11 сынып Қоршаған орта өзгерісін жіктеу

1 слайд
Антропогендік өзгерістер мен қоршаған ортаға әсері Адам қызметінің артуы қоршаған ортаға күрделі өзгерістер әкелуде. Антропогендік факторлар, яғни адам әрекеттері мен әсерлері, табиғи процестердің тепе-теңдігін бұза отырып, экологиялық дағдарыстарды тудыруда. Осы өзгерістердің неғұрлым маңызды түрлері ауа, су, топырақ ластануы, биологиялық алуантүрліліктің төмендеуі және климаттың өзгеруі болып табылады.

1 слайд

2 слайд
Антропогендік факторлардың табиғи процестерге әсері 1 Өнеркәсіптік және шаруашылық әрекеттер Өндіріс, энергетика, тұрмыстық қызметтер сияқты адамдардың практикалық әрекеттері улы заттар, пайдаланылған энергия, қалдықтар түрінде қоршаған ортаға тікелей әсер етеді. 2 Ауылшаруашылық және егіншілік Жерді белсенді игеру, пестицидтер мен минералды тыңайтқыштарды қолдану, суару жүйелері – табиғаттың тепе- теңдігін бұзады. 3 Урбандалу және инфрақұрылымдық өзгерістер Қалаларды кеңейту, жолдар мен құрылыстар салу, ормандарды қиюы – қоршаған ортаны күрт өзгертеді.

2 слайд

3 слайд
Ауа ластануы мен оның салдары Өндіріс пен көлік ауа сапасын нашарлатады Өнеркәсіптік қалдықтар, зиянды газдар және көлік құралдары шығаратын шығарындылар атмосфераны ластайды. Бұл өсімдіктер, жануарлар және адамдардың денсаулығына кері әсер етеді. Қалалардағы ауа сапасының төмендеуі Қалалар мен ірі өнеркәсіп орталықтары әдетте ауа ластануының ошағы болып саналады. Ауа сапасының нашарлауы қауіпті аурулардың таралуына және экожүйенің бұзылуына әкеп соқтырады. Ауа ластануының әлемдік деңгейдегі проблемалары Ауа ластануының кері әсері жергілікті шеңбермен шектелмейді. Ол озон қабатының жұқаруы, ғаламдық жылыну сияқты ауқымды қоршаған орта проблемаларына алып келеді.

3 слайд

4 слайд
Су ресурстарындағы өзгерістер мен олардың салдары 1Су ресурстарының ластануы Тұрмыстық, ауылшаруашылық және өнеркәсіптік қалдықтар су көздерін (өзендер, көлдер, теңіздер) улап, ондағы экожүйені бұзады. 2Су жетіспеушілігі Ірі су тұтыну (суару, ауылшаруашылық, өнеркәсіп) және жаһандық климаттың өзгеруі судың тапшылығына әкеледі, бұл су қамтамасыз етудің күрделі мәселелерін туындатады. 3Ауыздық су сапасының нашарлауы Су көздерінің ластануы мен таусылуы адамдар және басқа тірі организмдер үшін таза ауыз суды қамтамасыз ету мәселелерін туындатады.

4 слайд

5 слайд
Топырақ деградациясы мен оның салдары Топырақ эрозиясы Жел және су эрозиясы, шамадан тыс жыртылу, тығыздалу, тұзданудың нәтижесінде топырақтың өнімді қабаты ысырылып, топырақ деградацияға ұшырайды. Органикалық заттардың азаюы Тұрақсыз ауылшаруашылық әдістері, өсімдік қалдықтарын жинап алмау, шамадан тыс мал жаю топырақтағы органикалық заттардың төмендеуіне әкеледі. Ластану мен тұздану Химиялық тыңайтқыштар, пестицидтер мен өнеркәсіптік қалдықтардың жиналуы топырақты ластап, оны жарамсыз күйге келтіреді. Шөлейттену Тұрақсыз шаруашылық әрекеттері және климаттың өзгеруі аридтік аймақтарда шөлейттену процесін күшейтеді.

5 слайд

6 слайд
Биологиялық алуантүрліліктің төмендеуі Ормандардың жойылуы Ормандарды қиып және аудан кеңейту, жұмылдыру, саудаласу сияқты практикалар дүниежүзіндегі ағаш жамылғысының айтарлықтай азаюына әкеледі. Қорғалмаған аңшылық Коммерциялық және тұрмыстық мақсаттар үшін жануарларды заңсыз аулау олардың арасында жойылып кету қатерін арттырады. Жатып келген түрлердің экспансиясы Адамның араласуымен басқа аймақтарға тараған жат түрлер жергілікті биологиялық түрлердің санын күрт азайтады. Тіршілік ортаның жоғалуы Адамның шаруашылық әрекеті мен қалалардың кеңеюі өсімдіктер мен жануарлардың тіршілік ортасын жоюға алып келеді.

6 слайд

7 слайд
Климаттың өзгеруі мен оның салдары Парник газдарының артуы Өндіріс, көлік және басқа адамдық әрекеттер нәтижесінде атмосферадағы парник газдарының мөлшері артуда, бұл жаһандық жылынуды тудырады. Экстремалды ауа-райы құбылыстарының жиілеуі Жаһандық климаттың өзгеруі құрғақшылықтар, жаңбырлардың күшеюі, дауылдар, ыстық толқындар сияқты қауіпті метеорологиялық көріністерді жиі туындатады. Жаһандық жылыну және оның салдары Температураның артуы мұздықтардың еруіне, теңіздер деңгейінің көтерілуіне, биіктіктегі экожүйелердің бұзылуына және ауылшаруашылық өнімділігінің төмендеуіне әкеледі.

7 слайд

8 слайд
Қоршаған ортаны қорғау және тұрақты даму жолдары Қалдықтарды қайта өңдеуЭнергия тиімділігі Жаңартылатын энергия Табиғи ресурстарды тиімді пайдалану Органикалық ауылшаруашылық Ормандарды сақтау Экологиялық білім беру Қоғамдық көлік Инновациялық технологиялар Қоршаған ортаны қорғау мен тұрақты даму жолдары өндіріс, тұтыну және өмір салтындағы өзгерістерді қажет етеді. Бұл ластануды азайту, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, экологиялық инновациялар мен білім беруді қамтиды. Тек халықаралық ынтымақтастық пен адам өмірінің барлық салаларында экологиялық ұстанымды ұстану арқылы ғана біз алдағы ұрпақтар үшін тұрақты дамуды қамтамасыз ете аламыз.

8 слайд