Ашық сабақ 8-сынып Өткізгіштердегі электр кедергісі,меншікті кедергі,реостат

1 слайд
Өткізгіштердің электр кедергісі,меншікті кедергі,реостатСабақтың тақырыбы: Сабақтың тақырыбы:

1 слайд

2 слайд
Білімділік: кедергінің физикалық мағынасын, оның Білімділік: кедергінің физикалық мағынасын, оның өлшем бірлігін түсіндіру; өлшем бірлігін түсіндіру; -есеп шығарғанда өткізгіштің меншікті кедергісінің -есеп шығарғанда өткізгіштің меншікті кедергісінің формуласын қолдануформуласын қолдану Дамытушылық:Дамытушылық: Оқушылардың білім деңгейін және Оқушылардың білім деңгейін және білім мазмұнының тұрақтылығы мен оны игерудегі білім мазмұнының тұрақтылығы мен оны игерудегі іскерлік пен дағдыны бақылау.іскерлік пен дағдыны бақылау. Тәрбиелік:Тәрбиелік: Адамгершілікке, ұқыптылыққа, Адамгершілікке, ұқыптылыққа, алғырлыққа, отансүйгіштікке, табиғатты аялауға, алғырлыққа, отансүйгіштікке, табиғатты аялауға, сыйластық пен әдептілікке баулу.сыйластық пен әдептілікке баулу. Мақсаты:

2 слайд

3 слайд
1.1. Үй тапсырмасын сұрау:Үй тапсырмасын сұрау: (( сұрақ-сұрақ- жауап,сәйкестендіру,кестені толтыру)жауап,сәйкестендіру,кестені толтыру) 2.2. Жаңа сабақЖаңа сабақ 3.3. Есептер шығару Есептер шығару 4. Бекіту тапсырмалары:4. Бекіту тапсырмалары:  Деңгейлік тапсырмалар Деңгейлік тапсырмалар (( Пирамида плакаты)Пирамида плакаты)  БағалауБағалау  Үйге тапсырма беру Үйге тапсырма беру Сабақ барысы:

3 слайд

4 слайд

4 слайд

5 слайд
1. Электр тогы дегеніміз не? 2.Ток күші деп нені айтады? Ток күшінің өлшем бірлігі. 3.Электр кернеуі дегеніміз не? Электр кернеуінің өлшем бірлігі 4.Бөгде күштер деп нені айтады? 5.Электр қозғаушы күші (ЭҚК) дегеніміз не?

5 слайд

6 слайд
Формулалар Электр өрісінің кернеулігіТок күші Кулон заңы Жазық конденсатор дың сыйымдылығ ы Өткізгіштің электрсыйым дылығы

6 слайд

7 слайд
Атауы Белгіленуі Өлшем бірлігі Формулас ы Шартты белгісі Өлшейтін құрал Құралды... жалғайды Ток күші Элект кернеуі

7 слайд

8 слайд
Электр тогы Электр зарядтарының реттелген қозғалысыТок күші белгіленуі IТерминдер Жауаптар Бірлік заряд өткізгіш бойымен орын ауыстырғанда қандай жұмыс жасайтынын көрсететін физикалық шама Ток күші өлшем бірлігі Ампер Электр кернеуі дегеніміз не?1№ № 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Ток күші.Өткізгіштің көлденең қимасы арқылы бірлік уақыт ішінде қандай заряд өтетінін көрсететін физикалық шама

8 слайд

9 слайд
Өткізгіштің электр кедергісі Өткізгіштің негізгі электрлік сипаттамасы – кедергі. Электр тогына өткізгіштің кері әсерін сипаттайтын физикалық шаманы өткізгіштің электр кедергісі (немесе кедергі ) деп атап, R әрпімен белгілейді: R — кедергі. Кедергі ұғымын физикаға енгізген неміс ғалымы Г. Ом құрметіне ом (Ом) деп атал ғ ан. Кернеуі 1 В, ал ток к ү ші 1 А ө ткізгішті ң кедергісі – 1 Ом болады. Егер кедергісі 2 Ом болса, тура сол кернеу м ә нінде ток к ү ші 2 есе аз болады. Кедергі 3 Ом бол ғ анда – 3 есе азаяды. Іс ж ү зінде бас қ а да кедергі бірліктері қ олданылады. Мысалы, килоом (кОм) ж ә не мегаом (МОм): 1 кОм = 1000 Ом, 1 МОм = 1000000 Ом.

9 слайд

10 слайд
Ме ншікті кедергі Біртекті, қ имасы т ұ рақты ө ткізгіштің кедергісі, оны ң материалына, l ұ зынды ғ ына жєне к ө лдене ң қ имасыны ң S ауданына т ә уелді. Кедергі мына формуламен аны қ талады. М ұ нда ғ ы ρ — ө ткізгіш жасал ғ ан затты ң меншікті кедергісі . Белгілі бір заттан жасал ғ ан, ұ зынды ғ ы мен к ө лдене ң қ има ауданы бірге те ң болатын ө ткізгішті ң кедергісі, сол затты ң меншікті кедергісі деп аталатын физикалық шама. ХБЖ-де кедергі бірлігі 1 Ом, аудан бірлігі –1 м2, ал ұ зынды қ бірлігі – 1 м бол ғ анды қ тан меншікті кедергі бірлігі 1 Ом · м2/м, 1 Ом · м.S l   R

10 слайд

11 слайд
• Іс жүзінде жі ң ішке ө ткізгіштерді ң қ имасыны ң ауданы к ө біне квадрат миллиметрмен (мм2) келтіріледі. Б ұ л жа ғ дайда меншікті кедергі бірлігін Ом• мм2/м деп ал ғ ан ы ңғ айлы. 1 мм2 =0,000001 м2 бол ғ анды қ тан • 1 Ом · мм2/м = 0,000001 Ом · м. • Әр түрлі заттарды ң меншікті кедергілері әр түрлі болады. Кейбір заттарды ң меншікті кедергілері кестеде келтірілген. Б ұ л кестеде келтірілген м ә ндер 20 °С температура ғ а с ә йкес. (Температура ө згергенде затты ң кедергісі ө згереді). Мысалы, темірді ң меншікті кедергісі 0,1 Ом · мм2/м. Б ұ л темірден к ө лдене ң қ имасыны ң ауданы 1 мм2, ұ зынды ғ ы 1 м ө ткізгіш дайындаса қ , оны ң кедергісі 20 °С температурада 0,1 Ом болатынын к ө рсетеді.

11 слайд

12 слайд
• Реостат  –  электр желісі ндегі  кернеу ді немесе токты тежейтін және реттейтін электр құрылғысы. • Иінді реостат • Сырғақты реостат • Штепсельді реостат немесе кедергілер жиынтығы

12 слайд

13 слайд
Есептер шығару № 1.Ұзындығы 11,5 м,көлденең қимасының ауданы 0,5 мм2 константан сымының кедергісі қандай?( ρ=50*10-8 ом*м) № 2.Кедергісі 24 Ом,ұзындығы 4,8 м нихром сымының көлденең қимасының ауданы қандай?( ρ =110*10-8 ом*м) № 3. Ұзындығы 100 м ,қимасы 2мм2 мыс сымның кедергісі неге тең?(ρ=1,7*10-8 Ом*м). № 4.Ұзындығы 1,2 м қимасының ауданы 0,4 мм2 және кедергісі 1,2 ом өткізгіштің меншікті кедергісін анықтаңдар.

13 слайд

14 слайд
1.Қандай зарядтар бір-біріне тартылады? 2.Дененің заттарды өзіне тарту қасиетіне ие болатын құбылыс? 3.Электрсыйымдылығының өлшем бірлігі? 4.Жұқа диэлектрик қабатымен бөлінген екі өткізгіштен тұратын жүйе? 5.Электр тогын нашар өткізетін заттар? 6. 7.Конденсаторлар қалай жалғанған?

14 слайд

15 слайд
Ә л ф а ар б и 1.Қандай зарядтар бір-біріне тартылады? 2.Дененің заттарды өзіне тарту қасиетіне ие болатын құбылыс? 3.Электрсыйымдылығының өлшем бірлігі? 4.Жұқа диэлектрик қабатымен бөлінген екі өткізгіштен тұратын жүйе? 5.Электр тогын нашар өткізетін заттар? 6. 7.Конденсаторлар қалай жалғанған? 8.10 -3 дәрежесі э е к т р л е н а р а д снеднок ткелэи и к знолу ң ы зіт е к т е й м л л ир у т о р д к

15 слайд

16 слайд

16 слайд

17 слайд
1 ) Электр қозғаушы күштер деген не, формуласы? 2) Электр өрісінің кернеулігінің формуласы мен өлшем бірлігі қандай? 3 ) Электр сыйымдылығының формуласы мен өлшем бірлігі қандай ? 1. Электр өрісінің бір нүктесіндегі 0,2 мкКл зарядқа 0,15 Н күш әрекет етеді . Осы нүктедегі өрістің кернеулігін анықта. 2. Заряд қа әсер етуші күш 40Н, электр өрісінің кернеулігі 2В/м.Зарядын тап. 3. 10 Кл заряд орналасқан нүктедегі электр өрісінің кернеулігі 30В/м.Зарядқа әрекет етуші күшті тап.

17 слайд

18 слайд
Карточка №1  Электр лампасындағы кернеуі 6В. Бұл нені көрсетеді? Осы лампа қылының көлденең қимасы арқылы 2Кл электр өрісі өткенде қандай жұмыс істелінеді?  Карточка №2  Тізбектің бір учаскесі арқылы 1Кл электр өрісі өткенде сол учаскеде 5Дж жұмыс істеледі. Осы учаскедегі кернеу қандай?  Карточка №3  Электр лампасындағы кернеуі 7В. Осы лампа қылының көлденең қимасы арқылы 5Кл электр өрісі өткенде қандай жұмыс істелінеді? 

18 слайд

19 слайд
СуретСурет іі АтауыАтауы Шартты белгісіШартты белгісі ҚызметіҚызметі Өлшем бірлігіӨлшем бірлігі

19 слайд

20 слайд
1.Кедергісі 24 Ом,ұзындығы 4,8 м нихром сымының көлденең қимасының ауданы қандай?( ρ =110*10-8 ом*м) 2. Ұзындығы 100 м ,қимасы 2мм2 мыс сымның кедергісі неге тең?(ρ=1,7*10-8 Ом*м). 3.Ұзындығы 1,2 м қимасының ауданы 0,4 мм2 және кедергісі 1,2 ом өткізгіштің меншікті кедергісін анықтаңдар.

20 слайд

21 слайд
Бағалау. Үйге тапсырма: § 25 . Тапсырма:16 жатты ғу 3,4,5 есептер

21 слайд

22 слайд
Назарларыңызға рахмет!

22 слайд