Білгір химик.Білім апталығы

1 слайд
Білім апталығы «Білгір ХиМик-ХХ I» сайысы Шегебай Сауле «Мақсаты: Оқушылардың танымдық білімін тереңдетіп теориямен байланыстыра біліу іскерліктерін дамытуда қазіргі теледидарда көрсетіліп жүрген «XXI ғасыр лидері телешоуының маңызы зор».)

1 слайд

2 слайд
Қазылар алқасымен таныстыру: Осы орайда 9-11 сынып оқушылары арасында ұйымдастырылған «Білгір химик- XXI » сайысы ашық деп хабарлаймын. Сайыстың мақсаты: 9-11 сынып оқушылары арасынан химия ғылымына қызығушы талантты алғыр тез ойлауға, алғырлыққа , тапқырлыққа баулу.

2 слайд

3 слайд
(оқушылар жылдамдығына қарай, қайсысы тез әрі дұрыс жауап берсе 10 ұпай) I Бәйге

3 слайд

4 слайд
Сұрақтар: 1.Қандай метал адамның 28,5 градус қолында балқиды ? (Cs , Ba) 2. Қандай қышқылды шыныда сақтауға болмайды? (HF) 3.Қандай элементтің таңбасы айдаһар бейнесіне ұқсайды ? (S) 4.Қандай қышқылда алтын ериді ? (H2SeO4) 5.Қай химик фамилиясының мағынасы төрт заттың атына сәйкес келеді ? (Нильсон Бор 1 хим элемент , 2 тоғайдың аты, 3 ғалым, 4 кәдімгі бор)

4 слайд

5 слайд
6.Қандай ұн астықтың шығымын арттырады , бірақ одан нан пісіруге болмайды ? ( фосфор ұны) 7.Ең жеңіл металл ? (Li) 8.Ең ауыр металл ? (Os) 10.Ең қиын балқитын металл ? (w) 11.Денесінде қышқыл бар жәндік ? (құмырсқа) 12.Жеті ғаламшарды алхимиктер жеті металлға теңеген , осы жеті металлды атаңыз ? (Ah,Ag,Cu,Fe,Sn,Pq,Hg)

5 слайд

6 слайд
(Сұраққа жауап беріп , кездесетін элементтерді қазақ орыс латын тілінде айту. Дұрыс жауап 20 ұпай, жартылай ұпай 10) ІІ ПОЛИГЛОТ

6 слайд

7 слайд
1.Ақ түйір айналады тыным таппай, Жүргендей су бетінен орын таппай, Аздан соң суға сүңгіп жоқ юолады. Достарым ал қанеки, қойма таппай. 2.сірке қышқылынан жасалатын дәрі? (аспирин, ацетилсалициловая кислота) 3.Аспен келеді , тамаққа дәм береді (Na(CL) 4.Дем алғанда лайланатын су (Ca(OH)2) 5.Консерві қалбыры жасалатын металл ? (Sn-қалайы,ОЛОВО,станум) 6.Органикалық заттарды негізгі құрам бөлігі ? (С-көміртегі,углерод,карбонеум) 7.Сұйық металл ? (Hg-сынап,ртуть,гидраргирум) 8.Ауаның негізгі құрам бөлігі ( Оттегі, кислород, оксигениум) (Na)

7 слайд

8 слайд
9.Дұрыс пайдалансаң емдейді, Бұрыс пайдалансаң мүгедек етеді. (АS-мышьяк,) мышьяк,арсеникум 10.Бейбітшілік және соғыс элементі ? (N-Азот,азот,нитрогенум) 11.Ой және өмір элементі ? (P-Фосфор,Фосфор,фосфорум) 12.Ардақтымын жасыңа да кәріңе, Дүниенің менімен көркі, әріде, Толықсыған толған айдай жарықпын, Өнімнің барлық баға, нарықтың . (алтын, золото, аурум)

8 слайд

9 слайд
(көп ұпай жинаған оқушы А тобына, аз ұпай жинаған Б тобына жиналып команда болып жауап береді) ІІІ Көкпар

9 слайд

10 слайд
1.Алкоголь пайдасы мен зияны. 2.Судың пайдасы мен зияны.

10 слайд

11 слайд
IV Қызықты 7 сұрақ 10 ұпай

11 слайд

12 слайд
1.Сау адамның асқазанында қандай қышқыл бар (HCl) 2.Антибиотик дегеніміз не? (микроб, бактерияларды өлтіретін заттар) 3.Қай элементтің жетіспеуінен тіс ауруына ұшырайды? (F) 4.Қандай металды Чернымевский металлы деп аталады >>Al 5.Қандай(элементтерді) металдарды салқын сумен жандыруға болады ? (K,R,Fr,Cs) 6.Қай элемент аттарында адамға қажетті тіршілік көздері кездеседі ?.. (O,H,C) 7.Адам мен элементтер қасиеттерін салыстырып теңейтін мысалдар келтір. «Алтын қол»,«Темір мінезді»,«күміс күлкі»,«Күміс көмей»,«Жез таңдай» «Алтын қол» , «темір мінезді», «күміс күлкі», «күміс көмей», «жез таңдай» V « Жалғасын тап» (мақал-мәтелдердің жалғасын да химиялық элементтер жасырылған 5 ұпай) 1.Жер қазына-...су алтын.

12 слайд

13 слайд
V « Жалғасын тап» (мақал-мәтелдердің жалғасын да химиялық элементтер жасырылған 5 ұпай 1.Жер қазына-...су алтын 2.Қойдың сүті- қорғасын 3.Сұмның ырымы жаман, Судың шірігі жаман. 4.Темірді қызған кезде соқ. 5.Арпа-бидай ас екен , Алтын-күміс тас екен. 6.Аз сөз- алтын, Көп сөз-күміс. 7.Ақыл арымас-алтын шірімес . 8.Темірсіз-халық, тұзсыз тағам болмайды. 9.Аспанда ай әкім болса, жерде адамның әкімі күміс. 10.Алтынды еріте білген, ірітер,теріні илей білген шірітер

13 слайд

14 слайд
VI Дәстүрлі емес сұрақтар.(10ұпай) 1.Неге сутегі сұлудың қуанышы ұзаққа бармайды. Жұп электрон экзотермиялық реакция 2.Оттегі жайлы : 3.Бір көргеннен ұнату бағдарламасы .

14 слайд

15 слайд
Дәстүрлі емес сұрақтар. Сіздердің тыңдап отырғандарыңыз бір көргеннен ұнату бағдарламасы. Қызылорда қаласының Д.И.Менделеев атындағы ауданының №2 үйдің екінші қабатының №6 бөлмесінің тұрғыны аталған қабаттағы №8 бөлмеде тұратын қызды сырттай ұнатып қалады .Ол одан екі жас үлкен еді.Күндердің-күнінде жігіт оқуға кетеді. Сонан бері түнде түсінен күндіз есінен кетпейді.

15 слайд

16 слайд
Амалы құрып портретін салып, іліп қойады. Сұрақ: Кім-кімді ұнатқан ? №2,2 қабат, №6, №8 екі жас деген нені білдірді? Қыздың портретін қалай салған?

16 слайд

17 слайд
Жауабы: Көміртегі оттегін ұнатқан, №2 период 2 қатар да ,№6 бөлімде тұратын көміртегі (жігіт), №8 бөлімінде тұратын оттегі қыз . Екі жас деген көміртегінің реттік № 6. Оттегінің реттік №6. Қыздың портреті О реакция теңдеуі С+О2=СО2

17 слайд

18 слайд
Оттегі жайлы. Ертеде елді-мекен ішінде оттегі деген газ өмір сүріпті.Ол өте күшті екен.Жер бетінде тіршілік тек қана мен сақтап тұрмын дейді екен. Күштілігі сондай кім кездесседе тынықтырып жібереді сондықтан оттекті тынықтырғыш, алынған заттарды тынығу деп атайды. Мендеелев шаһарында қыдырып жүріп, кездескен элементтердің бәрімен реакцияға түсіп , аралас- құралас бола береді.Содан мақтаншақ болып алды. Химия дүниесінде меннен күшті ешкім жоқ деп ойлайды.Бірақ оттегі қателескен еді. Бір күні таблицада фтормен кездесіп қалады

18 слайд

19 слайд
Оны тотықтырғысы келіп еді,күші келмеді.Көмекке сутегін шақырды, екеуі бірігіп су молекуласын құрып фторға ұмтылды.СУ фторға бар күшін жұмсасада әлі келмеді .Бірақ фтор күшті еді.естімеген ғажайып оқиға болды.Бұрын отты сөндірірп жүрген судың өзі фторда жанып кетті. Сұрақ.Мақтаншақ оттегі тотыға ма тотықсыздана ма? Реакция теңдеуін жаз

19 слайд

20 слайд
Жауабы. Оттегі бұрын тотықтырғыш болып келсе,бұл реакцияда тотықсыздандырғыш рөлін атқарды.Сөйтіп фтор оттегінде тотықтырғштығы асып түсті.Өзіңнен зор шықса,екі көзің сонда шығар дегенің кері келді O2+F2>OF2

20 слайд

21 слайд
Сутегі жайлы Ерте-ерте ертеде, ешкі жүні бөртеде, Менделив шаһарында хлор деген элемент өмір сүріпті. Хлор ержете келіп өзіне соңғы электрон қабаты жетіспейтінін байқапты.Сол бір электронды іздеп бармаған жері, баспаған тауы қалмапты. Бір күні алдынан сутегі кездесіпті. Сутегі сұлудың да іздегені бір электрон болыпты. Бір электрон болса, шіркін гелелийге ұқсап , армансыз тіршілік етер ем деп ойлапты.Хлор мен сутегі ұзақ уақыт сөйлесе , сұхбаттаса келе , екеуі бірігіп өмір сүруге келіседі. Екеуі бірігіп жұп электрон түзеді. Екеуінің қосылуы тойы, реакциясы өте кү. Жүреді, себебі реакция экзотермиялық өзінен жылу бөле жүретін реакция еді.Сөйтіп , нәтижесінде хлорлы сутегі шаңырағы дүниеге келеді.Бірақ сутегі сұлудың қуанышы ұзаққа бармады. Сұрақ: Неге сутегі сұлудың қуанышы ұзаққа бармады? Жұп электрон экзотермиялық реакция деген нені білдіреді?

21 слайд

22 слайд
Жауабы: Себебі хлордың электр тіршілігі күшті еді.Екеуіне ортақ жұп электронды хлор өзіне тартып алады. Ал сутегі болса электронсыз қалады, сутегі бұған көндіге алмай хлордан айрылғысы келеді, бірақ айрыла алмады.Себібі реакция қайтымсыз еді. Жаққан отқа, өзі жылынуға тура келеді.H+CL 2=2HCL

22 слайд

23 слайд
VIII Сөз сөйлеу шеберлігіне негізделген Оратор (50 ұпай) Егер мен ... Тақырыптар тізімі: «Егер мен газ құбырының бастығы болсам» «Егер мен мұнай өнімдері шиізатын тасымалдау жөнінде министр болсам» «Егер мен химия пәнінің мұғалімі болсам»

23 слайд

24 слайд
ОЙЫНШЫ: Қандай ортада сөйлеу к/к. 1.Д.И.Менделеев 1. Оқушылар арасында 2.Мичурин 2)Достарымен тау арасында саяхатта. 3.Р.Рымбаева 3)Кондитер фабрикасы. Қорытынды бөлімі Оқушыларды марапаттау

24 слайд