ҚМЖ Майқы бидің шешендік сөздері

Бөлім:

«Атадан қалған асыл сөз» бөлімі

Педагогтің аты-жөні

Кумисбаева Эльмира

Күні:

10.09.2021

.Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Шешендік сөздер . Майқы бидің шешендік сөздері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.1.1.1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау

9.2.2.1 автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөліне талдау жасау;

Сабақтың мақсаты

Шешендік сөздер және оның ерекшеліктері, тарихы туралы мәлімет беру;

Майқы бидің шешендік сөздерімен таныстыру.

Майқы би шешендік сөздерінің идеялық-стилистикалық сипатына талдау жасау

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушымен сәлемдесу, түгелдеу

Үй тапсырмасы: Кез келген үзіндіні қара сөзге айналдырып жазу.

Сабақтың тақырыбымен, оқу мақсатымен таныстыру

Қазақ шешендік сөздерінің түрлері

Құрылысына қарай

Үй тапсырмасын оқиды

Қазақ шешендік сөздерінің түрлерімен танысада. Олардың айырмашылық-тарын болжайды.

Ерекшеліктерін ажыратады.

Мұғалімнің бағалауы

Сабақтың ортасы

Жеке жұмыс

1-тапсырма.

Майқы бидің шешендік сөздерін оқыңыздар.

1-топ. Майқы би мен Алаша хан

2-топ. Майқы би мен Шыңғыс хан

Қысқаша мазмұндап беріңіз

Топтық тапсырма.

Сыныпты 2-ге бөліп, тапсырманы бөліп беру.

2-тапсырма. Халық арасында «Майқы би айтыпты» дейтін мақалға, нақылға айналып кеткен сөздер бар. Мақал мен Майқы бидің шешендік сөздерінің идеясын талдаңыз.

3-тапсырма.Берілген құрылымды негізге алып, Майқы бидің шешендік сөздерінің идеялық-стилистикалық сипатына талдау жасаңыз. Талдау жасау үшін берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Шешендік сөздер

1.Ақ білектің күшімен,

Ақ найзаның ұшымен,

Ел болуды ойлаңыздар.

2.Құлаққа жағымсыз жаман сөз айтқанша,

Жүрекке жылуы бар отты сөз айт.

Не туралы айтылды?

Қалай жеткізілді ?(көркем тілі)

Кімдерге арналды?

Не мақсатпен айтылды?

Майқы бидің шешендік сөздерін оқиды, мазмұндайды

Мақал мен Майқы бидің нақылға айналып кеткен шешендік сөздерінің идеясын талдайды.

Майқы би шешендік сөздерінің идеялық-стилистикалық сипатына сұрақтарға жауап бере отырып талдау жасайды.

Не туралы айтылды?

(батырлық,бірлік /сөз құдіреті)

Қалай жеткізілді ?(көркем тілі)

(анафора «ақ» / эпитет-жағымсыз жасан, жүрекке жылуы)

Кімдерге арналды?

(ел басқарушыларға/ адамзатқа)

Не мақсатпен айтылды?

(елді,жерді сақтасын, бірлікте болсын / сөз қадірін түсінсің, сөздің адам жанына әсерін ұғынсын)

Дескриптор

-шешендік сөздерді оқиды

-мазмұндайды

Мұғалім бағалауы

Дескриптор

-Мақал мен Майқы бидің шешендік сөздерінің идеясын талдайды

ҚБ Өзара бағалау

Дескриптор

- шешендік сөздердің идеялық

-стилистикалық сипатына талдайды;

-берілген сұрақтарға жауап береді.

ҚБ Өзара бағалау

Сабақтың соңы

Рефлекция

Не қиын болды?

Не қызықты болды?

Үй тапсырмасы: оқу

32-бет, жинақтау

Сабаққа кері байланыс береді

Оқушылардың жауап беру деңгейі мен, дескрипторды ескере отырып ФБ

Бөлім:

«Атадан қалған асыл сөз» бөлімі

Педагогтің аты-жөні

Кумисбаева Эльмира

Күні:

14.09.2021

Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Мөңке бидің шешендік сөздері.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.3.1.1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау;

Сабақтың мақсаты

Мөңке бидің шешендігі туралы біледі;

Мөңке бидің шешендік сөздерін басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалайды

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушымен сәлемдесу, түгелдеу

Үй тапсырмасын сұрау

Қызығушылықты ояту

«Сен білесің бе?» ойыны

1) Түгел сөздің түбірін бір жерден таратып, түп атасына теңелген кім? (Майқы би)

2) Халқының болашағын көрегендікпен болжап кеткен қайсы би? (Мөңке би)

3) Кейбір тарихшылар атақты Бәйдібек бидің атасы санайтын биді білесің бе? (Майқы би)

4) Құрамалы, қорғанды үйің болады,
Айнымалы, төкпелі биің болады.
Халыққа бір тиын пайдасы жоқ
Ай сайын бас қосқан жиын болады,-деп толғаған қай шешен еді? (Мөңке би)

Осы мәліметтер арқылы оқушылар тақырыпты болжайды, керек мәліметті түртіп алады.

Сабақтың тақырыбымен, оқу мақсатымен таныстыру

Мөңке би туралы ақпарат беру

Сұрақтарға жауап беріп, бүгінгі тақырыпқа болжау жасайды

Дескриптор

- Сұрақтарға жауап береді

- тақырыпқа болжау жасайды

Мұғалімнің бағалауы

Сабақтың ортасы

Майқы бидің айтқаны

https://youtu.be/jvmSKJMub4Q

Майқы бидің түсі

https://youtu.be/gVemg1uNy5o?t=1

Т. 1-тапсырма. Саралау қағидасы

Сынып оқушылары саналу ретімен 2 топқа топтастырылады. Екі топтың әр мүшесіне Мөңке бидің шешендік сөздері бөлініп таратылады.

Бұл-мағынаны терең тану мен уақытты үнемдеуге мүмкіндік береді.

«Айналмалы бекет» әдісі

Көлемді мәтіннің мазмұнын жылдам түсінуге мүмкіндік жасалады.

Т. 2-тапсырма. Құндылықтар спектрі

Шығармалардың көркемдік құндылықтарын анықтау үшін кесте түрінде жұмыс жасауға болады.

Екі бидің шығармаларына салыстырмалы талдау жасайды.

Мысалы:

2 топқа бөлінеді

Шешендік сөздерді оқып, мағынасына үніледі

Әр топтың мүшесі өз үзіндісіндегі шешендік сөздің мағынасын түсіндіру үшін келесі топқа барады, ал келесі топтың бір оқушысы келіп, екінші топқа өз үзіндісін түсіндіреді. Осы ретпен жалғасып, барлық мәтіннің үзінділерінің мазмұнын түсіндіру қамтылады.

Әр топ өздері оқыған шығармалардың тарихи құндылықтарын айқындайды. Келесі топтың толықтыруына болады.

Оқушылар топпен ынтымақтастықта бірлесе жұмыс істейді.

Дескрипторлар

• Сабақ тақырыбын болжайды;

• Шешендік сөздердің мағынасын түсінеді/түсіндіреді.

Дескрипторлар

• Шығарманы түсінеді;

• Құндылықтар спектрі мен кестені талабына сай толтыра алады;

• Салыстырмалы талдау жасай алады;

Мұғалім топтарды комментарий арқылы бағалайды.

https://youtu.be/jvmSKJMub4Q

https://youtu.be/gVemg1uNy5o?t=1

Сабақтың соңы

Рефлексия « + - »

Үйге тапсырма: Мөңке бидің шешендік сөздерінен үзінді жаттау

Сабақтың артықшылығы мен жетілдіруге тиіс тұсын айтады.

Мұғалім оқушыларды дескрипторлар арқылы бағалайды

Бөлім:

«Атадан қалған асыл сөз» бөлімі

Педагогтің аты-жөні

Кумисбаева Э.Е.

Күні:

16.09.2021

Сынып: 9

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Әнет баба "Не арсыз? Не ғайып? Не даусыз?"

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.1.2.1 әдеби шығармадағы психологизмді анықтау;

Сабақтың мақсаты

Шығарманы түсініп, тілін талдау арқылы психологизмді табу

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

«Жақсы сөз -жарым ырыс» бір –біріне жақсы тілек айтқызамын

Үй тапсырмасын сұрау

ОМ, сабақ мақсаты, бағалау критерийлері таныстырылады.

Шеңбер құрып тұрады

Жақсы тілек айтады

Дескриптор

-үй тапсырмасын айтады

Сабақтың ортасы

Әнет баба туралы бейнеролик

https://www.youtube.com/watch?v=-MEskLg2i98

Әнет баба туралы не білеміз?

Мәлімет беру

1-тапсырма
Мағынаны тану үшін Әнет бабаның «Не арсыз? Не ғайып? Не даусыз? Шешендік сөзін оқып шығып, кестені толтырыңыз

2-тапсырма

Төмендегі кестені толтырыңыз

3-тапсырма

«Фишбоун» әдісі арқылы мәтіннің ішінен жазушы қолданған көркемдегіш құралдарды тауып, мағынасын анықтайды.

Орындалу барысы:

Басы – психологизм көрінісі

Үстіңгі сүйектері- мәтіннің ішіндегі көркемдегіш құралдардың түрлерін жазу.

Астыңғы сүйектері – көркемдеуіш сөздерді үзінді арқылы дәлелдеу.

Құйрығы- шығарма жайлы оқушының ойы. Қаңқадағы жазулар қысқа болу керек.

Бейнероликті көреді

Сұраққа жуап береді

Кестені толтырады, өз ойларымен бөліседі

Кестені толтырып, тапсырманы орындайды

Оқушылар өз жұмыстарын оқиды, ой бөліседі, бірін-бірі толықтырады.

Дескриптор

• Шешендің сөз мағынасын түсінеді;

• Шешендік сөздің мазмұнын детальді талдайды.

Дескриптор

-Шығармаға сыни талдау жасай алады

-Шығарманың философиялық тұжырымының өзектілігін анықтай алады.

Дескриптор

-Шығармадағы психологизм көрінісін табады

-Көркемдегіш құралдардың түрлерін анықтайды.

-Шығармадан дәлел келтіреді

-Шығарма жайлы ойын нақты жеткізеді

https://www.youtube.com/watch?v=-MEskLg2i98

Сабақтың соңы

Рефлексия (кері байланыс)

«Аяқталмаған 4 сөйлем» әдісі

Бүгін мен...................... білдім

*................. қызықты болды.

*.......................... қиын болды.
*......................... екенін түсіндім

Үйге тапсырма

Аяқталмаған 4 сөйлем әдісімен сабақты қорытындалау.

Мұғалім оқушыларды дескрипторлар арқылы бағалайды

Бөлім:

«Атадан қалған асыл сөз» бөлімі

Педагогтің аты-жөні

Кумисбаева Э.Е.

Күні:

21.09.2021

Сынып: 9

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Төле би "Ердің бақыты –әйел"

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.1.3.1. Көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау;

Сабақтың мақсаты

Төле бидің шешендік сөздерінің идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтайды

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі:

Сәлемдесу. Үй тапсырмасы мен өткен сабақты қорытындылайды.

«Ердің бақыты- әйел» дегенге қаншалықты келісесіздер?

Оқу мақсаттары мен бағалау критерийлерімен таныстырады.

Үй тапсырмасын айтады

Сұраққа жауап береді

Сабақтың ортасы

1-тапсырма.Т/Ж

«Ердің бақыты-әйел» тақырыбындағы Толе бидің шығармасын оқу.

«Төрт сөйлем» тәсілі.

1. Пікір. Оқыған мәтін бойынша өзіндік пікірін бір сөйлеммен жазады.

2. Дәлел. Өз пікірін бір сөйлеммен дәлелдейді.

3. Мысал. Пікірін өмірмен байланыстырып, мысал келтіреді.

4. Қорытынды. Тақырып бойынша қорытынды шығарады.

2-тапсырма.

Кейіпкерлер жүйесін анықтау

3-тапсырма.

Шығарманың негізгі идеясы арқылы кейіпкерлер әрекетін салт-дәстүрмен, өмірмен қалай байланыстырар едіңіз?

Ойыңызды 2-3 сөйлеммен ғана білдіріңіз.

Оқушылар «Ердің бақыты-әйел» тақырыбындағы Толе бидің шығармасын оқып, мәтін бойынша өзіндік пікірін бір сөйлеммен жазады. Өз пікірін бір сөйлеммен дәлелдейді. Сол пікірін өмірмен байланыстырып, мысал келтіреді. Тақырып бойынша қорытынды шығарады.

Оқушылар шығармадан үзінді ала отырып, кейіпкердің қасиеті анықтап, баға береді.

Мақалмен тұжырым жасай отырып, ойын қорытындылайды.

Сұраққа жауап беру барысында шығарманың негізгі идеясы арқылы кейіпкерлер әрекетін салт-дәстүрмен, өмірмен байланыстырады. Ойларын 2-3 сөйлеммен ғана білдіреді.

Дескриптор:

• Өзіндік пікірін ділелдейді;

• Өмірмен байланыстырып талдайды;

• Қорытынды ой шығарады.

Дескрипторлар арқылы өзін-өзі бағалайды

Дескриптор:

-Кейіпкерлерге талдау жасай алады;

-Кейіпкер қасиеті арқылы бағалайды;

-Мақалмен тұжырым жасайды.

Дескриптор

- шығарманың негізгі идеясын анықтайды

- кейіпкерлер әрекетін салт-дәстүрмен, өмірмен байланыстырады.

Сабақтың соңы

Рефлексия

• Не туралы сөйлестік?

• Не туралы жаздық?

• Қандай шешімге келдік?

Үйге тапсырма:

Сабаққа кері байланыс береді

Оқушылар «Екі жұлдыз, бір тілек» арқылы бірін-бірі бағалайды.