#1 слайд
«Семей» Медициналық Колледжі» мекемесі Тақырыбы: Алкоголизм Оқытушы:Шынтаева Н.Д. Семей, 2024

1 слайд

#2 слайд
Жоспары 1.Өзектілігі Түсінігі Жіктелуі 2. Негізгі бөлімі Анықтамасы Этиологиясы Патогенез Клиникасы 3. Қорытынды 4. Қолданылған әдебиеттер

2 слайд

#3 слайд
•Алкоголизм – бұл спирттік ішімдіктерді тұрақты тұтынуға тәуелділікпен және алкогольді бақылаусыз қолданумен сипатталатын созылмалы психикалық және физикалық ауру.

3 слайд

#4 слайд
Алкогольге тәуелділік Жұмыс істеу қабілетінің жоғалуына, отбасылық қарым-қатынастар мен қоғамдық өмірдің бұзылуына және физикалық- психикалық денсаулықтың бұзылуына әкеп соқтыратын үлкен дозаларда және жиі алкогольді шектен тыс пайдалану нәтижесінде пайда болатын ауру.

4 слайд

#5 слайд
•Алкоголь жоғарғы жүйке жүйесіне қозу әсерін көрсетпейді. Керісінше, ол екі процессті төмендетеді – тежегіштік және тітіркенгіштік.Бірақ біріншіге көбірек әсер етеді.

5 слайд

#6 слайд
•Алкоголь ағза үшін бөтен, сондықтан адамның биохимиялық механизмі, сәйкесінше, оның сіңірілуіне “дайын емес”, ал алкогольге теріс реакция спирттік сусынды алғаш қабылдағанда анығырақ көрінеді: жүрек айну, өзін нашар сезіну,құсу пайда болады.

6 слайд

#7 слайд
•Алкогольді қабылдағаннан кейін уақыт өте келе бауырда спецификалық фермент – алкогольдегидрогеназа қалыптасады, ол алкогольді залалсыздандырады, оны су мен көмірқышқылына дейін ыдыратады.

7 слайд

#8 слайд
Алкогольді масаю •Масаю психикалық, неврологиялық, соматикалық бұзылыстарымен көрінеді.Оның ауырлығы қабылдаған алкоголь мөлшеріне ғана байланысты емес, оның асқазан-ішек жолында сіңірілу жылдамдығы мен организмнің сезімталдығына да байланысты.

8 слайд

#9 слайд
Алкогольді масаю •Типті көрініс •Атипті көрініс •Патологиялық масаю

9 слайд

#10 слайд
Типті алкогольді масаю •Жеңіл дәреже •Орташа дәреже •Ауыр дәреже

10 слайд

#11 слайд
•Алкогольдік массаюдың жеңіл дәрежесі қандағы концентрациясы 20 дан 100 ммоль/л (100мл-да – 20 -100мг) алкогольдің бұл көңіл күйдің көтерілуінің, көп сөйлеумен, ассоцияның жылдамдауымен, эмоциялық реакциялардың жоғарлауымен өзін бағалаудың төмендеуімен, шыдамсыздық және әртүрлі психикалық қозулар бейнелермен көрінеді. Сонымен қатар неврологиялық және вегетативті бұзылыстарды аңықтауға болады. Алкоголь психологиялық реакция бәсендейді, ойлау қабілеті төмендейді. Сөйлеу қабілеті персеверативті және түсініксіз. Түсіну қабіеті және қоршаған ортаны бағалау қиындайды. Эмоциалық реакциялар тереңдейді. Көңіл күйі төмен ұстамсыз немесе ашуланшақ, селқос. •Алкогольдік массаюдың орта дәрежесі 100-200 ммоль. Неврологиялық бұзылыстармен көрінгенде атаксия, қимыл қозғалысты шектеусіз, дизартрия, ауырсыну және температураға сезімталдылық төмендеуі. Бет гиперимиясы, цианоздың болуға ауысады, сонымен қатар жүрек айну, құсу қосылады. Ішімдікті қолданудың тәуліктік мөлшері 1,5 – 2 л араққа дейін жетеді •Алкогольдік масаюдың ауыр дәрежесі (алкоголдің қандағы концентрациясы 250-400ммоль/л). Көңіл күйдің, ақыл – естің тежелуі сомноленциядан комаға дейін. Кейбір жағдайда эпилептикалық ұстамаға дейін, қандағы акогольдің концентрациясы бұданда жоғары болған жағдайда (700 ммоль/л) тыныс алу салданунан өліп кетуі мүмкін.

11 слайд

#12 слайд
Масаюдың атипиялық көрінісі •Дисфориялық масаю •Депрессивті масаю •Сомнолентті масаю •Истерикалық масаю •Басқа түрлері

12 слайд

#13 слайд
Дисфориялық масаю •Эйфория орнына дисфория пайда болады – қоршаған ортаға «тастау» ниетімен ашулы қайғы- қасірет. •Науқастар басқа адамдарға тиісіп, жұлып, ұрады. •Бұл түрдегі масаю кезінде адамда жағымсыз, агрессивті және ашуланшақ мінез-құлық пайда болады. •Эмоционалдық күйзеліс байқалады: күмәндану, ыза, реніш. •Қоршаған ортаға дұшпандық қарым-қатынас қалыптасады.

13 слайд

#14 слайд
Депрессивті масаю •Депрессияға бейім немесе ауыр психикалық жарақат алғандарға тән • Адамда терең қайғы, үмітсіздік және өзін төмендету сезімі пайда болады. •Масайған күйде меланхолия және жылауықтық басым. Клиникалық белгілері:•Өз-өзіне қол жұмсау ойлары немесе әрекеттері болуы мүмкін. •Жағдайды тым қара түспен көру, қоршаған ортаны кінәлау. •Көңіл күйдің қатты төмендеуі.

14 слайд

#15 слайд
Сомнолентті масаю •Астеникалық және әлсіреген адамдарда, алкогольдің тез сіңуі кезінде •Бұл түр физикалық әлсіздікпен, қатты шаршағыштықпен және ұйқышылдықпен сипатталады. •Орталық жүйке жүйесінің бәсеңдеуі байқалады. Клиникалық белгілері:•Қимыл-қозғалыстың бәсеңдеуі.Үнемі ұйықтап кетуге деген ұмтылыс. Реакциялардың баяулауымен қоса сөйлеудің бұзылуы.

15 слайд

#16 слайд
Истерикалық масаю •Тұлғаның истериодтық бұзылысында (истерикалық психопатия) • •Адам эмоционалдық тұрақсыздықты, өзін-өзі көрсетуге деген шамадан тыс ұмтылысты көрсетеді. ••Демонстративті мінез-құлықпен ерекшеленеді.Клиникалық белгілері:Жылау, күлкі, айқай сынды эмоциялардың тез алмасуы. •Қоршаған адамдардың назарын өзіне аудару үшін ерекше әрекеттер. •Галлюцинация немесе иллюзиялар болуы мүмкін.

16 слайд

#17 слайд
Басқа түрлері •Гебефреникалық масаю •Күлкілі күлкі, әзіл-оспақ, импульсивті әрекеттер

17 слайд

#18 слайд
Патологиялық масаю •Ымырт патологиялық масаю •Параноидты патологиялық масаю

18 слайд

#19 слайд
Патологиялық масаюдың ерекшеліктері: 1.Алкоголь мөлшері: • Патологиялық масаю: Өте аз мөлшердегі алкогольден пайда болады (кейде 50-100 мл).• Қарапайым масаю: Алкогольдің айтарлықтай мөлшерін (әр адамның төзімділігіне байланысты) тұтыну нәтижесінде болады. 2.Симптомдары:• Патологиялық масаю:Галлюцинациялар, елестер, қатты қорқыныш немесе параноидтық күй байқалады. •Тұлға өзгеруі (агрессия, депрессия, немқұрайлылық).•Сананың бұзылуы (адам өзін-өзі және айналасын толық бақыламайды). •Қарапайым масаю: • Жайлану, эйфория, сөйлеу мен қимылдың тежелуі.• Қимылдың координациясының бұзылуы, сөздің анықсыздығы.• Ауыр масаюда – ұйқышылдық немесе ессіздік.

19 слайд

#20 слайд
3.Сананың жағдайы:• Патологиялық масаю: Сананың толық бұзылуымен және ауыр дезориентациямен сипатталады. • Қарапайым масаю: Адамда белгілі бір деңгейде өзін-өзі бақылау сақталады, бірақ қабылдау мен шешім қабылдау қабілеті төмендейді. 4.Ұзақтығы: • Патологиялық масаю: Қысқа уақыт (бірнеше минуттан бірнеше сағатқа дейін) созылады, бірақ агрессивті және қауіпті әрекеттерге әкелуі мүмкін. • Қарапайым масаю: Алкоголь ағзадан шығарылғанша (бірнеше сағаттан бірнеше күнге дейін) жалғасады. 5. Амнезия (есте сақтамау): • Патологиялық масаю: Масаю кезіндегі барлық оқиғалар толықтай немесе ішінара есте сақталмайды. • Қарапайым масаю: Ауыр масаюда ғана оқиғалар фрагменттік түрде есте сақталмай қалуы мүмкін. 6. Себептері: • Патологиялық масаю: • Жүйке жүйесінің органикалық зақымдануы (ми жарақаты, эпилепсия).• Психикалық бұзылулар (шизофрения, невроз).• Алкогольге жоғары сезімталдық.

20 слайд

#21 слайд
Ымырт патологиялық масаю •Бұл бас жарақатын алған, эпилепсиямен ауыратындарда болады. •Бұл өзін бір жерде іздейтін, біреуден қашатын науқастардың иеліктен шыққан түрі ретінде көрсетеді. Олар үнсіз әрекет етеді. •Беті бозарған, қарашығы кеңейген. Барлығы терең ұйқымен аяқталады. •Толық амнезия.

21 слайд

#22 слайд
Параноидты патологиялық масаю •Кенет айналаны түсіну, елестету сияқты. Есту иллюзиясы, көру галлюцинациясы. •Айналадағы бұзақылардан, террористерден қорқу басым. •Жартылай амнезия. •Әдетте ұйқымен емес, прострациямен аяқталады

22 слайд

#23 слайд
Сараптама •Қандағы алкогольдің құрамы бойынша мас болу ауырлығын бағалаудың болжамды схемасы (в г\л) • 0,3ке дейін – масаю жоқ •0,3-1,5 – жеңіл масаю •1,3-3,0 – орташа дәрежелі масаю •3,0-5,0 – ауыр дәрежелі масаю •6,0 және жоғары – өмірге қауіпті

23 слайд

#24 слайд
Алкоголизмнің сатысы •Бірінші сатысы(психикалық тәуелділік) •Екінші сатысы (физикалық тәуелділік) •Үшінші сатысы (алкогольды деградация)

24 слайд

#25 слайд
Бірінші сатысы (психикалық тәуелділік) •Патологиялық әуестену алкогольге – көңіл күйді көтеру үшін, өзін сенімді ұстау үшін. •Психикалық тәуелділік – өмірдегі ең басты қызығушылығы алкоголь •Алкогольге толеранттылығы жоғарылайды – ең аз дозасы жеңіл масаюды тудырады

25 слайд

#26 слайд
•Сандық және жағдайды бақылауды жоғалту - адамдар ішуді бастағаннан кейін тоқтай алмайды және ауыр мас болғанға дейін ішеді •Құсу рефлексінің жоғалуы– жоғары дозаға үйренгенін көрсетеді •Блэкауттар (уақытша қараңғылау) – масаюдың жекелеген кезеңдерінің жадынан кету

26 слайд

#27 слайд
Екінші сатысы (физикалық тәуелділік) Физикалық тәуелділік-алкогольдің ағзаға үнемі түсуі қажетті шарт болып табылады Компульсивті (қайталама, екіншілік) әуестену – бұл аштық пен шөлдеу сезімімен салыстыруға болады. Абстинентті синдром-алкогольдің әдеттегі дозасының түсуін тоқтату салдарынан туындайтын ауыр жағдай

27 слайд

#28 слайд
Мас болу суретінің өзгеруі-эйфория қысқа болады Алкогольді асыра пайдалану түрінің өзгеруі- науқастардың бір бөлігі үнемі ішеді, бір бөлігі-мезгіл- мезгіл Шынайы ішу Жалған ішу-әлеуметтік-психологиялық факторлар салдарынан

28 слайд

#29 слайд
Жеке тұлғаның өзгеруі-мінез-құлықтық белгілері Алкоголизмнің соматикалық асқынулары Жыныстық бұзылулар Әлеуметтік дезадаптация-толық паразиттік өмір салтына өте бейім

29 слайд

#30 слайд
Үшінші сатысы (алкогольды деградация) •Төзімділіктің төмендеуі-кейде көп жылдан кейін келеді •"Псевдоабстиненция" - алкогольден ұзақ уақыт бас тартқаннан кейін •Алкоголь деградациясы-тұлғаның біркелкі өзгеруі

30 слайд

#31 слайд
•Әлеуметтік дезадаптация кезінде науқастар еңбекке жарамсыз болып табылады •Соматикалық салдары ауыр болады: бауыр циррозы, кардиомиопатия •Алкогольді полиневропатиялар-аяқ-қолдың ауырсынуына және жағымсыз сезіміне шағымданады. •Алкогольдік психоздар

31 слайд

#32 слайд
Жоғары тәуекел топтары •Әлеуметтік белгілері (отбасы мүшелері немесе маскүнемдікпен ауыратын науқастардың тікелей ортасы) •Психологиялық белгілері • Биологиялық белгілері (алкоголизммен ауыратын науқастардың ұрпағы)

32 слайд

#33 слайд
Жастық және жыныстық ерекшеліктері •Ерте (жасөспірімдер) алкоголизм •Егде жастағы маскүнемдік •Әйел маскүнемдігі

33 слайд