Таңдау пәндерін оқыту ерекшеліктері

Тараз қаласы М.Х.Дулати атындағы ТарМУ-дың аға оқытушысы
Мырзахмет Ғалия Кеңесбайқызы
Таңдау пәндерін оқыту ерекшеліктері.
( Авторлық бағдарламаларды дайындауға қойылатын талаптар.)

ҚР Білім туралы Заңында білім алу жүйесі оқу бағдарламалары мен мемлекеттік білім стандарттарының сабақтастықтарының жиынтығы ретінде анықталады. Оқу бағдарламаларының жинағы мектептің келбетін анықтайды және нақты білім мекемесі жағдайында оқушыларға арналған әртүрлі білім маршруттарының негізі болып табылады.
Оқу бағдарламасы бірнеше нұсқада анықталады.
1. Оқу бағдарламасы – жекелеген оқу пәніне байланысты негізгі білім,
білік, дағдыны анықтайтын нормативтік құжат. Онда қарастырылатын материалдар тақырыптарының тізімі, әр тақырыпқа байланысты сағаттарды бөлуге арналған нұсқаулар, оқу жылдарына байланысты тақырыптардың бөлінуі, толық курстың мерзімі беріледі. Оқушылардың бағдарлама талаптарын толық меңгерген оқу процесінің тиімділігі мен жетістігінің негізгі көрсеткіші болып табылады.
Авторлық бағдарламаларды оқу процесіне енгізу келесі кезеңдерден тұрады.
1.Рецензиялау
2.Апробация (сынақтан өткізу)
3.Бекіту
Оқу бағдарламасының функциялары мен оны құрастыруға қойылатын талаптар.
Кез келген оқу бағдарламасы білім аймағына, оқыту сатысына қарамастан келесі қызметтер атқаруы тиіс:
нормативтік, яғни толық көлемде орындалуы міндетті болып табылатын құжат болуы керек;
мақсаттылық, яғни белгілі білім аймағына енгізгеннен жететін құндылықтар мен мақсаттарды анықтау керек;
білім мазмұнын анықтау, яғни оқушылар меңгеруі тиіс білім мазмұнының элементтер құрамын, оның қиындықтар деңгейін анықтау керек;
процессуалдық, яғни мазмұн элементтерін меңгерудің логикалық реттілігін, ұйымдастыру формалары мен әдістерін, оқу құралдары мен жағдайларын анықтау керек;
бағалау, қызметі оқушылардың білім алу деңгейін бағалау көрсеткіштері мен бақылау нысандарын, мазмұн элементтерін меңгеру деңгейін анықтау керек.
Оқу бағдарламасының құрылымы
Оқу курсы бағдарламасының құрылымдық элементтері :
1 Титулдық беті
2 Түсініктеме жазба (түсінік хат)
3 Оқу пәнінің мақсаттары мен міндеттері
4 Пәнді меңгеру деңгейінің талаптары
5 Оқу – тақырыптық жоспары
6 Оқу курсының тақырыптарының мазмұны
7 Практикалық сабақтар
8 Білімді меңгеру деңгейін бақылау
9 Мұғалімдерге ұсынылатын әдебиеттер (негізгі және қосымша) тізімі
10 Пәннің оқу - әдістемелік қамтамасыздандыруы
Пәнді меңгеру деңгейінің талаптары.
Мақсат пен міндеттер тұжырымдалғанда оқушыға курс соңында пән бойынша қойылатын компетенттілігі мен білімділік деңгейіне қойылатын талаптар ескеріледі. Бұл талаптарда:
оқу пәнімен тұжырымдалатын құндылықтар жүйесі мен негізгі идеялары;
жүйенің соңғы нәтижесі немесе білім кешені;
білік пен дағды (әрекеттер тәсілі) тізімі;
оқушылар берілген пәнді шығармашылықпен меңгеру барысында шешуі тиіс міндеттер, проблемалар тізбесі көрініс табуы тиіс.
Пәнді меңгеру деңгейіне қойылатын талаптар білуі тиіс, меңгеруі тиіс деген терминдер арқылы тұжырымдалады. Олар оқу нәтижесін бағалау және соңғы нәтижелердің барлық сипаттамаларын анықтау талаптарына сәйкес болуы қажет.
Оқу курсының тақырыптарының мазмұны
Курстың мазмұны:
әртүрлі деңгейлердегі оқу мазмұнының бірлігі;
оқу мазмұныныда жеке тұлғаны дамыту міндеттерінің қамтылуы;
оқу мазмұнының ғылымилығы мен практикалық маңыздылығы;
меңгеру мүмкіндігі
принциптері негізінде анықталады.
Оқу бағдарламасының тақырыптарын сипаттау келесі реттілікте жүргізу ұсынылады:
1.Тақырыптың атауы.
2.Тақырыпты меңгеруге қажетті сағат саны.
3.Тақырыптың мазмұны:
меңгерілетін негізгі сұрақтар;
сарамандық және зертханалық жұмыстар, шығармашылық және практикалық тапсырмалар, экскурсиялар мен оқыту барысында қолданылатын басқа да сабақтың формалары;
жоспарланған оқыту нәтижелері,
пәнаралық байланыс;
бақылау түрлері мен сұрақтары;
оқушылар мен мұғалімдереге арналған әдебиеттер тізімі.