1 слайд
2020 жыл
Маңғыстау облысы,Маңғыстау ауданы,
Тұщықұдық селосы
С .Жаңғабылов атындағы орта мектебі
Орынбасарова Құндыз
География пәні мұғалімі
7-сынып
География пәні
2 слайд
3 слайд
Үй тапсырмасы
1 . Топырақтану ғылымының н егізін қалаған кім?
2 . Топырақ қасиетіне қарай қаншаға бөлінеді?
3 . Құрылымды топырақ деп нені айтамыз ?
4 . Құрылы мы жоқ топырақ деп нені айтамыз ?
5 . Топыр ақ түзуші факторларға не жатады ?
6 . Құрылымды топырақ тығыздығына қарай қаншаға
б өлінеді ?
7 . 0,5 – 2см топырақтың қалыптасуына қанша жыл керек ?
8 . Жүз жылда топырақ қалыптасқанда қанша --- см
жетуі мумкін ?
9 .Топырақтың санитары деп нені айтамыз ?
10 . Топырақтың гум у сы дегеніміз не ?
4 слайд
5 слайд
Қаңтардың жиырма сегізі
Топырақтың экологиялық проблемалары
және оларды қорғау.
6 слайд
Оқу мақсаты:
7.3.4.5
топырақтардың
экологиялық
пролебмаларын
жіктеп, шешу
жолдарын ұсынадыСабақ мақсаты:
-Топырақтың не екенін
ұғады;
-топырақ эрозия түрлерін
ажыратады;
-топырақты қорғау туралы
және
күнделікті өмірде қалай
қолдануға
болатындығы туралы
ойланады .
7 слайд
Тақырыпқа қатысты
терминдер:
Эрозия, рекультивация,
топырақтың ластануы,
топырақтық
гумус,қалдықтар
қоймасы, күл
қалдықтары .
8 слайд
9 слайд
Т опырақ
эрозиясының
түрлері
Жел
эрозиясы
(дефляция) Су
эрозиясы
Шаңды
дауыл
Күнделік
ті жел
эрозиясы Су
тасқын
апаты Беттік
эрозия
Жыралық
эрозия
10 слайд
11 слайд
12 слайд
13 слайд
14 слайд
15 слайд
Бaғaлaу критерийі
1 Құнарлы жерлердің жарамсыз болуының себебін
түсіндіреді ; 1
2 Топырақтың эрозияға ұшырау себептерін түсіндіреді; 1
3 Мысaлдaр келтіреді, болдырмaудың жолдaрын
aйтaды 1
4 Эрозияның aлдын aлу жолдaрын ұсынaды 1
Бaрлығы 4
16 слайд
2-тапсырма
«Ойлан,жұптас,бөліс» әдісі бойынша
оқушылар шығармашылық
қабілетін,ойлау деңгейін
арттырады.Қызығушылықтары
оянады.Оқулықтағы мәтін бойынша
өз түсінгендерін тапсырмалар
арқылы орындайды.
17 слайд
ТОППЕН ЖҰМЫС
I топ
«Экология»
тобы II топ
«Топырақ»
тобы III топ
«Эрозия»
тобы
Экологиялық
аймақтарды
кескін картаға
түсіру «фишбоун»әдісі
Топырақтың
Ластануын
түсіндіру Топырақты қорғау
Және сақтау
«Венн диаграммасы»
18 слайд
1-ереже
Сабақта бір-
бірімізді
тыңдаймыз! 2-ереже
Сабақта тақырып
бойынша сөйлейміз!
3-ереже
Сабаққа белсене
қатысамыз! 4-ереже
Біреудің айтқанын
қайталамаймыз! 5-ереже
Уақытты
үнемдейміз!
19 слайд
Бағалау
критерийі № Дескриптор +/-
Экологиял
ық
аймақтар
ды кескін
картаға
көрсетеді,
орналасу
ерекшеліг
ін
түсінеді. 2 Атлас
картамен
жұмыс
жасай
алады. 2
Экологиялық
аймақтарды
орналасу
ерекшелікте
ріне талдау
жасай
алады. 2 Бағалау критериі
Қазақстандағытопы
рақтың
экологиялық
жағдайын біледі,
ластану жолдарын
түсіндіре алады. Дескрипторлар
+
/
–
Қазастанның
топырағының
экологиялық
жағдайы 1
Ластану түрлерін
жазады 1
Тау-кен өндірісіндегі
экологиялық
ластануды ажырата
алады 1
Электр
станцыларындағы
экологиялық
ластануды ажырата
алады 1
Бaғaлaу критерийі
1 Топырaқты қорғау жолдарын aнықтaп
жaзaды; 1
2 Эрозияның сақтау түрлерін aнықтaйды 1
3 Мысaлдaр келтіреді, болдырмaудың
жолдaрын aйтaды 1
4 Эрозияның aлдын aлу жолдaрын ұсынaды 1
Бaрлығы 4
20 слайд
3-тапсырма.
Тәжірибе жасау арқылы
топырақ эрозиясының
түрлерін оқушылар
өздері анықтау,және
шешу жолдарын ұсыну.
21 слайд
су эрозиясы:
• үлкен ақ қағаз;
• тамызғыш(пипе
тка)
• 1-2 ас қасық
топырақ
Оқушылар ак
қағаздың
ортасына 1-2 ас
қасық топыраққа
жоғарыдан
тұрып
тамызғышпен су
жібереді .
22 слайд
Жел
эрозиясы.
• 5-10 кесе
топырақ керек,
төбешік жасау
үшін;
• Шаш кептіретін
фен;
• Топырақтың екі
жағына қатты
кардон қағаз
керек;(топырақты
үрлегенде
айналасына
шашырамау үшін)
23 слайд
Су эрозиясы(беттік
немесе жыралық)
• Су толтырылған
контейнер
• Үлкен тақтай(ол
тақтайдың беті сырғыма
болу керек, бір жағы
биіктеу болу керек.)
• Су жинайтын
контейнер;( Тақтайдың
үстіне селофанмен
қаптап екі жағын
қабырға етіп көтеру
керек, одан соң үсіне 5-6
кеседей топпырақ
себеміз, жоғарыдан
үстімен су жібереміз)
24 слайд
Дискриптор
Топтар тәжірибе
барысында төмендегі
жоспар бойынша талдау
жүргізеді:
А) тәжірибе барысында
қандай өзгерістер
болды;
Б) Ол өзгерістердің
салдары қандай?
(шаруашылыққа әсері)
В) Мәселені шешу
жолдарын ұсыну;
25 слайд
Сәйкестендір
Эрозия тау-кен қалдықтары
Рекультивация эл. Станция қалдық
Қалдықтар қоймасы Жел эрозиясы
Күл қалдықтары Жақсарту
Дефляция Бұзылу,үгілу
26 слайд
27 слайд
Кері байланыс
Беткі бөлігі-бүгінгі сабақ
сезіміме ерекше әсер етті
Ортаңғы бөлігі-жаңа
сабаққа көңілім толды.
Төменгі бөлігі -сабақтан
жаңа идялар байқадым.
Сабақтан алған әсерлерін төмендегі топырақ
қабаттарына стикер жабыстыру арқылы көрсетеді
28 слайд
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз