§29. Бағаналы жасушалар ұғымы және олардың қасиеттері (қайта жаңаруы, жіктелуі).
§29. Бағаналы жасушалар ұғымы және олардың қасиеттері (қайта жаңаруы, жіктелуі).

#1 слайд
«Бір
қадам
алға..»
«Бұрыңғы кілт сөздер»
1.Сперматогенез
2.Оогенез
3.Эмбрион
4.Мейоз
5.Грааф көпіршігі
Дескриптор:
Дескриптор:
-әр кілт сөздің дұрыс мазмұны үшін
- 1 балл;
1 слайд
«Бір қадам алға..» «Бұрыңғы кілт сөздер» 1.Сперматогенез 2.Оогенез 3.Эмбрион 4.Мейоз 5.Грааф көпіршігі Дескриптор: Дескриптор: -әр кілт сөздің дұрыс мазмұны үшін - 1 балл;
#2 слайд
Бағаналы жасушалар медицинаның қандай
салаларында қолданылуы мүмкін және бұл
адам денсаулығына қандай пайда әкеледі?
«Ой қозғау» әдісі
Проблемалық сұрақ:
2 слайд
Бағаналы жасушалар медицинаның қандай салаларында қолданылуы мүмкін және бұл адам денсаулығына қандай пайда әкеледі? «Ой қозғау» әдісі Проблемалық сұрақ:
#3 слайд
Бағаналы жасушалар регенеративті
медицинада (зақымдалған органдарды
қалпына келтіру), трансплантологияда
(ұлпаларды алмастыру), генетикалық
ауруларды емдеуде, сондай-ақ дәрілік
заттарды сынақтан өткізуде қолданылады.
Олардың қолданылуы ағза тіндерінің қайта
қалпына келуін жылдамдатып, күрделі
ауруларды емдеу мүмкіндігін береді.
Жауабы:
3 слайд
Бағаналы жасушалар регенеративті медицинада (зақымдалған органдарды қалпына келтіру), трансплантологияда (ұлпаларды алмастыру), генетикалық ауруларды емдеуде, сондай-ақ дәрілік заттарды сынақтан өткізуде қолданылады. Олардың қолданылуы ағза тіндерінің қайта қалпына келуін жылдамдатып, күрделі ауруларды емдеу мүмкіндігін береді. Жауабы:
#4 слайд
"Бағаналы жасушалар – бұл
табиғаттың бізге берген
өмірді қалпына келтірудің
шексіз мүмкіндігі."
— Роберт Ланца, бағаналы
жасушалар зерттеушісі.
Дәйек сөз
немесе
цитата:
4 слайд
"Бағаналы жасушалар – бұл табиғаттың бізге берген өмірді қалпына келтірудің шексіз мүмкіндігі." — Роберт Ланца, бағаналы жасушалар зерттеушісі. Дәйек сөз немесе цитата:
#5 слайд
§29. Бағаналы жасушалар ұғымы
және олардың қасиеттері (қайта
жаңаруы, жіктелуі).
11.2.3.1 - бағаналы жасушалардың
мамандану үдерісін және олардың
практикалық қолданылуын түсіндіру;
5 слайд
§29. Бағаналы жасушалар ұғымы және олардың қасиеттері (қайта жаңаруы, жіктелуі). 11.2.3.1 - бағаналы жасушалардың мамандану үдерісін және олардың практикалық қолданылуын түсіндіру;
#6 слайд
Құндылық:
«жасампаздық және
жаңашылдық»
Теориялық білім:
бағаналы
жасушалардың
мамандану үдерісін
және олардың
практикалық
қолданылуын
сипаттайды;
Практикалық
дағдылар: бағаналы
жасушалардың
мамандану үдерісін
және олардың
практикалық
қолданылуын
салыстырады;
Функционалдық
сауаттылық:
бағаналы
жасушалардың
мамандану үдерісін
және олардың
практикалық
қолданылуын
түсіндіреді;
6 слайд
Құндылық: «жасампаздық және жаңашылдық» Теориялық білім: бағаналы жасушалардың мамандану үдерісін және олардың практикалық қолданылуын сипаттайды; Практикалық дағдылар: бағаналы жасушалардың мамандану үдерісін және олардың практикалық қолданылуын салыстырады; Функционалдық сауаттылық: бағаналы жасушалардың мамандану үдерісін және олардың практикалық қолданылуын түсіндіреді;
#7 слайд
"Бағаналы жасушалар – бұл
тек ғылымның емес, болашақ
медицинасының негізі."
— Шинья Яманака,
бағаналы жасушалар
саласындағы Нобель
сыйлығының лауреаты.
Дәйек сөз
немесе
цитата:
7 слайд
"Бағаналы жасушалар – бұл тек ғылымның емес, болашақ медицинасының негізі." — Шинья Яманака, бағаналы жасушалар саласындағы Нобель сыйлығының лауреаты. Дәйек сөз немесе цитата:
#8 слайд
•1956 жылы ғалымдар
алғаш рет сүйек кемігін
трансплантациялау
арқылы бағаналы
жасушаларды
медицинада қолдана
бастады. Бұл әдіс бүгінгі
күні қан ауруларын,
соның ішінде
лейкемияны емдеудің
негізі болып табылады.
«Қызықты деректер»
•1996 жылы әлемде
алғаш рет қой Долли
бағаналы
жасушалардың
көмегімен сәтті
клондалды. Бұл оқиға
бағаналы
жасушалардың
генетикалық зерттеулер
мен репродуктивті
медицинада үлкен
мүмкіндіктерге ие
екенін көрсетті.
•2014 жылы Жапонияда
Шинья Яманака
бастаған зерттеушілер
тобы бағаналы
жасушаларды
пайдаланып,
жасушаларды көз
торына имплантациялау
арқылы көру қабілеті
бұзылған пациентке
көмектесті.
Бағаналы
жасушалардың
алғашқы
қолданылуы
Бағаналы
жасушалар арқылы
жануарларды
клондау
Бағаналы
жасушалармен көру
қабілетін қалпына
келтіру
8 слайд
•1956 жылы ғалымдар алғаш рет сүйек кемігін трансплантациялау арқылы бағаналы жасушаларды медицинада қолдана бастады. Бұл әдіс бүгінгі күні қан ауруларын, соның ішінде лейкемияны емдеудің негізі болып табылады. «Қызықты деректер» •1996 жылы әлемде алғаш рет қой Долли бағаналы жасушалардың көмегімен сәтті клондалды. Бұл оқиға бағаналы жасушалардың генетикалық зерттеулер мен репродуктивті медицинада үлкен мүмкіндіктерге ие екенін көрсетті. •2014 жылы Жапонияда Шинья Яманака бастаған зерттеушілер тобы бағаналы жасушаларды пайдаланып, жасушаларды көз торына имплантациялау арқылы көру қабілеті бұзылған пациентке көмектесті. Бағаналы жасушалардың алғашқы қолданылуы Бағаналы жасушалар арқылы жануарларды клондау Бағаналы жасушалармен көру қабілетін қалпына келтіру
#9 слайд
«Бейнетүсіндіру»
әдісі.
Тақырып Мазмұны Оқушылар жұмысы (ізденіс, постер, слайд жасау)
1. Бағаналы жасушалар
дегеніміз не?
Бағаналы жасушалар – өздігінен жаңара алатын және
әртүрлі мамандандырылған жасушаларға айналатын
ерекше жасушалар.
Анимация: бағаналы жасушаның бөлінуі мен
жіктелуі.
2. Қасиеттері 1. Қайта жаңару (өздігінен көбею).
2. Жіктелу (мамандандырылған жасушаларға айналу).
Инфографика: қайта жаңару мен жіктелу
процесінің диаграммасы.
3. Түрлері 1. Эмбриондық бағаналы жасушалар.
2. Ересек бағаналы жасушалар.
3. Индукцияланған плюрипотентті бағаналы жасушалар.
Суреттер: әртүрлі бағаналы жасушалардың
микроскопиялық суреттері.
4. Қолдану салалары 1. Регенеративті медицина.
2. Трансплантология.
3. Генетикалық ауруларды емдеу.
4. Дәрілік заттарды сынақтан өткізу.
Интерактивті слайд: әр қолдану саласының
қысқаша сипаттамасы мен мысалдары.
5. Артықшылықтары 1. Организмнің зақымдалған бөлігін қалпына келтіру.
2. Ағзаның өз жасушаларын қолдану мүмкіндігі.
Анимация: бағаналы жасушалар арқылы
зақымдалған мүшелердің қалпына келуі.
6. Мысалдар 1. Сүйек кемігі трансплантациясы.
2. Көздің тор қабатын қалпына келтіру.
3. Жарақаттанған тіндерді емдеу.
Фотосуреттер: нақты өмірден алынған бағаналы
жасушаларды қолдану нәтижелері.
7. Қызықты фактілер 1. Қой Доллидің клондануы.
2. Жасанды бүйрек өсіру.
3. Спорт медицинасы мен регенерация.
Видео: фактілер мен оқиғалар көрсетілген қысқа
сюжеттер.
9 слайд
«Бейнетүсіндіру» әдісі. Тақырып Мазмұны Оқушылар жұмысы (ізденіс, постер, слайд жасау) 1. Бағаналы жасушалар дегеніміз не? Бағаналы жасушалар – өздігінен жаңара алатын және әртүрлі мамандандырылған жасушаларға айналатын ерекше жасушалар. Анимация: бағаналы жасушаның бөлінуі мен жіктелуі. 2. Қасиеттері 1. Қайта жаңару (өздігінен көбею). 2. Жіктелу (мамандандырылған жасушаларға айналу). Инфографика: қайта жаңару мен жіктелу процесінің диаграммасы. 3. Түрлері 1. Эмбриондық бағаналы жасушалар. 2. Ересек бағаналы жасушалар. 3. Индукцияланған плюрипотентті бағаналы жасушалар. Суреттер: әртүрлі бағаналы жасушалардың микроскопиялық суреттері. 4. Қолдану салалары 1. Регенеративті медицина. 2. Трансплантология. 3. Генетикалық ауруларды емдеу. 4. Дәрілік заттарды сынақтан өткізу. Интерактивті слайд: әр қолдану саласының қысқаша сипаттамасы мен мысалдары. 5. Артықшылықтары 1. Организмнің зақымдалған бөлігін қалпына келтіру. 2. Ағзаның өз жасушаларын қолдану мүмкіндігі. Анимация: бағаналы жасушалар арқылы зақымдалған мүшелердің қалпына келуі. 6. Мысалдар 1. Сүйек кемігі трансплантациясы. 2. Көздің тор қабатын қалпына келтіру. 3. Жарақаттанған тіндерді емдеу. Фотосуреттер: нақты өмірден алынған бағаналы жасушаларды қолдану нәтижелері. 7. Қызықты фактілер 1. Қой Доллидің клондануы. 2. Жасанды бүйрек өсіру. 3. Спорт медицинасы мен регенерация. Видео: фактілер мен оқиғалар көрсетілген қысқа сюжеттер.
#10 слайд
"Егер адамның бағаналы жасушалары
зақымданса, оның ағзасы қалай әсер
етеді?" деген сұрақ төңірегінде
пікірталас ұйымдастыру.
Проблемалық
жағдай:
10 слайд
"Егер адамның бағаналы жасушалары зақымданса, оның ағзасы қалай әсер етеді?" деген сұрақ төңірегінде пікірталас ұйымдастыру. Проблемалық жағдай:
#11 слайд
«Ерекшелігі
неде?»
Бағаналы жасуша
түрлері
Ұқсастықтары Ерекшеліктері
11 слайд
«Ерекшелігі неде?» Бағаналы жасуша түрлері Ұқсастықтары Ерекшеліктері
#12 слайд
«Кілт сөздерді
сәйкестендіру»
1.Эмбриондық бағаналы жасушалар
(embryonic stem cells)
2.Жетілген бағаналы жасушалар (adult
stem cells)
3.Плурипотентті жетектеуіш бағаналы
жасушалар (induced pluripotent stem
cells)
A.‘IPS жасушалары’ - ғалымдар
зертханада жасайтын бағыналы
жасушалар.
B.Организм өсіп жатқанда зақымдалған
жасушаларды ауыстыру үшін жаңа
жасушаларға айналады.
C.Бұл бағаналы жасушалар
плурипотентті деп аталады, яғни олар
дененің кез-келген жасушасына ауыса
алады.
12 слайд
«Кілт сөздерді сәйкестендіру» 1.Эмбриондық бағаналы жасушалар (embryonic stem cells) 2.Жетілген бағаналы жасушалар (adult stem cells) 3.Плурипотентті жетектеуіш бағаналы жасушалар (induced pluripotent stem cells) A.‘IPS жасушалары’ - ғалымдар зертханада жасайтын бағыналы жасушалар. B.Организм өсіп жатқанда зақымдалған жасушаларды ауыстыру үшін жаңа жасушаларға айналады. C.Бұл бағаналы жасушалар плурипотентті деп аталады, яғни олар дененің кез-келген жасушасына ауыса алады.
#13 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ
САУАТТЫЛЫҚ
ТАПСЫРМАСЫ
1-тапсырма. «Сипатта, анықта,түсіндір»
әдісі.
- Төменде берілген суретке атау бере отырып
сипаттаңыз.
- Суреттің тиісті кілт сөздерін
орналастырыңыз.
- Бағаналық жасушаларды мамандандыру
үдерісінің кезеңдерін түсіндіріңіз.
- Суреттегі процесті түсіндіріңіз.
Дескриптор:
- берілген суретке атау береді және сипаттайды – 1 балл;
- суретке тиісті кілт сөздерді жазады – 1 балл;
- бағаналық жасушаларды мамандандыру үдерісінің кезеңдерін түсіндіреді – 1
балл;
- суреттегі процесті түсіндіреді – 1 балл;
13 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ ТАПСЫРМАСЫ 1-тапсырма. «Сипатта, анықта,түсіндір» әдісі. - Төменде берілген суретке атау бере отырып сипаттаңыз. - Суреттің тиісті кілт сөздерін орналастырыңыз. - Бағаналық жасушаларды мамандандыру үдерісінің кезеңдерін түсіндіріңіз. - Суреттегі процесті түсіндіріңіз. Дескриптор: - берілген суретке атау береді және сипаттайды – 1 балл; - суретке тиісті кілт сөздерді жазады – 1 балл; - бағаналық жасушаларды мамандандыру үдерісінің кезеңдерін түсіндіреді – 1 балл; - суреттегі процесті түсіндіреді – 1 балл;
#14 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ
САУАТТЫЛЫҚ
ТАПСЫРМАСЫ
2-тапсырма. Бағаналық жасушалардың негізгі
топтары жайлы кестені толтырыңыз.
Дескриптор:
-бағаналы жасушалар типтерінің алынуын
сипаттайды – 2 балл;
-бағаналы жасушалар типтерінің маңызын
түсіндіреді – 2 балл;
№ Бағаналық
жасуша
типтерінің
атауы
Алынуы Маңызы
1
2
3
14 слайд
ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ ТАПСЫРМАСЫ 2-тапсырма. Бағаналық жасушалардың негізгі топтары жайлы кестені толтырыңыз. Дескриптор: -бағаналы жасушалар типтерінің алынуын сипаттайды – 2 балл; -бағаналы жасушалар типтерінің маңызын түсіндіреді – 2 балл; № Бағаналық жасуша типтерінің атауы Алынуы Маңызы 1 2 3
#15 слайд
Үй жұмысы:
§30. Бағаналы жасушалардың
түрлері: эмбрионалды және
соматикалық.
Кері
байланыс:
«БББ»
Білгенім.
....
Білдім....
.
Білгім
келеді....
15 слайд
Үй жұмысы: §30. Бағаналы жасушалардың түрлері: эмбрионалды және соматикалық. Кері байланыс: «БББ» Білгенім. .... Білдім.... . Білгім келеді....
шағым қалдыра аласыз













