

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

3-тапсырма.

Дескриптор:

Қар атауларына қарай ерекшеліктерін түсіндіреді.

Үй тапсырмасы

Қажымұқанға хат жазу

Рефлексия

Рефлексия.

«Зерде»

Білім – тақырып бойынша алған ақапараттарым

Эмоция – сабақтағы көңіл-күйім

Баға – жетістігіме беретін бағам

Сын – өз бойымда нені дамытуым керек?

Идея – маған келген жаңа ой

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Мен балаң жарық күнде сәуле қуған...
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:	5.03.24ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Менің туған өлкем өлеңдер мен прозада Ғ. Қайырбеков «Жуалы»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6. 1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; 6.2.2.1 эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау
Сабақтың мақсаты	- әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды; - эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтайды

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Үй тапсырмасын сұрау

Мысалы: - Сыйластықта - Жақсы - Бір-бірін қорғау керек

- Жақсылық жасау керек - Дос болу керек

Сабақтың басы

«Ойқозғау»

Жуалы ауданынан шыққан атақты тұлғалар туралы не білесіңдер?

Қандай жазушылар шыққан?

Жуалы атауының шығу тарихы туралы не білесіңдер?

Жаңа білім

1-тапсырма

Жұптық жұмыс

Сынып

2-тапсырма

«Кезбе шолу»әдісі

Өлең мазмұнымен жұмыс

Ғафу Қайырбековтың өмірі және шығармашылығымен танысу.

Бейнеролик көрсетіледі.

«Түртіп алу» әдісі бойынша ролик көре отырып маңызды ақпаратты түртіп алып отырады.

Жуалы туралды өлеңді мәнерлеп оқиды.

ЖУАЛЫ

Бауыржан
Момышұлына

Қарапайым қазақтың,
Бір мекені Жуалы.
– Ұлы едің, деп, қай жақтың? –
Бір қария сұрады.

– Інісі едім Баукеңнің, –
– Онда өзіміз екенсің.
Жаз жайлауға дəл келдің,
Аунап-қунап кетерсің.

Болғанменен бұл жердің,
Аты жəй бір Жуалы.
Сондай-сондай ерлердің,
Талайы əлі туады.

«Қара, шалдың мықтысын!»
Деймін іштей от алып.
Құй түсінбе, құй түсін –
Шалдың сөзі ап-анық.

Мені-дағы сенімен,
Күнде өсіріп жатқан күш.
Осындай бір сенім мен,
Осындай бір мақтаныш!

«Кезбе шолу» әдісі арқылы бір-бірімен пікірлеседі. Пікірлесу барысында төмендегі кестені пайдаланады:

Тірек сөздерді атайық

Өлең мазмұнын түсіндірейік

Өз тарапымыздан ой түйіп, шешім ойластырайық

Жұптар бірін-бірі бағалайды

Үздік жауапқа ынталандырушы стикерлер беріледі

Дескриптор :

- өлеңнің жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды;

https://youtu.be/VdnglAomoew?si=e5tZPeGAWiWmfPrh

Сергіту сәті

«Айнаға сурет салу» тәсілі

Сабақтың ортасы

3-Тапсырма

Өлеңге сатылай-кешенді талдау жасау

«Бірге қайталаймыз»

Топтық жұмыс

Төмендегі үлгіге қарап өлеңге сатылай-кешенді талдау жасаңдар

1.Жанр түрі: өлең. өлең дегеніміз - белгілі бір өлшеммен қиыннан қиыстырып, үйлесімді ырғақпен ұйқасып келген өрнекті сөз жүйесі.
2. Шумақ дегеніміз аяқталған синтаксистік біртұтас ойды білдіреді. Бұл өлең төрт шумақтан тұрады.
3. Тармақ. дегеніміз - өлеңнің әр жолы 16 тармақ
4. Бунақ дегеніміз белгілі дауыс ырғағымен бөлінуі. .
5. Буын саны – дауысты дыбыстың санына байланысты. Өлең 11 – буынды.
6. Ұйқас түрі: ұйқас дегеніміз - өлеңнің бітім мазмұнымен тамырлас келіп, оған әуен ерекше сөз беріп тұратын әуен, ерекше сөз беріп тұратын өлең тармақтарындағы сөздердің үндестігі екендігі айтылады. өлең қара өлең ұйқасына құрылған.(а - а - б - а)
7. Әдеби теориялық ұғымдар. а) Теңеулер: қыран, қаршыға

«Жуалы» өлеңіне сатылай-кешенді талдау жасау.

1.Жанр түрі: Арнау өлең

2. Шумақ. Бұл өлең бес шумақтан тұрады.

3. Өлеңнің ар шумағы 4 тармақтан тұрады. Барлығы 20 тармақ.

4.Өлеңнің әр шумағы 2 бунақтан тұрады

5. Буын саны. Өлең 7-8 буынды.

6. Ұйқас түрі: (а-б-а-б) шалыс ұйқас

(а-а-б-а) қара өлең ұйқасы

7.Әдеби-теориялық ұғымдар.

а) Күнде өсіріп жатқан күш – метафора;

Мені-дағы сенімен,
Күнде өсіріп жатқан күш.
Осындай бір сенім мен,
Осындай бір мақтаныш. Күш – сенім, күш- мақтаныш. –метафора

От алу – тұрақты тіркес.

8.Сөздікпен жұмыс. Аунап-қунап – рақаттана демалу;

Құй түсінбе. Құй сөзі –не, немесе, я , яки:

9. Тәрбиелік мәні. Бір қария кісі Бауыржан Момышұлының жерлесімін деп айтқан жігітті оның жерлесі болғандықтан сыйлап, өз ауылына құрмет тұтып шақырады. «Баукеңдей мықты ерлер сияқты жігіттер әлі туады бұл Жуалыда»,- деп қарияның айтуы жуалылық жігіттің қанатын өсіріп, оның бойын мақтаныш сезімі кернейді.

Дескриптор:

- өлеңнің жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды;

-өлеңге композициялық талдау жасайды

Топтық бірін-бірі бағалау.

«Екі жұлдыз, бір тілек»

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

3-тапсырма.

Жеке жұмыс

А) Зымыран сұрақтар

Өлең кімге арналған?
Ақынның Жуалы туралы өлең жазуына не түрткі болды?
Өлең диалогының кейіпкерлері кімдер?
Б.Момышұлы туралы білетін мәліметтеріңді айтыңдар?
Өлеңдегі диалогтан қандай ұлттық құндылық байқадыңдар?
Автордың бойын қандай сезім кернеп тұр және не үшін?

Ә) Кластер

Shape36

Қазақ қандай халық?

Shape42

Б.Момышұлы кім?

Shape45

Дескриптор:

-поэзиялық шығармадағы автор бейнесін анықтайды

Үй тапсырмасы

Өлеңді қара сөзбен жазу немесе жаттау

Рефлексия

Рефлексия.

«Зерде»

Білім – тақырып бойынша алған ақапараттарым

Эмоция – сабақтағы көңіл-күйім

Баға – жетістігіме бере24тін бағам

Сын – өз бойымда нені дамытуым керек?

Идея – маған келген жаңа ой

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Мен балаң жарық күнде сәуле қуған.
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Мырзахан Ахмет «Жуалы туралы жыр»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.2.1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау; 6.3.1.1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру;
Сабақтың мақсаты	эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау; шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Қызығушылықты ояту

Үй тапсырмасын сұрау

Өткен сабақты пысықтау

Оқушылармен сәлемдесемін, сурет қиындысын құрастыру арқылы «Мозайка» әдісімен топтастырамын

«Тірек символдар» әдісі топ атауына алынған суреттер туралы ой бөліседі, әр топ өз суреттерінің өтілетін сабаққа қандай қатысы барын анықтайды

Ғ. Қайырбековтің «Жуалы».

Өлеңді қара сөзбен жазу немесе жаттау

Ғ. Қайырбековтің «Жуалы» өлеңінің жанры қандай?
Өлең кімге арналған
Шығармада қандай ұлттық құндылық дәріптеледі?

Тиімділігі: оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

«Мозайка» әдісі

Жаңа білім

1-тапсырма

Ойқозғау

Сынып

Өлең авторы туралы қсқаша мәлімет

2-тапсырма.

Өлеңді мәнерлеп оқу

Суреттер бойынша ойларыңды жеткізіңдер.

Өлең мазмұнын болжаңдар.

Әкесі дүние салғанда Мырзахан небәрі 11 жаста еді. Алғашқы өлеңі 6-сыныпта оқып жүрген кезінде республикалық «Қазақстан пионері» газетінде жарияланып, 13-14 жасынан «Тілші бала», «Ақын бала» атанды. Аудан орталығындағы «Мыңбұлақ» орта мектебін тәмамдаған соң Жуалы аудандық «Жаңа өмір» газетіне корректорлық қызметке шақырту алды. 1976 жылы С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетіне сырттай оқуға түсті. 1983 жылы жас маман Мырзахан Ахметовты аудандық «Жаңа өмір» газеті редакторының орынбасары етіп тағайындады. Мырзахан Ахметов елімізге кең танылған журналист, жазушы-публицист, ақын және сазгер. Ол «Ізгілік иірімдері» (1997 ж.), «Жуалы» (1998 ж.), «Ақбидай - әнім» (1999 ж.), «Жұлдыз-ғұмыр» (2001 ж.), «Мәскеудегі қазақтар» (2002 ж.), «Өнеге өрісі» (2000 ж.), «Қоғам қасіреті» (2003 ж.), «Бәйтеректің бұтақтары» (2004 ж.), «Генерал Жұманбеков» (2005 ж.), «Алыптардың анасы» (2008 ж.), «Намыстың құлы, Алаштың» .атты жинақтары жарық көрді.

Жуалы туралы жыр

Төскейінде сайрандап сері құйын,

Асқақтайды Алатау өрі дүйім

Дидарыңа тамсанған Асанқайғы

Іздеп жүріп тынымсыз Жерұйығын.

Беу, беу, Жуалы!

Батырлардың мекені,

Ақындардың мекені,

Сағынтасың аңсатып, Ұзап шықсаң екі елі.

Құлпырған жер әсемі қайда осындай?

Саяңды көңіл гүлі жайласын бай,

Билікөл түстік жерлен жарқырайды

Сұлудың түсіп қалған айнасындай.

Беу, беу, Жуалы!

Жаратқандай шың-құздан,

Бауыржанды туғызған.

Өлең едің маған да

Өлең жолын қуғызған.

Ақындар оқығандай толып дастан,

Ақсайым ағып жатыр шоршып тастан,

Ұқсайды мейірбанды ата-анама,

Құлантау, Қаратаумен қолтықтасқан.

Беу, беу, Жуалы!

Тұла бойың келісім,

Тулап аққан Терісім,

Туа салған Шерхандар

Дескриптор :

- суреттер арқылы өлең мазсұнын болжайды;

-автор өмірімен танысады;

-өлеңді мәнерлеп оқиды

Презентация, суреттер, слайд, интеркативті тақта, бағалаушы стикерлер

Сергіту сәті

Дене жаттығулары

Көңілді әуенге дене жаттығуларын жасайды. Ортаға бір оқушы шығады. Дене шынықтыру жаттығуларын жасайды. Қалған балалар қайталайды.

Сабақтың ортасы

3-Тапсырма

«Блум түймедағы » әдісі

Топтық жұмыс

Блум түймедағының алты күлтесі – сұрақтар типінің алты түрі.
1. Қарапайым сұрақтар. Оларға жауап бере отырып, болған жайттар туралы

әңгімелеп беруге болады. Дәстүрлі бақылау жұмыстарында, терминологиялық диктанттарда, т.б. қолданылады.

2. Анықтаушы сұрақ. Әдетте, «Сонда сіз солай демекшісіз ғой ..?», «Менің

түсінуімше, сіз ...», «Менің қателесуім мүмкін, бірақ,меніңше, сіз былай айтқан сияқты болдыңыз...» деген сұрақтар болады. Бұл сұрақтар анықтау мақсатында жайдары көңілмен берілуі керек.

3. Интерпретациялық (түсіндіруші) сұрақ. «Неліктен жапырақтар күз мезгілінде сарғаяды?» - деген сұрақтың жауабын оқушылар білетін болса, ол сұрақ жай сұраққа «айналады».

4. Шығармашылық сұрақтар: «егер», «болса», «қалай болар еді» деген сияқты сөздермен келеді.

5. Бағалау сұрақтары. «Неліктен бұл жақсы, басқасы жаман деген баға

алды?», «Бір нәрсе екінші нәрседен несімен ерекшеленеді?» - деген сұрақтар бағалау критерийлерін түсіндіруге бағытталған.

6
. Тәжірибелік сұрақтар. «Күнделікті өмірде қай жерде байқайсыз?», «Кейіпкердің орында болсаңыз, не істер едіңіз?» - деген сипаттағы сұрақтар теория мен практиканы ұштастырады.

Балалар берілген үлгімен өлең мазмұны бойынша топпен сұрақтар құрастырады.

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Дескриптор:

поэзиялық шығарма автор бейнесін анықтау мақсатында

«Блум түймедағы» әдісімен сұрақтар құрастырады.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

4-тапсырма.

Жұптық жұмыс

Кестемен жұмыс

Өлең кейіпкерлерін салыстырады, оның тарихтағы құндылығына баға береді.

Кейіпкер

Ерекшеліктері

Ұқсастығы

Тарихтағы орны, құндылығы

Б.Момышұлы

Ш.Мұртаза

Дескриптор:

- шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстырады,

Олардың тарихтағы орны мен құндылығна баға береді

Үй тапсырмасы

«Жұлдызы биік Жуалым». Эссе жазу

Рефлексия

Рефлексия.

Рефлексияға қажетті сөйлемнің бастары:

Мен бұрын … ойлайтынмын, қазір мен …................... ойлаймын.
Егер мен … бастасам, қазір мен…
Мен … байқадым, ал қазір маған … қызықты.
… болғанда жағдайды еш құтқара алмадым.
Мен … едім, бірақ …
Келесі жолы мен ... есте сақтаймын.
Мен … түсіндім, енді ол … нәтижесі болды
… болғаны мені қатты қуантты
Мен … жасамақшымын, себебі…
Егер …, онда … екен?
Мен енді … білемін, сондықтан мен ….
Мен … үйрендім.

Төскейінде сайрандап сері құйын,

Асқақтайды Алатау өрі дүйім

Дтдарыңа тамсанған Асанқайғы

Іздеп жүріп тынымсыз Жерұйығын

Беу, беу, Жуалы!

Батырлардың мекені,

Ақындардың мекені,

Сағынтасың аңсатып, Ұзап шықсаң екі елі.

Құлпырған жер әсемі қайда осындай?

Саяңды көңіл гүлі жайласын бай,

Билікөл түстік жерлен жарқырайды

Сұлудың түсіп қалған айнасындай.

Беу, беу, Жуалы!

Жаратқандай шың-құздан,

Бауыржанды туғызған.

Өлең едің маған да

Өлең жолын қуғызған.

Ақындар оқығандай толып дастан,

Ақсайым ағып жатыр шоршып тастан,

Ұқсайды мейірбанды ата-анама,

Құлантау, Қаратаумен қолтықтасқан.

Беу, беу, Жуалы!

Тұла бойың келісім,

Тулап аққан Терісім,

Туа салған шерхандар

Елі үшін, жер үшін!

4-тоқсан

Қысқамерзімді жоспар

	Бөлім:			Тәуелсіздік-қасиет тұнған ұлы ұғым.
	Педагогтің аты-жөні:
	Күні:
	Сыныбы:6			Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
	Сабақтың тақырыбы:			Тәуелсіздік-қасиет тұнған ұлы ұғым. Ерлан Жүніс
	Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты			6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау;
	Сабақтың мақсаты			әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды;
Сабақтың барысы:Сабақ кезеңі/Уақыты		Педагогтің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті		Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы Қызығушылықты ояту		Ұйымдастыру кезеңі: Психологиялық ахуал қалыптастыру Ойқозғау Кластер	Психологиялық ахуал орнату. «Жақсы тілек жан жылуы» әдісі. Оқушылар ортаға шақырылады, бір-біріне жақсы тілек айтады Топқа бөлу Оқушылар шаттық шеңберде тұрып, сандар арқылы төрт топқа бөлінеді. І топ – «Алғырлар» ІІ топ – «Білгірлер» ІІІ топ – «Ғалымдар» Тәуелсіздік деген сөзді естігенде қандай сезімде боласыңдар? Оқушылар осы сөзбен кластер құрастырады. Тәуелсіздік		Тиімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады	Оқулық, жұмыс дәптерлері
Жаңа білім		II. Ақын өмірі Иә-жоқ	Оқушылар ақын өмірімен танысады. «Сканерлеп оқу» әдісі Оқушылар оқып болған соң, бір-біріне иә-жоқ форматындағы сұрақтар дайындап қояды, жауап береді. Мысалы: 1.Ерлан Жүніс Баянауыл тақырыбы үшін «Үздік журналист» алтын белгісін алған ба? 2. Ақын әдебиетке 90-жылдардан кейін келді ме?
Сабақтың ортасы .		Берілетін тапсырмалар: І тапсырма «Қобдишадағы сұрақ» әдісі арқылы өлеңнің тақырыбы мен идеясын анықтау. Сергіту сәті Топтық жұмыс	«Менің атым тәуеліздік» өлеңін сыныппен оқиды 1Өлең не туралы? Ақын осы өлең арқылы не айтпақ болды деп ойлайсыңдар? 2) Сендердің ойларыңша тәуелсіз ел деген қандай ел? 3) Бодандық сөзін қалай түсінесіңдер? «Пантомимикалық этюдтар» ойыны Мұғалім бір оқушыны тақтаға шақырып оған жазылған тапсырма жазылған қағаз береді. Оқушы қағаздағы тапсырманы оқиды да, көрермен оқушыларға мимика, жестпен түсіндіре бастайды. Көрермендер оның қандай қимылды жасырып тұрғанын табуы қажет. саналар Төмендегі сызбаны өлеңдегі алып сөзімен байланысты сөздермен толықтырыңдар.2 не 3 топқа бөлініп, сөз тіркестерінің мағынасын талдап түсіндіріңдер. ... мүсіндер жүрек Алып ... ...		Дескриптор 1. Өлең фабуласын біледі, түсінеді 2.Өлең мазмұны бойынша ойын еркін жеткізе алады 3.мазмұны бойынша ақпаратты өңдей алады Өзара бағалау Топтар бір- бірін бағалайды	Қобдишаға салынған сұрақтар мен тапсырмалар Оқулық, жұмыс дәптерлері ҚБ Мұғалімнің мадақтау сөздері
Сабақтың соңы Бекіту		Жұптық жұмыс Мазмұнын жаз	ЖЖ. 1. Өлеңдегі тірек сөздерін анықтаңдар. 2.Бодандық, бұғау, кісен, темір шымылдық, құлдық сөздерінің синонимдерін тауып, мағынасын анықтаңдар. 3. Сендердің ойларыңша тәуелсіз ел деген қандай ел? Жеке жұмыс Өлең мазмұнын жазыңдар.		Дескриптор : -өлең сюжетін анықтайды; Өлең мазмұнын өз бетінше жазады
Үй тапсырмасы			Өлеңнің 20-25 жолын жаттау.
Рефлексия		«Табыс сатысы»

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:
Күні:	.24 ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Шығамын тірі болсам адам болып» Метонимия
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру; 6.2.2.1 эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау;
Сабақтың мақсаты	- әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіреді; - эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын сұрау

Үш түрлі конфеттерді үлестіру арқылы оқушыларды 3 топқа бөлу І топ.Тәуелсіздік тобы ІІ топ. Егемен Қазақстан тобы ІІІ топ. Туған жер тобы( 1 минут).

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

Ойқозғау

«Миға шабуыл» әдісі арқылы түрткі сұрақтарды ұсынамын. Ұсынылады.

Мысалы: Тәуелсіздік туралы қандай өлеңдер білесіңдер? Біздің еліміз тәуелсіз мемлекет пе?(иә)

Қазақстан Республикасы қай жылы тәуелсіздік алды?( 1991ж)

Қазақстан Республикасы қай күні тәуелсіздік күнін атап өтеді? (16-желтоқсан) (2 минут)

Дескриптор: Сұрақтарға жауап береді.

ҚБ : жұлдызшалар арқылы бағалаймын.

Сергіту сәті

Сергіту сәті “Көршінің суреті”әдісі.

Оқушылар екі оқушыдан қарама-қарсы тұрып, парақты бір-бірінің бастарына қойып, көршісінің суретін салу. Салынған суретті көршісіне сыйлау ( 1минут)

Сабақтың ортасы

Ашық сұрақтар

1-тапсырма.

Сынып

1.Ақын неліктен алты жасар бала, алты жасымда деген сөздерді қайталап қолданады?

2.Автордың алты жасында Қазақстан өмірінде қандай тарихи оқиғалар болуы мүмкін?

3 Темір шымылдық түрлерін көрдім, Сахнаға шықты жас өмір!- деген өлең жолдарын қалай түсінеміз ?

Дескриптор

Өлеңдегі автор бейнесін анықтайды

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Топтық жұмыс

2- тапсырма.

«Балық қаңқасы» тәсілі

Шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені анықта, талда, өзіндік пікіріңді айт.

Идеясы – Тәуелсіздік
Дәлелдер – Алып таулардың құлағанын көрдім;

Халықтың жылағаны;

Империяның көз жасы;

Жесірлік салған қайғы-мұң;

Анасының кісен, құлдық туралы айтпауы;

3.Себептер – Халықтың бодандықта болуы;

6 жасар баланың қиындықты сезінуі, үнсіз түсінуі;

4.Қорытынды.Тәуелсіздік – еліміздің таңы. Анасының ездікке емес, ерлікке тәрбиелеуі.Тәуелсіздік жолындағы қиыншылықтар

Дескриптор :

өлеңдегі автор бейнесін анықтайды;

Кесте

Сабақтың соңы

Бекіту

«Прогресс білдіру» әдісі

3- тапсырма

Жұптық жұмыс

Автор өлеңінде қайталанып келетін сөздердің мәні қандай? Автор неліктен қайталайды? Ақынның айтары не?

Көтерілген мәселе	Болашағы	Төнген қауіп	Менің түйгенім
Алып қорғанның құлағанын көрдім, Небары алты жасымда
Алып тұлғалар жылағанын көрдім, Бастарын сүйеп ғасырға.
Алып таулардың шайқалғанын көрдім, Алты жасымда соны ұқтым:
Алып сөздерді айта алғанын көрдім, Ат төбеліндей халықтың.
Алып кітаптар торыққанын көрдім

Дескриптор :

Өлеңдегі автор бейнесін анықтайды

Үй тапсырмасы

Өлең жаттау

129-бет, 4-тапсырма. Берілген сызбаны пайдалана отырып, өлеңдегі автор бейнесі мен авторлық ұстанымның қалай көрінетіндігін анықтаңдар.

Рефлексия

К ері байланыс “Құпия жәшік” Сабақтағы түсінбеген сұрақтарын, ұсыныстарын жазып құпия жәшікке салу (1 минут)

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:
Күні: .
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	«Менің атым тәуелсіздік» өлеңіндегі көркемдегіш құралдар
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
Сабақтың мақсаты	шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды және фигураны: эпитет, теңеу, кейіптеу, метафора, қайталау, аллитерация, ассонанс) анықтайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын сұрау

Ойқозғау

Өткен тақырыпты пысықтау

«Ашық микрофон» әдісі

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Қызығушылықты ояту

Сағат тілдеріне оқушы есімдері жазылады.

Сағат тілі бойынша жазылған есім иелерімен төмендегі әрекеттерді жасайды.

1 -қолын қысу

2-арқасын сипау

3- күлімдеу

4-қол бұлғау

5- жылы сөз айту

6-тілек айту

7-массаж жасау

8-басын сипау

9-бетін сипау

10-көзін қысу

11-комплимент айту

12-құшақтау

Ашық сұрақтар:

1.Ақын неліктен алты жасар бала, алты жасымда деген сөздерді қайталап қолданады?

2.Автордың алты жасында Қазақстан өмірінде қандай тарихи оқиғалар болуы мүмкін?

3. Темір шымылдық түрлерін көрдім, Сахнаға шықты жас өмір!- деген өлең жолдарын қалай түсінеміз ?

Т иімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма.

Сынып

Көркемдегіш құралдар туралы білгендерін еске түсіруге арналған ойын.

https://wordwall.net/resource/67988999

Дескриптор:

Көркемдегіш құралдар туралы біледі

Сабақтың ортасы

2 – тапсырма

Тақтамен жұмыс

3 – тапсырма

Топтық жұмыс

. Өлеңді сатылай кешенді талдау(СКТ)

 Өлеңнің тақырыбы: «Менің атым-Тәуелсіздік»

 Өлеңнің авторы: Ерлан Жүніс

 Жанр түрі: өлең

 Өлеңнің шумақ саны: 9

 Тармақ саны: 41 тармақ

 Бунақ саны: 2 бунақ

 Буын саны : 10-11 буын

 Ұйқас түрі: а,б, а,б шалыс ұйқас,

а, б, в, а, г, д ерікті ұйқас

3 топ өлең үзінділерінен көркемдегіш құралдарды анықтайды.

Эпитет

теңеу

кейіптеу

метафора

қайталау

аллитерация

ассонанс

(Файл астында дұрыс жауаптары бар)

1-топ.

...Алып қорғанның құлағанын көрдім,

Небары алты жасымда,

Алып тұлғалар жылағанын көрдім,

Бастарын сүйеп ғасырға.

Алып таулардың шайқалғанын көрдім,

Алты жасымда соны ұқтым:

Алып сөздерді айта алғанын көрдім,

Ат төбеліндей халықтың.

Алып кітаптар торыққанын көрдім,

Сол сәтте-ақ одан безінгем, ...

...Көзінің жасы сөйлеген түнді ұқпасам да,

Аңыз ұнаған Жаралған Күннен Ұл жайлы!

Деген де шығар «бодандық жайлы білмесін»:

Сен түсін, дәуір, сонау бір қанды жыл кешір!

2-топ

Алып ойлардың қорыққанын көрдім,

Ең бір нәзік сезімнен.

Алып сағаттар тоқтағанын көрдім,

Өлшенді уақыт жаңадан,

Алып жүректер ақталарын көрдім,

Алты-ақ жасар баладан.

Алып құрлықтар теңселгенін көрдім,

Темір бұғаулар тозғасын,

Алып заңдардың кемсеңдеуін көрдім –

Империяның көз жасын!

3-топ

Алып мұхиттар толқығанын көрдім,

Бір тамшы суға байланып,

Алып тәждердің балқығанын көрдім,

Елтаңбаларға айналып.

Алып мүсіндер қирағанын көрдім,

Сұлаған жаудай жебеден,

Алып саналар жиналарын көрдім,

Тұрғызу үшін жаңа әлем!

Құрыштардың да шірігенін көрдім,

Сен боса, болат, тас егіл!

Темір шымылдық түрілерін көрдім,

Сахнаға шықты жас өмір!

Дескриптор:

шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды және фигураны: эпитет, теңеу, кейіптеу, метафора, қайталау, аллитерация, ассонанс) анықтайды;

ҚБ: Топ арасында бірін-бірі бағалау.

Қолдарына берілген дұрыс жауап қағаздарымен салыстырады , бағалайды.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сергіту сәті

«Айнаға сурет салу» тәсілі

Сабақтың соңы

Бекіту

«Менің түсінгенім»

Жеке жұмыс

Тәуелсіздік, тарих, халық, әнұран сөздерін байланыстырып,өлеңнен алған әсерін сипаттап жазу

Оқушылар жазбаларын «Автор орныдығына» отырып оқиды

«Автор орындығы»

Үй тапсырмасы

«Тәуелсіздік және менің отбасым» атты тақырыпта әдеби эссе жазу

Рефлексия

«Сұрақтар салоны»

Бүгінгі сабаққа қатысты 3 сұрақ жазады

1-топ

Эпитет

теңеу

кейіптеу

метафора

қайталау

аллитерация

ассонанс

Алып қорғанның,

Алып тұлғалар,

Алып кітаптар, Алып сөздерді, Алып кітаптар,

қанды жыл

Ат төбеліндей

Көзінің жасы сөйлеген,

қанды жыл кешір!

Бастарын сүйеп ғасырға

Алып сөзі –анафора

Көрдім сөзі - эпифора

С дыбысы

А дыбысы

Эпитет

теңеу

кейіптеу

метафора

қайталау

аллитерация

ассонанс

Алып ойлар,

нәзік сезім, Алып сағаттар,

Алып жүректер, Алып заңдардың

ойлардың қорыққанын,

жүректер ақталарын көрдім,

құрлықтар теңселгенін көрдім, заңдардың кемсеңдеуін

сағаттар тоқтағанын көрдім,

заңдардың кемсеңдеуін

Алып сөзі –анафора

Көрдім сөзі - эпифора

Т дыбысы

А дыбысы

Эпитет

теңеу

кейіптеу

метафора

қайталау

аллитерация

ассонанс

Алып мұхиттар,

Алып тәждер,

Алып мүсіндер, Алып саналар,

Темір шымылдық

жас өмір

Сұлаған жаудай

Сахнаға шықты жас өмір,

Сен боса, болат, тас егіл!

Бір тамшы суға байланып, Тұрғызу үшін жаңа әлем!

Алып сөзі –анафора

Көрдім сөзі - эпифора

Т дыбысы

А дыбысы

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Асқар Алтай. Тәуелсіздік алғаннан кейінгі көркем проза. «Прописка» әңгімесі
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау
Сабақ мақсаты	әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Ұйымдастыру кезеңі. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

Қызығушылықты ояту кезеңі

Сынып

Прописка сөзінің мағынасы қандай?

Балалар, әңгіме эпиграфында автор: «Желтоқсанда із-түссіз кеткендердің рухына бағыштаймын»,- дейді. Қалай ойлайсыңдар, желтоқсан мен прописка сөзінің арасында қандай байланыс болуы мүмкін?

Дескриптор:

Балалар шығарма мазмұнын болжайды

Сабақтың ортасы

Таным минуты

«Сөйлемді жалғастыр» әдісі. Жеке жұмыс

Әңгіме мазмұнымен танысу

«Шынжыр» әдісі

Әңгіме фабуласын құру. Топтық жұмыс

Сабақты бекіту

«Конверт сұрақ» Жұптық жұмыс

Прописка дегеніміз әрбір азаматтың тұрғылықты мекен-жайы бойынша тіркеуге тұруы.

Фабула дегеніміз- шығармада баяндалатын тұтас оқиғалардың мазмұнын баяндау.

Сюжет дегеніміз- шығармада баяндалатын оқиғалардың тізбегі, оқиға желісі.

Әңгіменің тақырыбы бойынша мен мынадай ой түйдім...
Мен «прописка» сөзін былай түсіндім...
Желтоқсан көтерілсі жайлы мынадай мәліметтер білемін...

Әңгіме 4 топқа бөлініп беріледі. «Сканерлеп оқу» әдісі арқылы жүзеге асады.

«Шынжыр» әдісі арқылы негізгі оқиғалар тізбегі айтылып шығады.

Әңгіме фабуласын берілген үзінділерді ретімен қоя отырып құрастырыңдар.

Оқушылар оқиғалар тізбегін құрады.

Архаттың жолға шығуы
1979 жылы Алматыға көшкенін еске алуы
Желтоқсан оқиғасының есіне түсуі;
Автобустың бұзылуы
Архаттың әскердегі кезі есіне түсуі
Үш жолаушы автобустан шығып, боранда жаяу жолға шығуы;
Жетсісу ауылының ауылсоветі Қақатаевпен сөйлесуі есіне түсуі
Подполковниктің Архатта пропискасының жоқтығына шүйлігуі, есіне түсуі;
Шофер бой бермей автобустан шығып кеткен үш жігіт жайлы тиісті органдарға хабарлауы;
Жолаушылар мінген автобус Самарға кері қайтуы
Бұландай жігіттердің оралмауы

Әңгіме кейіпкері кім?
Ол не үшін жолға шыққан еді?
Оқиға қай мезгілде, қай жерде өтеді?
Архат қандай тарихи оқиғаларды еске алда?
Жолаушылардың автобустан жаппай далаға шығуының мақсаты не?
Автор аязды күнді қалай суреттейді?
Неліктен үш жолаушы автобустан түсіп кетіп қалды деп ойлайсыңдар?
«Сұрап алған аурудың емі жоқ» дегенді қалай түсінесіңдер?
Әңгімедегі кейіпкердің көңіл-күйі қандай?
Архатты ауылға пропискаға неге «отырғызбады?»

Дескриптор :

-әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды

Дидактикалық материал, қима қағаздар, конверт

Үй тапсырмасы

Шығарма желісіне сүйене отырып, кейіпкерлерге жігерлендіру хатын жаз.

Рефлексия

Рефлексия. «Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі

«Плюс»

(+)

Сабақта қызық болған, пайдалы болар деп ұйғарылған мәселелер жазылады.

«Минус»

(–)

Сабақта сәтсіз шыққан, пайдасы жоқ не шамалы болды деп ұйғарылған мәселелер жазылады.

«Қызығамын» (?)

«Не білгім келеді?» немесе «Бұл мен үшін қызық бола ма?» деген сұрақтарға жауаптар келтіріледі.

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні	16.04.24 ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Асқар Алтай «Прописка»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;
Сабақ мақсаты	- әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені тақырып пен идея арқылы түсіндіреді

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психол-қ ахуал қалыптастыру

Сиқырлы қобдиша» жаттығуы.

Үй тапсырмасын сұрау

Ойқозғау

Өткен тақырыпты пысықтау

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Қызығушылықты ояту

Топқa бөлу

Aқылды, қaйpaтты, жүpeктi бeйнeлeйтiн cуpeттepмeн 3 топқa

бөлiнeдi: «Талап», «Еңбек», «Ғылым»

«Бес қадам» әдісі

Оқушылар әңгіме мазмұны юойынша тірек сөздер айтып жарысады.

Т иімділігі:оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

Анықтама бұрышы

Шығарманың идеясы – шығарманы жазщған автордың айтайын деген негізгі ойы.

Шығарманың тақырыбы – көркем шығармаға негіз, арқау болған өмір құбылыстарының түйіні.

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

2-тапсырма

Топтық жұмыс

Берілген үзінділер арқылы көтерілген мәселелерді анықтаңдар.

Үзінді	Көтерілген мәселе
Ең бастысы – паспортқа “пропискаға” отырып, бес жүз сом ақша тауып, Алматыға қайту. Ағасы әрине, бес жүз сомды бере алмайды. Ол – анық... Осы бір бес жүз сом болмағанда, Алматыға қызметке орналасып-ақ кетер еді. Бәрінен де төрт ай бойы сергелдеңге салынғанын айтсаңшы. Сол бір Желтоқсанның бұрқағы болмағанда, құда да тыныш, құдағи да тыныш, Алматыға іргелес ауылына паспортқа отыра қояр еді.	Сергелдеңге түскен өмір: қаражат тапшылығы; Желтоқсан оқиғасы
Жұмысқа “пропискасыз” алмайды. Мамандығыммен ауылда да, Қаскелең ауданында да орын жоқ. Қалада орын бар екен, бірақ алдымнан “прописка” шықты тағы да. Үйдің көлемі тұратын адамдармен қосқанда, мен сыйып тұрмын, аға. Жақын туысымыз ғой.	Прописка жұмыссыздық
Олар із-түзсіз кетіп, ізім-қайым болғанына көп болмаса да, жұрт жадынан шығып та үлгергендей... Әркім-әркім әр түрлі долбар жасап, бәлкім асудан аман-есен асып, әлде бір қыстаққа жеткен шығар деп топшылаған. Алдымызда кетіп бара жатқан болар дегендерге шофер үзілді-кесілді “жоқ!” деді.	Із-түссіз кеткен желтоқсаншылар; үміт

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Дескриптор:

Үзінділер арқылы көтерілген мәселені анықтайды

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Кестемен жұмыс

Жұптық жұмыс

Көтерілген мәселе арқылы шығарма идеясын анықтаңыз

Дескриптор:

Шығармадағы идея мен қоғамдық-әдеуметтік мәселені анықтйды

ҚБ Теңгелер арқылы бағалау

Үлгерімі төмен оқушымен жұмыс

Дарынды оқушымен жұмыс

Архат бейнесіне байланысты сұрақтар құрастыр.

ПОПС формуласы арқылы әңгіме идеясын түйіндеп жаз.

Бірінші сөйлем «Менің ойымша,... ».

Екінші сөйлем «Себебі, мен оны былай түсіндіремін… ».

Үшінші сөйлем «Оны мен мына факт, мысалдармен дәлелдей аламын… ».

Соңғы сөйлем «Осыған байланысты мынадай қорытынды шешімге келдім».

Үй тапсырмасы

«Тәуелсіздік, тәтті үмітім едің сен...» тақырыбында әдеби эссе жазыңдар

Рефлексия

«Бес саусақ»

Балалар қағазға өздерінің қолының контурын сызып шығып, әр саусағына сабақ бойынша алған әсерлерін жазады

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Асқар Алтай. «Прописка». Автор бейнесі. Көркемдегіш құралдар
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.2.1 эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау; 6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
Сабақтың мақсаты	- эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтайды; - шығармадағы көркем ауыстыруларды(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Өткен тақырыпты пысықтау

Оқушыларды «Түрлі-түсті стикерлер әдісі» бойынша 3 топқа топтастыру.

І топ – «Алғырлар»

ІІ топ – «Білгірлер»

ІІІ топ – «Ғалымдар»

Оқушылар wordwall.net/ru/ ресурсын қолдану арқылы викториналық сұрақтарға жауап береді

https://wordwall.net/ru/resource/55464868

н емесе

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма Қызығушылықты ояту Сынып

Жорға сұрақтарға жауап алу:

1.Асу дегеніміз не? (таудың табаны жалпақ, жаяу адам немесе көлікпен арғы бетке өтуге қолайлы жері)

2.Желтоқсаншы, декабрист дегеніміз кім? (1986 жылы Алматы қаласында желтоқсан айында болған бейбіт шеруге қатысқан адам)

3.Өткел деп нені айтамыз? (өзеннің арғы бетіне өтуге қолайлы, түбі саяз жері)

4. «Штраф» сөзінің қазақ тіліндегі мағынасын ата (айыппұл)

5.Автор «Сергелдең Cері» деп нені меңзеп тұр? (мекен-жайға тіркелу сергелдеңге түсірген соң, астарлы мағынада айтылған тіркес)

6.Коммунистік партия деген не? (Кеңес Одағы кезінде билік жүргізген саяси партия)

7.Совет азаматы тіркесінің қазақша білдіретін мағынасы қандай? (Кеңес азаматы)

8. «Адрес» сөзінің қазақша аудармасы қандай? (мекен-жай)

9. «Паспорт» сөзін қазақ тіліне аударғанда қандай мағына береді? (жеке басты куәландыратын құжат)

10. «Инструкция» сөзінің қазақша аудармасы қандай? (нұсқау)

11. «Паника» сөзінің қазақ тіліндегі мағынасын ата (дүрбелең)

Дескриптор:

-әңгіме мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді

Сергіту сәті

«Атомдар мен молекулалар» әдісі

«Теңгелер» әдісі арқылы бағалау..

Сабақтың ортасы

2- тапсырма

Кестемен жұмыс

Жұптық жұмыс

Кестені толтыр

Оқиғалар тізбегі	Автор бейнесі қалай көрінді? Оқиғалар тізбегіне автордың көзқарасы қандай?
Архаттың ағасы Дәурен
Капитан Базиев
Шофер жігіт
Жетісу ауылының ауылсоветі Қақатаев
Подполковник
Басты кейіпкер Архат

ҚБ: Смайликтер арқылы бағалау

Дескриптор:

-шығармадағы автор бейнесін анықтайды;

Қима қағаз, кесте

Сараланған тапсырма.

Бұл тапсырма жұппен/топпен/сыныппен орындалады.

Қабілеті жоғары оқушыға арналған:

Ойды толықтыр. Автор бейнесі осы әңгімеде:

Жұмбақ жан, себебі ____________________________________________________________________________________

Көзқарасы нақты, пікірі әңгімеде айқын көрінеді, мысалы___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Ойын еркін айта алмайтын жасқаншақ, дәлелі_______________________________________________________________________________________________________________________________________________

Сабақтың соңы

Бекіту

3-тапсырма.

Топтық жұмыс

Берілген мысал бойынша көркемдегіш әдіс түрі мен шығармадағы қолданылу орнын анықтайды.

1-топ:

Мысал	Көркемде-гіш әдіс	Шығармадағы қолданылу ерекшелігі
Көзі ілінбеу
Ойға бату
Тақтайдай тас жол

2-топ:

Мысал	Көркемде-гіш әдіс	Шығармадағы қолданылу ерекшелігі
Екі туып, бір қалған
Соры қайнау
Кәрі қыздай

3-топ:

Мысал	Көркемде-гіш әдіс	Шығармадағы қолданылу ерекшелігі
Көзге шыққан сүйелдей
Ақша қар
Қара жұмыс

4-топ:

Мысал	Көркемде-гіш әдіс	Шығармадағы қолданылу ерекшелігі
Тепсе темір үзетін
Қағынған бурадай
Бел байлау

Дескриптор:

көркемдегіш әдіс түрін анықтайды;
шығармадағы қолданылу ерекшелігін талдайды.

Бағалау

Сабақ соңында оқушы өз-өзін бағалайды

Үй тапсырмасы

Әңгіме мазмұны негізінде «Блум түймедағы» бойынша жоғары деңгейлі сұрақтар құрастырып келу.

Рефлексия

Рефлексия. «Таңдау»

«Таңдау» әдісімен 4 пікір жазылған парақта кері байланыс жасайды. (біреуін таңдайды)

1.Мен сабақ қызықты, қызықсыз болды деп ойлаймын.

2. Мен сабақта көп нәрсені, үйрендім, үйренгенім аз болды.

3. Мен басқаларды мұқият, зейінсіз тыңдадым.

4.Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын, риза емеспін.

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А
Күні:	23.04.24ж.
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Прописка». Шығарманың көркемдік әлемі БЖБ
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау 6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру;
Сабақтың мақсаты:	-шығарма композиция-сындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау -кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал қалыптастыру

Үй тапсырмасын сұрау

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру Оқушылар шеңбер болып тұрып,қолындағы қағазды өзіме дегенде өзіне алады, көршіңе дегенде көршісіне береді. Қағазды ашып ішіндегі тапсырмаларды орындайды.

Тапсырмалар:

Көршімнің шашын сипалағым келіп тұр

Көршіме тілек айтқым келіп тұр

Көршімнің қолын алғым келіп тұр

Көршіме комплимент айтқым келіп тұр

Көршімді құшақтағым келіп тұр т.с.с.

Топқа бөлу.. Өткен сабақты еске түсіру: «Сен – маған, мен – саған» әдісі.

Оқушылар ішкі және сыртқы шеңберге тұрып, бір-біріне «Прописка» әңгімесі бойынша бір-біріне сұрақтар қояды, жауап береді

Тиімділігі: оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма Хикаят үзінділерімен жұмыс

Жұптық жұмыс

Оқушылар берілген сурет арқылы шығарманың эпизодын табады.

— Жолдас подполковник, мен сізге бұзық емеспін! Арғысы — әскерден төрт ай бұрын келген солдатпын, бергісі – запастағы офицермін өзіңіздей.

— Енді неғыл дейсің, фамилияң бөлек... Марш!

— Сонда қайда бармақпын? Конце до концов – шет елден қашып келгем жоқ қой...

— Қайда барсаң – онда бар. Мен сені шақырғам жоқ. Давай, марш отсюда! — деп зілденді.

— Сіздің олай деуге хақыңыз жоқ. Мен — Совет азаматымын.

— Сен мені үйретейін дедің бе? Өзің кешегі декабрьге қатысқан қу шығарсың... — Подполковник сынай қарап, кекете жөткірінді.

— Қатыссам – қатыстым... Оған бірақ дәлеліңіз жоқ сіздің! — Архат та шарт кетті. — Декабрист деп дүре соқсаңыз да...

Сұрақ: Берілген суреттегі эпизодтың шығармада алатын қандай маңызы бар?

Дескриптор:

- шығарма эпизодын сурет бойынша анықтайды

-эпизрдтың шығармадағы маңызын анықтайды, талдайды

Кесте, үзінділер

Сергіту сәті

«Көпір» жаттығуы

Сабақтың ортасы

2-тапсырма

Топтық жұмыс

«Кейіпкерлер әлемі»

«Прописка - жеке бастың қайғысы емес, бүкіл қазақ қоғамының басына түскен ауыртпалық» тұжырымын және әңгіме мазмұнын өмірмен байланыстыра кейіпкер типтерін сипаттайды (Архат, Дәурен, Архаттың жеңгесі, Базиев, шофер, Қақатаев, үш жігіт, подполковник т.б.).

«Бес қадам» стратегиясы

Әр топтан өз қалауымен 1 оқушыдан шығады, бес қадам аттап жүріп, кейіпкерлерге мінездеме беріп, сөйлейді.

Архатқа 5 сөзбен мінездеме беріңіз.
Архаттың ағасы Дәуренге 5 сөзбен мінездеме беріңіз.
Капитан Базиевке 5 сөзбен мінездеме беріңіз.
Шофер жігітке 5 сөзбен мінездеме беріңіз.
Жетісу ауылының ауылсоветі Қақатаевқа 5 сөзбен мінездеме беріңіз.
Подполковникке 5 сөзбен мінездеме беріңіз.

Кері байланыс: «Екі жақты күнделік»

Кейіпкер	Менің пікірім

Дескриптор:

-кейіпкер типін сипаттайды;

әңгімеден мысал келтіреді;
басқа кейіпкерлермен салыстырады.

Оқушылар бір-бірін бағалайды.

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

БЖБ №7

Оқушылар бөлім бойынша жиынтық бағалау жұмысы орындайды

таратпа қағаз

Үй тапсырмасы

2 тапырманың бірін орындайды

«Мен азат елдің ұланымын...» тақырыбында үндеухат жазу.

Рефлексия

Рефлексия. «Шаршылар» әдісі

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні
Сыныбы:6	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы:	Расул Ғамзатов «Ана тілі»
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; 6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру
Сабақ мақсаты	-әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды; -әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіреді

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

«Сағат тілі» жаттығуы.

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Сағат тілі бойынша жазылған есім иелерімен төмендегі әрекеттерді жасайды.

1 -қолын қысу

2-арқасын сипау

3- күлімдеу

4-қол бұлғау

5- жылы сөз айту

6-тілек айту

7-массаж жасау

8-басын сипау

9-бетін сипау

10-көзін қысу

11-комплимент айту

12-құшақтау

Қызығушылықты ояту

Сұрақтар арқылы сабаққа кіріспе жасау

1.Балалар, жазушы-драматург Дулат исабеков: «Жазушы қай тілде түс көрсе, сол тілде жазу керек»,-дейді. Ал сендер қай тілде түс көресіңдер?

2. Адам қай тілде түс көрсе, сол тілде ойлайды деген пікір бар. Қалай ойлайсыңдар, осы пікірмен келісуге бола ма?

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма.

Сынып

«Иә-жоқ»

Оқылым

Әдеби теория

Расул Ғамзатовтың өмірі мен шығармашылығ туралы бейнеролик көреді.Оқулықтағы мәліметпен танысады.

Оқушылар бір-біріне иә-жоқ форматындағы сұрақтар қояды, жауап береді.

Ақынның «Ана тілі» өлеңін мәнерлеп түсініп оқу.

(10-аудио. Өлеңнің жалғасы)

Мен жаныммен сүйем осы тілімді
Кедей деп ақ айта берсін білімді
Ассамблеяда естілмесін үні де
Ана тілі ұлы менің өзіме.
Махмұт жырын оқу үшін жастауын
Күтем әлде аударуын басқаның
Мен болдым ба ең соңғы ақын бүгінде
Өлеңдерін жаза алар тілінде
Мен сүйемін планетаның барлығын
Өзен тауын, әр гүлі мен әр қырын
Мен сүйемін бұл елімнің гүлін де
Әлім шолы айттым алар тілінде
Қымбат маған елімнің бар даласы
Балтық пенен Сахалиннің арасы
Қайда болсын қия маған жанымды
Туған жерден қазсын бірақ қабірді
Алаша бір жазып қойған құлпы тас
Тұрсауылда хабарлар да ұмытпас
Еске ап жүрер кәрі жасы жақын кеп
Мұнда Расұл Ғамзаұлы жатыр деп!

Пафос – құлшыныс, құштарлық, асқақтық, қуатты сезім мен терең шабыт мағынасында қолданылған. Осыған байланысты пафос көбінесе азап шегумен тоғысып, ым, ишарада, жоғары эмоционалдық сөйлеуде, т.б. көрініс береді.

Дескриптор :

Өлеңді мәнерлеп, түсініп оқиды

https://youtu.be/uZel9ghXqzY?si=eMG70V0yxDse0OdZ

Сабақтың ортасы

Берілетін тапсырмалар:

2- тапсырма

Топтық жұмыс

Кестемен жұмыс

Жұптық жұмыс

«Конверт-сұрақ» немесе «Додекаэдр» әдісі

Сұрақтарға жауап берейік:

Авар тілінде кімдер сөйлейді?
Ақын ана тілін қалай бағалайды?
Ана тілі туралы тағы қандай өлең білесіңдер?
Ақын Махмұд деп кімді айтып отыр?
Ақынның туған ьіліне деген махаббаты өлеңнің қай шумақтарынан байқалады?
Өлеңнің жалғасы не туралы?
Ассамблея деген не?
Авар тілінің қазіргі жағдайы қандай?

Өлең мазмұны айтылған мәселелер бойыншга берілген кестені толтырады.

«Түсінемін» бөліміне оқушы өлең мазмұны бойынша не түсінгенін, «Анықтаймын» бөліміне нені түсінбегенін, яғни талқылауды, толықтыруды қажет ететін, автор ойының түсініксіз жерін жазады, «Байланыстырамын» бөлімінде өмірден мысал келтіреді, «Ықпал етемін» бөлімінде автор көтерген мәселені не жақтайды, не даттайды, демек, я жаңғыртуға ықпал ететінін, я маңызды емес деп тапса, қолданғысы келмейтінін жазады, «Сенемін» бөлімінде дегенмен осы мәселенің орындылығын, келешектегі жайы туралы болжайды. Оқушылар өлеңді оқи отырып көтерілген мәселенің біздеің еліміздегі көрінісін байқап, мәселеге қатысты көзқарасын жазуы тиіс

№

Түсінемін

Анықтаймын

Байланыстырамын

Ықпал етемін

Сенемін

Дескриптор :

-әдеби шығарма бойынша сұрақтарға жауап береді;

-шығарма фабуласын, сюжетін анықтайды;

-кестені толтырады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Кестемен жұмыс. Топтық жұмыс

Берілген үзінділерден көтерілген мәселені анықтаңдар.

Үзінді	Көтерілген мәселе
Адам деген не көрмейді түсінде Жатыр екем бүгін қабір ішінде	Адам, түс
Мен жатырмын үнсіз туған жерімде Жер болады балғын тәнім менің де	Туған жер
Бар адамнан жатырмын тек бөлек мен Бір дауысты естіп қалдым кенеттен Естідім мен осы арадан үнін де Екі кісі сөйлесті авар тілінде	Авар тілі
Естідім де сөзін ана тілімнің Бойым жылып лезде мен тірілдім Балгер де емес дәрігер де емес емдейтін Тек өзімнің тілім екен сөйлейтін	Ана тілінің қасиеті

Өлеңдегі көтерілген мәселе арқылы идеяны анықтаңыз.

Идея	Көтерілген мәселе
Адам, түс	Шығарманың идеясы – ана тілінің құдіреті мен қасиетін таныту. Адам абалсы дүниеге шыр етіп келгеннен бастап ананың сүтінен нәр алып, бойына туған тілін сіңіреді. Ана тілдің құдіреті мен қасиеті әр ұлт үшін қастерлі екені анық. Автор әр ұлт өзінің ана тілінде ғана бақытты деген ойды көркем жеткізе отырып, оқырманды сөзсіз терең сезімге жетелейді.
Туған жер
Авар тілі
Ана тілінің қасиеті

Дескриптор :

-өлеңде көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені анықтайды;

-шығармада көтерілген мәселе арқылы идеясын түсіндіреді

Теңгелер арқылы бағалау. Үздік пікірлер бағаланады.

Үй тапсырмасы

Өлең кейіпкеріне қатысты авторға бес сұрақ жазу.

Рефлексия

«Қызық. Қиын. Құнды»

Сабақ бойынша біз үшін не қызық, не қиын, не құнды болды? Рефлексия «Сұрақ, себеп, жауап...» Сабақта не қиын болды? Себебі... Сабақта не маңызды болды? Себебі... Сабақ несімен пайдалы? Себебі ...

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Р.Ғамзатов «Ана тілі» тақырыбы, идеясы, көркемдік ерекшелігі
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.4.1 көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту; 6.2.2.1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау;
Сабақтың мақсаты	көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқиды, жатқа айтады; эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Үй тапсырмасын сұрау

Миға шабуыл

Оқушыларды түстер арқылы топқа бөлу. Бір түсті алған оқушылар бір топқа бірігеді.Түстерге қарап оқушыларға психологиялық мінездеме беріледі.

« Жүректен жүрекке» әдісі

Топ бір-біріне тілектерін білдіріп, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Миға шабуыл сұрақтары:

1.Расул Ғамзатов қай жылы,қай жерде дүниеге келген?

2. Қай жылдан бастап өлең жазды,алғашқы кітабы қашан жарық көрді?

3. Шығармаларының тақырыбы қандай?

4. Расул Ғамзатовтың шығармаларын аударғандар?

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма

«Түртіп алу стратегиясы»

Жеке жұмыс

2-тапсырма

Сәйкестендіру.

Жұптық жұмыс

Өзіңізге таныс емес сөздерді қарындашпен белгілеп,
мағынасын түсіндіріңіз

Ассамблея –
Аварша –
... -

... -

Берілген үзінділерді білдіретін мағынасымен сәйкестендіріңдер. Әр жұп берілген үзінділердің толық 1 шумағын жаттап, ортаға шығып, бүтін бір өлеңді сюжет желісі бойынша жатқа айтып шығады.

Адам деген не көрмейді түсінде,

Жатыр екем бүгін қабір ішінде

(Екі адам әңгімесі)

Мен жатырмын қара жерге табына,

Жоламайды келмейді ешкім маңыма

.(Тосын үн)

Бір дауысты естіп қалдым кенеттен

Естідім мен осы арадан үнін де

Екі кісі сөйлесті авар тілінде

.(Тілді сүю)

Ғасан деген бір кісінің қулығын,

Али деген бір кісінің сұмдығын

.(Жалғыздық)

Естідім де сөзін ана тілімнің,

Бойым жылып лезде мен тірілдім.

Қабір іші)

Мен жаныммен сүйем осы тілімді,

Ана тілі ұлы менің өзіме

Тіл құдіреті)

Дескриптор:

мәтіндегі таныс емес сөздердің астын сызады;
мағынасын түсіндіреді.

Дескриптор:

-өлең үзінділерін мағынасымен сәкестендіреді;

-орта көлемді үзінділені жатқа айтады

Сергіту сәті

«Мінез жәрмеңкесі»

Оқушылар шеңбер құрап тұрады. Оқушы өзінің қай мінезін сатып, қандай мінезді кімнен сатып алатынын атады. Яғни жаман мінезін сатады, жақсы мінезді сатып алады.

Сабақтың ортасы

3-Тапсырма

Топтық жұмыс

Төмендегі үзінділерде автор бейнесінің қалай көрінетінін төмендегі сызба арқылы көрстеіңдер.

1-топ,Мен жатырмын үнсіз туған жерімде,

Балғын тәнім жер болады менің де.

2-топ. Естідім де сөзін ана тілімнің,

Бойым жылып,лезде мен тірілдім.

3-топ. Егер тілім ертең болса құрымақ,

Мен дайынмын өлуге де бүгін ақ.

4-топ. Аварша бір жазып қойған құлыптас,

Тұрса ауылда аварлар да ұмытпас

Автор бейнесі

Сыртқы бейнесі

Іс-әрекеті

Сөзі, пікірі

Көңіл-күйі

Мінезі

Дескриптор:

- поэзиялық шығармадағы автор бейнесін анықтайды, талдайды

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

3-тапсырма. Сынып

Ауызша орындалады

Берілген суреттер мен өздерің білетін ақпаратты пайдаланып, қазақ пен авар халықтарының мәдениеті мен салт-дәстүріндегі ұқсастықтарды салыстыра айтыңдар.

Үй тапсырмасы

Досыңа осы өлең жолдарын оқу туралы ұсыныс хат жаз.

Рефлексия

Рефлексия.

Кері байланыс. «Мидың суретін сал» әдісі

-Мидың ішіне сабақтан түсінген тұстарын жазады;

-Мидың сыртына түсінбеген тұстарын жазады

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	«Менің Дағыстаным». Шығарманың тақырыбы, идеясы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; 6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау;
Сабақтың мақсаты	- әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды; - шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Қызығушылықты ояту.

Мысалы: - Сыйластықта - Жақсы - Бір-бірін қорғау керек

- Жақсылық жасау керек - Дос болу керек

Жаңа сабақтың тақырыбы,оқу мақсаты және бағалау критерийлері таныстырылады.

Өзін-өзі бағалау

«Қол шапалақтау» әдісімен бағалау.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма

Жеке. Жұптық жұмыс

Сынып бөлмесіне Расул Ғамзатовқа арналған бұрыш ұйымдастырылып, өмірінен хабар беретін фотосуреттері ілініп қойылады. Оқушылар ақынмен сырласа алатындай мүмкіндік туындауы керек.

Берілген бейнероликті мұқият тамашалайық

https://youtu.be/sA482WESP_g?si=0JDh66kgU7sJkKWg

Әңгімені оқы. Әңгімеден алған әсеріңді жұпта талқыла. Шығарманың композицияның құрылымы бойынша кестені толтыр.

Басталуы

Дамуы

Байланыс, шегініс

Шарықтау шегі

Шешімі

Дағыстың суретшімен кездесу.

Ана өкпесі, реніш

Суретшенің салған суретін көрсету.

Автордың суретшінің туған туысқандармен, анасымен кездесуі.

Суретшінің көне аңыз желісі бойынша салынған суреті

Дескриптор:

-шығарма мазмұнын жұпта

талқылайды;

- шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды;

-композициялық талдау жасайды

Сергіту сәті

«Қағаз оркестр» әдісі

Сабақтың ортасы

Салыстыру кестесі

Топтық жұмыс

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Дескриптор:

-берілген сурет бойынша сюжеттегі эпизодты анықтайды, табады;

-белгілі бір таңдалған эпизодтың шығармадағы алатын маңызына негіздеме жасайды;

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жұптық жұмыс

Берілген эпизодтың шығармада алатын маңызына негіздеме жасаңдар.

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Дағыстандық суретші жігітке кеңес беру хатын жазыңдар.

Рефлексия

Рефлексия. «Плюс- Минус-Қызығамын» кестесі

Рефлексия

«Аяқталмаған сөйлемдер» әдісі арқылы

«Бүгін мен...................... білдім»

2.«................. қызықты болды» «.......................... қиын болды»

3.« ......................... екенін түсіндім»

4.«Мен..................................... білім алдым»

5. «.................. мені таңғалдырды»

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:	Көрпебаева А.
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Шығармадағы туған жер көрінісі
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу; 6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру;
Сабақтың мақсаты	- әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу; - кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Өткен сабақты пысықтау

«Балық, жем, қармақ» әдісі

«Доспен қауышу» тренингі.

Ым-ишара арқылы өз жұбымен амандасып,хал-жағдай сұрасады.

«Пазл» әдісі бойынша топтарға біріктіремін.

Мұғалім балық, жем, қармақ суреттерін жапсырма қағазға (стикер) жапсырып, оқушылырдың орындығының артына жапсырып кетеді,
Барлық оқушыларды қатыстыру үшін қызмет түрлерін ауыстырып, жапсырма қағаздарды басқа да оқушылардың үстелінің артына жабыстырып кетеді, бұл жағдайда барлық оқушылар белсенділік танытады.
Ережесі бойынша тақырыпты мұғалім ұсынады, осы тақырып бойынша сұрақты балықшылар қояды, аквариумдағы балық жауап береді, жем шашатын қамқор жандар балыққа көмектеседі.
Балық сұраққа жауап береді

Ау балыққа сұрақ қояды.
Қармақ балыққа сұрақ қояды
Жем балыққа сұраққа жауап беруге көмектеседі.

Оқушыларды әңгімедегі кейіпкерлерінің аттары арқылы 3 топқа бөлу.

1-топ – Автор

2-топ - Суретші

3-топ – Суретшінің анасы

Тиімділігі: оқушыны бір-біріне тілек айту арқылы жақындастырады, көңіл күйін көтереді, бауырмалдығын оятады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

1-тапсырма

Сынып

2-тапсырма

Топтық жұмыс

Қызығушылықты ояту

«Әр ұлт өзінің ана тілінде ғана бақытты» деген пікірді қалай түсінесіңдер?
Тіл қандай жағдайда құруы мүмкін?
Оны сақтап қалу үшін біз не істеуіміз керек?

1-топ. Берілген үзініделр арқылы кейіпкерлерді табыңыз.

Үзінді	Кейіпкер
– Тұман, – деді суретші, – көздің жасы. Таудың баурайын тұман басқанда, тастың тілім-тілім әжімін бойлап, мөлдір тамшы ағады ғой. Тұман – бұл мен.	Суретші
– Жоқ. Біз тілмаш арқылы сөйлестік. Мен – орысша, ал сенің балаң – французша	Автор-әңгімелеуші
– Сен қателестің, Расул, менің ұлым баяғыда өліп қалған. Сенің көргенің – менің ұлым емес. Менің ұлым өзім үйреткен, авар анасы үйреткен тілді ұмытуға тиіс емес.	Суретшінің анасы

2-топ. Берілген сұрақтарға жауап бере отырып, суретшіге тмінездеме беріңіз.

Н еге?

Суретші туған жеріне қайтпайды?

«Тұман – бұл мен»,-дейді

Енді еліме қаудыраған қу сүйегімді қайтаруға хақым бар ма менің?

Ы Shape70 қтимал жауаптар

Соншама уақыттан укейін туған жерге қайтып баруға хақым жоқ деп ойлайды

Әлемнің қай бұрышында болса да, суретші жанына туған жерге деген сағыныш сезімі тыныштық бермеді. «Елді аңсау» суретінде суретші өзінің жүрегіндегі мұң-зарды суреттеді. Таудың баурайын тұман басып тұрған бейнедегі тұман суретшінің көз жасы еді.

Жалынедаған жастық шағында басқа елде болып, өз ұлтына қызмет ете алмағандығына, қартайғанда елге қаудырыған қу сүйегін апаруға ар-намысы жібермеді. Халық алдындағы борышын өтемемегендігіне қынжылды.

3-топ. Кейіпкерлердің бейнесін салыстырыңыз.

Суретші

Shape74 Shape75

Автор-әңгімелеуші

Қарт ана

Дескриптор

-кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға береді

Сергіту сәті

«Мысық пен қоян» жаттығуы

Сабақтың ортасы

Жұптық жұмыс

3-Тапсырма

Суреттер арқылы оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазыңыз.

К
өркемдегіш құралдар: өмір-өзен, қарт ана, адасқан тағдыр, табиғат-ана, т.б.

ҚБ: «Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі арқылы бағалау.

Дескриптор:

- әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

4-тапсырма.

«Ара»

«Ара» көрнекілігі арқылы бір-біріне әңгіме мазмұны бойынша сұрақтар қояды, жауап береді.

Теңгелер арқылы бағалау

Үй тапсырмасы

Повестің басты идеясын негізге ала отырып, «Ана тілі – арым бұл» тақырыбында ойтолғау жазыңдар.

Рефлексия

Рефлексия.

«Бес саусақ»

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Р.Ғамзатов. «Менің Дағыстаным»Тіл құдіреті.«Сөз», «Менің ұлым авар анасы үйреткен тілді ұмытуға тиіс емес» БЖБ
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6.3.3.1 шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу;
Сабақтың мақсаты	-шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазады;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Өткен сабақты пысықтау

1-тапсырма.

«Пицца» әдісі

СЖ

« Жүректен жүрекке» әдісі

Топ бір-біріне тілектерін білдіріп, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

1.Кітап оқу адам үшін қаншалықты маңызды?

2. Соңғы рет қандай кітап оқыдыңдар?

Жазушы дағыстандық суретшімен қай қалада кездесті?
Суретші қай ұлттың қызына үйленген?
Суретші салған суреттің аты қандай?
Суретте кім бейнеленген?
Суретші тұманды не деп айтты?
Құс пен тікенек арасында қандай байланыс бар?
Ақын неге еліне қайтқысы келмеді?
Неге анасы баласын кешіре алмады?
Суретші жазушымен қай тілде сөйлесті?
Ұлының өлгенінің белгісіне анасы не істеді?

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Жаңа білім

2-тапсырма

ТЖ

Берілген мақал-мәтелдер мен Ғамзатов шығармаларын, ондағы кейіпкерлер әрекетімен байланыстырып айтыңдар:

Тілін білмейтіндер емес, тілін білгісі келмейтіндер – мәңгүрт
Тілі өлген ел – тірі өлген ел.
Тіл өлшеусіз қазына, өрісі кең әлем.
Тіл қоса алар жер мен көктің арасын, тіл айырар анасы мен баласын

Дескриптор :

-Мақалдарды әңгіме кейіпкерлері әрекетімен байланыстырып талдайды

Орындау дұрыстығына қарай топтарға стикерлер беріледі

Сергіту сәті

«Кім бірінші?»

Сабақтың ортасы

Жұптық жұмыс

Мәтіндік тапсырма.

3-Тапсырма

Саралау тапсырмасы.

Әдеби эссе туралы білімдерін мұғалім естеріне түсіріп кеткеннен кейін, төмендегі тақырып ұсынылады:

«Ардақты ана тілім мені бала сияқты қолымнан жетелеп, ауылымнан алып шығып, адамзат әлеміне әкеліп қосты», - деген Расул Ғамзатовтың бойындағы тілге деген құрметі, сүйіспеншілік сезімі «Менің Дағыстаным» әңгімесіндегі ананың бойында қалай көрініс тапқан?

Эссенің сөз саны - 120-150

Мұғалім қолдауын қажет ететін оқушыға арналған тапсырма:

Автор	Мәтіндегі ой	Менің пікірім
Адамгершілік қасиеті
Өмірлік қағидасы
Тәрбие алған ортасы

ҚБ Оқушылар бірін-бірі бағалайды

Дескриптор:

шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдайды,

- әдеби эссе жазады

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

Жеке жұмыс

№8 бөлім бойынша жиынтық бағалау тапсырмасын орындаңдар

Үй тапсырмасы

Расул Ғамзатовтың басқа өлеңінің шығу тарихын табу, зерттеу.

Рефлексия

Рефлексия.

«Зерде»

Білім – тақырып бойынша алған ақапараттарым

Эмоция – сабақтағы көңіл-күйім

Баға – жетістігіме беретін бағам

Сын – өз бойымда нені дамытуым керек?

Идея – маған келген жаңа ой

Қысқамерзімді жоспар

Бөлім:	Тәуелсіздік – қасиет тұнған ұлы ұғым
Педагогтің аты-жөні:
Күні:
Сыныбы:	6
Сабақтың тақырыбы:	Өлкені сипаттау өнері. Б. Момышұлы шығармаларындағы туған өлке
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	6. 1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау; 6.2.2.1 эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау
Сабақтың мақсаты	- әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды; - эпикалық,поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтайды

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Қызығушылықты ояту

Ұйымдастыру кезеңі:

Психологиялық ахуал

Үй тапсырмасын сұрау

Мысалы: - Сыйластықта - Жақсы - Бір-бірін қорғау керек

- Жақсылық жасау керек - Дос болу керек

Б.Момышұлына қатысты 3 сурет арқылы 3 топқа бөлінеді.

Сабақтың басы

«Ойқозғау»

Мұғалім сөзі

Әр адамға өзінің туған жері ыстық. Өзінің кіндік қаны тамған жері, ата-бабасының ең алғашқысынан бастап қоныс теуіп, барлық үрім-бұтағының өсіп, көркеюіне куә болып табылатын қасиетті жер әркімнің жүрегінің төрінен орын тебері айқын.

Жамбыл облысы Жуалы ауданы небір мықты тұлғаларды елге сыйлаған қасиет ті өлке. Әрбір туған елдің туын желбіретіп, танымал еткен қайсар ұлдары бар болатыны анық, сол секілді менің де туған өлкемде бірнеше тарихи азаматтардың туылғаны мен үшін үлкен мақтаныш.

Бауыржан Момышұлының өмірі және шығармашылығымен танысу.

Бейнеролик көрсетіледі.

«Түртіп алу» әдісі бойынша ролик көре отырып маңызды ақпаратты түртіп алып отырады.

https://youtu.be/L3FPolTaFX0?si=e5XCZuLLdJKXh-DA

Жаңа білім

1-тапсырма

Жұптық жұмыс

2-тапсырма.

Сынып

«Кезбе шолу»әдісі

Өлең мазмұнымен жұмыс

Махмуд Қалидың орындауындағы Мырзахан Ахметтің сөзіне жазылған «Жуалы» әнін тыңдайды.
Б.Момышұлының «Ұшқан ұя» шығармасынан алынған үзіндіні оқиды.

Аспанмен тілдескен ақбас шоқылар есімде. Күн шығып келе жатса керек. Ақ шоқылар алаулап көз қарығар алмастай жарқырап ала жөнелді. Күнде бұл уақытта киіз үйде пырылдап ұйықтап жататын бала, әлдеқалай оянып кетсем керек, әлгі күннің, тау шоқыға

асыла шығып келе жатқанын көргенде, дүниенің бұл кереметіне түсіне алмай тұрып қалған болармын. Тау бөктерінің таңғы самалы тіс сақылдатады. Мына күннің шығып келе жатқан суретіне қадала қарап қалған қалпымды салқын самал да бұза алмаған болар.

Ойпаңда қаз-қатар киіз үйлер. Бөктерді жағалай қой өріп барады. Қойтас екенін, қой екенін біліп болмас, тау бөктері толы мал. Күн көтерілгенше, шығыстағы шоқының ұзын көлеңкесі шатқалды көлегейлеп жатып алады. Күн көтеріле, көлеңке де қысқара береді.

Шатқал алтын нұрға малынып, дүниенің бір шалқыған шағы басталады.

— Ойбай-ау, мына күшіктің әлден тұрып кеткені несі, — деп киіз үйден апам шығады.Әжемді мен апа деймін.

— Кішкентай ғана құлыным менің, ерте тұрып кеткенің қалай? — деп апам мені қолымнан жетектеп алады. Мен тырмысып, үйге басқым келмейді. Әлгі бір күн шоқыдан шығып келе жатқан шақтағы ғажайып суреттен айрылғым жоқ-ақ.

Ол-ол ма, анау асқар таулар, етектегі еңісті шексіз дала, көгілдір аспан, түнде жымыңдаған жұлдыздар, толықсып туған ай, жасыл жайлау — бәрі-бәрі тек маған ғана елжірей қарап, мені ғана аймалап әлдилейтін сияқты еді. Дүние сенің сәби кезіңмен көргендегідей өмір

бойы қайырымды, аспаны — күмбез, желі — жібек, әдемі ертек болып тұра берсе, кәне.

Венн диаграмма

*Бейнеролик*	*ортақ*	*Шығарма үзіндісі*

«Кезбе шолу» әдісі арқылы бір-бірімен пікірлеседі. Пікірлесу барысында төмендегі кестені пайдаланады:

Тірек сөздерді атайық

Өз тарапымыздан ой түйіп, шешім ойластырайық

Жұптар бірін-бірі бағалайды

Үздік жауапқа ынталандырушы стикерлер беріледі

Дескриптор :

- шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтайды;

-екі шығарманы салыстырады;

-ортақ ойды анықтайды

https://youtu.be/waEScEUr6NU?si=0xvhU5IzZOHkL1Ag

Сергіту сәті

«Сымсыз телефон» тәсілі

Б.Момышұлының 3 нақыл сөзі әр қатарға айтылады. Оны оқушылар бір—бірініңтқұлағынк сыбырлап айтады. Соның нәтижесінде соңғы шыққан оқушыдан не айтылғанын дұрыс немесе бұрыстығын тексереміз.

1. Қырағының өзі де, көзі де батыр.

2. Ар намыс анасы – тәрбие.

Ел дегенде езіліп, жұрт дегенде жұмылып қызмет ет.

Сабақтың ортасы

3-Тапсырма

Топтық жұмыс

Б.Момышұлы өз елін, жерін шексіз сүйетін патриот тұлға болды. Оның ерлік,тәрбие, тіл, адамгершілік, өмір, ел, туған жер туралы нақыл сөздері

Жас ұрпақты ұльжандылыққа, адамгершілікке тәрбиелейді және халық жадында мәңгі сақталады.

Берілген нақыл сөздерді мұқият оқыңдар, мағынасын түсіндіріңдер.

1.Отан үшін отқа түс күймейсің.
2.Жерге тер төгіп, халыққа қан төгіп қызмет ет.
3.Ел дегенде езіліп, жұрт дегенде жұмылып қызмет ет.
4.Отанда опасызға орын жоқ.
5.Жаман елге жапалақта қожа.
6.Ел бақыты ер қолында.
7.Ел қадірін білмеген ер қадірін білмейді.
8.Елсіз ер болмайды, ерсіз ел болмайды.
9.Парыз сезімі, адамгершілік-жеке басының,ұлттың, Отанның мақтанышы.
10.Атамекен жері үшін,
Қасиетті елі үшін,
Болмай қалар кім батыр.
11. Опасызда Отан жоқ.
12.Өсер елдің баласы әкеденде асып түсер.
13.Ел қорғау жолында ерлікпен өлген ерлердің жазығы жоқ.

Дескриптор:

-нақыл сөздердегі автор бейнесін анықтайды

Топтық бірін-бірі бағалау.

«Екі жұлдыз, бір тілек»

Оқулық, жұмыс дәптерлері

Сабақтың соңы

Бекіту

3-тапсырма.

Жеке жұмыс

Б.Момышұлының нақыл сөздеріндегі автор бейнесін анықтаңдар.

Нақыл сөз

Автор бейнесі

Менің пікірім

Үй тапсырмасы

Б.Момышұлына арналған өлең жаттау

Рефлексия

Рефлексия.

«Зерде»

Білім – тақырып бойынша алған ақапараттарым

Эмоция – сабақтағы көңіл-күйім

Баға – жетістігіме бере24тін бағам

Сын – өз бойымда нені дамытуым керек?

Идея – маған келген жаңа ой

Шатқал алтын нұрға малынып, дүниенің бір шалқыған шағы басталады.

— Ойбай-ау, мына күшіктің әлден тұрып кеткені несі, — деп киіз үйден апам шығады.Әжемді мен апа деймін.

бойы қайырымды, аспаны — күмбез, желі — жібек, әдемі ертек болып тұра берсе, кәне.

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!