11-сабақ. Нәтиже сабақ. Мен не үйрендім. 6 сынып. Т2

1 слайд
Бөлім атауы : Абайды оқы, таңырқа! Сабақтың тақырыбы : Нәтиже сабақ. Мен не үйрендім? Қазақ тілі мен әдебиеті (Т2) 6-сынып

2 слайд
Оқу мақсаты 6.1.2.1 тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну, негізгі және қосымша ақпараттарды анықтау; 6.2.6.1 тірек сөздерге сүйеніп, сюжетті суреттердің желісі бойынша әңгіме құрастыру; 6.4.3.1 жазба жұмыстарында теңеу, эпитет сөздерін қолданып жазу.

3 слайд
Сабақтың мақсаты тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну; мәтіндегі негізгі, қосымша ақпаратты анықтай алу; тірек сөздер арқылы әңгіме құрастыру; теңеу, эпитет сөздерді қолдана алу

4 слайд
Бағалау критерийлері тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсінеді; мәтіндегі негізгі, қосымша ақпаратты анықтай алады; тірек сөздер арқылы әңгіме құрастырады; теңеу, эпитет сөздерді қолдана алады.

5 слайд
«Ой түрткі» Суреттерді сөйлет!

6 слайд
Өзіңді тексер! Абай  ( Ибраһим )  Құнанбайұлы-   ақын ,  ағартушы ,  жазба қазақ әдебиетінің ,  қазақ әдеби тілінің  негізін қалаушы, философ, композитор,  аудармашы , саяси қайраткер. Абай 23 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей облысының Шыңғыс тауының баурайында дүниеге келген. Абай көпті көрген әжесі Зеренің тәрбиесінде болды. Шешесі Ұлжан да ақылды ананың бірі болған. Әкесі Құнанбай Өскенбайұлы орта жасқа келгенде атқа мініп, ел билеу жұмысына араласқан.  Әкесі Абай 10 жасқа толған соң , Семейдегі Ахмет Риза медресесіне береді. Онда 3 жыл окыған, медресенің үшінші жылында ол осы қаладағы "Приходская школаға" да қосымша түсіп, онда 3 ай орысша оқиды. Кітапты бір рет оқып, екінші рет кітапқа қарамай жатқа айтып шығатындай зерек, ұғымтал бала болған. Сабақтарды оқып, білу Абай үшін оңай болған. Сондықтан барлық уақытты өз бетімен кітап оқуға жұмсаған. Абай-лирик ақын. Жылдың 4 жыл мезгілін суреттеп, өлең жазған. Абай "Масғұт", "Ескендір", "Әзім" поэмаларын жазған.

7 слайд
Берілген бейнежазбаны мұқият қараңыз https://youtu.be/UdlZqiAeZF4   ЖАЗЫЛЫМ 1-тапсырма. Сөздерді пайдаланып, мәтіндегі негізгі ақпаратты қолданып, мәтін құраңыз. Қара сөздер, ойшыл, әжесі, ақын, тілдері, орыс ақындары Дескриптор. Білім алушы: берілген сөздерден мәтін құрайды; мәтін жүйелі болуы шарт

8 слайд
Өзіңді тексер! Абайды әжесі Зере тәрбиелеген. Әжесі жас ақынға ертегі, әңгімелер айтып беретін. Абай кішкентай кезінен зеректігімен көзге түсетін. Орыс ақын-жазушылары А.С.Пушкин ,Т олстой, Тургенев, Лермонтовтің шығармаларын сүйсіне оқыған. Пушкин, Лермонтов сияқты орыс ақындарының өлеңдерін қазақ тіліне аударған. Абай- ойшыл ақын. Ұлы ақынның 45 қара сөзі бар.

9 слайд
ТЫҢДАЛЫМ ОҚЫЛЫМ 2-тапсырма. Мәтінді тыңдаңыз. Сұрақтарға жауап беріңіз Мұғаліміміз Күлшара Қасымовна Абайдың «Қыс» деп аталатын өлеңін үйден жаттап келуге тапсырма берді. Есілдің жағасындағы кішкене қазақ ауылы қарлы боранның астында қалған. Сол жылы қыс сұмдық қатал болды. Біз бұрынғы дәрігерлік пунктің бір бөлмесін паналап отырғанбыз. Терезені жел ұрғылайды. Кішкене қаңылтыр пештің іші гу-гу етеді. Жетілік шамның сығырайған жарығының астына алба-жұлба оқулығымды қойып, , күбірлеп Абайдың өлеңін оқып мен жатырмын. Ақ киімді, денелі, ақ сақалды, Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды. Үсті-басы-ақ қырау, түсі суық, Басқан жері сықырлап келіп қалды. Мен Абайдың өлеңін оқысам, анам кішкентай қарындасыма әлдилеп немісше өлең айтады. Шешемнің айтып отырғаны- кейін білдім, Гетенің «Даланың раушан гүлі» атты өлеңі екен. Сөйтіп, менің санама Гете мен Абай бейнелері қатар еніпті. Герольд Бельгер

10 слайд
Сұрақтар 1.Мәтінге тақырып қойыңыз 2. Мәтін Абайдың қай өлеңі жайлы? 3. Автор неліктен Абай өлеңін жаттап отыр? 4.Анасы қандай ән айтатын? 5. Оқиға орны қай жер? Дескриптор. Білім алушы - мәтінмен танысады; - сұрақтарға жауап береді

11 слайд
Өзіңді тексер! 1. «Қыс»өлеңі 2. Мәтін Абайдың «Қыс» өлеңі жайлы. 3. Себебі мұғалімі Абайдың «Қыс» өлеңін жаттап келуге тапсырма берді 4. Анасы Гетенің «Даланың раушан гүлдері» атты өлеңін айтатын Оқиға орны- ауылдағы дәрігерлік пунктің бір бөлмесі

12 слайд
ОҚЫЛЫМ АЙТЫЛЫМ 3-тапсырма. Суреттерді, теңеу, эпитет сөздерді қолдана отырып, мәтін құрастырыңыз

13 слайд
Өзіңді тексер! Табиғат - адам өмір сүрер, тіршілік етер орта. Онсыз өмір жоқ. Міне, осы табиғат көріністерін, қазақ даласындағы өмірді суреттеуге Абайдың көптеген өлеңдері арналған. Абайдан бұрын табиғат көрінісін мұншалықты шебер, терең һәм жан-жақты жырлаған ақын болған емес.   Қысты ақ киімді, денелі, ақ сақалды шалға, дем алысын үскірік, аяз бен қарға теңеген. Бұл шығармадан қыстың қырдағы елге қандай әсері барлығын, мал баққан жылқышыға, жалпы шаруаға жылдың ең бір қолайсыз кезі екендігін айқын көруге болады. Өйткені қыс өз тұлғасында толық берілген. «Қыс» өлеңін оқығанда, аязды қыстың суық лебі бетке тигендей болады. «Күз» өлеңінде шөп қуарып, күн салқындап, көңілсіз кездің келу суретін бұлжытпай берумен қатар, мал баққан көшпелі, шала көшпелі ел үшін күздің жағдайсыз кезең екендігін айқындайды. Жапырағынан айрылған ағашты «қайыршы шал-кемпірдей түсі кеткен» деп суреттеген. К үз түсумен бірге бәйшешек солып, ағаштардың сидиып, жапырағынан айрылғанын, ерке жазда мәз-мейрам болып келген жастардың, асыр салып ойнаған балалардың көрінбейтіндігін, қысқасы, көңілсіз күздің бейнесін тамаша түрде елестетеді.

14 слайд
ЖАЗЫЛЫМ 4-тапсырма. Абайдың өмірбаянын толықтырыңыз Абай Құнанбайұлы 1845 жылы .... облысында дүниеге келген. Ұлты- ... . Ол ... жасынан бастап оқыған. Абай Риза .... бітірген. Абай- ..., ..., ... ақын. Ақынның «...», «...», «...», «...» өлеңдері бар Дескриптор. Білім алушы - мәтінді толықтырады.

15 слайд
Өзіңді тексер! Абай Құнанбайұлы 1845 жылы Семей облысында дүниеге келген. Ұлты- қазақ. Ол 10 жасынан бастап оқыған. Абай Риза медресесін бітірген. Абай- лирик, ұлы, дана ақын . Ақынның «Қыс », «Күз», «Жаз», «Жазғытұры » өлеңдері бар

16 слайд
тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіндім; мәтіндегі негізгі, қосымша ақпаратты анықтай алдым; тірек сөздер арқылы әңгіме құрастырдым; теңеу, эпитет сөздерді қолдана алдым.С абақты қорыту

17 слайд
Қосымша тапсырма Сілтеме бойынша өтіп, м әтін бойынша жоспар құр. Әр абзацтағы тірек сөздерді теріп жаз. Құрған жоспарыңның негізінде мәтіннің мазмұнын баянда. 144-бет, 5-тапсырма https://expert.study-inn.kz/uchebniki-kaz/baysheshek62