Ашық сабақ Әлемді өзгерткен ұлы жаңалықтар 11-сынып

1 слайд

1 слайд

2 слайд
Сабақтың тақырыбы: Әлемді өзгерткен ұлы жаңалықтар. Тілдік бағдар: Публицистикалық стильдің тілдік ерекшеліктері. Оқытушы: Мухамбетқалиева Г.Ш.

2 слайд

3 слайд
1-тапсырма. Ойтүрткі сұрақтарына жауап беріңдер. 1) «Өнертабыс» дегенді қалай түсінесің? 2) Әлемді өзгерткен қандай өнертабыстар туралы білесің? 3) Қазіргі кезде әлемге танымал қандай өнертабыстарды атар едің?

3 слайд

4 слайд
2-тапсырма. Түркі ойшылдарының өнерге қатысты айтқан нақыл сөздерінің мағынасын түсіндір. Бұл нақыл сөздердің бүгінгі сабаққа қандай қатысы болуы мүмкін? Бір нақыл сөздің негізінде өнер жайлы ойыңды айтып бер. 1) Жүзіне қарама, өнеріне қара (М. Қашғари). 2) Көрсетпеген өнер зая кетеді (С. Сарайи). 3) Қай істе де өнер қолдан: Өнерлі адам жеңер болған (Ж. Баласағұн). 4) Ісмер қайда жүрсе де, ақша табады (С. Сарайи).

4 слайд

5 слайд
Публицистикалық стиль Публицистикалық стиль – қоғамдық-саяси, үгіт-насихаттық әдебиетте, бұқаралық ақпарат құралдарында қолданылатын функционалдық стильдердің бірі. Публицистика – қоғамның әлеуметтік маңызы бар мәселелерді шешуіне атсалысатын айбынды құралы. Бұл стиль тыңдарман мен оқырмандардың арасына кең таралуымен, бейнелілігімен, баяндаудың шешендігімен сипатталады. Тілші-ғалымдар публицистикалық стильдің жазбаша түріне газет, журналдардағы мақалалар, памфлет, очерк т.б. шығармаларды, ал ауызша түріне шешендік сөздерді жатқызып жүр.    Публицистикалық стильге қойылатын талап – қандай тақырыпқа жазылса да, логикалық жағынан дәлелді, көңілге қонымды болуы қажет. Ол тілдік құралдарды қолдана білуден байқалады.    

5 слайд

6 слайд
Тіл деңгейлеріне байланысты публицистикалық стильдің ерекшеліктері болады. Лексикада қоғамдық-саяси терминдер мен сөздердің (митинг, ереуіл, демократия, парламент), эмоциялық баға беруші сөздердің (еңбек озаты, көшбасшы, еңбеккер, дем беруші), экспрессивтік бояуы бар сөздердің (қоян- қолтық, нық қадаммен), фразеологияда перифразалардың (ақ алтын – мақта, күріш; қара алтын – көмір, мұнай; екінші тың – қойшаруашылығы, көгілдір тың – құсшаруашылығы); морфологияда қос сөздердің (қоғамдық-әлеуметтік, бұқаралық-саяси, үгіт-насихаттық); бұйрық рай тұлғасының (орындайық, табысқа жетеміз), синтаксисте сөйлемдегі сөздердің орын тәртібінің, қаратпа сөздердің, риторикалық сұрақтардың, жай сөйлем бөліктерінің, сан алуан қайталамаларының т.б. жиі қолданысқа түсуі публицистикалық стильдің басқа стильдерден өзгешелігін көрсетеді. «Қазақ тілінің стилистикасы» оқулығынан

6 слайд

7 слайд
3-тапсырма. Публицистикалық стильдің жазбаша және ауызша түріне тән ерекшеліктерді жаз. Публицистикалық стиль Жазбаша түрі Ауызша түрі

7 слайд

8 слайд
Сабақтың тақырыбы: Әлемді өзгерткен ұлы жаңалықтар. Тілдік бағдар: Публицистикалық стильдің тілдік ерекшеліктері. Оқытушы: Мухамбетқалиева Г.Ш.

8 слайд

9 слайд
ТЫҢДАЛЫМ ТАПСЫРМАСЫ •4-тапсырма. Тыңдалым мәтіні бойынша сұрақтарға жауап бер. Публицистикалық мақаланың негізгі мазмұнын өз сөздеріңмен қысқаша жазыңдар. 1.Ғылым мен техника қалай дамыды? 2.Рентген сәулесі қалай ашылды? 3.А.Эйнштейн қандай теорияларды ашты? _________________________________________________________ _________________________________________________________ ________________________________________

9 слайд

10 слайд
Оқылым тапсырмасы 5-тапсырма. Мәтінді оқып шығып, ой желісіне қарай абзацқа бөл. Өзің бөлген абзацтарға тақырып қой. 1897 жылы Джозеф Джон Томсон атом құрамына кіретін теріс электр зарядты элементарлық бөлшек – электронды ашты. 1906 жылы Д. Томсонға Нобель сыйлығы табысталды. Зерттеулер нәтижесінде электрондар ағыны электр тогі (электрлі ағын) деп аталған табиғат құбылысы ашылып, бұл құбылыс мол энергия көзі екені анықталды және оны өндіру, басқару, қолдану кең өріс алды. Дамыған елдерде электрификациялау жүргізілді және әлі күнге дейін жалғастырылуда. Қазақстан да бұл заманауи үдерістен тыс қалған жоқ. Еліміз электр энергиясын ішкі қажеттілікке жеткілікті мөлшерде, экспорттауға да мүмкіндігі бар шамада өндіреді. Дегенмен электр энергиясына сұраныс жыл санап өсуде. 1898 жылы Франция ғалымдары Пьер Кюри және Мария Складовская-Кюри химиялық радиобелсенді элемент – радийді ашқандарын жариялады. Бұл ғалымдар радиобелсенділік құбылысын алғашқы әрі нәтижелі

10 слайд

11 слайд
зерттеушілер қатарынан орын алды. Аталған ғалымдар Нобель сыйлығымен марапатталды. Бүгінде Қазақстан уран өндіру саласында алдыңғы бес елдің қатарына кіреді. Демек, біздің еліміз – аталған салада ең жаңа және қауіпсіз технологияны игерген елдердің бірі. 1900 жылы неміс ғалымы Макс Карл Эрнст Планк квант ғылыми гипотезасын жасап, квант теориясының негізін қалаушылардың бірі болды. 1919 жылы М. Планк Нобель сыйлығының лауреаты атанды. Қазіргі уақытта кванттық физика тек теория емес, қолданбалы ғылымға айналды. Кванттық физикамен кванттық техника нақтылы жағдайларда кең қолданыс табуда. 1899 жылы ағылшын ғалымы Эрнест Резерфорд альфа-сәуле, бета-сәулені ашып, олардың табиғатын анықтады. 1903 жылы Резерфордпен Содди химиялық элементтердің бір түрден екінші түрге ауысу теориясын жасады; 1907 жылы Эрнест Резерфорд атом ядросы оң электр зарядты элементарлық бөлшек протон мен зарядсыз нейтрондардан тұратынын ашты. 1908 жылы Э. Резерфордқа Нобель сыйлығы берілді. «Түркістан» газетінен

11 слайд

12 слайд
Бірінші топқа 1950 жылдары Қытайдың Шыңжаң аймағынан (бұрынғы Шығыс Түркістан) Пәкістан және Үндістан арқылы Түркияға көшкен, ол жерден жоғарыда аталған еңбек миграциясы арқылы Батыс Еуропа елдеріне қоныс аударған қазақ отбасылары мен олардың балалары жатады. Сан жағынан аздау келетін еккінші топқа жататындар: 192 жылдардың аяғында Қазақстанда жүргізілген кеңес саясатының салдарынан елдерінен кетіп, Ауғанстан мен Иранға көшкен, әсіресе 1980 жылдардан бастап Түркия мен Иран арқылы Еуропаға келген қазақтар мен олардың ұрпақтары. Батыс Еуропаның әртүрлі елдееріне қоныстанып, тұрған жерлеріндегі тұрмысқа бейімделе бастаған сол қазақтар өздерінің ана тілін, ұлттық қасиетін, мәдениетін және салт-дәстүрін сақтап, оларды келешек ұрпаққа жекізудің қамына кіріскен. Осы мақсатқа орай олар қоғамдық ұйымдар құрып, топтаса бастаған.

12 слайд

13 слайд
6-тапсырма. Суреттерге қарап, «Өмірді жеңілдетуге арналған қазіргі өнертабыстар» тақырыбына әңгіме құрап айт.

13 слайд

14 слайд
7-тапсырма. Көрсетілген салалар бойынша елімізде жаңалық (рекорд) ашып, танымал болған Ғылым Спорт Бизнес

14 слайд

15 слайд
Рефлексия

15 слайд