БАҒДАРЛАУ, ориентация (франц. orіentatіon — шығысқа қарай бағыттау, лат. orіens — шығыс сөзінен алынған) — 1) бақылаушының өзі тұрған жерін айналасына, көкжиек тұстарына және жер бедері элементтерінің кейбір өзгешеліктеріне қарап анықтауы. Бағдаулау компас немесе карта көмегімен, аэрофото-түсірім мен жергілікті белгілерге, Күнге, Айға, жұлдыздарға қарап, сондай-ақ жарық, радио және дыбыс толқындары бойынша да жүргізіледі; 2) ғарыштық аппараттың геометриялық осьтерінің аспан денелеріне (Күн, Ай, жұлдыздар), сондай-ақ, магнит немесе ауырлық өрісінің күш сызықтарына қатысты анықталатын орны; 3) күрделі геом. фигуралар үшін түзудегі бағыт ұғымын жалпылап алу. Нүкте түзу бойымен қарама-қарсы екі бағытта қозғала алады. Мыс., горизонталь түзудің бойындағы қозғалыс солдан оңға қарай не оңнан солға қарай бағытталады. Осы сияқты әрбір тұйық қисық сызықты сағат тілінің бағытымен (1-, 2-сурет) не сағат тіліне қарсы бағытпен (3-сурет) Бағдаулауға болады. Жазықтықта жатқан, өзін-өзі қиып өтпейтін бі

Қазіргі заманғы экологияның негізгі әдістері: Жүйелік тұрғыдан қарастыру. Тірі табиғаттың барлық элементтері өзара байланыста болғандықтан, жүйе немесе жүйенің бөлігі болып табылғандықтан көптеген экологиялық зерттеулерде қолданылады. Әр түрлі экологиялық әдістерді қолдануды талап етеді. Ортаның жағдайын бақылау. Бұларға метеорологиялық бақылау, температураны өлшеу, судың химиялық құрамын, тұздылығын, мөлдірлігін, топырақ ортасының сипатын анықтау, радиациялық фонды өлшеу, ортаның химиялық және бактериалдық ластануын анықтау т.б. жатады. Эксперимент және модельдеу. Зерттеулер эксперименттік әдістемелердің көмегімен бірлестіктер мен экожүйелерде жүргізіледі. Экологияда статистикалық математика, математикалық логика, сандар теориясы, матрицалық алгебрамен байланысты ақпараттар мен кибернетика теориясының әдістері қолданылады. Соңғы кезде биологиялық жүйелерді модельдеу кеңінен қолдануда.

Атмосфера[1] (гр. ατμός — «бу» және гр. σφαῖρα — «шар») - жердің ауа қабығы. Атмосфера – ауа, химиялық қоспалар мен су буынан тұратын күрделі жүйе. Ол биосферадағы физико-химиялық және биологиялық процестердің жүріуінің шарты және метеорологиялық режимнің маңызды факторы. Атмосферадағы жекелеген құрамдастардың қатынасы оның радиатцияға, жылу және су режиміне, өздігінен тазартуға қабілетін анықтайды. Атмосфераның газдық құрамы, су буы және әр түрлі қоспалар жер бетіне күн радиациясының өту деңгейін және жер маңы кеңістігіндегі жылуды ұстап тұруды анықтайды. Егер атмосферада қоспалар болмаса, онда жер бетіндегі орташа жылдық температура +15º С емес, -18ºС болар еді. Атмосфераның орташа қалыңдығы - 150 км. Атмосфераның төменгі шекарасы жер беті болып табылады. Оның төменгі қабаты азот, оттегі мен сирек кездесетін көміртегінен, аргоннан, сутегіден, гелийден тағы басқа газдардан тұрады. Бұған су буы да араласады. Атмосфера түсінің көк болып келуі газ молекулаларының жарық сәуле шашуына бай

Дидактикалық ойындардың картотекасы кеңістіктегі бағдарды дамытуға арналған. Ойын – бұл бала үшін тек рахат пен қуаныш емес, бұл өз алдына өте маңызды. Оның көмегімен баланың зейінін, есте сақтауын, ойлауын, қиялын, т.б. дамытуға болады. кейінгі өмірге қажетті қасиеттер. Ойын арқылы бала жаңа білім, білік, дағдыларды игере алады, қабілеттерін дамыта алады, кейде бұл туралы ойланбайды. Математикалық сипаттағы дидактикалық ойындар балалардың кеңістік туралы білімдерін дамытып қана қоймай, кеңейтуге де мүмкіндік береді. Сондықтан тәрбиешілер сабақта және күнделікті өмірде дидактикалық ойындар мен ойын жаттығуларын кеңінен қолдануы керек. МАҚСАТЫ: балаларды кеңістікте бағдарлауға үйрету. ТАПСЫРМАЛАР: -Оң және сол қолды ажырата білуге, атауға, заттарды (ойыншықтарды) оң қолмен солдан оңға қарай орналастыруға үйрету – сабақтан тыс барлық іс-шараларда; -Кеңістіктік бағыттарды өзіңнен ажырата білуге үйрету: алға (алға) – артқа (артқа), солға (солға) – оңға (оңға); -Балаларды "өзіне" ба

3D моделдерін тұрғызу тәсілдерін таңдау

АРМАТУРАЛАНҒАН КІРПІШ ҚАЛАУ Арматураланған кірпіш конструкциялары кірпіштер арасындағы түйіспелерде ерітіндіге төселген болат арматурамен нығайтылған қалау болып табылады. Сығымдау күштерінің әсерінен арматура түйіспелерде қысылады және үйкеліс күштері мен ерітіндімен адгезиясы арқасында қалаумен біртұтас болып жұмыс істейді. Арматура көлденең, бойлық және тік болуы мүмкін. Көлденең арматуралау торлармен немесе шыбықтармен орындалады. Болат шыбықтар қалауды қысу кезінде пайда болатын көлденең созылу күштерін қабылдайды, иілу және созылу кезінде кірпіштің бұзылуына жол бермейді және осылайша сығылған элементтің көтергіштігін арттырады. Сурет: 1. Кірпіш тіректерді торлармен нығайту: а — тікбұрышты, б — ирек; 1 — торлар шыбықтарының шығыңқы ұштары Бағаналар, қабырғалар мен қабырғалар тікбұрышты (1, а-сурет) немесе зигзаг (1,6-сурет) пішінді көлденең торлы арматурамен ("зигзаг" торлары) нығайтылады. Қалауды көлденең арматуралауға арналған штангалардың диаметрі кемінде 2,5 және 8 мм

АРМАТУРАЛАНҒАН КІРПІШ ҚАЛАУ Арматураланған кірпіш конструкциялары кірпіштер арасындағы түйіспелерде ерітіндіге төселген болат арматурамен нығайтылған қалау болып табылады. Сығымдау күштерінің әсерінен арматура түйіспелерде қысылады және үйкеліс күштері мен ерітіндімен адгезиясы арқасында қалаумен біртұтас болып жұмыс істейді. Арматура көлденең, бойлық және тік болуы мүмкін. Көлденең арматуралау торлармен немесе шыбықтармен орындалады. Болат шыбықтар қалауды қысу кезінде пайда болатын көлденең созылу күштерін қабылдайды, иілу және созылу кезінде кірпіштің бұзылуына жол бермейді және осылайша сығылған элементтің көтергіштігін арттырады. Сурет: 1. Кірпіш тіректерді торлармен нығайту: а — тікбұрышты, б — ирек; 1 — торлар шыбықтарының шығыңқы ұштары Бағаналар, қабырғалар мен қабырғалар тікбұрышты (1, а-сурет) немесе зигзаг (1,6-сурет) пішінді көлденең торлы арматурамен ("зигзаг" торлары) нығайтылады. Қалауды көлденең арматуралауға арналған штангалардың диаметрі кемінде 2,5 және 8 мм

АРМАТУРАЛАНҒАН КІРПІШ ҚАЛАУ Арматураланған кірпіш конструкциялары кірпіштер арасындағы түйіспелерде ерітіндіге төселген болат арматурамен нығайтылған қалау болып табылады. Сығымдау күштерінің әсерінен арматура түйіспелерде қысылады және үйкеліс күштері мен ерітіндімен адгезиясы арқасында қалаумен біртұтас болып жұмыс істейді. Арматура көлденең, бойлық және тік болуы мүмкін. Көлденең арматуралау торлармен немесе шыбықтармен орындалады. Болат шыбықтар қалауды қысу кезінде пайда болатын көлденең созылу күштерін қабылдайды, иілу және созылу кезінде кірпіштің бұзылуына жол бермейді және осылайша сығылған элементтің көтергіштігін арттырады. Сурет: 1. Кірпіш тіректерді торлармен нығайту: а — тікбұрышты, б — ирек; 1 — торлар шыбықтарының шығыңқы ұштары Бағаналар, қабырғалар мен қабырғалар тікбұрышты (1, а-сурет) немесе зигзаг (1,6-сурет) пішінді көлденең торлы арматурамен ("зигзаг" торлары) нығайтылады. Қалауды көлденең арматуралауға арналған штангалардың диаметрі кемінде 2,5 және 8 мм

АРМАТУРАЛАНҒАН КІРПІШ ҚАЛАУ Арматураланған кірпіш конструкциялары кірпіштер арасындағы түйіспелерде ерітіндіге төселген болат арматурамен нығайтылған қалау болып табылады. Сығымдау күштерінің әсерінен арматура түйіспелерде қысылады және үйкеліс күштері мен ерітіндімен адгезиясы арқасында қалаумен біртұтас болып жұмыс істейді. Арматура көлденең, бойлық және тік болуы мүмкін. Көлденең арматуралау торлармен немесе шыбықтармен орындалады. Болат шыбықтар қалауды қысу кезінде пайда болатын көлденең созылу күштерін қабылдайды, иілу және созылу кезінде кірпіштің бұзылуына жол бермейді және осылайша сығылған элементтің көтергіштігін арттырады. Сурет: 1. Кірпіш тіректерді торлармен нығайту: а — тікбұрышты, б — ирек; 1 — торлар шыбықтарының шығыңқы ұштары Бағаналар, қабырғалар мен қабырғалар тікбұрышты (1, а-сурет) немесе зигзаг (1,6-сурет) пішінді көлденең торлы арматурамен ("зигзаг" торлары) нығайтылады. Қалауды көлденең арматуралауға арналған штангалардың диаметрі кемінде 2,5 және 8 мм

Ылғалдылықты өлшеу құралдары материалдар мен газдардың ылғалдылығын өлшеуге арналған бірнеше түрлі әдістерді пайдаланады: Кондуктрометрлік әдіс. Кондуктрометрлік ылғал өлшегіш қатты және себілмелі материалдардың (ұн, бидай, макарон және кондитерлік тағамдар) анализі үшін кең тараған. Салмақты әдіс. Сыйымдылық әдіс. Радтоизотопты әдіс. Диэлектрометриялық әдіс. Ылғалдылық өлшегіш принципі зерттелетін материалдың диэлектрлік тұрақтылығын өлшеуге негізделген.

Еңбек қауіпсіздігіне еңбек ұжымының ықпалы.

Бетонның құрамын анықтаудың негізгі қағидалары

Технология армирования и бетонирования строительных конструкций.Арматура—стальные стержни, прокатные профили и проволока, расположенные в бетоне для совместной с ним работы. Сборно-монолитные и монолитные ненапрягаемые конструкции ар¬мируют укрупненными монтажными элементами в виде сварных сеток, плоских и пространственных каркасов, которые изготовляют вне возво¬димого сооружения и затем устанавливают монтажными кранами. Ино¬гда сложные конструкции армируют непосредственно в проектном поло¬жении из отдельных стержней с соединением их в законченный арматур¬ный каркас сваркой или вязкой.

Портландцементтің қатаюы және оның қасиеті.

Жарықтандыру дегеніміз күннің жарық энергиясын және жарықтың жасанды көздерін қоршаған ортаны көру арқылы қабылдауды қамтамасыз ету үшін қолдану. Адам өзін қоршаған әлем туралы ақпараттың шамамен 90% ын көру арқылы қабылдайды, сондықтан өндірістік жарықтандыру дұрыс ұйымдастыру маңызды міндеттердің бірі. Көзге көрінетін сәулеленуді жарық ағыны, жарық күші, жарықтану және ашықтық сияқты өлшемдер сипаттайды.

• Қауіпсіздік талаптарын үнемі бақылауға алып отыру арқылыОсылардың іске асырылуына бас мамандар мен бөлімше басшылары жауапты болып саналады. Сондықтан олар төмендегідей жұмыстарды ұйымдастыруға міндетті:Әрбір жұмыс орнында қауіпсіздік техникасының ережесін іліп қоюға; • Өндірістік бөлмелердің тазалығын бақылап отыруға; • Өндіріс жабдықтарының, құралдардың, жарық пен желдеткіштердің жарамды болуын бақылауға алуға; • Жұмысшылардың арнайы киімдерін ілетін кабинасы болуына, шылым шегетін, тамақ ішетін орындарды белгілеуге; • Дәрігерлік байқаудан өткізуді ұйымдастыруға; • Науқас адамды, мас адамды, жұмыс білмейтін адамды, қауіпсіздік техникасының нұсқауын алмаған адамды жұмысқа қоспауға; •

Өндірістік жарақаттанушылық. Жазатайым оқиғалар

ӨҢДЕУЛІК (ТЫСТАЙТЫН) МАТЕРИАЛДАР

Компьютерлік графиканың негізгі түрлері

Талу,күн өту,улану кезіндегі жәрдем