8_ЖББ_Фотосинтездің қараңғы кезеңі. Кальвин циклі
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Психологиялық ахуал
«Көңіл-күй» жаттығуы.
1 слайд
Психологиялық ахуал «Көңіл-күй» жаттығуы.
2 слайд
Бағалау парағы
2 слайд
Бағалау парағы
3 слайд
3 слайд
4 слайд
ОҚУ МАҚСАТЫ: 11.1.2.3 - ФОТОСИНТЕЗДІҢ
ҚАРАҢҒЫ КЕЗЕҢІНДЕ ӨТЕТІН ҮДЕРІСТЕРДІ
ТҮСІНДІРУ
Тақырыбы:
Сабақтың
мақсаты:
•Фотосинтездің қараңғы кезеңінде
өтетін процестерді білу;
•Кальвин циклін түсіну.
Фотосинтездің қараңғы кезеңі. Кальвин
циклі
4 слайд
ОҚУ МАҚСАТЫ: 11.1.2.3 - ФОТОСИНТЕЗДІҢ ҚАРАҢҒЫ КЕЗЕҢІНДЕ ӨТЕТІН ҮДЕРІСТЕРДІ ТҮСІНДІРУ Тақырыбы: Сабақтың мақсаты: •Фотосинтездің қараңғы кезеңінде өтетін процестерді білу; •Кальвин циклін түсіну. Фотосинтездің қараңғы кезеңі. Кальвин циклі
5 слайд
БЕЙНЕМАТЕРИАЛ
https://www.youtube.com/watch?
v=66lXVOTZqsg
5 слайд
БЕЙНЕМАТЕРИАЛ https://www.youtube.com/watch? v=66lXVOTZqsg
6 слайд
ӨСІМДІКТЕРДЕГІ ФОТОСИНТЕЗ ПРОЦЕСІ КҮН ЭНЕРГИЯСЫНА, СУ МЕН
КӨМІРҚЫШҚЫЛ ГАЗЫНА ТӘУЕЛДІ БІРҚАТАР ҚАДАМДАР МЕН
РЕАКЦИЯЛАРДЫ ҚАМТИДЫ. CO₂ КӨМІРТЕК КӨЗІ РЕТІНДЕ ҚЫЗМЕТ ЕТЕДІ,
ОЛ ФОТОСИНТЕЗ ПРОЦЕСІНЕ КӨМІРТЕКТІ БЕКІТУ ҚАДАМДАРЫ ДЕП
АТАЛАТЫН РЕАКЦИЯЛАР ҚАТАРЫНА ЕНЕДІ (СОНЫМЕН ҚАТАР ҚАРА ФАЗА
РЕАКЦИЯСЫ ДЕП ТЕ АТАЛАДЫ). БҰЛ РЕАКЦИЯЛАР КҮН ЭНЕРГИЯСЫН АТФ
ЖӘНЕ NADP МОЛЕКУЛАЛАРЫ ТҮРІНДЕ ХИМИЯЛЫҚ ЭНЕРГИЯҒА
ТҮРЛЕНДІРЕТІН ЭНЕРГИЯ ТҮРЛЕНДІРУ САТЫЛАРЫМЕН ЖҮРЕДІ, ОЛАР
КӨМІРТЕКТІ БЕКІТУ ҚАДАМДАРЫН ІСКЕ ҚОСАТЫН ЭНЕРГИЯ БЕРЕДІ.
Фотосинтездің қараңғы сатысы
6 слайд
ӨСІМДІКТЕРДЕГІ ФОТОСИНТЕЗ ПРОЦЕСІ КҮН ЭНЕРГИЯСЫНА, СУ МЕН КӨМІРҚЫШҚЫЛ ГАЗЫНА ТӘУЕЛДІ БІРҚАТАР ҚАДАМДАР МЕН РЕАКЦИЯЛАРДЫ ҚАМТИДЫ. CO₂ КӨМІРТЕК КӨЗІ РЕТІНДЕ ҚЫЗМЕТ ЕТЕДІ, ОЛ ФОТОСИНТЕЗ ПРОЦЕСІНЕ КӨМІРТЕКТІ БЕКІТУ ҚАДАМДАРЫ ДЕП АТАЛАТЫН РЕАКЦИЯЛАР ҚАТАРЫНА ЕНЕДІ (СОНЫМЕН ҚАТАР ҚАРА ФАЗА РЕАКЦИЯСЫ ДЕП ТЕ АТАЛАДЫ). БҰЛ РЕАКЦИЯЛАР КҮН ЭНЕРГИЯСЫН АТФ ЖӘНЕ NADP МОЛЕКУЛАЛАРЫ ТҮРІНДЕ ХИМИЯЛЫҚ ЭНЕРГИЯҒА ТҮРЛЕНДІРЕТІН ЭНЕРГИЯ ТҮРЛЕНДІРУ САТЫЛАРЫМЕН ЖҮРЕДІ, ОЛАР КӨМІРТЕКТІ БЕКІТУ ҚАДАМДАРЫН ІСКЕ ҚОСАТЫН ЭНЕРГИЯ БЕРЕДІ. Фотосинтездің қараңғы сатысы
7 слайд
Фотосистема Циклді фотофосфорлану жүретін құрылым — I
фотожүйе деп аталады.
Цитохром Ақуыздар - тотығу процестеріне қатысатын
электронды тасымалдаушылар
Жарық қабылдағыш Жарық жинау кешен
НАДФ Тотығу реакцияларына қатысатын кофермент
Фотолиз Су молекуласының жарық квантының әсерінен
бөлінуі
Фотофосфорлану Көрінетін жарық энергиясын қолдана отырып АТФ
түзу
АНЫҚТАМАМЕН СИПАТТАМАНЫ СӘЙКЕСТЕНДІРУ
7 слайд
Фотосистема Циклді фотофосфорлану жүретін құрылым — I фотожүйе деп аталады. Цитохром Ақуыздар - тотығу процестеріне қатысатын электронды тасымалдаушылар Жарық қабылдағыш Жарық жинау кешен НАДФ Тотығу реакцияларына қатысатын кофермент Фотолиз Су молекуласының жарық квантының әсерінен бөлінуі Фотофосфорлану Көрінетін жарық энергиясын қолдана отырып АТФ түзу АНЫҚТАМАМЕН СИПАТТАМАНЫ СӘЙКЕСТЕНДІРУ
8 слайд
ФОТОСИНТЕЗДІҢ II САТЫСЫ
ЖАРЫҚ КВАНТЫН ҚАЖЕТ
ЕТПЕГЕНДІКТЕН,
ФОТОСИНТЕЗДІҢ ҚАРАҢҒЫ
САТЫСЫ ДЕП АТАЛҒАН. БҰЛ
САТЫДА С0
2-НІ ИГЕРУ ЖӘНЕ
КӨМІРСУЛАРДЫ СИНТЕЗДЕУ
ҮШІН АТФ ПЕН НАДФН
ЭНЕРГИЯЛАРЫ
ЖҰМСАЛЫНАДЫ. МҰНДА
ҚҰРАМЫНДА 3 – 7 КӨМІРТЕК
АТОМДАРЫ БОЛАТЫН ӘР
АЛУАН КӨМІРТЕКТІ
ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ
АЙНАЛЫМЫ СИЯҚТЫ КҮРДЕЛІ
ПРОЦЕСТЕР ЖҮРЕДІ. БҰЛ
ПРОЦЕСТЕ БЕЙОРГАНИКАЛЫҚ
С0
2
-НІ ИГЕРЕТІН НЕГІЗГІ
ФЕРМЕНТ –
РИБУЛОЗОБИФОСФАТКАРБОК
СИЛАЗА. ОНЫ ҚЫСҚАША
"РУБИСКО" ДЕП АТАЙДЫ.
МҰНДАЙ КӨМІРТЕКТІҢ
ФОТОСИНТЕЗДІК
АССИМИЛЯЦИЯЛАНУ
ЖОЛЫН КАЛЬВИН ЖОЛЫ ДЕП
АТАЙДЫ. ФОТОСИНТЕЗДІК
БҰЛ РЕАКЦИЯЛАР
ЖИЫНТЫҒЫ ФОТОСИНТЕЗДІҢ
ЖАРЫҚТАҒЫ ЖӘНЕ
ҚАРАҢҒЫДАҒЫ САТЫСЫН
БІРІКТІРЕДІ. МҰНДА СУДЫҢ
ҚҰРАМЫНДАҒЫ СУТЕК АТОМЫ
КӨМІРТЕК ДИОКСИДІНІҢ
ТОТЫҚСЫЗДАНУЫНА
ЖҰМСАЛАДЫ. АЛ ОТТЕК
МОЛЕКУЛА КҮЙІНДЕ БӨЛІНІП
ШЫҒАДЫ.
Фотосинтездің қараңғы сатысы
8 слайд
ФОТОСИНТЕЗДІҢ II САТЫСЫ ЖАРЫҚ КВАНТЫН ҚАЖЕТ ЕТПЕГЕНДІКТЕН, ФОТОСИНТЕЗДІҢ ҚАРАҢҒЫ САТЫСЫ ДЕП АТАЛҒАН. БҰЛ САТЫДА С0 2-НІ ИГЕРУ ЖӘНЕ КӨМІРСУЛАРДЫ СИНТЕЗДЕУ ҮШІН АТФ ПЕН НАДФН ЭНЕРГИЯЛАРЫ ЖҰМСАЛЫНАДЫ. МҰНДА ҚҰРАМЫНДА 3 – 7 КӨМІРТЕК АТОМДАРЫ БОЛАТЫН ӘР АЛУАН КӨМІРТЕКТІ ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ АЙНАЛЫМЫ СИЯҚТЫ КҮРДЕЛІ ПРОЦЕСТЕР ЖҮРЕДІ. БҰЛ ПРОЦЕСТЕ БЕЙОРГАНИКАЛЫҚ С0 2 -НІ ИГЕРЕТІН НЕГІЗГІ ФЕРМЕНТ – РИБУЛОЗОБИФОСФАТКАРБОК СИЛАЗА. ОНЫ ҚЫСҚАША "РУБИСКО" ДЕП АТАЙДЫ. МҰНДАЙ КӨМІРТЕКТІҢ ФОТОСИНТЕЗДІК АССИМИЛЯЦИЯЛАНУ ЖОЛЫН КАЛЬВИН ЖОЛЫ ДЕП АТАЙДЫ. ФОТОСИНТЕЗДІК БҰЛ РЕАКЦИЯЛАР ЖИЫНТЫҒЫ ФОТОСИНТЕЗДІҢ ЖАРЫҚТАҒЫ ЖӘНЕ ҚАРАҢҒЫДАҒЫ САТЫСЫН БІРІКТІРЕДІ. МҰНДА СУДЫҢ ҚҰРАМЫНДАҒЫ СУТЕК АТОМЫ КӨМІРТЕК ДИОКСИДІНІҢ ТОТЫҚСЫЗДАНУЫНА ЖҰМСАЛАДЫ. АЛ ОТТЕК МОЛЕКУЛА КҮЙІНДЕ БӨЛІНІП ШЫҒАДЫ. Фотосинтездің қараңғы сатысы
9 слайд
С0
2
-ні игеру және көмірсуларды синтездеу үшін АТФ пен НАДФН
энергиялары жұмсалынады
Ф
о
т
о
с
и
н
т
е
з
д
і
ң
ж
а
р
ы
қ
ф
а
з
а
с
ы
•
Э
л
е
к
т
р
о
н
д
а
р
д
ы
ң
т
а
с
ы
м
а
л
д
а
н
у
к
е
з
е
ң
д
е
р
і
•
Ф
о
т
о
ф
о
с
ф
о
р
л
а
н
у
Ф
о
т
о
с
и
н
т
е
з
д
ің
қ
а
р
а
ң
ғ ы
ф
а
з
а
с
ы
•
К
а
л
ь
в
и
н
ц
и
к
л
і
•
Ф
о
т
о
д
ы
х
а
н
и
е
•
C
4
-ф
о
т
о
с
и
н
т
е
з
9 слайд
С0 2 -ні игеру және көмірсуларды синтездеу үшін АТФ пен НАДФН энергиялары жұмсалынады Ф о т о с и н т е з д і ң ж а р ы қ ф а з а с ы • Э л е к т р о н д а р д ы ң т а с ы м а л д а н у к е з е ң д е р і • Ф о т о ф о с ф о р л а н у Ф о т о с и н т е з д ің қ а р а ң ғ ы ф а з а с ы • К а л ь в и н ц и к л і • Ф о т о д ы х а н и е • C 4 -ф о т о с и н т е з
10 слайд
Хлоропласт стромасында кездеседі. Оның
реакциясы үшін жарық энергиясы қажет,
сондықтан олар жарықта ғана емес, қараңғыда да
пайда болады. Қараңғы фазаның реакциялары
глюкоза мен басқа да органикалық заттардың
пайда болуына әкелетін көмірқышқыл газының
(ауадан) кезектесіп өзгеруінің тізбегін білдіреді.
Біріншіден, СО 2 түзілуі жүреді, акцептор - қант,
рибулоза бисфосфаты, рибулоза бисфосфаты
карбоксилазасымен катализденеді. Рибулоза
бисфосфатының карбоксилденуі нәтижесінде
тұрақсыз алты көміртекті қосылыс түзіледі, ол
бірден екі фосфоглицер қышқылының
молекуласына ыдырайды. Содан кейін
реакциялар циклі жүреді, нәтижесінде бірқатар
аралық өнімдер арқылы FGC глюкозаға айналады.
Жарық фазасында түзілетін ATP және NADP · H 2
энергиясы қолданылады. (Кальвин циклі).
Қараңғы фаза
10 слайд
Хлоропласт стромасында кездеседі. Оның реакциясы үшін жарық энергиясы қажет, сондықтан олар жарықта ғана емес, қараңғыда да пайда болады. Қараңғы фазаның реакциялары глюкоза мен басқа да органикалық заттардың пайда болуына әкелетін көмірқышқыл газының (ауадан) кезектесіп өзгеруінің тізбегін білдіреді. Біріншіден, СО 2 түзілуі жүреді, акцептор - қант, рибулоза бисфосфаты, рибулоза бисфосфаты карбоксилазасымен катализденеді. Рибулоза бисфосфатының карбоксилденуі нәтижесінде тұрақсыз алты көміртекті қосылыс түзіледі, ол бірден екі фосфоглицер қышқылының молекуласына ыдырайды. Содан кейін реакциялар циклі жүреді, нәтижесінде бірқатар аралық өнімдер арқылы FGC глюкозаға айналады. Жарық фазасында түзілетін ATP және NADP · H 2 энергиясы қолданылады. (Кальвин циклі). Қараңғы фаза
11 слайд
11 слайд
12 слайд
ФОТОСИНТЕЗ САТЫЛАРЫ
№
Сипаты ФОТОСИНТЕЗ САТЫЛАРЫ
ЖАРЫҚ ҚАРАҢҒЫ
1 ЖАРЫҚ Жарыққа тәуелді Жарыққа тәуелді
емес
2 Температура Температураға тәуелді емесТемператураға
тәуелді
3 Тездігі Тез < 10 (-5) сек Баяу ~ 10 (-2) сек
4 Өтетін орны Мембрана Хлорофилл
стромасы
12 слайд
ФОТОСИНТЕЗ САТЫЛАРЫ № Сипаты ФОТОСИНТЕЗ САТЫЛАРЫ ЖАРЫҚ ҚАРАҢҒЫ 1 ЖАРЫҚ Жарыққа тәуелді Жарыққа тәуелді емес 2 Температура Температураға тәуелді емесТемператураға тәуелді 3 Тездігі Тез < 10 (-5) сек Баяу ~ 10 (-2) сек 4 Өтетін орны Мембрана Хлорофилл стромасы
13 слайд
Топпен жұмыс. Постер қорғау
1.Топ. «Mozaik 3D» платформасындағы фотосинтездің қараңғы
фазасындағы жүретін процесті 3 Д вариантта көрсету арқылы
түсіпдіріп, сипаттау.
2.2 Топ. «Суреттер сөйлейді» әдісі. Фотосинтездің сұлбасын сипаттау
3. топ. «Ашық микрофон» әдісі. Мельвин Кальвин зертханасы туралы ақпарат
айту
Дескриптор:
3Д платформада фотосинтездің қараңғы фазасын түсіндіреді;
Суретке сипаттама жасайды;
Кальвин зертханасын айтады.
13 слайд
Топпен жұмыс. Постер қорғау 1.Топ. «Mozaik 3D» платформасындағы фотосинтездің қараңғы фазасындағы жүретін процесті 3 Д вариантта көрсету арқылы түсіпдіріп, сипаттау. 2.2 Топ. «Суреттер сөйлейді» әдісі. Фотосинтездің сұлбасын сипаттау 3. топ. «Ашық микрофон» әдісі. Мельвин Кальвин зертханасы туралы ақпарат айту Дескриптор: 3Д платформада фотосинтездің қараңғы фазасын түсіндіреді; Суретке сипаттама жасайды; Кальвин зертханасын айтады.
14 слайд
14 слайд
15 слайд
ҚБ тапсырмасы
1 тапсырма.
Фотосинтез өтетін орынды көрсетіңіз және оны
атаңыз
2 тапсырма. Кестені толтырыңыз
.................................................................................................................................
...................
3 тапсырма.
1.Қандай 4 пункт бойынша
жарыққа тәуелді реакция
жарыққа тәуелсіз реакциямен
ерекшеленеді?
2.Табиғаттағы маңыздылығы
қандай?
Фотосинтезді
ң фазалары
Реакцияға
қатысаты
н заттар
ӨнімдерРеакция
өтетін
орын
Жарыққа
тәуелді
Су
Жарыққа
тәуелді емес
АТФ,
НАДФ,
CO
2
Дескриптор:
1.Фотосинтез жүретін орынды
анықтайды.
2.Органеллаларды атайды ;
3.Терминологияны пайдалана отырып
қысқаша анықтама береді;
4.Танымдық сұраққа жауап береді
15 слайд
ҚБ тапсырмасы 1 тапсырма. Фотосинтез өтетін орынды көрсетіңіз және оны атаңыз 2 тапсырма. Кестені толтырыңыз ................................................................................................................................. ................... 3 тапсырма. 1.Қандай 4 пункт бойынша жарыққа тәуелді реакция жарыққа тәуелсіз реакциямен ерекшеленеді? 2.Табиғаттағы маңыздылығы қандай? Фотосинтезді ң фазалары Реакцияға қатысаты н заттар ӨнімдерРеакция өтетін орын Жарыққа тәуелді Су Жарыққа тәуелді емес АТФ, НАДФ, CO 2 Дескриптор: 1.Фотосинтез жүретін орынды анықтайды. 2.Органеллаларды атайды ; 3.Терминологияны пайдалана отырып қысқаша анықтама береді; 4.Танымдық сұраққа жауап береді
16 слайд
Кері байланыс
100
%
50
%
16 слайд
Кері байланыс 100 % 50 %
17 слайд
Үйге тапсырма:
17 слайд
Үйге тапсырма: