Адам-ғалам, ғажайып жеке, дара 11 сынып

1 слайд
Өзін-өзі тану № 34 сабақ Тақырыбы: Адам-ғалам, ғажайып жеке, дара

2 слайд
Мақсаты: Адамның жоғары жеке дара құндылық ретінде пайымдау және өзін-өзі тану пәнінен алған білімдерін қорытындылау арқылы, ақиқат құндылығының мәнін ашу.  Міндеттері: 1. Білімділік: Оқушыларды өз – өзіне есеп беруге үйрету. 2 Дамытушылық: Оқушылар бойындағы жауапкершілік қасиеттерін дамыту. 3. Тәрбиелік: Оқушыларды өз бойынан ақиқат іздеуге тәрбиелеу.

3 слайд
Ұйымдастыру кезеңі 5 “Т” ережесі Тәртіп Талап Тыныштық Тазалық Татулық

4 слайд
Үй тапсырмасын тексеру Сабақ № 33 Үш сауал. Ш.Құдайбердіұлы

5 слайд
Дәйексөз «Өзіңді-өзің танысаң істің басы,  Түзеген өз ғаламын болар дана» Ақжан әл-Машани Ақжан Жақсыбекұлы әл-Машани (1906 жылы, қазіргі  Қарағанды облысы   Қарқаралы ауданы   Нұркен ауылы  — 02.05.1997,  Алматы ) — геолог ғалым, тау-кен инженері, геология-минералогия ғылымдарының докторы ( 1946 ), профессор ( 1968 ),  ҚР Ұлттық ғылым академиясының алғашқы құрылтайшыларының бірі  және  академияның корреспондент мүшесі  ( 1946 ), Қазақстанның еңбек сіңірген ғылым қайраткері ( 1966 ). Дәйексөздің мағынасын қалай түсінесіңдер? Дәптерге жазып алыңдар

6 слайд
Әңгімелеу Ақиқат туралы өсиет әңгіме С. Милевич Алыс елде теңіздің шексіз жағалауында бір данышпан өмір сүріпті. Адамдар оның ұзақ өмір сүріп келе жатқанын және ақиқаттың қайда екенін білетіні туралы әңгіме етіп жүреді. Көптеген Ақиқатты іздеушілер осы білімді алу үшін оған келетін болған, бірақ Сидха ол білімді олардың көбіне аша қоймаған. Бір күні данышпанға жас жігіт келіп жолығады: Ақылды да құрметті данышпан, мен өте ұзақ және талмай іздеп жүрген ақиқат туралы сен білесің. Менің ол туралы білгенімнің барлығы мені одан әрі толғандыра түседі. Маған айтшы, өтінемін, мен нені дұрыс жасамай жатырмын? Ақиқатты ұғынудың сыры неде? Данышпан еш қозғалыссыз, алысқа көз тігіп отыра берді. Жас жігітке данышпан оны естімей отырғандай көрінді, кенет қария күтпеген жерден былай деді: Ақиқат – әркімнің өзінде, бірақ тек талмай өзін және мына өмірді зерттегенге, өзі туралыжәне қоршаған ортасы туралы өзінің жалған көзқарасын бір тамшыдан болсын ағызып отырғанға, өзін тек ақиқатты ұғынуға арнаған және үнемі өзгеріп отыратын, тек оның қалыптастырып қойған ақылында өмір сүретін барлық күнделікті дүниеге алаңдамайтын адамға ғана ашылады. Мен өз өмірімді тек ақиқатты ұғынуға арнаймын деп шештім, ақиқат ілімінен басқа менің көңілімді ешнәрсе алаңдатпайды. Сеннен өтініп сұраймын, маған осы ілімді ашшы. Қарияның көздерінен мейірім шуағы байқалды:

7 слайд
Жақсы, егер сен қабылдай алсаң, мен бұл білімді беремін. Бүгін түн ортасында, ай туғанда, теңіз жағалауындағы жарға кел. – Осы сөздерден кейін қария кері бұрылып, басқа еш сөз айтпастан кете барды. Жас жігіт түн ортасында уәделескен жеріне келгенде, данышпанның лотос қалыпта еш қимылсыз,судағы айдың бейнесіне сүйсініп отырғанын көрді. Жас жігітті көрген қария үнсіз қасына келіп отыруды меңзеді,саусағын ерніне тигізіп, судың бетіне жайылып, шексіздікке кетіп жатқан ай сәулесінің жолына нұсқады. Бұл көріністі тамашалап, олар ұзақ отырды, содан кейін қария жас жігіттен сұрады: Маған айтшы, сен төменнен не көріп тұрсың? Ай жолын. Егер бұл жол болса, сен онымен жүре аласың ба? Жоқ, бұл тек теңіз бетіндегі айдың сәулесі ғой. Яғни, бұл жол шынайы емес қой? – деп сұрады данышпан. Иә, - деп жауап берді жігіт. - Бұл шынайы жол емес. Бірақ ол шынайы болмаса, неге онда сен көріп тұрсың? – деп қария тағы сұрады. Жігіттің жүзінен абыржығаны байқалды. Сидха жалғастырып: Осы ай жолына мұқият қара. Ол көптеген жекелеген ақ дақтардан құралған, бірақ олар біріге келе айға ұқсамайтын бір нәрсені құрайды. Көптеген нысандардан тұратын, әлем болып көрінетін осының бәрі ай жолы тәріздес және оны жаратқанға мүлдем ұқсамайды. Бұл әлемді шынайы емес деуге болмайды, ол – тек сенің тынышсыз сананың айнасындағы тұтас елестің көптеген бейнелері және ай жолының көптеген ақ дақтардан тұратыны сияқты сан қырлы сияқтанады.

8 слайд
Алайда айдың шексіз болып көрінуі, тек теңіз бетіндегі толқындарға түсіп тұрған көптеген бейнелерінен ғана. Егер сен өз назарыңды ай жолынан айдың өзіне аударатын болсаң, онда саған осы жолды бейнелеп, құрап тұрған нәрсенің өзіашылады. Сенің ақиқатты таба алмай жүргеніңнің себебі, сен оны өзіңнің тынымсыз түйсігіңнің бейнесінен іздейсің. Ал әзірге сенің назарың тек бейнеге бағытталғандықтан, сен ақиқатты мынау әлем тәріздес дүниеден іздейсің, бірақ бұл айды дақтардың біреуінен табуға тырысқан сияқты, ақымақтық болады. Ақиқатты көру үшін, өз назарыңды тәріздес нәрселерден, үнемі өзгерісте болатын әлемненалу керек және сол назарыңды тек жалғызға, өзгермейтінге, оны жаратушығабағыттау керек. Өз назарыңды ай жолынан алар болсаң, саған айдың өзі және айдың жүзін бейнелеп тұрған теңіз беті ашылады. Сенің санаң теңіз беті сияқты үнемі толқу үстінде және біртұтасты шексізкөптеген нысандар тәріздеске бейнелейді, сен үшін бұл тұтас бейнені шексіз бүкіл әлем бейнесіне айналдырады. Онда ақиқат бұл жағдайда ай тәріздес болғаны ғой, тек көрінбейді? Сен шешім шығаруға тым асығып тұрсың. Ай ай жолына айналуы үшін, ол теңіз бетінде бейнеленуі тиіс, сол сияқты, осы әлем ашылуы үшін, ол сана айнасында бейнеленуі тиіс. Алайда сенің әлем ретінде көріп тұрғаның, - тек сенің санаңдағы көрінбейтіннің бейнесі.

9 слайд
Ал ол көрінбейтін не нәрсе? Ол ақиқат болып табылады ма? Ол көрінбейтін нәрсенің ақиқат болып табылуы мүмкін емес – ол тек елестің ойыны. Оны сонымен қатар шынайы емес деп те, шынайы деп те айтуға болмайды. Ол үнемі өзгеріп отырады, пайда болады және жоғалады, санада бейнеленіп, әртүрлі формаға енеді. Егер бейне ақиқат болмаса және оны құрайтын – тек елес болса, онда ақиқатты қайдан іздейміз? Ақиқат – бұл өзгермейтін және ол сенің өзіңде. Тәріздес нәрселерден, үнемі өзгеріске түсетіндерден өзіңде өзгермейтінді ізде. Сұрақтар: Жас адам ақиқатты тану үшін данышпан оған қандай сауал қойды? Неге тынышсызсана ақиқатты ұғынуғакедергісін тигізеді? Сіздердің пікірлеріңіз бойынша«ақиқат» дегеніміз не? Ақиқатты ұғыну үшін не істеу керек? Ақиқатты ұғынумен байланыстыөз тәжірибелеріңізден мысалдар келтіріңіз.

10 слайд
Шығармашылық іс- әрекет «Менің болашағым» тақырыбына плакат жасау

11 слайд
Топпен ән айту. • Дуние керуен (Жігіттер тобы) Өтетін сейілмен, Ей, дүние базарсың. Пенделік пейілден, Жүрегім тазарсын. Қайырмасы: Адамға бақ берер тек қана Аллам екен, Өмірдің қызығы біреуге арман екен. Мәңгілік тұрағың болатын бар ма мекен? Бес күндік бұл дүние расында жалған екен !Қуаныш, қайғының,Бәрі де бітеді.Бұл дүние таусылса, Шын дүние күтеді. Қайырмасы: Адамға бақ берер тек қана Аллам екен, Өмірдің қызығы біреуге арман екен. Мәңгілік тұрағың болатын бар ма мекен? Бес күндік бұл дүние расында жалған екен! Амал қыл фәниде,Иманның жолында.Бәрі де, бәрі де,Алланың қолында. Қайырмасы: Адамға бақ берер тек қана Аллам екен, Өмірдің қызығы біреуге арман екен. Мәңгілік тұрағың болатын бар ма мекен? Бес күндік бұл дүние расында жалған екен!

12 слайд
Сабақтың қорытынды сәті - Балалар,бүгінгі сабақтан алған жақсы қасиеттерді жүректеріңе сақтап алыңдар.