Ашық сабақ Абайдың алтыншы, он тоғызыншы қарасөзі

1 слайд
Қарағанды облысы Қарқаралы ауданы Жарлы ауылының №9 негізгі орта мектебі КММ Абай Құнанбаев Алтыншы, он тоғызыншы қарасөзі 9 - сынып Абиева Анипа Мухатаевна Өзін-өзі тану пәнінің мұғалімі

1 слайд

2 слайд
Сабақтың мақсаты: • Қарасөз туралы теориялық түсінік беру. Абай қарасөздерінің сипатына тоқталу., тақырыптық жағынан талдау. өзіндік ерекшеліктерін, мағынасын ашу; • Оқушылардың ой - өрісін, өмірлік көзқарасын, сыни ойлау, байланыстыра сөйлеу дағдыларын жетілдіру; • Абай қарасөздерінің тәрбиелік мәніне назар аударту, адамгершілікті, ізгілікті дәріптеу. Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту. Сабақтың түрі: Ізденіс сабақ. Әдіс - тәсілдері: проблемалық ізденіс, талдау, ойын, топпен жұмыс, модульдік оқыту технологиясының әдістері Көрнекілігі: Абайдың қарасөздері, слайд. Пәнаралық байланыс: өзін - өзі тану, Абайтану, өмірмен байланыс.

2 слайд

3 слайд
“ ҚЫС “ тобы “КҮЗ” тобы “ ЖАЗ” тобы «ЖАЗҒЫТҰРЫ» тобы  

3 слайд

4 слайд
«Алты ойшыл қалпақ» әдісі Ақ қалпақ: Цифрлар арқылы жаңа мәлімет береді. Сары қалпақ: Позитивті жақсы жақтарын айту. Қара қалпақ: Осы тақырыптың жағымсыз қара жақтарын айту. Көк қалпақ: Қорытынды жасау.

4 слайд

5 слайд
Өлеңдері: 176 өлең Қарасөздері: 46 қарасөз Поэмалары: «Ескендір» «Мағсұт» «Әзім әңгімесі» Күйлері: «Май түні» «Тор жорға» «Абай желдірмесі» Әндері: «Сегіз аяқ», «Бойы бұлғаң», «Айттым сәлем, Қаламқас», «Желсіз түнде жарық ай», «Татьянаның хаты» т.б

5 слайд

6 слайд
Оқушыларға оқыту: Қарасөз туралы теориялық түсінік. Қарасөз (проза) – көркем әдебиеттің үлкен бір саласы. Өлеңнің сөзден бір айырмашылығы – онда сөз ырғағы еркін, өлеңдегідей қандай да бір белгілі өлшемдер болмайды. Қарасөздер саясат, публицистика, философия тұрғысында жазыла береді. Қарасөзбен жазылған көркем шығармада өмір құбылыстарын, әр түрлі уақиғаларды баяндау тәсілі айрықша болады. Абайдың 1890 жыл мен 1898 жыл арасында жазылған бір алуан шығармалары «қарасөз» деп аталады. Ол сыншылдық, ойшылдық және көбінесе адамгершілік, мораль мәселелеріне арналған өсиет, толғау тәрізді. Абайдың қарасөздерінің саны - 46. Бірақ біз 46-ншы қазақтардың шығу тарихы жайлы жазылған. «Біраз сөз қазақтардың түбі қайдан шыққандығы туралы» деген қарасөзін өз алдына жеке тарихи шығарма, очерк ретінде қарастырып жүрміз. Абайдың қара сөздері ғақлиялық даналық сөздері болған. Абай өз қарасөздерін 1890-1898 жылдар арасында жазған. Қарасөздерін жазуды бастағанда , Абай 45 жаста болған. Ақыл- ойы толысып, жасы кемелденген, көрген-білгенін ой елегінен өткізіп, сараптар жасқа жеткен кезінде қарасөздерін жазуды қолға алған. Бұған дейін Шығыс ойшылдары - Әл-Фараби, Фирдоуси, Бабыр, Батыс философ, ғалымдары - Галилей, Коперник, Спенсер, Дарвин, Ньютон, Пифагор еңбектермен танысып, үлкен дайындықтан өтіп келеді.

6 слайд

7 слайд
Абайдың қарасөздері туралы бауырына салып тәрбиелеген немересі, Мағауияның қызы Уәсила былай дейді: «Әкем балаларын 7-8-ге шыққанда оқуға беретін, балалармен қабат, қыздарын да оқытатын, қазақ тілінде кітап жоқ болатын. Сондықтан, балалардың ойы, дүниетануы кемшін болады деп әкем көп айтып жүрді. Әлі есімде, бір күні біздің оқып отырған үйімізге әкем келді. Молдаға қарап: «Балаларға мына кітапты әкелдім. Осыны көшіріп, көбейтіп бала басына бірден таратып бер, бүгіннен бастап осы кітапты қоса оқыт» деді. Біз қуанып кеттік. Әкем үйден шыққан соң, молда әлгі кітапты алды да, бас салып оқыды, кітап қолжазба екен. Біз ол кітапты көшіріп алып оқи бастадық. Өйткені, бұл жаңа кітаптың тілі ұтымды, сөзі түсінікті, ыңғай ақыл айтып отыратын жақсы кітап болды. Кейін байқасам, сол кітап әкемнің «Ғақлия» атты қарасөзбен жазған кітабы екен».

7 слайд

8 слайд
Абай қарасөздерін тақырып жағынан бірнеше топқа бөлуге болады : Ғылым, білім, өнер Ар-ұят, адамгершілік Надандық, жалқаулық т.б. сынау Қазақтардың мінез-құлқы Еңбек Қазақ мақалдары Дүниенің тылсым сырларын тану Абайдың қарасөздері

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд

10 слайд