Аңдатпа. Мақалада патшалық ресейдің Қазақстандағы отарлау саясатының ерекшеліктері баяндалады. Бұл процесс 130 жылдан аса уақытқа созылып, 19 ғасырдың 60 жылдарының ортасына қарай толық жүзеге асырылды. 1731 – 1860 жылдары Қазақстан Ресейге, көбіне сөз жүзінде ғана бағынып, іс жүзінде ру, тайпа билеушілері дербес саясат жүргізді. Кілт сөзі. Ресей, держава, мемлекет, князь, қазақ, реформа, шіркеу, армия, империя, империализм.

Ұлттық тарихтағы ақтандақтар қатарына 20-шы жылдардың соңында, 1926-1927 жылдары "Шабындық, егістік жерлерді жөне жайылымдарды бөлу" деген атпен белгілі жер реформаларын жатқызуға болады. Бұл коллективтендіруден 3 жыл бұрын басталып, патриархалды, қауымдық жер қатынастарын өзгерту мақсатын қойған, "тап күресінің шиеленісуі туралы" сталиндік қағида рухында жасалған волюнтаристік шара болды. Алайда, "тап күресінің шиеленісуі" мәселесінің күн тәртібіне қойылуы Одақта кейінірек, 1929 жылы басталғанын ескерсек, аталмыш шараның Қазақстанда ерте басталуына байланысты сұрақ туады. Өйткені 20-жылдардың ортасында жаңа экономикалық саясаттың нарықтық реттегіш функцияларынан бас тартылмаған еді. Әлсіз экономикалы Ресей жағдайында социализм орнатудың ұзақ мерзімге созылу мүмкіндігі ескеріліп, жаңа экономикалық саясат ауыл шаруашылығындағы жеке меншікті тез арада өзгерту мақсаттарын қойған жоқ. Лениннің сөзімен айтсақ: "Ауыл шару-ашылығын қайта құру және шаруалардың психологиясын өзгерту үшін бір ұр