«Мақсатым - тiл ұстартып, өнер шашпақ...»

«Мақсатым - тiл ұстартып, өнер шашпақ...»

Қазақтың әдебие­тіне жан берген: сөздің сыртын сырлап, ішін түрлеген, өлеңнен өрнек шығарған Абай еді. Ақыл, білім, сезім, терең ойлылығына қарағанда Абай қазақтың шыққан философ. Өмір жолында Абайдың айтпағаны аз», – деген екен Абайды ең алғаш білгірлікпен танып, бағасын беруге талап қылған Жүсіпбек Аймауытов.

     Бұл сөзімде жалған жоқ

Айтылмай сөзім қалған жоқ, –

дейді Абайдың өзі. Оның кешегі айтқаны біз­дің ХХІ ғасырдағы бүгінгі өмірімізбен сон­­шалықты үйлесім табуда.

Жамандар қыла алмай жүр адал еңбек,

Ұрлық, қулық қылдым деп қағар көлбек.

Арамдықтан жамандық көрмей қалмас,

Мың күн сынбас, бір күні сынар шөлмек.

Берекеңді қашырма,

Ел тыныш болса, жақсы сол, –

деп тү­йін­­д­ейді Абай. Немесе:

Көп шуылдақ не табар

Билемесе бір кемел, –

дейді тағы.

Өмірдегі қандай құбылыс, адамға, қо­­ғамға, ғаламға қатысты нендей мәселе бол­са да, Абайдан бір ой ұшығын таппай қал­маймыз. Өйткені, Абай – Физули, Фир­доуси, Гете, Байрон, Пушкиндермен қатар тұрар ұлы ақын, Платон, Сок­рат, Конфуций, Дрепэрлермен ой жа­рыстырар ғұлама ойшыл.

Иә, Абайдай алып тудырған ха­лық­тың бағы кемел, мерейі үстем болуға лайық. Өкінішке орай, планетарлық ау­қым­дағы осындай данышпанды өзге жұрт­қа танытпас бұрын, көп жағдайда өзі­­міз де оның қаншалықты биіктігін бол­­жауға өреміз жетпей, тереңіне бой­ла­у­ға білім-білігіміз олқы соғып, таң­ғажайып жұмбақ әлемін еркін аралай ал­мадық. Оған кейде тарихи, саяси жағ­дайлар, кейде қанымызға сіңген «шын сөз қайсы біле алмай, әр нәрседен құр қа­лып» жүретін марғаулығымыз да себеп болған сияқты. Әлі де болса, кемең­гер­­дің «жүрегіне терең бойлай алмай», «ет жүрексіз еріннің сөзін» айтып, бе­ті­нен қалқып жүргендей күйдеміз-ау. Тәуелсіздік  бұл кезеңде жастар білім алып, тәжірибе жинақтап, тіпті кейбірі ақыл тоқтатып та үлгереді. Қазір елімізде 14 пен 29 жас арасын­дағы 4 миллионға тарта жас бар.

Қай кездің жастары қашан қандай "идеялармен ауырды", олардың трендіндегі мәдени-әлеуметтік немесе субмәдени құбылыстар, ең басты приоритеттері, жалпы мағыналық идеалдары, кеңінен қолдау тапқан жаңаша жөн-жоралғылар, неге алаңдады, нені қажетсінді т.б. тәрізді шоғыр-шоғыр сауалдар қазіргі жастардың образын ашудың параметрі бола алады. Мұндағы негізгі өлшем – құндылықтар жүйесі. Әр ұрпақтың өз түсінік-көзқарасы барын ешкім жоққа шығара алмайды. Біздің білуімізше, құндылықтардың әлеуметтік-тұрмыстық, моральдық, абсолютті-мәңгілік, жалпыадамзаттық, ұлттық, материалдық, саяси, рухани-діни, мәдени, тарихи түрлері Ендігі жастар сол олқылықтардың орнын толтыруға күш салып, Елбасы Н.Назарбаевтың: «Абай әрқашан біздің ұлт­­тық ұранымыз болуы керек. Абайды тану арқылы біз Қазақстанды әлемге та­нытамыз», – деген сөздерін айқын бағ­­дар етіп ұстануы қажет.

Көк тұман – алдыңдағы келер заман деп бекер айтылмаған. Менiм ше Абайдай дана,ғұлама болғын келсе ақының карасөзiнен, өсиетiнен баста. Абай әлемі бізді  жеті түнде адас­тырмас темірқазық іспетті. Соған қарап, тір­лігіміздің дұрыс-бұрысын сараптай ала­мыз. Өз халқын «өссін, өркендесін» дей­тін әрбір азамат әуелі Абайды оқы­сын, Абайға құлақ ассын», – деген Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың сөзін жан-жү­ре­гімен түйсінетін азаматтар қатары жыл сайын Абай оқуларына қатысқан са­налы ұрпақпен толығып отырды деген се­німдеміз.

     Шешімiм бiреу - ақ, қайрат пен бiлiмдi қатар ұстап қалу үшін алдымен бала Абайдан, содан соң дана Абайдан, кейін хакiм Абай қалдырған мұрасын тырысып бағып ұғыну керек.!

                                           НАЗЫМ МЕРЕКЕҚЫЗЫ