Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз
Сіздің сұранысыңыз сәтті жіберілді!
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
1 бонус = 1 теңге
Бонусты сайттағы қызметтерге жұмсай аласыз. Мысалы келесі материалды жеңілдікпен алуға болады
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Өлмейтұғын артына сөз қалдырған – дегендей артында өлмейтұғын сөз қалдырған ұлы ақын атамыз – Абай Құнанбайұлы . Ұлы ақын, ағартушы, қазақтың жазба әдебиетінің және әдеби тілінің негізін салушы – Абай (Ибрахим) Құнанбайұлы Өскенбайұлы Шығыс Қазақстан облысы (бұрынғы Семей уезі) Абай ауданында (бұрынғы Шыңғыстау облысы) Шыңғыс тауының бауырында дүниеге келді. Абай атақты Тобықты руының Ырғызбай деген тобынан тарайды.
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып көруге болады
Өлсе өлер табиғат, адам өлмес.
Ол бірақ қайтіп келіп ойнап – күлмес.
Мені мен, менікінің айырылғанын,
“Өлді” деп ат қойыпты өңкей білмес.
Көп адам дүниеге бой алдырған,
Бой алдырып, аяғын көп шалдырған.
Өлді деуге сыя ма, айтыңдаршы.
Өлмейтұғын артына сөз қалдырған – дегендей артында өлмейтұғын сөз
қалдырған ұлы ақын атамыз – Абай Құнанбайұлы
.
Ұлы ақын,
ағартушы, қазақтың жазба әдебиетінің және әдеби тілінің негізін
салушы – Абай (Ибрахим) Құнанбайұлы Өскенбайұлы Шығыс Қазақстан
облысы (бұрынғы Семей уезі) Абай ауданында (бұрынғы Шыңғыстау
облысы) Шыңғыс тауының бауырында дүниеге келді. Абай атақты Тобықты
руының Ырғызбай деген тобынан тарайды. Ол ауыл молдасынан оқып
жүрген кішкентай кезінен-ақ зеректігімен көзге түседі. Кейін ол
Семей қаласында 3 жылдық медресе тәрбиесін
алады.
Абай көпті көрген әжесі Зеренің тәрбиесінде
болды. Шешесі Ұлжан да ақылды ананың бірі болған. Әкесі Құнанбай
Өскенбайұлы орта жасқа келгенде атқа мініп, ел билеу жұмысына
араласқан заманы, Ресей патшалығының Қазақстанның батысы мен
орталық аймағын отарлап, ел билеу жүйесін өз тәртібіне көндіре
бастаған кез.
Құнанбай өз заманында ел басқарған адам болды. Ол
ел билеу ісіне балаларының ішінде Абайды баулып,
араластырды.
Абайды оқудан ерте тартып, оқудан шығарып алуы да
сол билікке ұлын қалдыру мақсатында еді. Әке еркімен ел ісіне
жастай араласқан Абай тез есейіп, балалықтан да ерте айырылып,
жастайынан ел ішіндегі әңгіме, сөз өнерін, билердің шешендік
өнеріне құлақ салып, өзінің ерекше талантымен бойына сіңіре
білді.
Әке-шешесінің
қасында жүрсе де жас Абай оқудан қол үзбейді, бос уақытында
қазақтың мәдениетін, араб, парсы, шағатай тілдерін үйренеді. Шығыс
әдебиетінің алыптары Низами, Хожа Хафиз, Науаи, Физули т. б.
ақындарының өлеңін жаттап өседі. Кейін ол орыс әдебиеті мен тілін
өздігінен үйреніп, орыстың ұлы ойшылдары Пушкин, Гоголь, Лермонтов,
Щедрин, Некрасов т. б. шығармаларымен танысады. Сонымен бірге
ағылшын ғалымы Дарвиннің, Шекспирдің шығармаларын да оқиды. Соның
арқасында дүниетанымын кеңітіп, білімін шыңдай
береді.
Абайөлеңжазуды10жасында(«Кімекендепкеліпемтүйеқуған...»)бастаған.Оданбасқаертеректежазылғанөлеңдері—
«Йузи-рәушән»,екіншісі—
«Физули,Шәмси».
«Сап,сап,көңілім»,
«Шәріпке»,
«Абралыға»,
«Жақсылыққа»,
«Кеңжайлау»өлеңдері1870 — 80жылдараралығындажазылған.Ақындыққуатынтанытқанүлкеншығармасы—
«Қансонарда» 1882ж.жазылған.Алайдажасықырыққакелгенненкейінғанакөркемәдебиеткешындапықыласқойып,көзқарасықалыптасып,сөзөнерініңхалықсанасынатигізерықпалынтүсінеді.Шығармаларыүшжүйеменөрбиді:бірі—өзжанынаншығарғантөлөлеңдері;екіншісі—ғақлия(немесеАбайдыңқарасөздері)депаталатынпрозасы;үшіншісі—өзгетілдерден,әсіресеорысшаданаударғанөлеңдері.Абайөлеңдерітүгелдерліклирикаданқұралады,поэмажанрынакөпбойұрмағаныбайқалады.Қысқаөлеңдеріндетабиғатбейнесін,адамдарпортретінжасауға,ішкі-сыртқықылық-қасиеттерін,мінез-бітімдерінайқынсуреттерменкөрсетугеөтешебер.Қайөлеңінендеқазақжерінің,қазақтыңұлттықсипатыныңерекшеліктерікөрініптұрады.ИсламдінітарағанШығыселдерініңәдебиетіменжақсытанысуарқылыөзініңшеберлік—шалымыноданәрішыңдайды.Шығыстыңекіхикаясын«Масғұт»және«Ескендір»дегенатпенөлеңгеайналдырады.Исламдінінеөзіншесенгендінитанымжайындағыфилософиялықкөзқарастарындаөлеңменжеткізеді.АбайдыңдүниетанудағыкөзқарасыXIXғасырдыңекіншіжартысындаҚазақхалқыныңэкономикасыменой-пікірініңалғаұмтылубағыттадамуықпалыменқалыптасты.Дүниетанужолындасары-орыстыңтөңкерісшілдемократтарыныңшығармаларыноқып,өздәуірініңалдыңғықатарлыой-пікірінқорытып,басқаларғақазақөміріндегіасамаңыздымәселелердітүсіндіругеқолданады.Дүниетануөңіріндеекіқасиеттің—сезімменқыйсынның,түйсікпенақылдыңқатынасынтаразылайды.Сондықтанда:
«Ақылсенбейсенбеңіз,Біріскекезкелсеңіз»депжазады.Кезкелгенхалықтыңтарихсахнасынашығуы—жүйегебейімделгенбіртектесөмірсалттыңғананәтижесіемес,соныменбіргеқасиеттікдепсаналатын-арман-аңсардың(идеал)дабіртұтастығынаайғақ.ОлайболсаАбайсынының
770 ₸ - Сатып алу
Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз
Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация
жариялап табыс табыңыз!
Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз.
(kaspi Gold, Halyk bank)
Соңғы бір жылда:
45 000 000 ₸
Авторлар тапқан ақша
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Материал іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз