Сабақ жоспары. Мұрат Мөңкеұлының «Сарыарқа» өлеңіндегі автор бейнесі

Тақырып бойынша 11 материал табылды

Сабақ жоспары. Мұрат Мөңкеұлының «Сарыарқа» өлеңіндегі автор бейнесі

Материал туралы қысқаша түсінік
Мұрат Мөңкеұлы отаршылдық заманында қазақ жұртының қаналып, әбден қажыған сәтінде елдің жарасын жамап, қарапайым халықты өлең-жырларымен рухтандырып отырған.
Материалдың қысқаша нұсқасы

Күні: Пәні:

Сынып:

26.11.2021ж

Қазақ әдебиеті

Мұғалімнің аты-жөні

Абдрахманова Б.Б.

Оқулық

Қазақ әдебиеті Р.Зайкенова, С.Ч.Тұрсынғалиева

Сабақ тақырыбы

Мұрат Мөңкеұлының «Сарыарқа» өлеңі

Оқу мақсаты

(қысқаша)

Толғаудағы автор бейнесін анықтайды.





І Ұйымдастыру

ІІ Үй жұмысын тексеру.

«Үш қиян» өлеңінен үзіндіні жатқа айтады.



Мұрат Мөңкеұлы отаршылдық заманында қазақ жұртының қаналып, әбден қажыған сәтінде елдің жарасын жамап, қарапайым халықты өлең-жырларымен рухтандырып отырған. Ел тәуелсіздігін аңсап, халықтың бүгіні мен кешегі күндерін салыстыра жырлаған.  Халықты бірлікке шақырып, ел үшін күресуді талап еткен. Қазақ батырларын қолға қару алып, жаудың бетін қайтаруға әрдайым өткір ұрандар тастаған.



ІІІ Жаңа сабақ. «Сарыарқа» өлеңі

А) Сарыарқа туралы «Артық болмас білгенің» ақпаратынан танымдық мәліметтерді, «Бағалы деректен қызықты мәліметтерді» оқып білеміз.

В) Аудиоөлеңді тыңдап,жырдағы түсініксіз сөздермен жұмыс жасаймыз,автор бейнесін анықтаймыз.

Сөзмаржан:

Шайқыларым – «сайқы» дүние қызығынан безіп, ел кезіп жүретін,ешкімге зияны жоқ әзілқой, сықақшыл дінге берілген адам.

Қылаң –ақшыл түс, боз

Нәл-етіктің,кебістің өкшесіне желінбесін деп қағылған жұқа темір

Қоңсы- кедей ауыл, кірме

Баттауық – өсімдік атауы

Тепсең – мал жайылатын ойлы-қырлы жер не жазық дала

С) Мәлімет

Сарыарқа

Қазақтың шұрайлы жерлері бірінен кейін бірі жат қолына өтіп жатқаны туралы жырланған мұңы басым толғау.

Ақын уыстан шығып, көзден бұлбұлдай ұшқан қазақ қоныстарын еске салып, ішіндегі мұңын жеткізеді.

Еділ бойы мен Сарытау, Аштархан жерлерін мекендеген түркі тектес халықтардың еріксіз жерінен айрылғанын, халықтың ауыр тұрмысын жырлайды.

Д) Автор бейнесі –әдеби шығармадағы қаламгердің өз тұлғасын көру қалпы.Түрлі жанрдағы шығармаларда автор бейнесі әр түрлі дәрежеде көрінеді.

Эпикалық шығармаларда автор оқиғаны баяндаушы болады.

Драмалық шығармаларда автор оқиғаның даму барысынан мүлде сырт тұрады.

Поэзиялық шығармаларда автор лирикалық тұлға ретінде танылады.


Тапсырма. Берілген үзіндіден автор бейнесін анықтаңдар.


Жырдан үзінді

Автор бейнесі

Әуелі жеңіп орыс Еділді алды,

Сарытау,Аштраханның жерін де алды.

Артынан Еділден соң Нарынды алды,

Торғайдың ағаш,қамыс,талын да алды...

М.Мөңкеұлы туған жерін отарлаушылардың табанына таптатқысы келмеген жан күйзелісін, халықтың мұң-зарын жырлаушы ретінде көрінеді.

Шекшекей,Құтым қашып,Әбенді ұстап,

Ерлерге ерегескен не қылмады?!

Ерлігі бір қазақтың Махамбеттей

Оны да аңсыз жерде жазымдады...


Біздің ел қайтушы еді Сағыз жайлап.

Тепсеңге суы шыққан бие байлап.

Қызыл шай,жез самаурын,саздың суы

Сәскеде пісуші еді әзер қайнап.

Шақырып бір-біріне бие сойып,

Ақсақал тарқаушы еді кеңес ойлап...


Тайсойған,Орал бойы өскен жерім,

Кір жуып, кіндігімді кескен жерім.

Құрбыммен жағаласып бірге жатып,

Жарты құрт татулыққа жескен жерім...



Үйге: авторға хат жазады.

















































































Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
02.01.2022
1053
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі