6-7 сыныптарга арналаган слайд

1 слайд
6 с ы н ы п Д ү н и е ж ү з і т а р и х ыНЕ ЛІ К Т Е Н V I I I - X I I Ғ АСЫ РД Ы ИСЛАМ М Ә Д Е НИЕ Т І НІ Ң "А ЛТ Ы Н Ғ АСЫ Р Ы " Д Е П АТАЙД Ы ? БҮГІН САБАҚТА Сенің білетінің: - Мұсылман елдерінің мәдениетіне талдау жасай білесіздер. Сенің меңгеретінің: - Ислам мәдениеті гүлдену кезеңінде күнделікті өмірдегі өзгерістеріне сипаттау, Шығыс ойшылдарының жетістігіне бағалау жасайсыздар.

1 слайд

2 слайд
О Й Қ О З Ғ АУ С У Р Е Т К Е Н А З А Р А УД А РА О Т Ы Р Ы П , Б Ү Г І Н Г І ТА Қ Ы Р Ы П Т У РА Л Ы Н Е А Й Т У Ғ А Б О Л А Д Ы ?

2 слайд

3 слайд
А р а б х а л и ф а т ы н а е н г е н М ы с ы р, С и р и я , П а л е с т и н а , О р т а А з и я е л д е р і н і ң м ә д е н и е т і ж о ғ а р ы д а м ы ғ а н е д і . Б ұ л е л д е р д е а р а б т і л і к е ң і н е н т а р а д ы . Б а р л ы қ х а л и ф а т ж е р і н д е м е к т е п - м е д р е с е л е р а ш ы л ы п , о қ у а р а б т і л і н д е ж ү р г і з і л д і . М е м л е к е т т і к т і л — а р а б т і л і б о л д ы . А р а б т і л і ә д е б и е т п е н ғ ы л ы м н ы ң т і л і н е а й н а л д ы . М е к т е п т е р д е Қ ұ р а н д ы о қ ы т у ғ а б а с т ы н а з а р ау д а р ы л д ы . И с л а м д і н і р у х а н и қ а з ы н а н ы ң к ө з і с а н а л д ы . « А д а м н ы ң е ң б а с т ы к ө р к і — б і л і м » д е д і а р а б т а р. Х а л и ф а т т а м а т е м а т и к а , а с т р о н о м и я , г е о г р а ф и я ғ ы л ы м д а р ы д а м ы д ы . Б а ғ д а д қ а л а с ы н д а ү л к е н к і т а п х а н а ж ұ м ы с і с т е д і . О н д а г р е к ғ а л ы м д а р ы е ң б е к т е р і н і ң қ о л ж а з б а л а р ы с а қ т а л ғ а н . М Ұ С Ы Л М А Н Е Л Д Е Р І Н І Ң М Ә Д Е Н И Е Т І

3 слайд

4 слайд
А р а б м ә д е н и е т і қ а з а қ ж е р і н е д е и г і ә с е р і н т и г і з д і . И с л а м д і н і н і ң т а р а л у ы м е н а р а б т і л і м е н ж а з у ы е н д і . Е ж е л г і т ү р к і ж а з у ы б і р т і н д е п ы ғ ы с т ы р ы л а б а с т а д ы . И с л а м н ы ң о р н ы ғ у ы ж е р г і л і к т і м ә д е н и е т п е н қ а б ы с қ а н а р а б - м ұ с ы л м а н м ә д е н и е т і н қ а л ы п т а с т ы р д ы . А р а б т а р б і з д і ң ж е р і м і з д е м е ш і т т е р с а л ы п , м е д р е с е л е р а ш т ы . А р а б ш а о қ ы п , б і л і м а л ғ а н қ а н д а с т а р ы м ы з д ы ң е с і м д е р і ә л е м г е ә й г і л і б о л д ы . О л а р ә л е м н і ң е к і н ш і ұ с т а з ы а т а н ғ а н Ә б у Н а с ы р ә л - Ф а р а б и , ғ ұ л а м а л а р Ә б у И б р а һ и м Ы с қ а қ ә л - Ф а р а б и , Ә б у- л - Қ а с ы м д л - Ф а р а б и , Қ о ж а А х м е т Й а с ау и , Ж ү с і п Б а л а с а ғ ұ н и ж ә н е т. б . е д і . Т Ү Р К І Ғ Ұ Л А М А Л А Р Ы

4 слайд

5 слайд
Ә б у Р а й х а н ә л - Б и р у н и д і ң ғ ы л ы м и м ұ р а с ы н ы ң б і р с ы п ы р а с ы б і з г е ж е т п е г е н , с а қ т а л ы п қ а л ғ а н ш ы ғ а р м а л а р ы н ы ң к ө п ш і л і г і т о л ы қ ж и н а л ы п ж а р и я л а н б а ғ а н . Ж а л п ы а л ғ а н д а о л ж ү з е л у е ң б е к ж а з ғ а н , о л а р д ы ң қ ы р ы қ б е с і а с т р о н о м и я м е н м а т е м а т и к а ғ а а р н а л ғ а н . А с т р о н о м и я л ы қ ш ы ғ а р м а л а р ы н д а Ә б у Р а й х а н ә л - Б и р у н и д ү н и е н і ң г е л и о ц е н т р л і к ж ү й е с і н ( К о п е р н и к т е н 5 0 0 ж ы л б ұ р ы н ) , д е н е л е р д і ң Ж е р г е қ а р а й т а р т ы л у ы н ( Г а л и л е й м е н Н ь ю т о н н а н 6 0 0 ж ы л б ұ р ы н ) б о л ж а ғ а н . А р а л т е ң і з і н і ң ж а ғ а с ы н д а , Ү н д і с т а н д а , А у ғ а н с т а н д а а с т р о н о м и я л ы қ б а қ ы л а у ж ұ м ы с т а р ы н ж ү р г і з і п , ж е р м ө л ш е р і н д ә л а н ы қ т а ғ а н . Ә б у Р а й х а н ә л - Б и р у н и д і ң г е о г р а ф и я с ы н д а с о л к е з д е г і б е л г і л і ж е р л е р д і ң б ә р і а й т ы л ғ а н , с о н ы м е н қ а т а р м ұ х и т, т е ң і з , т а у, ө з е н , ш ө л , м е м л е к е т т е р м е н х а л ы қ т а р д ы ң а т т а р ы т о л ы қ к е л т і р і л г е н . Ә б у Р а й х а н ә л - Б и р у н и д і ң к а р т а с ы Т ы н ы қ м ұ х и т т а н А т л а н т м ұ х и т ы н а , Ү н д і м ұ х и т ы н а н С о л т ү с т і к м ұ з д ы м ұ х и т қ а д е й і н г і ж е р л е р д і қ а м т ы ғ а н . Ә б у Р а й х а н ә л - Б и р у н и т ү р л і ө с і м д і к т е р д і , д ә р і л і к ш ө п т е р д і , с а н а л у а н ж а н у а р л а р т і р ш і л і г і н з е р т т е г е н . Ә б у Р а й х а н ә л - Б и р у н и т о п о г р а ф и я ғ а б а й л а н ы с т ы « Г е о д е з и я » а т т ы ү л к е н е ң б е к ж а з д ы . О н д а Ә м у д а р и я н ы ң б ұ р ы н ғ ы к е з д е г і е с к і а р н а л а р ы ж ө н і н д е г і з е р т т е у л е р і а с а қ ы з ғ ы л ы қ т ы б а я н д а л ғ а н . Ә б у Р а й х а н ә л - Б и р у н и д і ң т а р и х и - г е о г р а ф и я л ы қ е ң б е к т е р і н д е О р т а А з и я м е н Ш ы ғ ы с С і б і р д і ң т а р и х и э т н о г р а ф и я с ы , с о н д а й - а қ О р т а А з и я к ө ш п е л і т а й п а л а р ы н ы ң б а т ы с қ а , Ш ы ғ ы с Е у р о п а ғ а д е й і н қ о н ы с а у д а р у л а р ы , Қ а з а қ с т а н г е о г р а ф и я с ы , о н ы м е к е н д е г е н т ү р к і т а й п а л а р ы , о л а р д ы ң ә д е т - ғ ұ р п ы , с а л т - ж о р а л ғ ы л а р ы ж ө н і н д е қ ұ н д ы д е р е к т е р б е р і л е д і . « Ү н д і с т а н » ( 1 0 3 1 ) , « Б ұ р ы н ғ ы ұ р п а қ т а р е с к е р т к і ш і » ( 1 0 4 8 ) , « М а с ғ у д к а н о н ы » , т. б . е ң б е к т е р і а ғ ы л ш ы н , н е м і с , о р ы с , п а р с ы , т. б . т і л д е р і н е а у д а р ы л ғ а н . Ә Б У РА Й Х А Н Ә Л - Б И Р У Н И

5 слайд

6 слайд
О р т а А з и я д а н ш ы қ қ а н , а т ы а ң ы з ғ а а й н а л ғ а н б і р т у а р м ұ с ы л м а н ғ а л ы м , о й ш ы л , а с т р о н о м , д ә р і г е р, ф а р м а ц е п т И б н С и н а 9 8 0 ж ы л ы 1 6 т а м ы з д а Б ұ х а р а м а ң ы н д а д ү н и е г е к е л г е н . А б д а л л а һ И б н С и н а , Е у р о п а д а А в и ц е н н а д е г е н а т п е н т а н ы м а л . 4 5 6 ж у ы қ е ң б е г і , 2 4 0 к і т а б ы ғ а н а к е й і н г е ж е т к е н . А т а қ т ы ғ а л ы м б а р б о л ғ а н ы 5 7 ж ы л – а қ ө м і р с ү р д і . И Б Н С И Н А

6 слайд

7 слайд
И С Л А М Д Ы Қ С Ә У Л Е Т Ө Н Е Р І Н І Ң О З Ы Қ Т У Ы Н Д Ы Л А Р Ы Н Ы Ң О Р Н А Л А С Қ А Н Ж Е Р І Н Т А Б Ы Ң Ы З Әл - Ақса Кордова мешіті Алгамбра сарайыИерусалим ГранадаИспания

7 слайд

8 слайд
« А Р А Б Т А РД Ы Ң М Ә Д Е Н И Е Т І » К Е С Т Е С І Н Т О Л Т Ы Р А О Т Ы Р Ы П , М Ә Д Е Н И Е Т С А Л А С Ы Н Д А Қ А Н Д А Й Ж Е Т І С Т І К Т Е Р Г Е Ж Е Т К Е Н Д І Г І Н А Н Ы Қ Т А Ң Д А Р. Дін Қолөнер Астроном ия мен математи ка Тарих және географи я Әдеби ет Бейнелеу өнері Ислам Мақта мен жүннен жеңіл және сапалы мықты маталар тоқылды. Күрделі аспаптард ы пайдалана отырып, астрономд ар жер көлемін есептеп шығара алды. Арабтар үнді сандарын пайдаланы п, алгебраны ң негізін салған. Мың бір түн Арабтардың үйлері тасқа қашалған ою өрнектерме н, қабырғалар ы, едендері жылтыраға н кірпіштерме н, мозайкамен өрнектеледіӘл- Масуди «Замана тарихы» 30 томдық тарихи - географи ялық энциклоп едия

8 слайд

9 слайд
Ү Й Г Е Т А П С Ы Р М А : К Е С Т Е М Е Н Ж Ұ М Ы С   «Арабтардың мәдениеті» кестесін толтыра отырып, мәдениет саласында қандай жетістіктерге жеткендігін анықтаңдар

9 слайд