#1 слайд
І.Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу. Түгендеу Психологиялық ахуал қалыптастыру. «Жылы лебіз» тренингі арқылы оқушылар бір біріне тілектер білдіреді. Санамақ арқылы топқа бөлу. Үй тапсырмасын сұрауда және жаңа сабақтың тақырыбын ашуда «Пазл» әдісі қолдану. Сұрақтарға жауап берген кезде сурет ашылады.Сабақ тақырыбы анықталады

1 слайд

#2 слайд
https://learningapps.org/watch?v=pnq7u9j9t24

2 слайд

#3 слайд
Бағаналы жасушалар Хоуминг — жасуша типінің кез келгенінен ересек орга- низм түзу қабілеті ДұрысҚате Бағаналы жасушаларды организмге енгізгенде зақым-дану аймағын тауып, сол жерге бекіп жойылған қызметін қалпына келтіруі- хоуминг Тотипотенттік — тұтас организм түзіп жіктелу қабілеті (ұрықтанғаннан кейін 11 күн Әр репликацияда теломердің бір бөлігі жойылады Ересек организмнің бағаналы жасушаларын үш негізгі топқа бөлуге болады . Бағаналы жасушаларды алу көзіне байланысты екі негізгі топқа бөлуге болады

3 слайд

#4 слайд
https://www.youtube.com/watch?v=gA-gKMhClIM

4 слайд

#5 слайд
Бағаналы жасушалардың практикалық қолданысы Бағаналы жасушалар - медицина мен биологиялық зерттеулердегі ең қызықты және перспективалы бағыттардың бірі. Бұл ерекше жасушалар адам денесіндегі кез-келген мамандандырылған жасушаға айналу қабілетіне ие, бұл оларды көптеген ауруларды емдеуде және зақымдалған тіндерді қалпына келтіруде таптырмас құрал етеді. Бағаналы жасушалар технологиясы соңғы онжылдықтарда айтарлықтай дамыды, бұл оларды практикалық медицинада және ғылыми зерттеулерде кеңінен қолдануға мүмкіндік берді. Бұл презентацияда біз бағаналы жасушалардың қазіргі заманғы қолданысын, олардың емдік әлеуетін және болашақтағы перспективаларын қарастырамыз.

5 слайд

#6 слайд
Регенеративті медицинадағы бағаналы жасушалар 1Тіндерді қалпына келтіру Бағаналы жасушалар зақымдалған немесе ауру тіндерді қалпына келтіру үшін қолданылады. Мысалы, күйік шалған терілерді емдеуде, сүйек тінінің ақауларын жоюда және жүрек бұлшықетін инфаркттан кейін қалпына келтіруде пайдаланылады. 2Ағзаларды өсіру Ғалымдар бағаналы жасушаларды қолданып, зертханалық жағдайда жаңа ағзаларды өсіру бойынша зерттеулер жүргізуде. Бұл трансплантация үшін донорлық ағзаларға деген қажеттілікті азайтуы мүмкін. 3Жасушалық терапия Бағаналы жасушалар әртүрлі аурулар мен жағдайларды емдеу үшін қолданылады, соның ішінде Паркинсон ауруы, диабет және жұлын жарақаттары бар. Олар зақымдалған жасушаларды ауыстырып, функцияларды қалпына келтіруге көмектеседі.

6 слайд

#7 слайд
Дәрі-дәрмектерді зерттеу және тестілеу Ауру модельдері Бағаналы жасушалар аурулардың жасушалық модельдерін жасау үшін қолданылады. Мысалы, Альцгеймер ауруы бар пациенттердің бағаналы жасушаларынан нейрондар өсіріліп, осы аурудың механизмдерін зерттеуге мүмкіндік береді. Дәрілік скрининг Жаңа дәрі-дәрмектерді тестілеу үшін бағаналы жасушалардан алынған тіндер қолданылады. Бұл жануарларға жасалатын тәжірибелердің санын азайтып, адам физиологиясына жақынырақ нәтижелер алуға мүмкіндік береді. Уыттылықты бағалау Бағаналы жасушалардан алынған жүрек, бауыр және басқа да ағзалардың жасушалары дәрі- дәрмектердің уыттылығын бағалау үшін қолданылады. Бұл дәрілердің қауіпсіздігін анықтауға және жанама әсерлерді болжауға көмектеседі.

7 слайд

#8 слайд
Онкологиядағы бағаналы жасушалар Қатерлі ісік бағаналы жасушалары Онкологиялық аурулардың пайда болуы мен дамуында маңызды рөл атқаратын қатерлі ісік бағаналы жасушаларын зерттеу. Бұл жасушалар метастаздардың пайда болуына және ісіктердің қайта өсуіне жауапты болуы мүмкін. Иммунотерапия Бағаналы жасушалар қатерлі ісікке қарсы иммунотерапияны жетілдіру үшін қолданылады. Мысалы, CAR-T жасушалық терапиясында пациенттің өз иммундық жасушалары қатерлі ісік жасушаларын жою үшін генетикалық түрленеді. Дәрілерге төзімділік Бағаналы жасушалар технологиясы қатерлі ісік жасушаларының химиотерапияға төзімділігінің механизмдерін зерттеуде қолданылады. Бұл жаңа, тиімдірек емдеу әдістерін әзірлеуге көмектеседі. Жекелендірілген медицина Пациенттердің бағаналы жасушаларын қолдану арқылы дәрігерлер қатерлі ісіктің нақты түрлеріне қарсы ең тиімді емдеу әдістерін таңдай алады, бұл емдеудің жекелендірілген тәсілін қамтамасыз етеді.

8 слайд

#9 слайд
Бағаналы жасушалар технологиясының болашағы Органоидтар Бағаналы жасушалардан өсірілген шағын "мини- ағзалар" немесе органоидтар дәрі- дәрмектерді тестілеу және аурулардың модельдерін жасау үшін кеңінен қолданылатын болады. Бұл персонализацияланған медицинаның дамуына ықпал етеді. Геномды редакциялау CRISPR сияқты геномды редакциялау технологияларын бағаналы жасушалармен біріктіру генетикалық ауруларды емдеудің жаңа мүмкіндіктерін ашады. Бұл тәсіл тұқым қуалайтын аурулардың алдын алу үшін де қолданылуы мүмкін. 3D биобасып шығару Бағаналы жасушаларды 3D биобасып шығару технологиясымен біріктіру күрделі тіндер мен ағзаларды жасауға мүмкіндік береді. Бұл трансплантология саласында төңкеріс жасауы мүмкін, жасанды ағзалардың жетіспеушілігі мәселесін шешуге көмектеседі. Жасару медицинасы Бағаналы жасушалар технологиясы қартаю процестерін баяулату және тіпті кері айналдыру үшін қолданылуы мүмкін. Бұл адамның өмір сүру ұзақтығын арттырып, қартаюмен байланысты аурулардың алдын алуға көмектеседі.

9 слайд

#10 слайд
Тапсырма 1 «Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі арқылы тақырыпты оқып, ойланып, топтың ішінде оқушылар өзара бір-біріне түсіндіріп көмек береді. 1. Коксоартроз ауруы және бағаналы жасушалар. 2. Косметология және бағаналы жасушалар. 3. Бүйрек донорлығы және бағаналы жасушалар Дескриптор: Коксоартроз ауруы емдеуде бағаналы жасушалардың артықшылықтары мен кемшіліктерін түсіндіреді 2б Косметологиядағы бағаналы жасушалардың артықшылықтары мен кемшіліктерін түсіндіреді 2б Бүйрек донорлығындағы бағаналы жасушалардың артықшылықтары мен кемшіліктерін түсіндіреді 2б

10 слайд

#11 слайд
(Жұптық жұмыс ) ПИЗА тапсырмасы: Бағаналы жасушаларды медицинада қолдану Мәтін Бағаналы жасушалар – бұл организмнің кез келген жасушасына айнала алатын ерекше жасушалар. Олар дененің барлық ұлпалары мен мүшелерін қалыптастыруға қабілетті. Бағаналы жасушаларды медицинада қолдану келесі бағыттарда жүзеге асырылады: 1. Организмнің қайта қалпына келуі: Бағаналы жасушалар жарақаттанған немесе зақымдалған ұлпаларды қалпына келтіру үшін пайдаланылады. Мысалы, жүрек бұлшықеттерінің зақымдалуын емдеуде қолданылады. 2. Туа біткен ауруларды емдеу: Кейбір туа біткен генетикалық ақауларды түзету үшін бағаналы жасушаларды қолдануға болады. 3. Дәрілерді тестілеу: Бағаналы жасушалар зертханаларда дәрілік заттардың әсерін тексеру үшін пайдаланылады. Бұл клиникалық сынақтардың қауіпсіздігін арттырады. Сонымен қатар, бағаналы жасушаларды қолдану әлі де этикалық және ғылыми тұрғыдан зерттелуде. Кейбір елдерде оларды қолдану заң жүзінде шектелген. Бағаналы жасушалардың қолданылуы үлкен үміт күттіргенімен, оның ұзақ мерзімді әсерлері мен мүмкін болатын қауіптері толық зерттелмеген. Тапсырмалар: Бағаналы жасушалардың медицинадағы қолданылуының артықшылықтары мен кемшіліктері

11 слайд

#12 слайд
: Сәйкестіктесті Бағаналыжасушалардымедицинадақолдану Бағаналы жасушалардың қасиеттері мен қолдану бағыттарын дұрыс сәйкестендіріңіз. № Тұжырымдар Жауаптар 1 Бағаналы жасушалар кез келген жасушаға айнала алады. A. Ұлпаларды қалпына келтіру 2 Бағаналы жасушалар дәрілердің қауіпсіздігін зерттеуде қолданылады. B. Туа біткен ауруларды түзету 3 Бағаналы жасушалар жарақаттанған ұлпаларды қалпына келтіру үшін қолданылады. C. Кез келген жасушаға айналу қабілеті 4 Бағаналы жасушалар кейбір генетикалық ақауларды емдеу үшін пайдаланылады. D. Дәрілерді тестілеу Шындық/Жалған тапсырмасы: Бағаналы жасушаларды медицинада қолдану Төмендегі тұжырымдарға "Шындық" немесе "Жалған" деп жауап беріңіз. 1. Бағаналы жасушалар барлық ағза ұлпаларына айнала алады. 2. Бағаналы жасушалар тек қарт адамдардың ағзасында кездеседі. 3. Бағаналы жасушаларды жүрек-қантамыр ауруларын емдеуге қолдануға болады. 4. Бағаналы жасушалар жарақаттанған ұлпаларды қалпына келтіре алмайды. 5. Бағаналы жасушаларды жаңа дәрілердің қауіпсіздігін тексеру үшін қолданады. 6. Бағаналы жасушалар туа біткен ауруларды емдеу мүмкіндігін береді. 7. Барлық бағаналы жасушалар бірдей қасиетке ие және бірдей рөл атқарады. 8. Бағаналы жасушаларды зерттеу этикалық мәселелерді тудырады. 9. Ересек адамның ағзасында да бағаналы жасушалар бар. 10. Бағаналы жасушалар жануарлар биологиясын зерттеуде де қолданылады.

12 слайд

#13 слайд
«Бір сөйлеммен түйіндеу» әдісі Сабақты бекіту мақсатында қолданылады. Бүгінгі сабақтан алған білімдерін бір сөйлем арқылы білдіреді. Қорытындылай келе, оқушыларға кері байланыс беріледі. Кері байланыс: «3/2/1 әдісі»: 1. Мен білетін үш нәрсе ... 2. Мені таңқалдырған екі нәрсе ... 3. Болашақта тереңірек қарастыратын бір нәрсе....

13 слайд