ҚМЖ "Зар заман" жырының көркемдік ерекшеліктері 7-сынып

Бөлім:

Толғауы тоқсан қызыл тіл

Педагогтің аты-жөні

Кумисбаева Э.Е.

Күні:

15.11.2024 жыл

Сынып: 7 «В»

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Жырдың көркемдік ерекшеліктері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

7.2.3.1.Шығармадағы көркемдегіш құралдардың (символ, синекдоха, қайталау түрлері: эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ) қолданысын талдау

Сабақтың мақсаты

- көркемдегіш құралдардың қолданысын талдайды

Құндылық: әділдік және жауапкершілік

«Жырдың көркемдік ерекшеліктері» тақырыбы арқылы өз әрекетін жоспарлау және ұйымдастыруға тәрбиелеу;

-оқу тапсырмасын орындауда табандылық таныту;

-берілген ортақ іс үшін ұжым алдындағы жауапкершілікті түсіну;

Сабақтың кезеңі/уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

- Оқушылармен амандасу, көңіл-күйін сұрау.

- Оқушыларға сабаққа қажетті құралдарды дайындауды ескерту (дәптер, қалам).

Үй тапсырмасын тексеру

- Өткен сабақтағы материалды қайталау.

Сұрақ:

• Көркемдегіш құралдар дегенімі не?

Оқушылардың жауаптарын тыңдай отырып, негізгі ойларды қорытындылау.

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру.

Оқушылар үй жұмысын оқиды.

Сұраққа жауап береді.

Жауабы:

Автордың шығарманы әсерлеу, бейнелеуіне септігін тигізіп, оның шеберлігін танытатын құралдар.

Дескриптор

- сұраққа жауап береді

-үй тапсырмасын оқиды

Сабақтың ортасы

Сыныппен жұмыс

1-тапсырма

«Венн диаграммасы» арқылы Ш.Қанайұлының «Зар заман» өлеңін «Қазтуғанның қонысымен қоштасу» өлеңімен салыстырыңыздар.

Жұппен жұмыс

2-тапсырма. Берілген өлең жолдарынан көркемдегіш құралдарды табыңыз

Топтық жұмыс

3-тапсырма. Ақын шығармаларының көркем тілі жайында ойларынмен бөлісіңдер.

Оқушылар «Венн диаграммасы» арқылы екі өлеңді салыстырады.

Жауабы:

«Зар заман» өлеңі

- ел ішіндегі әлеуметтік мәселені жырға арқау етеді

- билер мен ел билеушілерінің парақорлығы мен әділетсіздігін әшкерелейді.

- ел ішіндегі алауыздықты жырлайды

«Қазтуғанның қонысымен қоштасуы»

-қонысымен қимастықпен қоштасады.

-туып-өскен жері өз еркімен тастап кетпегенін айтады.

- амалсыз кетіп бара жатқанын айтады

- басқа өлкеге ауысуға мәжбүр болып отырғанын жырлайды

Ұқсастығы:

- өз елінің мінін, мінезін түзетпек болды.

-Баянды, бақытты бейбіт тіршілікті аңсады.

Оқушылар берілген өлең жолдарынан көркемдегіш құралдарды анықтайды.

Оқушылар берілген үзіндіден басқа қосымша өздері де көркемдегіш құралдарды табады.

Жауабы:

1.бүркіт, түлкі- Антитеза

2.ҚҚҚ-Аллитерация

3.АА- Ассонанс

4. Сүріңдей , түріндей- Теңеу

5. Жақсы – жаннан түңілген,

Жаман – малдан түңілген- Метонимия

6. Көбелек- Метафора

7. Жөргем-(жөргем-мал) ауыспалы мағына

Оқушылар тапсырманы орындап болған соң, ақын шығармаларының көркем тілі жайында ортақ ойларымен бөліседі.

Дескриптор

- екі өлеңді салыстырады

- екі өлеңнің ұқсастығын анықтайды.

-әр өлеңнің ерекшелігін анықтайды

Дескриптор

-берілген үзінділердегі көркемдегіш құрал түрлерін анықтайды;

-көркемдегіш құралдардың қолданылу ерекшелігін талдайды.

Дескриптор

• ақын шығармасының көркем тілін анықтайды;

• өз пікірін білдіреді

Сабақтың соңы

Рефлексия «Лайк»әдісі

Таратпа қағаздарға сабаққа қатысты кері байланыстарын сөз тіркестері арқылы білдіреді.

Үйге: 6-тапсырма, 95-бет.

Оқушылар сабаққа кері байланыс береді

Үй тапсырмасын жазып алады.

Оқушылардың сабақта берген жауаптарына қарай ФБ қойылады

Риторикалық сұрау(лепті сұрау)-шешендік тәсілге жататын айшықты сөз тіркесі, ойды, сезімді әсерлі ету үшін жауабы өзінен өзі-ақ айқын нәрсені әсерлі леппен, сұрау түрінде айту. Бұл күмәндану, шүбә келтіру мүмкін емес деген айрықша сенімділікті білдіреді. Мысалы:

Арыстанмын, айбатыма кім шыдар?

Жолбарыспын, маған қарсы кім тұрар?

Көкте-бұлт, жерде желмін гулеген,

Жер еркесі желдің жөнін кім сұрар?

Анофора – өлең тармақтарында бір сөздің немесе сөз тіркесінің сөз басында қайталануы.

Эпифора – өлең тармақтарында бір сөздің немесе сөз тіркесінің жол

аяғында қайталануы.

Атадан туған мен бір шоқ,

Садаққа байлар сайман жоқ.

Балталыдай көлім жоқ,

Бақалыдай көлім жоқ,

Алдымда менің ағам жоқ,

Артымда менің інім жоқ.