Ашық сабақ 6 - сынып Грекия өнері

1 слайд
1.Сұрақтар? 1.Афина қаласын сипаттап беріңдер? 2.Неге афинылықтарды “Теңіз қожасы” деп атады? 3.Марафон шайқасы қай жылы болды? 4.Фединикс деген кім? 5.Грек – парсы соғысында неліктен гректер жеңді? 6.Херонея түбіндегі шайқас қай жылы болды?

1 слайд

2 слайд
Жаңа сабақтың жоспары: 1.Грекиялық мерекелер мен ойындар 2.Олимпиялық ойындар 3.Ежелгі грек театры 4.Гректердің діни нанымдары мен мифтері 5.Сәулет өнері 6.Грек мүсіндері

2 слайд

3 слайд
Ежелгі грекиялықтардың мерекелері мен ойындары негізгі кәсібі мен әдет – ғұрыптарына байланысты болды.Олар Дионис,Деметра,Зевс құдайларының құрметіне және ынтымақ пен бірлікке арнады.Афиныдағы басты мереке болып ынтымақ мерекес саналды. Ежелгі грек жыл санауы бойынша жаңа жылдың алғашқы айында өткізілген.Бұл мереке шілде айының аяғы мен тамыздың басында тойлады.Мереке қатарынан 6 күнге созылды.Ол жыл сайын салтанатты түрде тойланды.Мереке халықты бірігуге,бір орталыққа бағынуға,бірлесіп кәсіп жасауға,ынтымақты өмір сүруге шақырды.Мереке түн ішінде қолға шамшырыақ ұстап,салтанатты түрде жүгіруден басталған.Таңертең жұрт жаппай мерекелік шеру жасады.Мереке күндері ақындардың,әншілер мен музыканттардың өнер сайысы да өткізілді. Сонымен бірге әртүрлі спорт жарыстары да ұйымдастырылды.

3 слайд

4 слайд
Дионис құдайдың құрметіне жасалған мерекенің маңызы зор болды.Бұл егіншілердің мерекесі деп саналды.Ол Б.з.б. V ІІ ғасырдан бастап барлық қала – мемлекеттеріне тараған.Мереке күндері ауқатты адамдар құрбандыққа мал шалды.Дионис мейрамында егіншілер ауыл мен қала көшелерінде салтанатты шеру тартқан.Олар хормен Дионис құдайды әнге қосып,егіншілер сыбызғы мен сылдырмақ үніне қосып би билеген.

4 слайд

5 слайд
Олимпиялық ойындар Пелоннестің әдемі жерінде орналасқан Олимпия қаласында өткізілген.Ойын Зевс құдайдың құрметіне 4 жылда 1 рет өткізіліп отырды.Ол 5 күнге созылды.Ойын кезінде Грекия қалаларының өзара соғысына тыйым салынған. Олимпиялық ойындар өтетін жылы жаршылар Грекияның барлық қалаларын аралап,қуанышты хабарды таратты. Жаршылар:”Бәрің Олимпияға келіңдер!Қасиетті татулық орнады! Күштілер жеңіске жете берсін! – деп ұрандайтын.Олимпия ойынында ең мықты деген атлеттер;жүгіруден,секіруден, күресуден,диск пен найза лақтырудан өздерінің ептіліктерін, мықтылықтарын сынға салды.”Тұңғыш Олимпия ойындары Б.з.б. 776 жылы өтті.Ойын үнемі жаз айланында болып тұрған.Гректер өздерінің жыл есептеуін Олимпиялық ойынның ашылған күнінен бастайды.

5 слайд

6 слайд
Ойынның ең соңғы бесінші күні Зевс храмының алдында жеңімпаздарды марапаттаған.Жаршы жеңімпаз сайыскерлердің есімі мен туған қалаларын айтып тұрған. Сарапшылар жеңімпаздарға зәйтүн ағашының бұтағынан өрілген гүлалқа сыйлаған.Зәйтүн гүлалқасы ең жоғары және құрметті марапат болған.Сонау ежелгі дүниеде Грекия жерінен басталған олимпиялық ойындар қазіргі уақытта да өз жалғасын тапты.Спорт ойындары төрт жылда бір рет,белгіленген мемлекеттердің қалаларында болып тұрады.Сөйтіп,қазір бүкіл дүниежүзілік спорт мерекесіне айналды.

6 слайд

7 слайд
Терминдік сөздіктер • Театр – (грек.сөзі) ойын көрсететін орын • Орхестра – ойын көрсететін алаң • Скене – актерлар киім ауыстыратын шағын шатыр • Трагедия – (грек.сөзі) текелер өлеңі • Комедия – (грек.сөзі. көңілді шаруалар әні) қызықты,күлкілі пьесалардан комедиялар туған

7 слайд

8 слайд
Грекияда Б.з.б. І ғасырларда театрлар салына бастады. Ол кездегі театр қазіргі театрға ұқсамайды.Грекия театрлары ашық аспан астындағы төбелердің беткейіне орналасқан. Оның пайда болуы Дионис құдайдың құрметіне байланысты болды.Дионис мерекесінде гректер ешкі терісін жамылып,әр түрлі маскалар киіп,комидиялық көріністерді бейнеленген.Грек театрлары амфитеатр түрінде сақталған.Яғни,көрермен жарты шеңбер жасап отыратын.

8 слайд

9 слайд
Театр ғимараты үш бөліктен тұрған: бірінші бөлігі көрерменге арналған орын, екіншісі – орхестра – ойын көрсететін алаң.Мұнда театр актерлары ойын көрсетіп,хормен ән шырқаған би билеген және әртүрлі спектакльден үзінділер қоятын болған. Ойын көрсетуге тек ер адамдар ғана қатысқан. Олар әр алуан маскалар киіп, ер мен әйел адам бейнелерін ойнайтын.Театрдың ең басты үшінші бөлігі “скене” деп аталды. Бұл орхестрамен жалғасып жатты. Скене актерлар киім ауыстыратын шағын шатыр түрінде пайда болып кейін сахнаға айналды.Скененің қабырғалары түрлі түсті суреттермен безендірілген .

9 слайд

10 слайд
Грекияда трагедияның аса көрнекті авторы афинылық жазушы Эсхил болды. Эсхил 70-тен астам трагедиялық шығармалар жазған. Оның трагедияларының ішіндегі ірі шығармаларының бірі “Бұғауланған Прометей”

10 слайд

11 слайд
Б.з.б.ғасырда өмір сүрген ұлы грек жазушысы Софоклдың трагедиялары да театрларда көрсетілді.Оның шығармаларының ішінде көрермендерге ерекше әсер қалдырған “Антигона” драмасы болды.

11 слайд

12 слайд
Ежелгі Грекия көрермендері комедиялық спектакльдерді құмарта қызықтап, тамашалайтын болды. Грекия театрларында Аристофанның комедиялары жиі қойылды.Оның шығармаларының басты ерекшелігі әзіл – сықақтың басым болуы. Аристофанның “Бұлт,” “Сона” және “Құстар ” атты комедиялық шығармалары көрерменді ерекше сезімге бөледі.

12 слайд

13 слайд
Мифтер (грек сөзі, аңыздар мен әңгімелер).Табиғаттан тыс тіршілік иелері мен таңғажайып құбылыстар,оқиғалар туралы аңыз – әңгімелерді мифтер деп атайды.

13 слайд

14 слайд
Зевс – көкті Посейдон – теңізді Аид – өлілер патшалығын биледі

14 слайд

15 слайд
Дионис - жүзім шаруашылығы мен шарап жасау ісінің құдайы

15 слайд

16 слайд
Афина – даналық пен жеңістің құдайы

16 слайд

17 слайд
Афродита – сұлулық пен махаббаттың құдайы деп саналды

17 слайд

18 слайд
Грекиядағы Б.з.б. V ғасырда сәулет өнері жоғары дамыды.Афинаның ең көрікті және әсем жері акрополь мен агора болды. Олар коринфтік, дорийлік және ионийлік стильдер. Дорийлік стиль – қарапайым плиталармен көмкерілген сәнді бағаналар. Ал ионийлік және коринфтік стиль – сымбатты, әдемі өрнекпен әшекейленген сәнді бағаналар.

18 слайд

19 слайд
Грекиядағы ең үлкен діни құрылыс храмдар болды.Храмдарды басқа ғимараттардан ерекшке көрсету үшін олар биік жерлерге салынды.Оларға: Парфенон,Эрехтейон және Ника храмдары жатты.

19 слайд

20 слайд
Парфенон храмы әйел құдай Афинаның құрметіне тұрғызылған.Бұл храм түгелдей мәрмәр тастардан салынған.Бұл храм сәулетшілердің ең таңғажайып өнер туындысы. Храм қабырғаларында қаһармандық ертегілер мен аңыздар бейнеленген .Ол 46 дорийлік сәнді бағаналармен көмкерілген.Храм ішінде әйел құдай Афинаның мүсіні болды .

20 слайд

21 слайд
Грек мүсін өнері Б.з.б. V ғасырда ерекше дамыды.Мүсін өнерін дамытуда Фидий мен Миронның еңбектері жоғары болды.

21 слайд

22 слайд
Мүсіншілер адамдарды қимыл – әрекет үстінде бейнелеген.Бұл бейнелерде жүгіріп бара жатқан, диск,найза лақтырып тұрған адамдардың тұлғаларын жасаған.Олар адам тұлғаларының сұлулығын,оның бойындағы жігер мен батылдығын көрсете білген. Гректер қаланың көрнекті жерлеріне өз Отанына атағы жайылған азаматтардың, қолбасшылардың, ақындардың, сайыс жеңмпаздарының мүсіндерін орнатқан .

22 слайд

23 слайд
“ Әлемнің жеті кереметінің бірі саналатын Зевс мүсіні.”Олимпия қаласындағы Зевс храмында орналасқан.Бұл мүсінді Фидий жасаған.Мүсіннің биіктігі 14 метр.Зевс оюлап және асыл тастармен әшекейлеп жасалған тақта отыр.Оның бет әлпеті мен кеудесі және қолы піл сүйегінен,көзі асыл тастарданжасалған.Зевстің шаша мен сақалы басындағы зәйтүн жапырағын гүлдесте таза алтыннан жасалған.Зевстің оң қолында жеңіс құдайы әйелдің мүсіні және самұрық басты асатаяқ.Оның аяқ киімі де оюлап әшекейлеп- алтыннан жасалған.

23 слайд

24 слайд
Афина мүсіні Грекиядағы ең атақты храм Парфенонда орналасқан.Әйел құдайы Афинаның құрметіне Фидий жасады.Оның биіктігі – 11 м. Мүсін ағаштан жонылып жасалған.Оның беті, мойны және қолы адам тәнінің түсінен ұқсас піл сүйегінен жасалған жұқа қабыршақпен қапталған. Киімі, дулығасы, қалқаны таза алтыннан жасалған

24 слайд

25 слайд
Сабақты бекіту: 1. «Сиқырлы қоржын» ойыны: Қоржында сұрақтар жасырылған сол сұрақтарға жауап беру.

25 слайд

26 слайд
2. «Тарихи кубик ойыны» Картамен жұмыс

26 слайд

27 слайд
           Құдайлар Даналық пен жеңістің құдайы Жүзім шаруашылығы мен шарап жасау ісінің құдайы Теңіз құдайы Өлілер патшалығының құдайы Сұлулық пен махаббаттың құдайы Көктің құдайы Зевс Афродита Посейдон Дионис Афина Аид

27 слайд

28 слайд
Құдайлар Даналық пен жеңістің құдайы Жүзім шаруашылығы мен шарап жасау ісінің құдайы Теңіз құдайы Өлілер патшалығының құдайы Сұлулық пен махаббаттың құдайы Көктің құдайы Зевс + Афродита + Посейдон + Дионис + Афина + Аид +

28 слайд

29 слайд
Үйге тапсырма: §.24 Ежелгі Грек өнері.

29 слайд