2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

11 сынып Генетикалық кодтың қасиеттері презентация

Материал туралы қысқаша түсінік

Жунусова Гульнар

Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

13 Қырқүйек 2023

387

2 рет жүктелген

Биология Презентация 11 сынып

Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі

700 тг 525 тг

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

...

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

1 слайд
Сабақтың тақырыбы : Генетикалық кодтың қасиеттері Оқыту мақсаты : 11.4.1.4 - генетикалық кодтың қасиеттерін түсіндіру

2 слайд
• Генетикалық код — тірі организмдерге тән нуклеин қышқылдары молекуласындағы тұқым қуалаушы (генетикалық) ақпараттың нуклеотидтер тізбегі түріндегі біртұтас “жазылу” жүйесі. Бұл — барлық тірі организмдерге ортақ заңдылық. • Генетикалық код туралы қазіргі қалыптасқан көзқарасқа 1960 жылы Америка ғалымдары М. Ниренберг, Г. Корана және П. Ледердің жүргізген зерттеулері көп әсерін тигізді. Генетикалық код бірлігі — ДНҚ мен РНҚ молекуласындағы 3 нуклеотид (триплет) тізбектерінен тұратын кодон (аРНҚ нуклеотидтерінің триплеттері) болып табылады. Гендегі кодондар тізбегі осы генді “жазатын” (кодтайтын) ақуыздағы амин қышқылдар тізбегін анықтайды. Клеткадағы генетикалық код екі сатыда іске асады: транскрипция сатысы ядрода жүреді және ДНҚ-ның сәйкес бөліктерінде ақпараттық (информациялық) рибонуклеин қышқылдарының молекулалары (аРНҚ) жасалады. Сонымен қатар, ДНҚ нуклеотидтер тізбегі аРНҚ нуклеотидтер тізбегі ретінде қайта жазылады; трансляция сатысы цитоплазмада, ақуыз синтезделетін рибосомада жүреді. Сондай- ақ, аРНҚ нуклеотидтер тізбегі, полипептидтер құрайтын амин қышқылдар қалдықтарының белгілі бір тізбегіне көшеді.

3 слайд
• Генетикалық кодтың бір ерекшелігі, әмбебап екендігі, яғни барлық организмдерде белгілі бір 3 нуклеотид (триплет) белгілі бір амин қышқылдарын “жазады” (кодтайды). Бір амин қышқылы бірнеше триплетпен “жазылуы” (кодталуы) мүмкін. Кодондар арасында “үтір” болмайды, яғни олар бір-бірінен бөлінбеген. Ол бір геннің аймағында белгіленген нүктеден бастап, бір бағытта есептелінеді. 64 кодонның 61-і ақуыз құрайтын 20 амин қышқылдарын “жазады” (кодтайды), ал қалған үш “нонсенс” (мағынасыз) кодондар (УАГ, УАА және УГА) полипептид синтезін аяқтайтын “нүкте” қызметін атқарады. Олар ақуыз биосинтезінінің аяқталғанын білдіреді

4 слайд
• Генетикалық кодтың қасиеттері . Біздің ғаламшарда генетикалық код «триплетті». Демек, кем дегенде 3-үштен нуклеотид алу қажет. Сонда құрамалану саны алпыс төртті құрайды: 4x4x4=64. ДНҚ-ның әрбір үш нуклеотиді бір аминқышқылды кодтай алады. Адамда бар болғаны 46 хромосома, ал нәруыздар әлдеқайда көп. Демек бір хромосомада - ДНҚ молекуласында өте көп нәруыз шифрланған.

5 слайд
Генетикалық кодтың негізгі қасиеттері 1. Триплеттілік . Әрбір аминқышқылын үш нуклеотидтер тұратын кодон кодтайды. 2. бірін – бірі жаппауы . Бір кодон (триплет) тек бір аминқышқылын кодтайды 3. азғындық . Бір минқышқылын бірнеше кодон (триплет) кодтай алады. 4. Әмбебаптығы . Тек 4 түрлі Нуклеотидтер (ДНҚ үшін АТГЦ немесе РНҚ үшін АУГЦ) көптеген әртүрлі комбинациялар жасап аминқышқылдарының әртүрлілігін тұдырады.

6 слайд
Кодондарға сәйкес аминқышқылдарының атаулары

7 слайд
Рефлексия Мен білемін… Мен білдім… Менің білгім келеді…. Үйге тапсырма: Тақырыпқа байланысты глоссарий жазу.