Қызылша
жұқпасы
Қызылша-бұл дене температурасының жоғарылауымен, жалпы
интоксикация көріністерімен, жоғарғы тыныс жолдарының
катаральдарымен, терідегі дақты-папулярлы бөртпелермен және көздің
шырышты қабығының қабынуымен сипатталатын жедел инфекциялық
вирустық ауру. Балалардың жедел инфекцияларының қатарында қызылша
аурушаңдық деңгейі бойынша бірінші орындардың бірін алады. Бұл
өмірдің алғашқы екі жылындағы балаларда ең қиын.
Бір рет ауырып, қайта жұқтыру мүмкін
емес-медициналық анықтамалықтарда мұндай қайталанулардың жекелеген
жағдайлары сипатталған. Балаларда қызылшаны уақтылы вакцинациялау
және мұқият алдын-алу кезінде инфекция қаупі аз
болады.
Себептері
Балалардағы қызылшаның себебі-науқас адаммен
байланыс. Аурудың бастапқы кезеңінде — катаральды — және бөртпе
кезеңінің алғашқы бірнеше күнінде инфекцияның ең жұқпалы көзі.
Қызылшамен ауыратын адам бөртпе кезеңінің төртінші күнінен бастап
айналасындағыларға қауіп төндірмейді.
Инфекция ауа тамшылары арқылы беріледі. Вирус
қоршаған ортаға жөтелу, түшкіру, сөйлесу, сілекей мен шырыштың ең
кішкентай тамшыларымен бірге айқайлау арқылы енеді. Ауа ағынымен
вирус бөлмелерге өте алыс — көрші бөлмелерге және дәліздер арқылы,
тіпті көрші пәтерлерге де таралуы мүмкін. Кез — келген заттар
арқылы, үшінші тараптар сияқты, инфекцияның таралуы әдетте
болмайды-вирус қоршаған орта факторларына ұшырамас бұрын тым
тұрақсыз.
Белгілері
Инкубациялық кезеңнің ұзақтығы 7-17 күнді
құрайды, нәтижесінде нәресте 9 күн бойы басқалар үшін қауіпті болып
саналады. Бастапқы кезеңде (1-3 күн) ауру респираторлық инфекция
ретінде ұсынылатындығын ұмытпаңыз: мигрень, безгегі, тамақ ауруы,
жұлдыру.
Инкубациялық сәттен кейін балаларда қызылшаның
мұндай белгілері пайда болады: тәбеттің төмендеуі, әлсіздік,
мигрень, әлсіздік, температураның жоғарылауы
мүмкін.
Белгілі бір кезеңнен кейін қызылшаға тән ерекше
белгілер пайда болады: іріңді конъюнктивит, лакримация, бөртпелер,
жарықтан қорқу, дауыстың жоғалуы.
Сонымен қатар, балаларда Жарма дәндеріне ұқсас
бөртпелер пайда болады, қызыл шекарасы бар және щек пен бет
сүйектерінде орналасқан. Дақтар қызыл иек пен ерінде пайда болады,
жөтел мен бөртпе пайда болған сәттен бастап үшінші күні және бөртпе
пайда болғанға дейін үш күн бұрын пайда болады.
Диагностика
Диагноз анамнез (қызылша ауруымен ықтимал
байланыс, иммундаудың болмауы), клиникалық көрініс
(Велский-Филатов-Коплик дақтары, тән бөртпе, катаральды құбылыстар,
интоксикация белгілері) негізінде қойылады.
Зертханалық әдістерден мыналар
қолданылады:
-
вирусологиялық (вирусты қаннан, мұрын-жұтқыншақ
шайындыларынан анықтау);
-
серологиялық (қызылша вирусына қарсы арнайы
антидене ақуыздарының деңгейінің жоғарылауы);
-
гематологиялық (ауруға тән және әр кезең үшін
жалпы қан анализіндегі жеке өзгерістер
байқалады).