#1 слайд
Қайырлы күн!

1 слайд

#2 слайд
(W) Activity Quiz question 1.«Электр қозғаушы күш» физикалық мағынасын түсіндіріңіз 2.Толық тізбек үшін Ом заңы қалай тұжырымдалады? 3.Электр тогының жұмысы және қуаты туралы не білесіз?

2 слайд

#3 слайд
Тапсырма 1.Батареяның ішкі кедергісі 2 Ом, сыртқы кедергі 10 Ом-ға тең. Тізбек бойындағы ток 0,5 А. батареяның ЭҚК мәні қандай? Схемасын салыңыз. 2. Өткізгіштерді аралас жалғау сұлбасы берілген. Мұндағы R 1 =R 2 =R 3 =3 Ом болса, жалпы кедергіні анықтаңыз.

3 слайд

#4 слайд
3.Қыздыру шамының кедергісі 400 Ом, кернеуі 180 В. а) 100 мин жұмсаған энергияны анықтаңыз б) Жауабын кВт*сағ-пен өрнектеңіз в) Қыздыру шамының қуатын анықтаңыз

4 слайд

#5 слайд
«Тұрақты ток» бөлімі бойынша бағалау жұмысы 30 минут

5 слайд

#6 слайд
«Экспресс сұрақтар» 1.Электр тогы дегенміз не? 2.Еркін қозғалатын қандай бөлшектер? 3.Токтың қандай әсерлерін білесіңдер? 4.Не себепті барлық металдар жақсы өткізгіштер? 5.Температура артқан сайын кедергінің арту себебін түсіндіріңдер.

6 слайд

#7 слайд
Әртүрлі ортадағы электр тогы

7 слайд

#8 слайд
Сабақ мақсаты • әртүрлі ортада электр тогының пайда болу механизмін салыстыру

8 слайд

#9 слайд

9 слайд

#10 слайд
Әртүрлі ортадағы электр тогы Әртүрлі денелердегі электр қасиеттері де әртүрлі. Электр өткізгіштігіне байланысты денелерді 3 топқа бөлуге болады: Денелердің электр қасиеті Өткізгіштер Жартылай өткізгіштер Диэлектриктер Электр тогын жақсы өткізеді. Оларға металдар, электролиттер, плазма жатады. Көп қолданысқа ие өткізгіштер: Au, Ag, Cu, Al, Fe Өткізгіштік қаситеттері бойынша өткізгіштер мен диэелектриктер арасында. Жартылай өткізгіштер: Si, Ge, Se, In, As Электр тогын өткізбейді. Оларға пластмассалар, резине, шыны, фарфoр, құрғақ ағаш, қағаз.

10 слайд

#11 слайд
Топтық жұмыс Топ тапсырмалары 1-топ. Металдардағы электр тогы 2-топ. Сұйықтардағы электр тогы 3-топ. Газдардағы электр тогы 4-топ. Жартылайөткізгіштегі электр тогы 5-топ. Вакуумдағы электр тогы

11 слайд

#12 слайд
Топтық жұмыста қарастырылу керек 1.Ортада электр тогын тасымалдайтын бөлшектерін біледі және түсіндіре алады; 2.Орындалатын заңдылықтарды талдайды; 3.Вольт-амперлік сипаттамасын талдайды; 4.Қорытынды жасайды.

12 слайд

#13 слайд
Дескриптор Тақырыбының мазмұны – 2балл Теориясының дұрыстығы – 1 балл Вольт -амперлік сипаттамасын талдауы – 1 балл Топ жұмысының ұйымшылдығы -1 балл Постер дайындауы – 1 балл Барлығы -6б

13 слайд

#14 слайд
1234567 BDBBCBB Тест жауабы

14 слайд

#15 слайд

15 слайд

#16 слайд
Металдағы электр тогын еркiн электрондар туғызады. Жүргізілген тәжірибелер негізінде иондар электр зарядын тасымалдауға қатыспайды Себебі токтың метал бойымен өту барысында зат алмасу процесі жүрмейді. иондар электрондар Заряд тасушылар

16 слайд

#17 слайд
Барлық металдарда температура жоғарылаған сайын кедергі де артады: Мұндағы а - температура коэффициенті; - металл өткізгіштің кедергісі R - t температура кезіндегі кедергі

17 слайд

#18 слайд
Металдағы электр кедергісінің вольт-амперлік сипаттамасы

18 слайд

#19 слайд
Жартылай өткізгіштер — Өткізгіштік қаситеттері бойынша өткізгіштер мен диэелектриктер арасында. Және де өткізгіштерге қарағанда меншікті кедергілері қоспа концентрациясына, температураға және сәулеленуге тәуелділігі жоғары. Жартылай өткізгіштер: Si, Ge, Se, In, As

19 слайд

#20 слайд
90 232 бинарлы: InSb, InAs, InP, GaSb, GaP, AlSb Барлық органикалық емес заттар

20 слайд

#21 слайд
Жартылай өткiзгiштер деп - кедергiсi өзгере алатын және температурасы жоғарылаған сайын кедергiсi тез азаятын заттарды айтады.

21 слайд

#22 слайд
Жартылайөткізгіштердегі электр тогы деп электр өрісі әрекетінен электрондар мен кемтіктердің қарама – қарсы бағытталған реттелген қозғалысын айтады.

22 слайд

#23 слайд
Жартылай өткізгіштердің физикалық қасиеті Өткізгіштермен салыстырғанда жартылай өткізгіштер температура артқан сайын кедергі төмендейді. Абсолют ноль температураға жуық мәнде жартылай өткізгіштер диэлектриктік қасиетке ие болады. Себебі, температура жоғарылағанда еркін заряд тасушылар саны артады, өткізгіштігі жоғарылайды, сәйкесінше, кедергі кемиді. R (Ом) t ( 0 C) R 0 металл Жартылай өткізгіш

23 слайд

#24 слайд
Жартылайөткізгіштегі электрлік кедергінің вольт- амперлік сипаттамасы I (A) U (В)

24 слайд

#25 слайд
Сұйықтардағы электр тогы

25 слайд

#26 слайд
Электрлік қасиеттеріне байланысты сұйықтар:Cұйықтар Cұйықтар Өткізетін Өткізбейтін Еркін зарядталған бөлшектер - электролиттер Еркін зарядталған бөлшектері жоқ тұздар мен қышқылдардың ерітінділері, және негіздер Дистелденген су, спирт, минералды майлар… Электрлік диссоциация – бейтарап молекулалардың еріткіш әсерінен оң және теріс иондарға бөлінуі.

26 слайд

#27 слайд
Электролит арқылы ток қалай жүреді? •Ыдысқа пластиналар салайық және оларды ток көзіне қосайық. Пластиналар – электродтар деп аталады. • Катод –ток көзінің теріс полюсіне жалғанған пластина. •Анод - ток көзінің оң полюсіне жалғанған пластина.

27 слайд

#28 слайд
• Электр өрісінің күші әсерінен оң зарядталған иондар катодқа, теріс иондар анодқа жақындайды. • Анодта теріс иондар өзінің электрондарын береді, ал катодта оң иондар жетіспейтін электрондарды алады.

28 слайд

#29 слайд
Электролиз •Катод және анодта электролит ерітіндісінің құрамына кіретін заттар бөлінеді. •Электр тогының химиялық процесстер жүруі арқылы электролит ерітіндісінен өтуі электролиз деп аталады.

29 слайд

#30 слайд
Сұйықтардағы электр кедергісінің вольт-амперлік сипаттамасы

30 слайд

#31 слайд

31 слайд

#32 слайд
Қалыпты жағдайда газда диэлектрик болып табылады. Себебі бейтарап атомдардан тұрады және еркін электрондары жоқ Газдарда ток пайда болуы үшін, оны иондау керек Иондалу үшін энергия беру жолдары: • қатты қыздыру • сырттан сәулелену (рентген сәулелсі, радиоактивті сәуле) • күшті электр өрісі Сәулелену арқылы иондалу Оң ион Еркін электрон + - Е Газдардағы электр тогы еркін электрондар мен оң иондардың реттеліп, бағытталған қозғалысы.

32 слайд

#33 слайд
Газдардағы электр кедергісінің вольт-амперлік сипаттамасы

33 слайд

#34 слайд
Вакуумдағы электр тогы Вакуумдағы электр тогы

34 слайд

#35 слайд
Вакуум – ешқандай бөлшек жоқ кеңістік. Абсолютті вакуум жасау мүмкін емес. Не себепті? Салыстырмалы вакуумға мысал келтіріңдер. Вакуумде электр тогы не себепті жүрмейді?

35 слайд

#36 слайд
Вакуумде ток болу үшін еркін зарядталған бөлшектер болу қажет. Вакуумдегі ток көзі электрондар ұшып шығатын жоғары температураға дейін қыздырылған (1000 – 2000 0 С) катод. Бұл құбылыс - термоэлектронды эмиссия деп аталады.

36 слайд

#37 слайд
Вакуумдағы электр кедергісінің вольт- амперлік сипаттамасы

37 слайд

#38 слайд
Кері байланыс

38 слайд

#39 слайд
Есептер шығару 1.Вольфрам қылының электр кедергісі 23°C кезінде 4 Ом тең. 0 °C температурадағы кедергіні есепте. 2.Вольфрам қылының электр кедергісі 0°C кезінде 3,6 Ом тең. 2700 К температурадағы кедергіні есепте. 3.Вольфрам қылының электр кедергісі 20°C кезінде 25 Ом; 60°C кезінде 20 Ом тең. Кедергінің температуралық коэффициентін есептеңдер

39 слайд