Ашық сабақ. Химиялық элементтер және олардың таңбалары. Жай және күрделі заттар. 7 сынып

1 слайд
Химия пәнінің мұғалімі : Аманова Камшат Қалилуллақызы 2021-2022 оқу жылы № 242 негізгі орта мектебі Сабақтың тақырыбы :Химиялық элементтер және олардың таңбалары . Жай және күрделі заттар . 7 сынып

1 слайд

2 слайд
Сабақтың мақсаты : әрбір элементтің химиялық таңбамен белгіленетіндігін және белгілі атом түрі екенін білу .Элементтерді металдар мен бейметалдарға жіктеу. Заттарды құрамына қарай жай және күрделіге жіктеу .            

2 слайд

3 слайд
Ұйымдастыру кезеңі Сәлемдесу , түгендеу . - Психологиялық ахуал туғызу :”Жүректен жүрекке ”әдісі .Оқушылар бір – біріне бүгінгі күнге байланысты жағымды тілектер айтады . Топқа бөлу : металл, бейметалл. Үй тапсырмасы “ Соңғы сөзді маған қалдыр”әдісі бойынша сөйлемді толықтыруға жеке тапсырма беріледі ,уақыт белгіленеді және жұмыс нәтижесін жұптарымен дәптер алмастырып ,дұрыс жауабын мұғалімнің көмегімен тексеріп ,критерий бойынша жұптар бір – бірін бағалайды : “ Химиялық диктант” Су ...... құрамына оттектің ...және сутектің .... кіреді .Ауаның құрамында азот және оттек .... бар . Жемістің қайнатпаға айналуы оның құрамындағы қант .... байланысты .Қатты қыздырғанда су... сутек пен оттек .... ыдырайды . Йод ... ауаға таралуына байланысты иісі білінеді . Дескриптор - Білім алушы көп нүктенің орнына қажет сөзді толтырады - Өзара бағалау (шкала бойынша) 2-3 – “3” 4-6 – “4” 7-8 – “5”

3 слайд

4 слайд
Қызығушылықты ояту . “ Қоржынға жина” әдісімен Қ.Мырзалиевтің “Менделеев кестесі”өлеңін тыңдай отырып ,қағазға естіген элементтердің атын жазып ,өз қоржынына салады : -Балалықпен байқамаппын , ол кездерде аңғалмын, Менделеев кестесіне қарап кеше таң қалдым . Таң қалдым да ойға шомдым ,жасырамын несіне , Химия емес,осы кесте салды өмірді есіме . Кім ойлаған формулалар қозғайды деп шеріңді , Ұядағы әр элемент бір тағдыр боп көрінді . Анау емес, мынау емес –Титан болу сырың ба? О, жасаған !Титан неге жиырма екінші орында ? Темірдей деп мақтаушы едік , Темірдің де кезі өткен Кезі өтпесе , тұрар ме еді 26-шы кезекте. Былқ етпейтін сабырлы да , салмақтысы болғасын, Тоғызыншы қатарға әрең ілігіпті қорғасын . Ал орынын сұрама сен , Айтуға оны ұялам. Сығалайды ол бейшара ақырғы бір ұядан Элементтер ішінде де қатты сірә қақтығыс , Шылапшындық мысыңнан да тұр кейіндеу ақ күміс . Күміс дейміз Күмістің де өмір емес өмірі – Екінші емес , Үшінші емес – Қырық жетінші нөмірі .

4 слайд

5 слайд
Қалай саған ұнай ма бұл? Ұнаса егер,ал тыңда: Жүлделі орын тимей қалған платина, Алтынға ! Жетпіс сегіз , Жетпіс тоғыз – Екеуінің кезегі Екеуі де жаратқаннан бір қиянат сезеді . Тас -талқанын шығарғысы келгендей бір шетінен , Платина сұп- сұр болып , қаны шыққан бетінен Құрметті тор тимесе егер шын асылда барма айып ? Өз орынын күте- күте кеткен алтын сарғайып . - Өлең жолдарында неше элемент жайында айтылады ? - Бұлардың ішінде қайсылары металдар деп ойлайсыңдар ? - “ Күміс көмей” , “Қолдары алтын”, “Темірдей тәртіп ” деген теңеулер неге байланысты айтылады деп ойлайсыңдар ? - Барлық элементтер металдар болуы мүмкін бе?

5 слайд

6 слайд
Йенс Якоб Берцелиус Щвед химигі ,1814 жылы қазіргі кезде қолданылып жүрген химиялық элементтердің таңбаларын енгізді . 1807- 1818 жылдары45 химиялық элементтің атомдық массасын анықтады .

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд
Химиялық  таңбасы   Элементт ің   қазақша   атауы Элементт ің   ағылшынш а  атауы Элементт ің   орысша   атауы Салыстырм алы   атомдық   массасы H Сутегі Hydrogen Водород 1 .008 He Гелий Helium Гелий 4.008 Li Литий Lithium Литий   6.941 Be Бериллий Beryllium Бериллий 9.012 B Бор Boron Бор 10.811 C Көміртек Carbon Углерод   12.011 N Азот   Nitrogen   Азот   14.007

9 слайд

10 слайд
Химиялық  таңбасы   Элементт ің   қазақша   атауы Элементт ің   ағылшынш а  атауы Элементт ің   орысша   атауы Салыстырм алы   атомдық   массасы O Оттегі   Oxygen Кислород 15 .999 F Фтор   Fluorine   Фтор   18.998 Ne Неон   Neon Неон   20.180 Na Натрий   Sodium Натрий   22.990 Mg Магний Magnesium Магний 24.305 Al Алюминий Aluminum Алюминий 26.982 Si Кремний   Silicon   Кремний   28.086

10 слайд

11 слайд
Химиялық  таңбасы   Элементт ің   қазақша   атауы Элементт ің   ағылшынш а  атауы Элементт ің   орысша   атауы Салыстырм алы   атомдық   массасы P Фосфор Phosphorus Фосфор 30.974 S Күкірт   Sulfur   Сера   32.066 Cl Хлор   Chlorine   Хлор   35.453 Ar Аргон   Argon   Аргон   39.948 K Калий   Potassium   Калий   39.098 Ca Кальций   Calcium   Кальций   40.078 Cr Хром   Chromium   Хром   51.996

11 слайд

12 слайд
Химиялық  таңбасы   Элементт ің   қазақша   атауы Элементт ің   ағылшынш а  атауы Элементт ің   орысша   атауы Салыстырм алы   атомдық   массасы Mn Марганец Manganese Марганец 54.938 Fe Темір Iron Темір 55.845 Co Кобальт   Cobalt   Кобальт   58.933 Ni Никель Nickel Никель 58.693 Cu Мыс   Copper   Мыс   63.546 Zn Мырыш   Zinc   Мырыш   65.380 As Мышьяк   ( күшәла ) Arsenic   Мышьяк   74.922

12 слайд

13 слайд
Химиялық  таңбасы   Элементт ің   қазақша   атауы Элементт ің   ағылшынш а  атауы Элементт ің   орысша   атауы Салыстырм алы   атомдық   массасы Ba Барий Barium   Барий 137.328 W Вольфрам Tungsten   Вольфрам 183.840 Os Осмий   Osmium   Осмий   190.23 Pt Платина   Platinum   Платина   195.085 Au Алтын   Gold Золото   196.967 Hg Сынап Mercury   Ртуть   200.592 Pb Қорғасын Lead   Свинец   207.2

13 слайд

14 слайд

14 слайд

15 слайд
• 1.Тіршілікке қажетті  элементтер .  Олар  адам   ағзасында  үнемі  болады  және  ферменттер,   гормондар,  дәрумендер  құрамына  кіреді  :  H,  O,  Ca,  N,   K,  P,  Na,  S,  Mg,  Cl,  C,  I,  Mn,  Cu,  Co,  Fe,  Zn,  Mo,  V.   Олардың  жетіспеушілігі  адамның  қалыпты  өмір  сүруін   бұзады. • 2.Қосымша  элементтер.  Бұл  элементтер  жануар  мен   адам  ағзасында  болады:   Ga,  Sb,  Sr,  Br,  F,  B,  Be,  Li,  Si,  Sn,   Cs,  Al,  Ba,  Cl,  As,  Rb,  Pb,  Ra,  Bi,  Cd,  Cr,  Ni,  Ti,  Ag,  Th,  Hg,   V,  Se.   Олардың  биологиялық  маңызы  осы  уақытқа   дейін  толық   зерттелмеген. • 3.Өте  аз  элементтер.  Адам  және  жануар  ағзаларынан   табылған,  мөлшері  және  биологиялық  маңызы   белгісіз. Тіршілік  үшін  маңыздылығына  қарай   химиялық  элементтерді  үш  топқа  бөледі:

15 слайд

16 слайд
• 1.Макроэлементтер (оттек,  сутек,  көміртек,  азот,   фосфор,  күкірт,  кальциий,  магний,  натрий  және   хлор);   ағзадағы  мөлшері  10%  —  дан  жоғары   болады. • 2.  Микроэлементтердің  йод,  мыс,  мышьяк,   фтор,  бром,  стронций,  барий,  кобальт)  ағзадағы   мөлшері  10%-15%. • 3.  Ультрамикроэлементтер  —  сынап,  алтын,   уран,  торий,  радий  және  т.б.  Олардың  ағзадағы   мөлшері  15%  —  дан  төмен.Элементтерді  тірі  ағзалардағы  орташа   мөлшеріне  қарай  үш  топқа  бөледі  :

16 слайд

17 слайд
•   кальций –  1700  г,   • калий  –  250г,   • натрий  –  250  г,   • магний  –  42  г,   • темір  –  5  г, •   мырыш  –  3  г, •   мыс  –  0,2  г,   • марганец,   молибден,  кобальт  –   барлығы  шамамен   0,1  гТірі  ағзаға  қажетті  тіршілік  металдары  деп   аталатын  металдардың  жалпы  сипаты    бойынша  шамамен  салмағы  70  кг  адам   ағзасында  тіршілік  металдарының  мөлшері   төмендегідей  болады  : 

17 слайд

18 слайд

18 слайд

19 слайд

19 слайд

20 слайд

20 слайд

21 слайд
Топтық жұмыс Тапсырма №1 “ Кластер ” әдісі бойынша тақырыптарын қорғау 1 топ “Жай заттар” 2 топ “Күрделі заттар ” Жеке жұмыс Тапсырма №2 № Химиялық Элементтердің атауы Химиялық Элементтердің таңбасы Химиялық элементтер таңбасының оқылуы және қазақша айтылуы Химиялық элементтердің салыстырмалы атомдық массасы 1 Оттек 2 Темір 3 Алтын 4 Күміс 5 Мыс 6 Сынап 7 Сутек Дескриптор 7 элемент үшін екі бағанды дұрыс толтырады - Өмірде өздеріне таныс кейбір металдар мен бейметалдардың қолданылуына мысалдар келтіреді .

21 слайд

22 слайд
Атомдық нөмірлері 6,8,12,18,22,33,29,79,80 –ге тең химиялық элементтерді периодтық жүйеден тауып көрсетіп , оларды ата . Периодтық жүйеде а) ғаламшарлар ; ә) атақты ғалымдар ;б)мемлекет ; в) қалалар құрметіне аталған элементтерді атаңдар

22 слайд

23 слайд
КЕРІ БАЙЛАНЫС “ ТАБЫС БАСПАЛДАҒЫ ” - МЕН БАРЛЫҒЫН ТҮСІНДІМ ЖӘНЕ БАСҚАЛАРҒА ТҮСІНДІРЕ АЛАМЫН -МЕН БАРЛЫҒЫН ТҮСІНДІМ - МАҒАН ӘЛІ ДЕ ТҮСІНІКСІЗ НӘРСЕЛЕР БАР

23 слайд

24 слайд
Назарларыңызға рахмет

24 слайд