#1 слайд
Адам генетикасы

1 слайд

#2 слайд
«Занимательная» «Практическая» «Теоретическая » “Білім“шыңы““Білім“шыңы“ ҰБТҰБТ

2 слайд

#3 слайд
І кезең Өтілген материалмен жұмыс ІІ кезең Жаңа ақпарат шығармашылық жұмыс ІІІ кезең Деңгейлік тапсырмалар

3 слайд

#4 слайд

4 слайд

#5 слайд
А) АаВв В) ааВв С) ААВВ Д) ааВВ 2.Гендердің хромосомаларда орналасатынын кім дәлелдеген? А) К.Корренс В) Ч.Дарвин С) Т.Морган Д) И.Н.Вавилов 1.Жасыл түсті тегіс қабықты ас бұршағының генотипін анықтаңыз ( А - тұқымы сары, а – тұқымы жасыл түсті, В – тегіс қабықты, в – бұдыр қабықты )

5 слайд

#6 слайд
3. Табиғатта эволюциялық процестің басты факторы - А) Көбею қарқындылығы В) Тіршілік үшін күрес С) Табиғи сұрыпталу Д) Түраралық күрес 4. Геномдық мутация дегеніміз – А) Хромосома санының өзгеруі В) Хромосоманың бір бөлігінің екінші бөлігіне ауысуы С) Жеке гендердің сапалық өзгеруі Д) ДНҚ молекуласындағы нуклеотидтік өзгеруі

6 слайд

#7 слайд
5. Доминантты белгі А) Ата- анадан алынған гендер жиынтығы В) Сыртқы және ішкі белгілер жиынтығы С) Басым белгі Д) Жойылып кететін белгі 6. Ұрпағында ажырамай, өзінің белгілерін таза күйінде сақтап қалуы А) Гетерезиготалы В) Белгісінің басым болуы С) Гомозигота Д) Белгісінің жоғары болуы

7 слайд

#8 слайд
7.Ата аналары бір бірінен бір жұп белгі бойынша ажыратылатын дараларды шағылыстыруды А) Тіркес тұқымқуалау заңы В) Дигибридті шағылыстыру С) Гаметалар тазалығы ережесі Д) Моногибридті шағылыстыру 8. Гомозиготалы доминантты гендер А) аавв В) ААВВ С) АаВВ Д) АаВв

8 слайд

#9 слайд
А) 3:1 В) 1:2 : 1 С) 9 :3 : 3 : 1 Д) 1 : 1 10. Гомологиялық хромосомалардың бір – біріне жақындауы А) Коньюгация В) Транскрипция С) Кроссинговер Д) Трансляция 9. Дигибридті будандастырудағы F ұрпақта фенотипі төрт түрлі генотипті көрініс береді

9 слайд

#10 слайд
11. Будан ұрпақтың белгі қасиеттерінің ата анасынан артық болуы А) Гетерозис В) Мутагендер С) Аутбридинг Д) Мутагенез 12. Хромосома бөлігінің 180 градусқа бұрылып орналасуы А) Дефишенсия В) Транслокация С) Делеция Д) Инверсия 13. Г.Мендельдің үшінші заңы қалай аталады? А) Тіркес тұқым қуалау В) Ажырау заңы С) Белгілердің тәуелсіз ажырауы Д) Өзгергіштік

10 слайд

#11 слайд
А) Полимерия В) Кроссинговер С) Локус Д) Коньюгация 15. Гендердің хромосомадағы орнын қалай атайды? А) Тіркесу тобы В) Локус С) Кроссинговер Д) Генотип 14. Ұқсас жұп хромосомалардың сәйкес бөліктерінің өзара айқасуы 16. Генетика ғылымы зерттейді А)Ағзаның құрылысын және пішінін В) Хромосомалардың жиынтығын С) Жасуша мен ұлпаны Д) Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштікті

11 слайд

#12 слайд

12 слайд

#13 слайд
Адам генетикасын Адам генетикасын зерттеуді қиындататын зерттеуді қиындататын қайшылықтарқайшылықтар Ж ы ны ст ы қ Ж ы ны ст ы қ ж ағы нан ж ағы нан кеш пісіп кеш пісіп ж ет іл уі ж ет іл уі Ж ы ны ст ы қ Ж ы ны ст ы қ ж ағы нан ж ағы нан кеш пісіп кеш пісіп ж ет іл уі ж ет іл уі ХромосомаХромосома саныныңсанының ауытқуы ауытқуы ХромосомаХромосома саныныңсанының ауытқуы ауытқуы А д а м ғ а А д а м ғ а т ә ж і р и б е т ә ж і р и б е ж а с а у ғ а ж а с а у ғ а б о л м а й д ы б о л м а й д ы А д а м ғ а А д а м ғ а т ә ж і р и б е т ә ж і р и б е ж а с а у ғ а ж а с а у ғ а б о л м а й д ы б о л м а й д ы Әр Әр отбасы нан отбасы нан тарайты н тарайты н ұрпақ ұрпақ саны ны ң саны ны ң азды ғы азды ғы Әр Әр отбасы нан отбасы нан тарайты н тарайты н ұрпақ ұрпақ саны ны ң саны ны ң азды ғы азды ғы Б арлы қ Б арлы қ ұрпақты ң ұрпақты ң тірш ілік тірш ілік ж ағдайлары ж ағдайлары нбіркелкі нбіркелкі ету ету м үм кін м үм кін ем ес ем ес Б арлы қ Б арлы қ ұрпақты ң ұрпақты ң тірш ілік тірш ілік ж ағдайлары ж ағдайлары нбіркелкі нбіркелкі ету ету м үм кін м үм кін ем ес ем ес

13 слайд

#14 слайд
«Атадан ұл туса игі, Ата жолын қуса игі....» Төле би

14 слайд

#15 слайд

15 слайд

#16 слайд
Генеологиялық әдіс «Жақсыдан жаман туса да, Жаманнан жақсы туса да, Тартпай қоймас негізге »

16 слайд

#17 слайд

17 слайд

#18 слайд
Құнанбай Шәкәрім Құдайберді Абай Ақылбай Мағауия Құнанбайдың дарындылық қасиетін көрсететін шежірелік картасы .

18 слайд

#19 слайд

19 слайд

#20 слайд
Цитогенетикалық әдіс «Бір биеден ала да туады, құла да туады».

20 слайд

#21 слайд
23 23 жұп (46)жұп (46) 22 жұп22 жұп 1 жұп1 жұп Әйел-ХХӘйел-ХХ Ер- ХУЕр- ХУ

21 слайд

#22 слайд
Қолданылуы: 1.Хромосомалық ауруды анықтауда 2.Хромосомалардың картасын жасауда 3.Мутациялық процестерді зерттеуде Клайнфельтер – 47 ( 44 + ХХУ ) Шерешевский-Тернер – 45 ( 44 + Х ) Трисомия - 47 ( 44 + ХХХ ) Даун – 47 ( 47 ХУ немесе 47 ХХ)

22 слайд

#23 слайд
Популяциялық әдіс «Жеті атаны білмеген - жетесіз».

23 слайд

#24 слайд
Гендер Біркелкі тараған гендерБіркелкі тараған гендер - - Адамның алуан түрлі Адамның алуан түрлі морфологиялық белгілерморфологиялық белгілер Нақтылы географиялықНақтылы географиялық аймақтарда кездесетін аймақтарда кездесетін гендер – гендер – орақ тәрізді орақ тәрізді анемия жасушасыанемия жасушасы ГомозиготалыГомозиготалы Туыс емес некеТуыс емес неке Ихтиоз ---1 млн/1Ихтиоз ---1 млн/1 Фенилкетонурия –Фенилкетонурия – 1000 мың /11000 мың /1 ГомозиготалыГомозиготалы Туыс емес некеТуыс емес неке Ихтиоз ---1 млн/1Ихтиоз ---1 млн/1 Фенилкетонурия –Фенилкетонурия – 1000 мың /11000 мың /1 ГетерозиготалыГетерозиготалы Туыстық некеТуыстық неке Ихтиоз ---16 мың/1Ихтиоз ---16 мың/1 Фенилкетонурия –Фенилкетонурия – 1000 мың /71000 мың /7 ГетерозиготалыГетерозиготалы Туыстық некеТуыстық неке Ихтиоз ---16 мың/1Ихтиоз ---16 мың/1 Фенилкетонурия –Фенилкетонурия – 1000 мың /71000 мың /7

24 слайд

#25 слайд
Егіздерді салыстыру әдісі

25 слайд

#26 слайд
Бір жұмыртқалылар Әр түрлі жұмыртқалылар Егіздер

26 слайд

#27 слайд
Сиам егіздері

27 слайд

#28 слайд
Онтогенетикалық әдіс

28 слайд

#29 слайд
Жеке даму (онтогенез) Гетерозиготалар Гомозиготалар Аа аа

29 слайд

#30 слайд
Биохимиялық әдіс

30 слайд

#31 слайд
Тұқымқуалайтын өзгеріс зат алмасудың бұзылуы ген өзгереді ДНҚ –ға талдау жасау ата- анасын анықтау

31 слайд

#32 слайд
“Алтын Адам”

32 слайд

#33 слайд
Гендік дактилоскопиялық әдіс

33 слайд

#34 слайд
ДНҚ нуклеотид 10 есе 20 есе 30 есе мини сателлит

34 слайд

#35 слайд
І ІҮІІІІІ ДНҚ -молекуласы ( қан, шаш, тері, сілекей)

35 слайд

#36 слайд
Рестрикциялық ферментРестрикциялық фермент Жұмыстың барысы: пластинкаға көшірупластинкаға көшіру радиоактивті “зондтар”радиоактивті “зондтар” элекрофорез әдісіэлекрофорез әдісі электрофореграммасынэлектрофореграммасын зерттеузерттеу жарық сезгіш пластинкажарық сезгіш пластинка

36 слайд

#37 слайд

37 слайд

#38 слайд
““Жүзден жүйрік”Жүзден жүйрік” 1.Немере ағасы мен қарындасының үйленуі қауіпті ма ? Иә, себебі екеуінің гендерінде ұқсастық көп болғандықтан рецессивті белгі жарыққа шығып, ұрпағы кемтар болады. 2.Қазақстанның қай облыстарында жасөспірімдер мутацияға ұшырайды? Неліктен? Семей, Қызылорда 3. Оң резурсты еркек теріс резурсты әйелге үйленсе қауіпті ма? Иә, себебі ұрпақ болмауы мүмкін. Бірақ, кей жағдайда оң резурсты еркектің гені басым болса ұрпақ болады. ІІ

38 слайд

#39 слайд
Есеп Шешесі сау (ХнХн) гомозиготалы, әкесі гемофилиямен ауыратын (ХһУ) отбасының ұрпақтары қандай болмақ? Гемофилияны бақылайтын ген (һ) рецессивті, Х хромосомада орналасқан. ХнХн - дені сау қыз бала ХнУ - дені сау ер бала ХнХһ - тасымалдаушы қыз бала ХһУ - гемофилиямен ауыратын ер бала. ІІІІ

39 слайд

#40 слайд
Жалғасын дұрыс тап! Әдістер Практикалық маңызы Генеологиялық әдіс ДНҚ – ға талдау жасау арқылы баланың ата – анасын дәл анықтау. Егіздерді салыстыру Адамның дене және гендік жасушаларында пайда болатын хромосомалық өзгерістерді анықтау. Популяциялық әдіс Ұрпақтың генотипін анықтап,медициналық- генетикалық кеңес алу Цитогенетикалық әдіс. Тұқым қуалайтын ауруларға бейімділігін алдын-ала анықтауға көмектеседі Биохимиялық әдіс. Организм даму барысында белгілі бір ауруды тасымалдайтын гендерді анықтап, болашақ ұрпағын ауыр зардаптардан алдын ала сақтандыру. Онтогенетикалық әдіс Әрбір адам өзінің ата-баба шежіресін білу арқылы,туыстық некенің болуын азайтады ІІІІІІ

40 слайд

#41 слайд
Әдістер Практикалық маңызы Генеологиялық әдіс Ұрпақтың генотипін анықтап,медициналық- генетикалық кеңес алу Егіздерді салыстыру Тұқым қуалайтын ауруларға бейімділігін алдын-ала анықтауға көмектеседі Популяциялық әдіс Әрбір адам өзінің ата-баба шежіресін білу арқылы,туыстық некенің болуын азайтады Цитогенетикалық әдіс. Адамның дене және гендік жасушаларында пайда болатын хромосомалық өзгерістерді анықтау. Биохимиялық әдіс. ДНҚ – ға талдау жасау арқылы баланың ата – анасын дәл анықтау. Онтогенетикалық әдіс Организм даму барысында белгілі бір ауруды тасымалдайтын гендерді анықтап, болашақ ұрпағын ауыр зардаптардан алдын ала сақтандыру. Дұрыс жауабы:Дұрыс жауабы:

41 слайд

#42 слайд
Әрбір оқушы өз жанұясының шежірелік картасын құру

42 слайд

#43 слайд
«Занимательная» «Практическая» «Теоретическая » ҰБТҰБТ “Білім“шыңы““Білім“шыңы“

43 слайд