#1 слайд
ІІІ Бөлім Жеке құқық 11 Тарау. Тұтынушылар құқығы туралы заңнама Сабақ тақырыбы: Қазақстан Республикасында тұтынушылар құқықтарының заңды түрде бекітілуі Нұр-Сұлтан қаласы Білім беруді жаңғырту орталығы 10-сынып. Құқық негіздері

1 слайд

#2 слайд
Оқу мақсаты: 10.3.2.1 - Қазақстан Республикасының тұтынушылар құқығы туралы заңына сәйкес құқықтық қатынастар субъектілерінің құқықтары мен міндеттерін анықтау; 10.3.2.2 - заң терминдерін пайдалана отырып, тұтынушылардың құқықтарын қорғау жолдарын нақты жағдаяттық мысалдармен (казустармен) түсіндіру Бағалау критерийлері: Тұтынушылардың құқығын қорғайтын заң туралы және оларды қандай мемлкеттік органдардың жүзеге асыратынын біледі;

2 слайд

#3 слайд
Тұтынушылар- тауарларлы сатып алатын, қызметтерді пайдаланатын, белгілі бір жұмысқа нақты төлеммен тапсырыс беретін жеке тұлға. Бұл ретте барлық осы қызметтер, жұмыстар мен сатып алулар тек қана жеке, отбасылық және т.б. пайдалануға арналады.

3 слайд

#4 слайд
Тұтынушылар құқығын қорғау өткен ғасырда ғана өзекті мәселеге айналды. Себебі тауарлардың (жұмыс, қызмет) ассортименті өсті, өнім технологиясы күрделенді, экономикалық байланыстар дамыды, сонымен қатар өндірушілердің саны артты. Бұндай жағдайда тұтынушы азаматтың дайындаушымен, атқарушымен және сатушымен нарықтағы жағдайы тең болмайды. Аталған теңсіздік тұтынушының экономика, құқық, техника, технология және т.б. саласында арнайы білімінің болмауы мен де түсіндіріледі.

4 слайд

#5 слайд
Қазақстанда тұтынушылардың құқықтарын қорғау Конституцияның, Азаматтық кодекстің және 2010 жылғы 4 мамырда қабылданған «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» арнайы Заңның негізінде жүзеге асады.

5 слайд

#6 слайд
Аталған Заң тұтынушылардың құқықтық, экономикалық және әлеуметтік құқықтарын қорғау негіздерін, сондай-ақ тұтынушыларды қауіпсіз және сапалы тауарлармен (жұмыстармен,қызметтермен) қамтамасыз етуге бағытталған іс шараларын белгілейді.

6 слайд

#7 слайд
Тұтынушылар құқығын қорғау қағидаттар негізінде жүзеге асады ("Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" Заңның 2-1- бабы): 1) тұтынушылардың экономикалық мүдделеріне жәрдемдесу және осы мүдделерді қоғау; 2) сатушы (дайындаушы, орындаушы) ұсынатын тауарлар (жұмыстар, көрсетілетін қорғау, қызметтер) туралы ақпараттың қолжетімділігі және дұрыстығы; 3) тұтынушыларды сауаттандыру; 4) тұтынушылардың заңды мүдделерінің қорғалуын қамтамасыз ету; 4-1) электрондық коммерцияда тұтынушылардың заңды мүдделерінің басқа сауда нысандарында ұсынылатын қорғау деңгейінен кем емес қорғалуын қамтамасыз ету; 5) тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерінің тұтынушылардың құқықтарын қорғауға қатысуы; 6) тұтынушыларды қауіпсіз және сапалы тауарлармен қамтамасыз ету қағидаттары негізінде жүзеге асырылады.

7 слайд

#8 слайд
Тұтынушылардың құқығы бар: 1) тауарларды (орындалатын жұмысты және көрсетілетін қызметті) иеленуге еркін шарт жасасуға; 2) тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы сауаттандыруға; 3) тауар туралы, сондай-ақ сатушы (дайындаушы, орындаушы) туралы ақпарат алуға; 4) қауіпсіз тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) сатып алуға; 5) тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) еркін таңдауға; 6) Тауардың тиісті сапасына;

8 слайд

#9 слайд
7) тиісті де, тиісті емес те сападағы тауарды айырбастап алуға немесе қайтарып беруге; 8) тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) кемшіліктері салдарынан өздерінің өміріне, денсаулығына және мүлкіне келтірілген залалды толық көлемде өтетуге құқығы бар; 9) сатушыдан (орындаушыдан, дайындаушыдан) тауарды сатып алу (жұмысты орындау, қызмет көрсету) фактісін растайтын құжатты алуға;

9 слайд

#10 слайд
13) құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауға; 14) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға. 11) тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерін құруға; 10) ұтыс түрінде берілген (орындалған, көрсетілген) тауардың сапасы бойынша ойындардың бастамашысына (ұйымдастырушысына) кінә қоюға; 12) моральдық зиянды өтетуге;

10 слайд

#11 слайд
Сатушы (дайындаушы, орындаушы) міндетті: 1)тауар (жұмыс, көрсетілетін қызмет) туралы, сондай-ақ сатушы (дайындаушы,орындаушы) туралы қазақ және орыс тілдерінде ақпарат беруге; 2) тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) қауіпсіздігін қамтамасыз етуге; 3) тауарды (жұмысты, көрсетілетін қызметті) еркін таңдауды қамтамасыз етуге; 4) тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) тиісті сапасын қамтамасыз етуге; 5) тиісті де, тиісті емес те сападағы тауардың ауыстырылып берілуін немесе қайтарылуын қамтамасыз етуге; 6) тауардың (жұмыстың, көрсетілетін қызметтің) кемшіліктері салдарынан тұтынушының өміріне, денсаулығына және (немесе) мүлкіне келтірілген залалды(зиянды) толық көлемде өтеуге;

11 слайд

#12 слайд
Тұтынушының талап ету құқығы: -сатып алу бағасын шамалы төмендету; - тауардың ақауларын тегін жою; - тауардың кемшіліктерін жоюға жұмсалатын шығындардың орнын толтыру; - тауарды ұқсас маркалы (модельді, артикулды) өнімге ауыстыру; - тауарды ұқсас маркалы (модельді, артикулды) өнімге сатылым бағасын қайта есептеу арқылы ауыстыру; - шартты бұзу және тауарларға төленген ақшаны қайтару. Қазіргі кезде бүкіл әлемде тұтынушының құқығын мемлекет, сот және қоғам қорғайды.

12 слайд

#13 слайд
ҚР Қаржы министрлігі Ішкі істер министрлігі ҚР Тұтынушы- лар құқықтарын қорғау комитеті ҚР Инвестиция- лар және даму министрлігі ҚР Ұлттық экономика министрлігі Тұтынушылар құқығын қарастыратын органдар

13 слайд

#14 слайд
Қорытынды: Сонымен тұтынушы дегеніміз- өзінің жеке қажеттілігі мен жеке шаруашылығына пайдалану мақсатында тауар, өнім сатып алатын немесе қызметтер мен жұмысты пайдаланатын азамат.

14 слайд

#15 слайд
Бүгінгі сабақта: •Тұтынушылардың құқығын қорғайтын заң туралы және оларды қандай мемлкеттік органдардың жүзеге асыратынын білдіңіз;

15 слайд