Арифметикалық және геометриялық прогрессиялар 9 сынып
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Қысқа мерзімді жоспар
Ұзақ мерзімді жоспар
бөлімі: 9.2А
«Тізбектер»
Мектеп: Жалпы білім
беретін мектеп - гимназиясы
Мұғалімнің аты-жөні:
П.Ө.Дүзелбаева
Күні: 17.11.2021ж
Сабақтың тақырыбы:Арифметикалық және геометриялық
прогрессиялар
Сынып: 9 «Ә»
Оқу мақсаттары:
9.2.3.4 сандар
тізбектерінің
арасынан
арифметикалық
және геометриялық
прогрессияны
ажырату;
Сабақ мақсаттары:
- Берілген санды тізбектер
ішінен арифметикалық
прогрессияны ажырата
білу;
- Арифметикалық
прогрессияның n –ші
мүшесінің формуласын білу
және қолдану
Бағалау критерийлері
- Берілген санды
тізбектер ішінен
арифметикалық
прогрессияны ажырата
алады;
- Арифметикалық
прогрессияның n –ші
мүшесінің формуласын
қолданып есептер шығара
алады.
1 слайд
Қысқа мерзімді жоспар Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 9.2А «Тізбектер» Мектеп: Жалпы білім беретін мектеп - гимназиясы Мұғалімнің аты-жөні: П.Ө.Дүзелбаева Күні: 17.11.2021ж Сабақтың тақырыбы:Арифметикалық және геометриялық прогрессиялар Сынып: 9 «Ә» Оқу мақсаттары: 9.2.3.4 сандар тізбектерінің арасынан арифметикалық және геометриялық прогрессияны ажырату; Сабақ мақсаттары: - Берілген санды тізбектер ішінен арифметикалық прогрессияны ажырата білу; - Арифметикалық прогрессияның n –ші мүшесінің формуласын білу және қолдану Бағалау критерийлері - Берілген санды тізбектер ішінен арифметикалық прогрессияны ажырата алады; - Арифметикалық прогрессияның n –ші мүшесінің формуласын қолданып есептер шығара алады.
2 слайд
1-топ. Арифметикалық прогрессияның айырмасы 1-ге тең
болатын тізбектер
2- топ. Арифметикалық прогрессияның айырмасы 2-ге тең
болатын тізбектер
3-топ. Арифметикалық прогрессияның айырмасы 3-ке тең
болатын тізбектер
4-топ. Арифметикалық прогрессияның айырмасы 4-ге тең
болатын тізбектер
Топқа бөлу
2 слайд
1-топ. Арифметикалық прогрессияның айырмасы 1-ге тең болатын тізбектер 2- топ. Арифметикалық прогрессияның айырмасы 2-ге тең болатын тізбектер 3-топ. Арифметикалық прогрессияның айырмасы 3-ке тең болатын тізбектер 4-топ. Арифметикалық прогрессияның айырмасы 4-ге тең болатын тізбектер Топқа бөлу
3 слайд
A/R Guide» тәсілі бойынша оқушылардың алдыңғы білімін тексеру
Дейін Пікірлер Кейін
Арифметикалық прогрессияның бірінші мүшесі 5-ке, екінші
мүшесі 8-ге тең. d=3
3, 33, 333, 3333...; -тізбек арифметикалық прогрессия бола ма?
-1; -3; -5; -7; -9 тізбегі өспелі тізбек
Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің формуласы
a
n=a
1+(n-1)d
а
1
=160, а
3
=220, а
2
=190, d=20
Дейін Пікірлер Кейін
Арифметикалық прогрессияның бірінші мүшесі 9-ға, екінші
мүшесі 5-ке тең. d=4
3,13,23,33...; -тізбек арифметикалық прогрессия бола ма?
-12; -10; -8; -6; -4 тізбегі кемімелі тізбек
Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің формуласы
a
n
= d +(n-1) a
1
а
1
=5, а
3
=15, а
2
=10, d=5
1-нұсқа
2-нұсқа
Дескриптор:
- Арифметикалық
прогрессияның
айырымын анықтайды;
- Тізбектің
арифметикалық
прогрессия болатынын
не болмайтынын
анықтайды.
- Тізбектің өспелі
немесе кемімелі тізбек
екенін ажыратады;
- Арифметикалық
прогрессияның n-ші
мүшесінің ормуласын
табады
3 слайд
A/R Guide» тәсілі бойынша оқушылардың алдыңғы білімін тексеру Дейін Пікірлер Кейін Арифметикалық прогрессияның бірінші мүшесі 5-ке, екінші мүшесі 8-ге тең. d=3 3, 33, 333, 3333...; -тізбек арифметикалық прогрессия бола ма? -1; -3; -5; -7; -9 тізбегі өспелі тізбек Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің формуласы a n=a 1+(n-1)d а 1 =160, а 3 =220, а 2 =190, d=20 Дейін Пікірлер Кейін Арифметикалық прогрессияның бірінші мүшесі 9-ға, екінші мүшесі 5-ке тең. d=4 3,13,23,33...; -тізбек арифметикалық прогрессия бола ма? -12; -10; -8; -6; -4 тізбегі кемімелі тізбек Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің формуласы a n = d +(n-1) a 1 а 1 =5, а 3 =15, а 2 =10, d=5 1-нұсқа 2-нұсқа Дескриптор: - Арифметикалық прогрессияның айырымын анықтайды; - Тізбектің арифметикалық прогрессия болатынын не болмайтынын анықтайды. - Тізбектің өспелі немесе кемімелі тізбек екенін ажыратады; - Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің ормуласын табады
4 слайд
Анықтама. Екінші мүшесінен бастап әрбір мүшесі алдыңғы мүшесінен
қандай да бір тұрақты санды қосқанда шығатын сандар тізбегін арифметикалық
прогрессия деп атаймыз
Қосылатын тұрақты сан кез келген көршілес екі мүшесінің айырымының
мәніне тең екенін көруге болады, Бұл санды арифметикалық прогрессияның
айырымы деп атаймыз, оны d әрпімен белгілейміз. d=а
п+1-а
п
Мысал. 6; 10; 14; 18; 22 ... тізбегі арифметикалық тізбек бола ма? Болады.
Себебі алдыңғы мүшесіне 4 –ті қосқанда келесі мүшесі шығады
Осыдан Арифметикалық прогрессияның а
1 бірінші мүшесін және d айырымын
қолданып , тізбектің кез келген мүшесін табуға болады.
а
2
= а
1
+ d
а
3
= а
2
+ d= (а
1
+d)+ d= а
1
+2d
а
4= а
3 +d
= (а
1 +2d)+ d= а
1 +3d
Сонымен арифметикалық прогрессияның п-мүшесінің формуласы а
п = а
1+(n-1) d
4 слайд
Анықтама. Екінші мүшесінен бастап әрбір мүшесі алдыңғы мүшесінен қандай да бір тұрақты санды қосқанда шығатын сандар тізбегін арифметикалық прогрессия деп атаймыз Қосылатын тұрақты сан кез келген көршілес екі мүшесінің айырымының мәніне тең екенін көруге болады, Бұл санды арифметикалық прогрессияның айырымы деп атаймыз, оны d әрпімен белгілейміз. d=а п+1-а п Мысал. 6; 10; 14; 18; 22 ... тізбегі арифметикалық тізбек бола ма? Болады. Себебі алдыңғы мүшесіне 4 –ті қосқанда келесі мүшесі шығады Осыдан Арифметикалық прогрессияның а 1 бірінші мүшесін және d айырымын қолданып , тізбектің кез келген мүшесін табуға болады. а 2 = а 1 + d а 3 = а 2 + d= (а 1 +d)+ d= а 1 +2d а 4= а 3 +d = (а 1 +2d)+ d= а 1 +3d Сонымен арифметикалық прогрессияның п-мүшесінің формуласы а п = а 1+(n-1) d
5 слайд
1-топ. Әрбір келесі суретке тұрақты смайликтер
саны қосылып отырды. Жиырма төртінші суреттегі
смайликтер санын анықтаңыз.
2-топ. Әрбір келесі суретке тұрақты смайликтер
саны қосылып отырды. Жиырма алтыншы
суреттегі смайликтер санын анықтаңыз.
3-топ. Әрбір келесі суретке тұрақты смайликтер
саны қосылып отырды. Отызыншы суреттегі
смайликтер санын анықтаңыз.
4-топ. Әрбір келесі суретке тұрақты смайликтер
саны қосылып отырды. Жиырма сегізінші суреттегі
смайликтер санын анықтаңыз.
Дескриптор:
- Арифметикалық прогрессияның бірінші мүшесі мен айырымын анықтайды;
- Тізбектің 24-ші, 26-шы, 30-шы, 28-ші мүшелерін анықтайды.
Топтық жұмыс
5 слайд
1-топ. Әрбір келесі суретке тұрақты смайликтер саны қосылып отырды. Жиырма төртінші суреттегі смайликтер санын анықтаңыз. 2-топ. Әрбір келесі суретке тұрақты смайликтер саны қосылып отырды. Жиырма алтыншы суреттегі смайликтер санын анықтаңыз. 3-топ. Әрбір келесі суретке тұрақты смайликтер саны қосылып отырды. Отызыншы суреттегі смайликтер санын анықтаңыз. 4-топ. Әрбір келесі суретке тұрақты смайликтер саны қосылып отырды. Жиырма сегізінші суреттегі смайликтер санын анықтаңыз. Дескриптор: - Арифметикалық прогрессияның бірінші мүшесі мен айырымын анықтайды; - Тізбектің 24-ші, 26-шы, 30-шы, 28-ші мүшелерін анықтайды. Топтық жұмыс
6 слайд
Жұптық жұмыс
№ a
1
d n a
n
1 -10,2 5 7
2 32 2 70
3 10 16 160
№ a
1
d n a
n
1 1,7 -0,2 4
2 10 4 5
3 10 8 80
Оқулықпен жұмыс
№ 13.3, №13,4
Саралау
тапсырмасы:
№ 13.9
Дескриптор:
Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесін анықтайды ;
Арифметикалық прогрессияның айырымын анықтайды;
Арифметикалық прогрессияның 1-ші мүшесін анықтайды;
1-нұсқа
2-нұсқа
6 слайд
Жұптық жұмыс № a 1 d n a n 1 -10,2 5 7 2 32 2 70 3 10 16 160 № a 1 d n a n 1 1,7 -0,2 4 2 10 4 5 3 10 8 80 Оқулықпен жұмыс № 13.3, №13,4 Саралау тапсырмасы: № 13.9 Дескриптор: Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесін анықтайды ; Арифметикалық прогрессияның айырымын анықтайды; Арифметикалық прогрессияның 1-ші мүшесін анықтайды; 1-нұсқа 2-нұсқа
7 слайд
Сабақтың
соңы
Оқулықтағы
№13.5
Рефлексия
«Жетістік
баспалдағы»
Үй тапсырмасы
Мен түсіндім,
есептерді шығара
аламын
Мен түсінген
сияқтымын...
Маған көмек
қажет
7 слайд
Сабақтың соңы Оқулықтағы №13.5 Рефлексия «Жетістік баспалдағы» Үй тапсырмасы Мен түсіндім, есептерді шығара аламын Мен түсінген сияқтымын... Маған көмек қажет
8 слайд
Назарларыңызға
рахмет!
8 слайд
Назарларыңызға рахмет!
9 слайд
A/R Guide» тәсілі бойынша оқушылардың алдыңғы білімін тексеру
Дейін Пікірлер Кейін
Арифметикалық прогрессияның бірінші мүшесі 5-ке, екінші
мүшесі 8-ге тең. d=3
Ия
3, 33, 333, 3333...; -тізбек арифметикалық прогрессия бола
ма?
жоқ
-1; -3; -5; -7; -9 тізбегі өспелі тізбек жоқ
Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің формуласы
a
n
=a
1
+(n-1)d
ия
а
1
=160, а
3
=220, а
2
=190, d=20 жоқ
Дейін Пікірлер Кейін
Арифметикалық прогрессияның бірінші мүшесі 9-ға, екінші
мүшесі 5-ке тең. d=4
жоқ
3,13,23,33...; -тізбек арифметикалық прогрессия бола ма? ия
-12; -10; -8; -6; -4 тізбегі кемімелі тізбек жоқ
Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің формуласы
a
n
= d +(n-1) a
1
жоқ
а
1
=5, а
3
=15, а
2
=10, d=5 ия
1-нұсқа
2-нұсқа
Бағалау
Барлығы дұрыс болса
2- ұпай, қатесі болса
1-ұпай
9 слайд
A/R Guide» тәсілі бойынша оқушылардың алдыңғы білімін тексеру Дейін Пікірлер Кейін Арифметикалық прогрессияның бірінші мүшесі 5-ке, екінші мүшесі 8-ге тең. d=3 Ия 3, 33, 333, 3333...; -тізбек арифметикалық прогрессия бола ма? жоқ -1; -3; -5; -7; -9 тізбегі өспелі тізбек жоқ Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің формуласы a n =a 1 +(n-1)d ия а 1 =160, а 3 =220, а 2 =190, d=20 жоқ Дейін Пікірлер Кейін Арифметикалық прогрессияның бірінші мүшесі 9-ға, екінші мүшесі 5-ке тең. d=4 жоқ 3,13,23,33...; -тізбек арифметикалық прогрессия бола ма? ия -12; -10; -8; -6; -4 тізбегі кемімелі тізбек жоқ Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің формуласы a n = d +(n-1) a 1 жоқ а 1 =5, а 3 =15, а 2 =10, d=5 ия 1-нұсқа 2-нұсқа Бағалау Барлығы дұрыс болса 2- ұпай, қатесі болса 1-ұпай
10 слайд
1-топ.
2-топ.
3-топ.
4-топ.
Шешуі: тізбек 7, 12, 17, 22 ... Демек 7, d=5
Бағалау критерийлері:
Дұрыс жауапқа әр топ мүшесіне 1 ұпай
10 слайд
1-топ. 2-топ. 3-топ. 4-топ. Шешуі: тізбек 7, 12, 17, 22 ... Демек 7, d=5 Бағалау критерийлері: Дұрыс жауапқа әр топ мүшесіне 1 ұпай
11 слайд
Жұптық жұмыс
№ a
1
d n a
n
1 -10,2 5 7 19,8
2 32 2 70 170
3 10 10 16 160
№ a
1
d n a
n
1 1,7 -0,2 4 1,1
2 10 4 5 26
3 10 10 8 80
1-нұсқа
2-нұсқа
Бағалау критерийлері:
Дұрыс жауапқа әр жұп мүшесіне 3 ұпай
11 слайд
Жұптық жұмыс № a 1 d n a n 1 -10,2 5 7 19,8 2 32 2 70 170 3 10 10 16 160 № a 1 d n a n 1 1,7 -0,2 4 1,1 2 10 4 5 26 3 10 10 8 80 1-нұсқа 2-нұсқа Бағалау критерийлері: Дұрыс жауапқа әр жұп мүшесіне 3 ұпай