Баяндама тақырыбы: Білім беру мазмұнын жаңарту – жаңашылдыққа бастар жол

Білім беру мазмұнын жаңарту – жаңашылдыққа бастар жол

«Білімді болу деген сөздің мағынасы – белгісіз

нәрсені ашуға қабілетті болу деген ұғым»

Әбу Насыр Әл-Фараби

Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – ЕлбасыН.Ә. Назарбаев өзінің Дамушы нарықтардың Евразиялық форумындағы«Қазақстанның әлемдегі ең дамыған 30 елдің қатарына енуі» баяндамасында «Біз үшін білім беру дамуының маңызды бағыттарының бірі заманауи педагогикалық кадрларды даярлау болып табылады...» деп атап өтті.

«...Мұғалім қандай болса, мектеп һәм осындай болмақшы»,– депАлаш арысы Ахмет Байтұрсынов айтып кеткеніндей, заман өзгерісіне қарай мектептерге қойылатын талап та, оқыту мен тәрбиелеу әдіс – тәсілдері де барлығы күн сайын өзгеріс үстінде.Заман мұғалімі оқушы алдында терең білімімен, білікті тұлғасымендараланып тұруы тиіс. Сондықтан да бүгінгі біліммен шектеліп қалмай,оны одан әрі жетілдіре беруі қажет. Әрбір ұстаз тек шығармашылық жұмыспен шұғылданып, үнемі ізденіс үстінде болса, оқу жүйесіндегі жаңатехнологияны тиімді әдіс – тәсілдерді шебер пайдалана білсе, шәкірттерінің нәтижесін көруіңе болады.Қазіргі таңдағы өзекті мәселелердің бірі де бірегейі – өмірге белсенеараласатын, ой – өрісі кең, ауқымды, сауатты, ынталы, қызығушылығымол шәкірттерді тәрбиелеу болып отыр. Күн сайын инновациялық өзгерістер қарыштап даму үстінде. Тұңғыш елбасының жолдауында: «Болашақта өркениеттідамыған елдердің қатарына ену үшін, заман талабына сай білім қажет.Қазақстан дамыған елу елдің қатарына жеткізетін, терезесін тең ететін –білім», – деп айта келе, еліміздің ертеңгі болашағы – ұстаздардың қолында», – деп ұстаздарға нақты сенім артқан болатын.Сол сенім артылған, осы заманғы ұстаз – болашаққа заман ағысыменілгерілетін озық тұлға болып табылады. Әр ұстаз алдына қойылған мақсаттарына ерік – жігерін, күшін аямай, еңбек ету арқасында ғана өзін-өзібар қырынан жетілдіру арқылы ғана жетеді.Оқыту процесінің нәтижелі болуы – мұғалімнің сабақ беру шеберлігіне зейін қойдыра білуіне, оқушылардың өздігінен білім алуға үйренуінеболады. Қандай да болмасын әрбір жаңаша әдіс – тәсілдер оқушының өзбетімен оқып – үйренуіне сенімін ұялатып, шығармашылық жұмыс істеуіне және қорытынды, түйіндеме жасай алуына, сөйлеу мәдениетініңөсуіне ықпал етеді, әрі білім сапасын арттырады.Жаңаша әдіс – тәсілдердің мән – мағыналарына және ерекшеліктеріне қарай таңдап, талғап тиімді де орынды қолдана біліп қана, балаға білімберуде ұтарымыз анық.Бүгінгі мұғалімнің еңбегі – тынымсыз ізденісті, үздіксіз кәсіби дамуды талап етеді. Қоғамның сұранысына лайықты ақпараттық – комммуникативтік технологияны меңгерген мұғалім болып, өз бетінше білім алып,шешім қабылдай алатын, болашаққа жан – жақты көзқарасы бар, ой-өрісіжоғары дамыған, зерделі, жан-жақты тұлғаны қалыптастыруымыз қажет.Жаңартылған мазмұнда білім берудегі жауапкершілігімізді абыроймен атқару – әрбір ұстаздың борышы деп түсінеміз.

Еліміздің ертеңгі болашағы жас ұрпақ болғандықтан оларға терең де,сапалы білім берудің жаңа әдіс-тәсілдерін құрастыру бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Елімізде орта білім беру мазмұнын жаңарту шеңберінде білімберу үдерісінің құрылымы мен мазмұнына өзгерістер енгізілуде. Жаһандану заманында жас ұрпақтың жаңаша ойлау

қабілетін, белсенділігін арттыру, білімге деген құштарлығын ояту, өмірінде оны қолдана білу, отансүйгіштік қасиетін одан әрі дамытуға бағыттау – ұстаздың басты міндеті депбілемін. Өйткені, мектептің әр күні көптеген ғылыми жаңалықтарға, тереңәлеуметтік өзгерістерге толы. Бұрын оқу процесінде мұғалім басты рөлатқарса, қазір оқушының іс-әрекетімен мектептер бағаланады. Қазіргі заманда нені оқыту емес, қалай оқыту маңыздырақ болып отыр. Сабақ барысында оқушының ізденуі мен зерттеу дағдыларын қалыптастыра отырып,пәнге деген қызығушылықтарын арттыру мақсатында қолданылатын әдістәсілдер баршылық. Сондықтан да мұғалімнің басты мақсаты-оқушылардың функционалдық сауаттылығы мен сыни тұрғыдан ойлау қабілеттеріндамытуға бағытталған. Үйреніпжатқанбелсендіәдіс-тәсілдердідәстүрлі

әдістемелікжүйеменсалыстыруғаболмайды. ізжаңашасабаққұрылымынжоспарлауды, оқыпүйренгенәдістероқушылардыңынтымақтастықпенбірігіпжұмысжасауына,ойынеркінжеткізуінежәнешығармашылыққабілеттеріндамытуынасептігінтигізетінінекөзімжетеді. Әрмұғалімніңшеберлігіншыңдайтын, жас ұрпақтың білімі нәтижелі болуға жұмыс атқаруға көмектесетініне берері көп екенін байқадым. Білім саласындағы бұл жаңашылдық – әлем дамуының бірден-бір сатысы деп білемін. Осы тәсілдерді тиімді пайдалану арқылы құзыретті мұғалім өз тәжірибесін жетілдіре түспек.

Құзыретті мұғалімнің міндеті оқушының жеке тұлғалықерекшелігіне мән беру. Жаңартылған білім беру бағдарламасының нәтижесінде – тәуелсіз, ғылымға қызығушылығы оянған, білім алуға бейім, сенімді, жауапты, сын тұрғысынан ойлай алатын, өзгелермен тіл табыса алатыноқушылар болады деп ойлаймын.Бұл курстың мазмұны білімге орталықтандырылған парадигмаданқызметтікке ауысуды қамтамасыз ететін тәсілдемелерді зерделеуге бағытталған. Оқушылар білімін критериалдық бағалау оқыту мен білімберуге деген әртүрлі тәсілдемелерді пайдалануға, оқушылардың оқу жетістіктерінің мониторингісін уақытылы жүргізуге, мұғалімге сабақты қажетті мазмұнмен толтыруға мүмкіндік береді, оқушылардың оқуға дегенуәждерін арттырады, оқытудың заманауи әдістерін біріктіреді. Кез келгената-ананың көкейінде «бұл бізге не береді?» деген сауалдың болуы заңды. Қолданыстағы білім мазмұнымен салыстырып көретін болсақ, мәселен, қолданыстағы білім «мектепте нені оқытады?» деген сұрақ аясындаболып, баланың теориялық біліміне, яғни, бала біледі және түсінеді дегенге бағытталған. Ал қазіргі жаңартылған білім мазмұны «мектепте неүшін оқу керек?» деген сұрақ аясында болып, білім мазмұны күтілетіннәтижеге және баланың бойындағы түрлі дағдыларды қалыптастыруғабағытталады. Бұл бағдарламаның дәстүрлі бағдарламадан ерекшелігі пәндер бойынша ортақ тақырыптардың болуы.Жаңартылған білім берудің маңыздылығы – оқушы тұлғасының үйлесімді қолайлы білім беру ортасын құра отырып сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын жүргізу, тәжірибе жасау, АҚТ –ны қолдану, коммуникативтіқарым-қатынасқа түсу, жеке, жұппен, топта жұмыс жасай білу, функционалды сауаттылықты, айырмашылықты қолдана білуді және оны тиімді жүзегеасыру үшін қажетті тиімді оқыту әдіс-тәсілдерд қолдану. (бірлескен оқу, модельдеу,бағалау жүйесі, бағалаудың тиімді стратегиялары).Жаңартылған білім беру бағдарламасының ерекшелігі спиральді қағидатпен берілуі. Оған оқу мақсаттары зерделей отыра тапсырмалардыықшам сабақтарды құрастыру барысында көз жеткіздік.Бағалау жүйесі де түбегейлі өзгеріске ұшырап, критериялық бағалау жүйесіне өтеді. Критериалды бағалау кезінде оқушылардың үлгеріміалдын ала белгіленген критерийлердің нақты жиынтығы мен өлшенеді.Қорыта айтқанда, аталмыш бағдарламаның мәні баланың функционалдысауаттылығын қалыптастыру. Оқушы өзінің мектеп қабырғасында алғанбілімін өмірінде қажетке асырып, пайдаға асыра білуі керек. Сол үшінде бұл бағдарламаның негізі – «Өмір мен байланыс» ұғымына құрылған.