Пәнге мотивациясы

төмен балалармен

жұмыс

ПƏНГЕ ДЕГЕН МОТИВАЦИЯСЫ ТӨМЕН БАЛАЛАРМЕН ЖҮРГІЗІЛЕТІН ЖҰМЫСТАР

ТҮСІНІК ХАТ

Бала тəрбиесі қай заманның, қай қоғамның болсын ойшылдары мен зерделі зиялыларын толассыз толғанысқа, үздіксіз ізденіске түсірген ізгі мұрат екені даусыз. Балаға берілетін алғашқы тəрбие

ата-анасын, туған-туысқандарын, жора-жолдасын сыйлаудан

басталады, себебі оларды сыйлай білмеген, қоғамға да пайда келтіре

алмайды. Əрине балалардың үлгермеушілік себептері əртүрлі жағдайларға байланысты. Психологтар мен педагогтардың

ПƏНГЕ ДЕГЕН МОТИВАЦИЯСЫ ТӨМЕН БАЛАЛАРМЕН ЖҰМЫСТЫҢ

Мақсаты:

Мемлекеттік стандартта белгіленген базалық білімді барлық

ОҚУ МОТИВАЦИЯСЫ ТӨМЕН БАЛАЛАРДЫҢ БОЙЫНДА КЕЗДЕСЕТІН НЕГІЗГІ КЕМШІЛІКТЕР

1. Ойлау қабілетінің төмендігі;

2. Сөздік қордың төмендігі;

3. Жұмыс қабілетінің төмендігі;

4. Оқу дағдыларының қалыптаспауы;

5. Танымдылық қызығушылықтың жоқтығы;

6. Адамдармен дұрыс қарым-қатынастың болмауы.

ОҚУ ҮЛГЕРІМНІҢ ТӨМЕНДЕУІНЕ ƏСЕР ЕТЕТІН НЕГІЗГІ СЕБЕПТЕР

1. Сабақтан себепсіз жиі қалу əдеті;

2. Оқуға қызығушылықтың жоқтығы;

3. Мұғалімнің, ата-ананың немесе қамқоршының назарынан тыс қалу;

4. Мектепалды даярлықтың болмауы;

5. Шамадан артық белсенділіктің елеусіз қалуы;

3

6. Оқу дағдыларының мүлде немесе дұрыс қалыптаспауы;

7. Сабақтан əртүрлі себептерге (сырқаттану, көшу) байланысты қалып қалу.

ҮЛГЕРМЕУШІЛІКТІҢ ТҮРЛЕРІ

1. Тоқсандық

2. Жылдық

3. Пəндік (бір сабақтан)

4. Жалпы (көп сабақтардан)

ҰЙЫМДАСТЫРУШЫЛЫҚ ІС-ƏРЕКЕТ

1. Қауіп аймағындағы балалардың тізімін жасау;

2. Үлгермеушіліктеріне байланысты топтастыру;

3. Қосымша жəне жеке оқыту сабақтарының кестесін жасау;

4. Мотивациясы төмен балалар топтарына арнайы тақырыптық жоспар жасау;

5. Мотивациясы төмен балалармен жəне олардың ата-аналарымен жеке сөйлесу;

6. Əр баланың жеке қосымша дəптерлерін үнемі тексеріп отыру;

7. Қатемен жұмысты жүйелі өткізу;

8. Бала күнделігінің ата-анасының бақылауында болуын қадағалау;

9. Мотивациясы төмен балалардың жалпы мотивациясыне назар аудару;

10. Жетістіктерге жету үшін арнайы қолайлы жағдай туғызу;

11. Балалардың сабақта, қосымша сабақтарда шаршамай оқуына мүмкіншілік жасау.

АТА-АНАЛАРМЕН ІСТЕЛЕТІН ЖҰМЫС ТҮРЛЕРІ

1. Балалардың үлгермеу себептерінің бірі – сабақтан қалуды болдырмау;

2. Ата-аналрға пəндер бойынша кеңес беріп отыру;

3. Ата-аналар жиналысын жалпы жəне шағын топты түрінде ұйымдастыру;

4. Ата-аналарға бала тəрбиесі мəселесіне байланысты баяндамалар дайындау;

5. Ата-анаға күнделікті іс-əрекетін ұйымдастыруға бағытталған арнайы нұсқаулық жасау;

6. Жыл соңында жетістіктерін қорытындылау.

Деңгей бойынша сараптау ой еңбегінің дамуына байланысты саралаудың қазіргі

педагогикадағы оң аспектілері мұғалімге төмен оқитын балаларға көмектесуге жол ашады.

5

БІЛІМ АЛУҒА МОТИВАЦИЯСЫ ТӨМЕН БАЛАМЕН ЖҰМЫСТЫҢ БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ПАРАҒЫ

Баланың аты-жөні: Сыныбы Пəн мұғалімі:

1. Жұмыс мақсаты:

2. Бала мінездемесі:

3. Біліміндегі олқылықтары бар тақырыптар____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7

Б Е К І Т Е М І Н

Мектеп директоры

« » жыл

МОТИВАЦИЯСЫ ТӨМЕН БАЛАЛАРМЕН АТҚАРЫЛАТЫН ЖҰМЫС ЖОСПАРЫ

СЫНЫП

	Мерзімі	Жұмыс түрі	Тапсырма мазмұны
	Қыркүйек
	Қазан
	Қараша
	Желтоқсан
	Қаңтар
	Ақпан
	Наурыз
	Сəуір
	Мамыр
	Үнемі

8

Пəн мұғалімі:

МОТИВАЦИЯСЫ ТӨМЕН БАЛАЛАР ТІЗІМІ

СЫНЫП:

№	Аты-жөні	Қ ай пəн бойынша үлгермейді
1
2
3
4
5

9

МОТИВАЦИЯСЫ ТӨМЕН БАЛАЛАРМЕН ЖЕКЕ-БАҒЫТТЫҚ ЖҰМЫС БОЙЫНША

ƏДІСТЕР МЕН ТƏСІЛДЕР СҰРЫПТАМАСЫНЫҢ ЖҰМЫСЫ

Пəн: Сынып: Мерзімі Сабақтың тақырыбы:

№	Мазмұны	5	4	3	2	1
1	Оқу мотивациясын қалыптастыру
2	Мотивациясы төмен балалардың белсенділігі
3	Баланың өзін-өзі дамытуына жағдай жасау
4	Мотивациясы төмен балалардың біліміндегі кемшіліктерді жоюға байланысты əрекеттер
5	Кеспе қағаздарын қолдану əдісі
6	Балалардың танымдық қызметін арттыру
7	Жұппен, топпен жұмыс ұйымдастыру
8	Жаңа технологияны қолдану
9	Балалардың қызметтік деңгейін қадағалау
10	Мотивациясы төмен балалар үшін жағдаятты жетістіктер жасау
11	Балалармен қарым-қатынасты ұйымдастыру
12	Балалармен жеке жұмыс ұйымдастыру

10

5
4
3
2
1
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	1	1	1

Сабақтың жалпы бағасы:

л

ƏЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС

	Шаралар	Мерзімдер
1	1. Ата-аналардың қамқорынсыз қалған балаларды анықтап, тізімге енгізу	Жыл бойы
	2. Қамқоршы қарамағындағы балалардың тізімін нақты білу	Қыркүйектің 5-не дейін
	3. Ата-аналарымен бірге тұрмайтын балаларды анықтау мақсатында балаларының жеке іс қағаздарымен танысу	Қазанның 1-не дейін
2	1. Бала тəрбиесіне көмек көрсету мақсатында қамқоршымен жеке жұмыс жүргізу
	2. Жұмысқа орналастыру, жазғы демалыс	Қаңтар, Наурыз, Мамыр
3	1. Отбасылық қарым-қатынасты, материалдық жағдайын, қажеттіліктерін білу	Жыл бойы
	2. Отбасында болатын жағымсыз қылықтарды жою үшін көмек көрсету (психологпен бірге)
	3. Қоғамдық кеңес жүргізу
	4. Тұрмысы төмен отбасыларды анықтау
	5. Тұрмысы төмен отбасы ар үйлеріне бару (ИДН инспекторымен бірге)
4	1. Балалар туралы мəліметтерді жаңарту	Қыркүйек
	2. «Əлеуметтік төлқұжат» картотекасын құрастыру	Қазан
	3. Мектептің əлеуметтік төлқұжатын құрастыру	Қараша
	4. Тəрбие диагностикасын өткізу	Қараша-мамыр, жыл бойы
5	1. Балалардың психологиялық жас ерекшеліктеріне көңіл бөлу	Қаңтар
	2. Олардың өмір сүру жағдайын қарастыру (ИДН инспекторымен бірге)	Қаңтар-ақпан
	3. Əлеуметтік-педагогикалық картаны құрастыру, тəртіптерін қадағалау	Жыл бойы
	4. Баланың жағымсыз қылықтарын жою, тəртіптерін түзету (кеңес профилактикасы, əкімшілік комиссиясы немесе жеке əңгімелесу арқылы)
6	1. Əртүрлі тақырып төңірегінде «қиын » балалармен жеке əңгімелесу	Үнемі
7	1. Балалар мен ата-аналарға жеке кеңес беру	Үнемі
8	1. «Қиын» балалармен жұмысы жөнінде сынып жетекшілерінің есеп берулері	Ай сайын

11

ПƏНГЕ ДЕГЕН МОТИВАЦИЯСЫ ТӨМЕН БАЛАЛАРМЕН ЖҰМЫС ЖАСАУ КЕЗІНДЕГІ

НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР

1. Пəнге деген мотивациясы төмен балалармен жұмыс балаға жағдаятты сұрақ қойып, тез арада жауабын талап етуге болмайды.

2. Баланың ойлану мен дайындалуына жеткілікті уақыт беру қажет.

3. Міндетті түрде жауап жазбаша болғаны дұрыс.

4. Аз уақыт ішінде үлкен метериалды меңгеріп алулары мүмкін емес, сондықтан қиын материалды шама шарқынша бөлімдерге бөліп беру керек.

5. Жаңа өтілген тақырыптар бойынша сұрақтарға жауап берулерін талап етпеу керек, одан да келесі сабаққа қалтырған абзал.

6. Оқу қызметінің жетістігін қамтамасыз ету үшін мұғалімнің жұмыс жүйесін ойластыру керек.

7. Мұндай балалардың өзіне деген, біліміне, күшіне деген сенімділігін қалыптастыру қажет.

13

ОҚЫТУ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ ҮШІН БЕРІЛГЕН ПСИХОЛОГТЫҢ НҰСҚАУЛАРЫ

1. Əртүрлі жағдайларға сəйкес мұғалім өз жеке ережесін қолдануы керек

2. Мұғалім сынып тазалығын бақылауы керек

3. Мұғалім тəртіпті қадағалауы керек

4. Кабинетте мұғалім үнемі қозғалыста болуы керек

5. Мұғалім ашық жəне эмоционалды түрде жанжал жағдаяттарын сабақта шешпеуі керек (нұсқау: көзбе-көз сөйлесу).

6. Мұғалім баламен жеке жұмыс жүргізген кезде, берген тапсырмасы баланы қызықтырды ма, соған көңіл бөлу керек

7. Мұғалім көбіне балаларға тапсырма берген кезде, белгілі бір ережелерге сəйкес, балаларға үнемі көмек бермеуі керек

8. Баланың жіберген қателігі үшін қатты сөкпеуі керек

9. Сұраққа жауап беру кезінде балаға қателігін өзі дұрыстауы үшін уақыт беруі керек

14

МОТИВАЦИЯСЫ ТӨМЕН БАЛАЛАРДЫҢ МЫҚТЫ ЖАҚТАРЫ ДА БОЛАДЫ ...

• үйде олар оқшауланбай жұмыс жүргізе береді;

• олардың белсенділігі кеш пайда болады, əрі көпке дейін сақталады;

• олар бірізділік жұмысқа бейімделуі байқалады;

• Олар өздері жеке өз жұмысын ұсынуға мүмкіндігі бар, тапсырмаларды орындау қабілеттері бар

САУАЛНАМА «ОҚУ ІС-ƏРЕКЕТІНЕ ЫНТАЛАНДЫРУ»

Сен мектепке не үшін барасың?

а) білім алу үшін, маған өмірде керек болады б) достарыммен сөйлесу үшін

в) өйткені мені ата-аналарым мəжбүрлейді г) өйткені барлығы мектепке барады

Сен өзіңнің білім деңгейіңді қалай бағалайсың?

а) өте жоғары б) жоғары

в) орта г) төмен

Қай мұғалімнен сабақ алғың келеді?

а) мен сабаққа дайындалмай келсем де, жоғары баға қоятын мұғалімнен

б) үнемі бағалайтын мұғалімнен

в) бағаны білімге емес, тəртіпке қоятын мұғалімнен г) көңіл-күйіне байланысты бағалайтын мұғалімнен

15

ҮЛГЕРІМІ ТӨМЕН ОҚУШЫЛАРМЕН ЖҰМЫС ЖОСПАРЫ

№	Үлгерімі төмен оқушылармен жүргізілетін жұмыстар	Берілетін тапсырмалар	Орындауға берілетін жұмыс
1	Жаңа тақырыпты игерту	Жаңа сабақты бекіту сұрақтарына жауап беруін қадағалау	Үйге берілген параграфтың ең маңызды пункітін белгілеп,оқып келу, мазмұнын айту.
	Ү й тапсырмасын орындауға бейімдеу	Тақырыптың соңында берілген сұрақтарға жауап жазып келу	Үйге берілген параграфтың ең маңызды пункітін белгілеп,оқып келу, мазмұнын айту
	Оқушының есте сақтау қабілетін дамыту	Сөзжұмбақ жасауды жəне шешуді үйрету.	Үйге берілген тақырыптың ең маңызды бөлімін белгілеп,оқып келу, мазмұнын айту.
	Шығармашылық жұмыстарға баулу	Əр тарауды ең маңызды тақырыптары бойынша реферат жаздыру 2.Пайдалы құралдарға сипаттама жасату	Реферат жазу
	Сөйлеу қабілетін дамыту	Үй тапсырмасын сұрау Ауызша сұрақтар қою	Ауызша жауаптарын талдау

16

ТЕСТ

ОҚУ УƏЖДЕМЕСІН ҮЙРЕНУ ƏДІСТЕМЕСІ

АТА-АНАЛАРҒА АРНАЛҒАН САУАЛНАМАЛАР

	Сұрақтың мазмұны	Иə	Жоқ	Айта алмай мын
1	Сіздің балаңыз оқып жүрген сыныпты тату деп айтуға бола ма?
2	Балаңыз өз сыныбында өзін жақсы сезіне ме?
3	Педагогтардың балаңызға көзқарастары дұрыс па?
4	Мектеп əкімшілігімен қарым-қатынасыңыз дұрыс па?
5	Мұғалімдер балаңыздың оқу жетістігін əділ бағалай ма?
6	Балаңыз үй жұмысымен жəне мектеп тапсырмаларымен шектен тыс жүктелген деп санайсыз ба?
7	Мектепте балаңызға пайдалы əрі қызықты шаралар өте ме?
8	Педагогтар балаңызға сапалы білім бере ме?
9	Мектепте балаңыздың денсаулығы қадағалана ма?
10	Балаңыздың тəртібі үйде ғана емес, мектепте де қалыптасатынын білесіз бе?
11	Мектепте қолданылған жаңа технологиялар балаңыздың дамуына жақсы əсерін тигізе ме?
13	Балаңыз мектепке рахаттана бара ма?
14	Егерде балаңызды басқа мектепке ауыстыруға тура келсе, өкінер ме едіңіз?
15	Балаңыздың мектепте күні бойы болуын қалар ма едіңіз?
16	Балаңыз өзіне сəйкес деңгейге көтерілуін қалайсыз ба?
17	Балаңыз кейбір пəндер бойынша алдын ала емтихан тапсыруын қалайсыз ба?

18

ЖҰМЫС ЖОСПАРЫНЫҢ ҮЛГІСІ

№	Атқарылатын жұмыстар	Мерзімі
1	Үлгерімі төмен оқушыларды анықтау, білім деңгейінің төменділігінің себептері, мінезі, жанұя жағдайы.	Қыркүйек
2	Əр сыныпқа үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс жоспарын бекіту	Қыркүйек
3	Қосымша сабақтар өткізу.	Аптасына
4	Жеңілдетілген түрде тапсырмалар беру.	Үнемі
5	Сыныптағы үлгерімі жақсы оқушыларға білім деңгейі төмен оқушыларға көмектесуге жүктеу.	Үнемі
6	Тоқсан сайын байқау тестілеудің қорытындысы бойынша мониторингін жүргізу.	Тоқсан сайын
7	Ата-аналармен, сынып етекшілермен үнемі байланыста болу.	Үнемі
8	Оқушыларға психологиялық, ақпараттық қолдау көрсету.	Үнемі
9	Басқа пəн мұғалімінің сабақтарына қатысу.	Үнемі

ж

1
9

ҮЛГЕРІМІ НАШАР ОҚУШЫЛАРМЕН ПƏН МҰҒАЛІМІ ҚЫЗМЕТІНІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

1. Оқушының оқу деңгейін анықтау үшін жыл басында диагностика жүргізу.

2. Нəтиженің объективтілігі үшін сабақтарда сауалнаманың əртүрлі түрлерін (ауызша,

жазбаша, жеке жəне т.б.) пайдаланыңыз.

3. Сабақтарда тірек сызбаларын, көрнекі құралдарды, техникалық құралдарды, дидактикалық материалдарды дайындау жəне пайдалану.

3. Үнемі жəне жүйелі түрде сұрақ қойыңыз, уақтылы баға қойыңыз, оқушы енді оларды түзете алмайтын кезде тоқсанның соңында бағалардың жиналуын болдырмаңыз (сабақта респонденттердің саны кемінде 5-7 оқушы болуы керек).

3. Оқушы болашақта оларды жою үшін кемшіліктерді ескере отырып, оқушының бағасына түсініктеме беріңіз

3. Тексеру жұмыстары барысында анықталған білімдегі олқылықтарды жою, содан кейін білімге қайта бақылау жүргізу.

3. Егер қанағаттанарлықсыз бағалардың (3 жəне 2-ден астам) жинақталуы байқалса, сынып жетекшісін немесе оқушының ата-анасын үлгерімінің төмендігі туралы хабардар ету)

3. Негізгі білім мен дағдыларды пысықтау үшін көмекке мұқтаж оқушылармен жеке-топтық консультациялар мен сабақтар өткізу

20

Іс-шаралар мерзімі

1. Үлгерімі нашар оқушылардың мектеп мамандарымен: сынып жетекшісімен, жеке Ата- аналармен жəне міндетті түрде баланың өзімен əңгімелесу арқылы артта қалу себептерін анықтау.

Оқу жылы ағымында

2. Тексеру жұмыстары барысында анықталған білімдегі олқылықтарды жою, содан кейін оқу жылы ішінде білімге қайта бақылау жүргізу.

3. Нəтиженің объективтілігі үшін сабақтарда сауалнаманың əртүрлі түрлерін (ауызша, жазбаша, жеке жəне т.б.) пайдаланыңыз. Оқу жылы бойы.

4. Үнемі жəне жүйелі түрде сұрақ қойыңыз, бағаларды уақтылы қойыңыз, оқушының оларды түзетуге мүмкіндігі болмаған кезде тоқсанның соңында бағалардың жиналуына жол бермеңіз. Оқу жылы бойы.

5. Егер қанағаттанарлықсыз бағалар жинақталған болса, сынып жетекшісін немесе оқушының ата-анасын төмен үлгерім туралы хабардар ету. Оқу жылы бойы.

6. Үлгерімі төмен сынып оқушыларының білімін міндетті тақырыптық есепке алуды жүргізу, мүмкіндігінше бүкіл сынып балаларының пəні бойынша білімдерін тақырыптық есепке алуды жүргізу. Оқу жылы бойы.

7. Үлгерімі нашар адамдар үшін қосымша (жеке) сабақтар өткізу. Балаларға өзіндік жұмыс арын үйрету. Оқу жылы бойы.