Сабақ жоспары "Ежелгі көшпелілер өмірі"

ҰМЖ тарауы: 5.2 А

Мектеп: «Георгиевка орта мектебі» КММ

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Тулебаева А.М.

Сынып: 5 Қазақстан тарихы

Қатысқандар саны

Қатыспағандар саны

Сабақ тақырыбы:

Сабақ № 1

5.2 А Ежелгі көшпелілер өмірі

Тақырыбы: Ежелгі көшпелілердің дүниетанымы.

Зерттеу сұрағы: Көшпелілердің қандай салт-дәстүрлері бүгінгі күнге дейін дейін сақталған.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: ( оқу бағдарламасына сәйкес)

5.2.1.2. Ежелгі тайпалардың дүниетанымын сипаттау

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

көшпелілердің діни-нанымдары туралы түсінік алады, салт-дәстүрлерін атай алады.

Оқушылардың басым бөлігі:

Діннің және салт-дәстүрдің қоғамдық өмірге ықпалын аңықтайды

Кейбір оқушылар:

Көшпелілердің салт-дәстүрлері неліктен бүгінгі күнге дейін сақталуын түсіндіреді

Бағалау критерийлері

Ежелгі тайпалардың дүниетанымына байланысты ұғымдарды анықтау

Тілдік мақсат

Оқушылар: Көшпелілердің неліктен күн мен отқа табынғанын, жаңа жылды қалай тойлағаның анықтайды.

1.Оқушылар мәтіннен өздеріне қажетті сөйлем, сөз тіркестерін, терминдермен танысып, дәптерлеріне жазады, бір-біріне айтады.

2. Баспананы жетілдіруді сатылай орындайды ,киіз үйдің әлем өркениетіне қосқан үлесін анықтайды, киіз үйдің қазіргі үйлермен салыстыра отырып, әңгіме құрайды (айтылым).

3. Шетелдік саяхатшылар мен отандық зерттеушілердің айтылған сөздерін кестеге толтырады (жазылым).

4.«Ежелгі тайпалардың дүниетанымын сипаттау» тақырыбын оқиды (оқылым).

5. Ежелгі тайпалдың діни наным сенімдерін топтар арасында түсіндіреді (тындалым).

Негізгі сөздер мен тіркестер : Дін, Ұмай ана, аластау, бойтұмар, рух, аруақ, наурыз, салт –дәстүр.

Талқылауға арналған тармақтар:

Сіз неліктен ... екенін айта аласыз ба?

Неліктен көшпеліліер ата-баба аруағын құрметтеген?

Ата-баба аруағына сыйыну ежелгі көшпеліліерден жалғасын тапқан, себебі?

Құндылықтарға баулу

Көшпелілердің салт-дәстүрлерін оқыту арқылы МЕ « тарих және мәдениет біртұтастығы» құндылығына баулу

Пәнаралық байланыс

Дүние жүзі тарихы, қазақ тілі, қазақ әдебиеті

Алдыңғы білім

Алғашқы адамдардың наным сенімдерін туралы білімдері бар.

Көшпелілердің қолданбалы өнері туралы түсініктері бар, көшпелілердің баспаналарының түрлерімен таныс.

Сабақтың барысы:

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулар мен қатар ескертпелерді жазыңыз)

Ресурстар

Сабақтың басы:

( 12 минут)

5 минут

(жекелей жұмыс)

2- минут

2- минут

(топтық жұмыс)

3- минут

(топтық жұмыс)

Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу

Тапсырма 1

Сұрақ-жауап әдісі арқылы «Ежелгі көшпелілердің материалдық мәдениеті» тақырыбына үй тапсырмасы сұралады:

1.Көктемгі жайылым қалай аталды ? 
2.Уықтар ұстап тұратын шаңырақтың бөлігі? 
4.Неліктен көшпелілер жаңа жылды көктемде тойлаған? 
5.Киіз үйдің негізі? 
6.Наурыз мейрамы қай жылы пайда болды? 
7.Киіз үйдің бір бөлігі? 
8.Бұл жануарды киіз үйлерді көшіру үшін пайдаланған?

9.Шаңырақты ұстап тұрады, немесе киіз үйдің бір бөлігі?

Тапсырма 2 «БББ» кестесі

Тапсырма 3. « Тұлғаны таны» .

А) тұлғаны танып, қосымша не біледі айтып өтеді шетелдік саяхатшылар мен отандық зерттеушілерді атап беріңдер?

Топтар негіздейді

Б) «Тарихи коцепт: « түсіну » Шетелдік саяхатшылар мен отандық зерттеушілердің берілген сөздерін кестеге толтыру.

ҚБ «Смайликпен» эмоционалдық аспект

Портреттер

Кесте

Сабақтың ортасы (21 минут)

4 минут

10 минут

1 минут

4 минут

2 минут

Тапсырма 4.«Миға шабуыл» жасау.

• Балалар суретке қарай отырып бүгінгі біздің тақырыбымызды анықтай аласыңдар ма?

Топқа топтастыру. «Тойбастар арқылы» (Оқушылар киіз үйден өзіне ұнаған тойбастарды дорбадан алады. Түр-түсін таңдау арқылы 3-топқа бөлінеді.)

«1+2+3» әдісі арқылы оқушылар қадамдап тапсырмалар орындайды

Тапсырма 5.

1-әрекет (жекелей). Балалар оқулықты ашып «Ежелгі тайпалардың дүниетанымын сипаттау» тақырыбымен жекелей танысып шығады

2-әрекет (жұптық, топтық жұмыс). Оқушылар жұптар арасында және топта талқылаймыз.

Неліктен көшпелілер ата-баба аруағын құрметтеген?

Ата-баба аруағына сыйыну ежелгі көшпеліліерден жалғасын тапқан, себебі?

3-әрекет. Дәптермен жұмыс. Жаңа теминдерді жазу.

Дін, Ұмай ана, аластау, бойтұмар, рух, аруақ, наурыз,салт –дәстүр

ҚБ «Жетістік баспалдағы» әлеуметтік аспект

Тапсырма 6. МЕ « тарих және мәдениет біртұтастығы» құндылығын сәйкестендіру арқылы салт-дәстүрді дәріптеу

1. Ас беру – А) тірі байымайды

2. Саятшылық – В) қайтыс болған адамды еске алу.

3. Аруақ риза болмай – С) құстарды қолға үйретіп аңға салу өнері.

4. Наурыз - Д/ Ежелгі тойланып келе жатқан мереке

ҚБ. Кері байланыс: «2 жұлдыз 1тілек» әдісі

Оқулық

Сандық , киіз үй, түйе

Дұрыс жауапта-рын Интербелсенді тақта

• А

• В

• С

• Д

Сабақтың соңы

(12 минут)

5-минут

5 минут

1 минут

1-минут

Қалыптастырушы бағалау тапсырмаларымен жұмыс, кері байланысберу

Тапсырма. Көшпелілердің дүниетанымында қалыптасқан ұғымдардың анықтамасын жазыңыз.

Отпен аластау-_________________________________________

Ойсыл қара-___________________________________________

Шопан ата- ___________________________________________

Зеңгір баба-___________________________________________

Қамбат ата-____________________________________________

Дескриптор.

• Көшпелілердің дүниетанмындағы наным сенімді біледі;

• Ойысылқара төрт түліктің пірлерін атйады;

• Шопан ата төрт түліктің пірлерін айтады;

• Зеңгір баба төрт пірлерін айтады;

• Қамбар ата төрт түліктің пірлерін айтады.

Тапсырма 2 «БББ» кестесі

:

Рефлексия.

Үйге тапсырма: Көшпелілердің дүниетанымы туралы мағлұмат жазу. Дәптермен жұмыс

Қосымша 1. Қазақстан тарихы. 5 сынып Қалыптастырушы бағалау тапсырмаларының жинағы. Жинағы. Жоба. 25 бет

Қосымша ақпарат:

Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз?

Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау –Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Тапсырмаларды оқушы қабілетіне, дағдысына қарай саралап беру, оқушыларға алғашқы ежелгі тайпалардың дүниетанымын айырмашылығы қандай? деген сұрақтарға жауап іздейді. ( тапсырма арқылы саралау)

Оқушылар қажеттіліктерін ескеріп видео көрсеткенде диаолог жүргізгенде ашық сұрақтар беру, кейбір топтарға диалог және қолдау саралауын өткіземін. Оқушыны оның мүмкіндігі мен қабілетіне деңгейінде оқыту, қарқынды оқушылардың басқалардың табысқа жетуіне қолдау беруіне ықпал ету.

Оқушылардың өздері бір-бірін, топтарды бағалайды. Мысалы: жұптық жұмыс кезінде, топтардың құрған әңгімелерін бір-бірімен алмастырып, ұнағанын оқыған кезде.

ҚБ «Смайликпен» эмоционалдық аспект ҚБ «Жетістік баспалдағы»

ҚБ. Кері байланыс: «2 жұлдыз 1тілек»

• Сынып тазалығын, санитарлық-гигиеналық жағдайын алдын ала тексеру

• Үзіліс уақытында топтық жұмысқа ыңғайлы етіп үстелдерді орналатыру

• Топқа бөлінген кезде қауіпсіздік ережелерін сақтау туралы ескертіледі

• Үстел үстінен артық заттарды алып тастау

Рефлексия

Сабақ мақсаттары , оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді ме?

Барлық оқушылар оқу мақсаттарына қол жеткізді ме?

Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма?

Жалпы бағамдау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға да қатысты)?

1.

2.

Сабақты бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға да қатысты)?

1.

2.

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 5.2А

Ежелгі көшпелілер өмірі

Мектеп: «Суықбұлақ орта мектебі» КММ

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Сыдыкова Анар Ахановна

Сынып: 5

Қатысқандар саны

Қатыспағандар саны

Сабақ тақырыбы:

Ежелгі көшпелілердің материалдық мәдениеті

Зерттеу сұрағы: Көшпелілер баспанасының ерекшелігі неде?

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары: ( оқу бағдарламасына сәйкес)

5.2.2.6 Көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін түсіну

5.2.2.3 Ежелгі тайпалардың қолданбалы өнер ерекшеліктерін сипаттау

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

• Киіз үйдің бөліктерін атайды.( кереге,шаңырақ,уық, маңдайша,сықырлауық) Көшпелі өмірге киіз үй ыңғайлы екендігін айта алады.

Оқушылардың басым бөлігі:

• Көшпелілердің баспаналарының ерекшеліктерін айқындайды. Киіз үйдің сүйектері қалай пайда болғанымен таныса отырып, атауларын есте сақтайды.

Кейбір оқушылар:

Көшпелілер баспаналарын қалай жетілдіргенін ой елегінен өткізеді. Ежелгі көшпелілердің баспанасын қазіргі қазақтардың баспанасымен салыстырады.

Қандай тағы керемет , адамға жайлы баспана түрін ойлап табар едің? деген сұраққа жауап бере алады.

Бағалау критерийлері

Оқушылар: Көшпелі, жартылай көшпелі өмірде киіз үйдің маңызын айқындайды.

Көшпелілер баспаналары қалай жетілдірді анықтайды.

Киіз үй бөліктерін атайды, сүйектерінің шығу тарихын түсінеді.

Көшпелілер баспанасының ерекшелігі неде, әлемдік өркениетке әсерін анықтайды.

Тілдік мақсат

Оқушыларға жеке тақырып мәтінімен танысу( оқылым) Жұппен, топпен талқылау(айтылым) Өздеріне қажетті сөйлем, сөз тіркестерін дәптерлеріне жазу (жазылым) 1топ 2 топқа түсіндіру( тыңдалым)

Суреттерді ретімен орналастыру( айтылым,тыңдалым)Баспананы жетілдіруді сатылай орындау,киіз үйдің әлем өркениетіне қосқан үлесін анықтау, киіз үйдің қазіргі үйлермен салыстыра отырып, әңгіме құрау(оқылым, айтылым,жазылым,тыңдалым)

Негізгі сөздер мен тіркестер : баспана, қос,лашық, киіз үй, арба үстіне тігілген үйлер, жеркепе үйлер, кереге, шаңырақ, уық, маңдайша, сықырлауық

Талқылауға арналған тармақтар:

Сіз неліктен ... екенін айта аласыз ба?

Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер

Көшпелілер баспаналарын жетілдірді, себебі .....

Киіз үйдің ерекшелігі........

............ осындай киіз үй арқылы көшпелілер әлемдік өркениетке үлес қосты.

Жазылым бойынша ұсыныстар: Киіз үй бөліктерін жазып алу: шаңырақ, кереге,уық, маңдайша,сықырлауық

Құндылықтарға баулу

Ежелгі көшпелілердің материалдық мәдениеті арқылы

МЕ «Тарих, мәдениет,тілдің біртұтастығы» құндылығына баулу

Пәнаралық байланыс

Көркем еңбек( өнер), бейнелеу өнері, дүние жүзі тарихы

Алдыңғы білім

Ежелгі адамдардың, көшпелілердің баспаналары туралы түсініктері қалыптасқан. Андроновтықтардың жартылай жертөле, жер бетіндегі үйлерін атайды.

Бағалау критерийлері:

Көшпелі, жартылай көшпелі өмірдегі киіз үйдің бөліктері мен маңызын білу

Дескрипторлар:

Киіз үй бөліктерін атай алады, ажырата алады

Киіз үй бөліктерін, баспананы жетілдіруді түсіндіріп бере алады

Киіз үйдің ерекшелігі, маңызы, әлем өрениетіне қосқан үлесін анықтайды

Басқа жаңа жанға жайлы ұсынар еді? ойланады.