§27.Гаметогенез.
§27.Гаметогенез.

#1 слайд
«Бір
қадам
алға..»
«Венн диаграммасы»
1.Гормон
2.Ауксин
3.Гибберилин
Дескриптор:
- өсімдіктердің өсуіне
стимуляторлардың (өсіргіш
заттар) әсер ету механизмін
салыстырады -3 балл;
1 слайд
«Бір қадам алға..» «Венн диаграммасы» 1.Гормон 2.Ауксин 3.Гибберилин Дескриптор: - өсімдіктердің өсуіне стимуляторлардың (өсіргіш заттар) әсер ету механизмін салыстырады -3 балл;
#2 слайд
«Ой қозғау» әдісі
«Кілт сөздерді сәйкестендіру»
1.Көбею
2.Өсу
3.Жетілу
4.Түзілу
A.Жетілмеген сперматид жетілген сперматозоидке айналып,
барлық құрылымдарға ие болады.
B.Редукциялық және эквационды бөліну.
C.Жұмыртқаның сарысы мен нәруыз түйіршіктері түріндегі
қоректік заттардың жиналуына байланысты мөлшері үлкейеді.
D.Жыныстық жасушалар митоз арқылы бірнеше рет бөлінеді,
нәтижесінде олардың саны артады.
2 слайд
«Ой қозғау» әдісі «Кілт сөздерді сәйкестендіру» 1.Көбею 2.Өсу 3.Жетілу 4.Түзілу A.Жетілмеген сперматид жетілген сперматозоидке айналып, барлық құрылымдарға ие болады. B.Редукциялық және эквационды бөліну. C.Жұмыртқаның сарысы мен нәруыз түйіршіктері түріндегі қоректік заттардың жиналуына байланысты мөлшері үлкейеді. D.Жыныстық жасушалар митоз арқылы бірнеше рет бөлінеді, нәтижесінде олардың саны артады.
#3 слайд
Дәйек сөз немесе
цитата:
"Өмірдің басты
мақсаты — өзін қайта
жаңғырту, ал ұрпақ
жалғастыру —
табиғаттың мәңгілік
заңы."
— Чарльз Дарвин
3 слайд
Дәйек сөз немесе цитата: "Өмірдің басты мақсаты — өзін қайта жаңғырту, ал ұрпақ жалғастыру — табиғаттың мәңгілік заңы." — Чарльз Дарвин
#4 слайд
1
1. Сперматозоидтардың
жылдамдығы: Орта есеппен
сперматозоидтар секундына
3 мм жылдамдықпен
қозғалады, бұл олардың
жұмыртқа жасушасына
жетуіне бірнеше сағат
кететінін көрсетеді.
«Қызықты
деректер»
4 слайд
1 1. Сперматозоидтардың жылдамдығы: Орта есеппен сперматозоидтар секундына 3 мм жылдамдықпен қозғалады, бұл олардың жұмыртқа жасушасына жетуіне бірнеше сағат кететінін көрсетеді. «Қызықты деректер»
#5 слайд
2
2. Жұмыртқа жасушасының
мөлшері: Адам ағзасындағы
ең үлкен жасуша – жұмыртқа
жасушасы. Оның диаметрі
шамамен 0,1 мм.
«Қызықты
деректер»
5 слайд
2 2. Жұмыртқа жасушасының мөлшері: Адам ағзасындағы ең үлкен жасуша – жұмыртқа жасушасы. Оның диаметрі шамамен 0,1 мм. «Қызықты деректер»
#6 слайд
3
3. Сперматозоидтар саны:
Бір эякуляция кезінде
шамамен 200–500 миллион
сперматозоид бөлінеді, бірақ
тек біреуі ғана жұмыртқа
жасушасын ұрықтандырады.
«Қызықты
деректер»
6 слайд
3 3. Сперматозоидтар саны: Бір эякуляция кезінде шамамен 200–500 миллион сперматозоид бөлінеді, бірақ тек біреуі ғана жұмыртқа жасушасын ұрықтандырады. «Қызықты деректер»
#7 слайд
«Қызықт
ы
деректер
»
4.Ұрықтануға дайындық:
Әйелдердегі жұмыртқа
жасушасы ұрықтануға
тек 12–24 сағат ішінде
қабілетті.
7 слайд
«Қызықт ы деректер » 4.Ұрықтануға дайындық: Әйелдердегі жұмыртқа жасушасы ұрықтануға тек 12–24 сағат ішінде қабілетті.
#8 слайд
§27.
Гаметогенез.
11.2.1.1 - адам
гаметогенезінің
сызбасын талдау;
8 слайд
§27. Гаметогенез. 11.2.1.1 - адам гаметогенезінің сызбасын талдау;
#9 слайд
1
"Гаметогенез – бұл өмірдің
бастауын қалыптастыратын
жасушалар симфониясы,
ұрпақ жалғастырудың тамаша
үйлесімі."
— Линн Маргулис
Дәйек сөз немесе цитата:
…………
…..
…………
…….
…………
9 слайд
1 "Гаметогенез – бұл өмірдің бастауын қалыптастыратын жасушалар симфониясы, ұрпақ жалғастырудың тамаша үйлесімі." — Линн Маргулис Дәйек сөз немесе цитата: ………… ….. ………… ……. …………
#10 слайд
……
………
Гаметогенез
Сперматозоид
Сомалық жасуша
Оогония
Мейоз
Спермотид
Жаңа кілт сөздер:
10 слайд
…… ……… Гаметогенез Сперматозоид Сомалық жасуша Оогония Мейоз Спермотид Жаңа кілт сөздер:
#11 слайд
Құндылық:
«жасампаздық және
жаңашылдық»
Теориялық
білім: адам
гаметогенезінің
сызбасын
сипаттайды;
Практикалық
дағдылар: адам
гаметогенезінің
сызбасын
талдайды;
Функционалды
қ сауаттылық:
адам
гаметогенезінің
сызбасын
түсіндіреді;
1 2 3
11 слайд
Құндылық: «жасампаздық және жаңашылдық» Теориялық білім: адам гаметогенезінің сызбасын сипаттайды; Практикалық дағдылар: адам гаметогенезінің сызбасын талдайды; Функционалды қ сауаттылық: адам гаметогенезінің сызбасын түсіндіреді; 1 2 3
#12 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі.
Ерекшеліктер Сперматогенез Овогенез
Басталу уақыты Жыныстық жетілу кезінде
басталады
Эмбриондық кезеңде
басталып, овуляцияға
дейін жалғасады
Процестің ұзақтығы Тұрақты және үздіксізЦиклдық және шектеулі
Гамета саны Көп мөлшерде түзіледі Шектеулі: айына 1
жұмыртқа жасушасы
Қорытынды өнім 4 сперматозоид 1 жұмыртқа жасушасы
және 3 полярлы денешік
12 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі. Ерекшеліктер Сперматогенез Овогенез Басталу уақыты Жыныстық жетілу кезінде басталады Эмбриондық кезеңде басталып, овуляцияға дейін жалғасады Процестің ұзақтығы Тұрақты және үздіксізЦиклдық және шектеулі Гамета саны Көп мөлшерде түзіледі Шектеулі: айына 1 жұмыртқа жасушасы Қорытынды өнім 4 сперматозоид 1 жұмыртқа жасушасы және 3 полярлы денешік
#13 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі.
13 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі.
#14 слайд
«Айырмашылығы неде?» әдісі.
14 слайд
«Айырмашылығы неде?» әдісі.
#15 слайд
Сәйкестендіру тапсырмасы:
Гаметогенездің кезеңдерін және олардың
сипаттамаларын сәйкестендіріңіз:
Кезеңдер Сипаттамалар
Көбею А) Жыныс жасушалары митоз арқылы көбейеді.
Өсу Ә) Жасушалар көлемі ұлғайып, ДНҚ
репликациясы жүреді.
Пісіп жетілу Б) Мейоз нәтижесінде гаплоидты жасушалар
түзіледі.
Дифференциация В) Сперматидтер сперматозоидтарға, ал
ооциттер жұмыртқа жасушасына айналады.
15 слайд
Сәйкестендіру тапсырмасы: Гаметогенездің кезеңдерін және олардың сипаттамаларын сәйкестендіріңіз: Кезеңдер Сипаттамалар Көбею А) Жыныс жасушалары митоз арқылы көбейеді. Өсу Ә) Жасушалар көлемі ұлғайып, ДНҚ репликациясы жүреді. Пісіп жетілу Б) Мейоз нәтижесінде гаплоидты жасушалар түзіледі. Дифференциация В) Сперматидтер сперматозоидтарға, ал ооциттер жұмыртқа жасушасына айналады.
#16 слайд
Жауабы:
•Көбею – А
•Өсу – Ә
•Пісіп жетілу – Б
•Дифференциация – В
16 слайд
Жауабы: •Көбею – А •Өсу – Ә •Пісіп жетілу – Б •Дифференциация – В
#17 слайд
Кейстік тапсырма:
Сұрақ: Неліктен сперматозоидтар үнемі жаңа
түзілсе, ал жұмыртқа жасушалары әйел
ағзасында шектеулі мөлшерде болады?
Жауапты ойластырыңыз:
17 слайд
Кейстік тапсырма: Сұрақ: Неліктен сперматозоидтар үнемі жаңа түзілсе, ал жұмыртқа жасушалары әйел ағзасында шектеулі мөлшерде болады? Жауапты ойластырыңыз:
#18 слайд
Жауабы:
1.Сперматогенез ерлерде жыныстық жетілуден кейін
үздіксіз жүреді.
2.Оогенез эмбрионалдық кезеңде басталып, тек
жыныстық жетілуден кейін жалғасады.
3.Әр циклде тек бір жұмыртқа жасушасы пісіп жетіледі.
18 слайд
Жауабы: 1.Сперматогенез ерлерде жыныстық жетілуден кейін үздіксіз жүреді. 2.Оогенез эмбрионалдық кезеңде басталып, тек жыныстық жетілуден кейін жалғасады. 3.Әр циклде тек бір жұмыртқа жасушасы пісіп жетіледі.
#19 слайд
Шығармашылық тапсырма:
Тапсырма: Гаметогенезді сурет ретінде
бейнелеңіз.
• Ер адам мен әйелдің гаметогенез
процесін схема түрінде көрсетіңіз.
• Гоноциттерден бастап
сперматозоид пен жұмыртқа
жасушасына дейінгі кезеңдерді
атаңыз.
• Әр кезеңге қысқаша сипаттама
жазыңыз.
19 слайд
Шығармашылық тапсырма: Тапсырма: Гаметогенезді сурет ретінде бейнелеңіз. • Ер адам мен әйелдің гаметогенез процесін схема түрінде көрсетіңіз. • Гоноциттерден бастап сперматозоид пен жұмыртқа жасушасына дейінгі кезеңдерді атаңыз. • Әр кезеңге қысқаша сипаттама жазыңыз.
#20 слайд
Лабораториялық жағдайды елестету
тапсырмасы:
• Сұрақ: Егер ғалымдар адамның
сперматозоидтары мен жұмыртқа
жасушаларын зерттеу үшін
зертханада мейоз процесін
бақылайтын болса:
1. Бірінші мейоз фазасынан кейін
қанша хромосома болады?
2. Екінші мейоз фазасынан кейін
жасуша саны қанша болады?
20 слайд
Лабораториялық жағдайды елестету тапсырмасы: • Сұрақ: Егер ғалымдар адамның сперматозоидтары мен жұмыртқа жасушаларын зерттеу үшін зертханада мейоз процесін бақылайтын болса: 1. Бірінші мейоз фазасынан кейін қанша хромосома болады? 2. Екінші мейоз фазасынан кейін жасуша саны қанша болады?
#21 слайд
Жауабы:
1.Бірінші мейоз фазасынан кейін әр жасушада 23
хромосома (гаплоидты).
2.Екінші мейоз фазасынан кейін 4 гаплоидты жасуша
түзіледі.
21 слайд
Жауабы: 1.Бірінші мейоз фазасынан кейін әр жасушада 23 хромосома (гаплоидты). 2.Екінші мейоз фазасынан кейін 4 гаплоидты жасуша түзіледі.
#22 слайд
"Дұрыс/Бұрыс" ойыны:
Төмендегі мәлімдемелерді талдаңыз және дұрыс/бұрыс деп
бағалаңыз:
1.Гаметогенез кезінде барлық кезеңдер мейоз арқылы жүреді.
2.Бір сперматогонийден төрт сперматозоид түзіледі.
3.Оогенез тек эмбрионалдық кезеңде жүреді.
4.Әйел ағзасында әр циклде төрт жұмыртқа жасушасы түзіледі.
5.Мейоз нәтижесінде гаплоидты жасушалар түзіледі.
22 слайд
"Дұрыс/Бұрыс" ойыны: Төмендегі мәлімдемелерді талдаңыз және дұрыс/бұрыс деп бағалаңыз: 1.Гаметогенез кезінде барлық кезеңдер мейоз арқылы жүреді. 2.Бір сперматогонийден төрт сперматозоид түзіледі. 3.Оогенез тек эмбрионалдық кезеңде жүреді. 4.Әйел ағзасында әр циклде төрт жұмыртқа жасушасы түзіледі. 5.Мейоз нәтижесінде гаплоидты жасушалар түзіледі.
#23 слайд
Жауабы:
1.Бұрыс (кейбір кезеңдер митоз арқылы жүреді).
2.Дұрыс.
3.Бұрыс (эмбрионалдық кезеңде басталады, бірақ толық
пісіп жетілу кейінірек жүреді).
4.Бұрыс (әр циклде тек бір жұмыртқа жасушасы пісіп
жетіледі).
5.Дұрыс.
23 слайд
Жауабы: 1.Бұрыс (кейбір кезеңдер митоз арқылы жүреді). 2.Дұрыс. 3.Бұрыс (эмбрионалдық кезеңде басталады, бірақ толық пісіп жетілу кейінірек жүреді). 4.Бұрыс (әр циклде тек бір жұмыртқа жасушасы пісіп жетіледі). 5.Дұрыс.
#24 слайд
Жағдаяттық тапсырма:
Тапсырма: Мейоздың екінші бөлінуінде қате пайда болып, бір
жасушаға артық хромосома түсті (мысалы, 21-ші хромосома). Бұл
қандай жағдайға әкелуі мүмкін?
24 слайд
Жағдаяттық тапсырма: Тапсырма: Мейоздың екінші бөлінуінде қате пайда болып, бір жасушаға артық хромосома түсті (мысалы, 21-ші хромосома). Бұл қандай жағдайға әкелуі мүмкін?
#25 слайд
Жауабы:
Жауап:
Бұл Даун синдромы сияқты анеуплоидия туындауы мүмкін.
25 слайд
Жауабы: Жауап: Бұл Даун синдромы сияқты анеуплоидия туындауы мүмкін.
#26 слайд
Кері байланыс:
«БББ»
Білгенім.....
Білдім.....
Білгім
келеді....
...........
..............
.....
.......
26 слайд
Кері байланыс: «БББ» Білгенім..... Білдім..... Білгім келеді.... ........... .............. ..... .......
#27 слайд
§28.Сперматогенез бен
оогенездің
айырмашылықтары.
Үй жұмысы
27 слайд
§28.Сперматогенез бен оогенездің айырмашылықтары. Үй жұмысы
шағым қалдыра аласыз













