6 сынып. Қазақтың зергерлік өнері. Т2

1 слайд
C әуірдің 19-ы Сынып жұмысы Қазақтың зергерлік өнері

2 слайд
Оқу мақсаты Сабақ мақсаты: 6.3.6.1 тақырып бойынша үйренген сөздерді қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселені шынайы өмірмен байланыстыру. 6.2.3.1-ауызша сөйлем құрауда сұраулы, хабарлы, лепті және бұйрықты сөйлемдердің интонациялық ерекшелігін ескеріп айту. жаңа сөздерді қатыстырып сөз тіркестерін құрастыра алады; хабарлы, лепті, бұйрықты және сұраулы сөйлемдер құрастырып, интонациялық ерекшелігін ескеріп айта алады; жаңа сөздерді қатыстырып мәтін құрастыра алады; сөйлемдердің интонациялық ерекшелігін сақтап айта алады.

3 слайд
жаңа сөздермен сөз тіркестерін құрастырады; хабарлы, лепті, бұйрықты, сұраулы сөйлемдер құрастырады және интонациялық ерекшелігін сақтап айтады; сөйлем түрлерін қатыстырып мәтін құрастыра алады.Бағалау критерийлері:

4 слайд
Өткен сабақты еске түсіріңіз Дескриптор . Білім алушы сұраққа жауап береді.«Қолөнер» деген сөзді айтқанда ойыңызға не келеді?

5 слайд
Өзіңізді тексеріңіз! . Қолөнер қолданбалы өнер – дәстүрлі тұтыну және сәндік бұйымдарын жасайтын ұсақ өндіріс. Қолөнершілер, негізінен, табиғи шикізаттарды пайдаланып, тұрмысқа қажетті мүліктер, музыкалық аспаптар, қару-жарақ, құрал- саймандар жасайды. Қазақстанда көшпелі шаруашылықтың қажетіне сай қолөнершілер мал шаруашылығына керекті желі, шылбыр, ноқта, бұршақ, жүген, құрық, бұғалық, тұсау, өре, шідер, кісен, қада, ер-тұрмандар жасаумен шұғылданды. Олар құмнан, тастан, саздан құмыра, көзе, ыдыс-аяқ; мүйізден, сүйектен, мал мен аң терісінен, ағаштан әшекейленген нақышты дүние-мүлік, домбыра, қобыз, сыбызғы, шаңқобыз сияқты музыка аспаптарын; темірден, мыстан қылыш, найза, қанжар, айбалта, күрзі секілді құрал, қару жасады. Қазақ халқының қолөнерінде киіз үй жабдықтарын, ағаш төсек жасау, түйін түю, ши орау, кесте тігу, өрмек тоқу, киіз басу, сондай-ақ моншақ, білезік, сақина, сырға, алқа, шолпы сияқты зергерлік бұйымдар жасау кең дамыды.

6 слайд
Өзіңді тексер! Шашбау-национальные украшения для волос Білезік-браслет Сырға-серьги Сақина-кольцо Білезік- браслет

7 слайд
Шолпы қыздардың бұрымға тағатын әшекейі Сақина Зергерлік бұйымның бір түріБілезік - білекке тағылатын әшекейлі, сәндік бұйым. Білезік сөзінің түп-төркіні білек және жүзік (білекжүзік — білежүзік — білеүзік — білезік) сөзінен туындаса керекЖАҢА СӨЗДЕР

8 слайд
Әйел Сәукеле - ұзатылған қыз киетін аса қымбат, бағалы, кәделі әрі әсем бас киім Алқа - бірнеше бөлік асыл тастардан, түрлі- түсті шыны көздер орнатылған бірнеше алақаннан тұратын, топсалы шынжыр арқылы тағылатын мойын әшекейі

9 слайд
Берілген бейнежазбаны мұқият қараңыз https://youtu.be/R-ICI3EtePM 1-тапсырма.Бейнежазба мазмұны бойынша келесі сұрақтарға жауап беріңіз 1. Қандай сәндік әшекей бұйымдарды білесіз? 2.Үйде кім әшекей тағады? 3.Өзіңіз қандай әшекей тағасыз? Дескриптор. Білім алушы сұрақтарға жауап береді.

10 слайд
Шолпы шаш теңге. Бұл бұйымдарды қыз-келіншектер шаштарының ұшына тағады. Шашбау да бір-біріне сым үзбелер арқылы бекітіледі. Шашбау шаштың түбіне бекітіліп, бұрыммен бірге салбырай төгіліп тұрады. Білезік сыңар қолға да, қос қолға да тағыла береді. Сырға. Қыз-келіншектердің аса сүйіп тағатын әсемдік бұйымдарының бірі – сырға. Алқа өңіржиек деп те атайды. Алқалар бір-біріне шығыршық арқылы жалғасады және бірнеше төрт бұрышты әшекейлерден құрастырылады. Әр әшекейдің ортасына, жиектеріне асыл тастар орнатады. Үйде анам, әпкем, қарындасым әшекей тағады. Мен ер бала болғандықтан әшекейленген белбеу таққанды жақсы көремін.Ықтимал жауап

11 слайд
2-тапсырма. Суреттегі әшекей бұйымдарды атаңыз Дескриптор. Білім алушы Суреттегі бұйымдарды атайды.

12 слайд
Өзіңді тексер! Білезік, алқа, сырға және сақина  

13 слайд
3-тапсырма. Суреттерге қараңыз. Етістіктерге өткен шақ жұрнақтарын жалғап, сөйлем құраңыз Қажетті сөздер: шебер, сырға, білезік, ою, жаса, соқ Дескриптор. Білім алушы етістіктерге өткен шақ жұрнақтарын жалғайды; сурет бойынша 3 сөйлем құрайды.

14 слайд
ӨЗІҢДІ ТЕКСЕР! 1. Шебер күмістен сырға жасады. 2. Тігіншілер ою-өрнек салып, көрпеше тігіп шығарды 3. Шебер түрлі металдардан білезік соқты

15 слайд
4-тапсырма. Мәтіңді тыңдаңыз. Оқыңыз. Зергерлік өнер – қазақ қолөнерінің бір түрі. Зергерлік өнер Ұлы дала елінің сән- салтанатын, байлығын, биік талғамын көрсетеді. Зергерлер көбінесе әйелдердің сәндік бұйымдарын жасайды. Сәндік бұйымдарға білезік, сақина, жүзік, сырға жатады. Сырға – құлаққа тағатын сәндік зергерлік бұйым. «Сырға тіл – көзден сақтайды» деген түсінік бар. Құлаққа сырға таққанда: «Құлағың ауырмасын, жаман сөз естіме, ажарлы бол!» - деп тілек айтқан. Білезік – ертеден келе жатқан білекке тағатын сәндік бұйым. Қыз бала 3-4 жасқа келген кезде ата- анасы білезік соқтырған. Білезікті екі қолға, кейде бір қолға тағады. Кейде бір қолға екі білезік тағады. Әшекей бұйымдарды «Қыз бала сән-салтанатта өссін!» деген оймен алтын- күмістен соқтырған. Білезік бергенде: «Қолың өнерлі болсын!» - деп тілек айтқан. Сәндік бұйымдар оюмен әшекейленген. Жүзік – қыздар мен әйелдердің саусағына тағылатын зергерлік бұйым. Зергерлер жүзікті асыл тастармен безендіріп, ою- өрнекпен әшекейлеген. Зергерлік бұйымдар қазақ өнері мен мәдениетін паш етеді.

16 слайд
5-тапсырма. Мәтінді пайдаланып, сұрақтарға жауап беріңіз 1. Қазақ әйелдері мен қыз балалары қандай зергерлік әшекей бұйымдарды таққан? 2. Шеберлер зергерлік бұйымдарды неден жасаған? 3. Білезікті қыз бала неше жасынан таққан? 4. Әшекейді қандай мақсатпен таққан?

17 слайд
Өзіңді тексер! Қазақ әйелдері мен қыздары білезік, сақина, жүзік, сырға таққан. Шеберлер зергерлік бұйымдарды алтын- күмістен соғып, әртүрлі тастармен әшекейлеген. Қыз бала 3-4 жасқа келген кезде білезік таққан. «Сырға тіл – көзден сақтайды» деген түсінік бар. Құлаққа сырға таққанда: «Құлағың ауырмасын, жаман сөз естіме, ажарлы бол!» - деп тілек айтқан. «Қыз бала сән-салтанатта өссін!» деген оймен алтын- күмістен соқтырған. Білезік бергенде: «Қолың өнерлі болсын!» - деп тілек айтқан.

18 слайд
Білгенге маржан орта көлемді шығарманың мазмұнын түсінді; сұрақтарға жауап берді; етістіктерді өткен шақта дұрыс қолданды; қосымша мәліметтер негізінде мәтін құрастырды

19 слайд
Қосымша тапсырма Сілтеме бойынша өтіп, берілген сөздермен сөйлемдер құрастырыңыз. 107-бет, 6-тапсырма https://cdn2-kt-vdc.bilimland.kz/upload/content/platform_lessons/L_18928/32.pdf?v1576 557553699