#1 слайд
Сабақтың тақырыбы : Географиялық карта және шартты белгілер Картада ауданды және қашықтықты өлшеу Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары : 6.2.5.1 географиялық карталар мен шартты белгілерді топтастыру 6.2.5.2 шартты белгілерді пайдаланып, географиялық карталарды оқу

1 слайд

#2 слайд
«Адасқан  әріптерден» құралған сөздер , солардан сіздер қазір әр әріпті орнана қойып біздің тарауымызға қатысты жаңа ұғымдарды табуларыңыз керек. 1) ТСААШМБ 2) ТЗМАУИ 3) ТВОЭРАК 4) ТАРКА 5) СЛБУОГ МАСШТАБ АЗИМУТ ЭКВАТОР КАРТА ГЛОБУС Күн мен түннің кеңдігін, Жер шарьның ендігін Қақ бөліп түр тепе-тең, Жүмыр жердің белдігі. /Экватор/ Бір нәрсе бетінде жоқ ой мен қыр, Өзінің кіндігінен айналып жүр. Өзіңе назар салып қарасаңыз Келбеті жер жүзінің көрініп тұр. ./Глобус/

2 слайд

#3 слайд
Карта – Жер бетінің кішірейтіліп, жинақы түрде жазықтықта шартты белгілермен бейнеленуі. Карта жасау оны кескіндеудің белгіленген заңдары мен ережелеріне бағынады. Шартбелгі (легенда) – осы картада қолданылған барлық шартты белгілердің мағынасына түсіндірме беретін белгілер жиынтығы. Кейде бұл жерге картадағы кескіндерді толықтырып тұратын диаграммалар, кескіндер, кестелер орналастырылады. Географиялық карталар әртүрлі. Оларды келесі белгілері: аумақты қамтуы, мазмұны, қызыметі, масштабы бойынша топтастыруға болады.

3 слайд

#4 слайд

4 слайд

#5 слайд
Географиялық карталар аумақтық белгілері бойынша дүниежүзілік карта (1), материктер мен мұхиттар картасы (2), материк бөліктері, мемлекеттер, облыстар мен аудандар картасы (3) болып бөлінеді

5 слайд

#6 слайд

6 слайд

#7 слайд
Келесі аялдамамыз «Шартты белгілер сыры» деп аталады, одан сәтті өту үшін топографиялық әңгіменің белгіленген сөздерін шартты белгілермен көрсету. 1.Біз әжем екеуміз (қаладан) __________ шығып, (тасжол) ___________ мен жүріп, (өзендегі ағаш көпір) _________ ден өттік. (Көл мен батпақты) __________ айналып, (аралас орман)____________ ішіндегі орманшының __________ (үйіне) бардық. Әжем сонда қалды. Біз Серік екеуіміз 1 шақырым (шалғындағы соқпақ жол) ___________ мен (жеміс бағына) __________ барып, алма жинадық.

7 слайд

#8 слайд
МАСШТАБТЫ ПАЙДАЛАНЫП, КАРТАДА АРАҚАШЫҚТЫҚТЫ ҚАЛАЙ ДҰРЫС ЕСЕПТЕУГЕ БОЛАДЫ Масштаб – сызбада, планда немесе картада бейнелеген кезде заттың нақты өлшемі неше есе кішірейтілгенін немесе ұлғайтылғанын білдіретін сан. Атаулы масштаб - бұл сөзбен берілген масштаб, мысалы, 1 см – 75 км. Бұл картаның, планның немесе сызбаның 1 сантиметріне нақты 75 км жер аумағы орналастырылғанын білдіреді. Сандық масштаб - бөлшек түрінде бейнеленеді, оның алымы бірлікке тең, ал бөлімі – жердегі сызыққа қатысты картадағы (пландағы) сызық неше есе кішірейтілгенін көрсететін сан Сызықтық масштаб - бірдей бөліктерге бөлінген түзу сықзықтан тұрады. Бұл бөліктер бейнеленген жердегі белгілі бір қашықтыққа сәйкес келеді; бөліктер цифрлармен белгіленеді. Масштабты белгілеудің 3 түрі бар

8 слайд

#9 слайд
«План және карта» тақырыбы бойынша географиялық диктант.Берілген түсіндірмелер мен ұғымдарды сәйкестендіріңіздер Ұғымдар мен терминдер түсіндірмелері Дұрыс жауабы Жауаптың нұсқасы 1.Аспан мен жер бетініңастасыпкөрінетінсызығы   1. Меридиан   2.Белгілі бір затқа қарай жүргізілген бағыт пен солтүстік бағыттың арасындағы бұрыш.   2. Батыс    3.270° азимут қандай көкжиек тұсы.   3.Көкжиек 4.Жер бетіндегі  өлшенген қашықтықты  қағазға түсіргенде қанша  реткішірейтілгендігін  көрсететін  бөлшек сан.   4.Масштаб   5.Жер бетінің  қағазға кішірейтіліп  түсірілген  нұсқасы.   5.Азимут   6.Жер бетіндегі нүктенің мұхит немесе теңіз деңгейінен бастап есептелінетін биіктігі.   6.Салыстырмалыбиіктік    7.Жер бетіндегі кез-келгеннүктенің  басқа нүктеден айырмасы.  7.План   8.Жер бетіндегі салыстырмалы биіктікті өлшейтін құрал.   8.Абсолюттікбиіктік 9.Ең ұзын параллель.   9.Деңгейлегіш 10.Жер бетінде полюстен полюске дейін ойша жүргізілген сызық.  10.Географиялық карта 11.Жер бетінде ойша экваторға параллель жүргізілген сызықтар.  11.Экватор  

9 слайд