Дүниежүзі аймақтарының табиғи-ресурстық потенциалы

1 слайд
Дүниежүзі аймақтарының табиғи- ресурстық потенциалы natural resources Дүниежүзі аймақтарының табиғи- ресурстық потенциалын бағалау

1 слайд

2 слайд
Табиғат ресурстары natural resources Табиғат ресурстары дегеніміз – қоғам өмір сүруі мен тіршілігі үшін қажет, түрлі заттар мен құбылыстар Табиғат ресурстары дүниежүзі аймақтары бойынша біркелкі таралмаған Табиғат ресурстары экономикалық саланың энергетикалық, шикізаттық негізі болып табылады Табиғат ресурстары бір мезгілде табиғат пен әлеуметтік- экономикалық саланы байланыстыруш ы болып табылады 01 02 03 04

2 слайд

3 слайд
Табиғат ресурстары natural resources Бір салада табиғат ресурстарының бірнеше түрлері пайдаланылуы мүмкін Мысалы, ауылшаруашыл ы-ғында жер, топырақ, су, кли-мат ресурстарын пайдаланады Табиғат ресурстарының бір ғана түрі әртүрлі салада қатар пайдаланылуы мүмкін Мысалы, өзендер, көлдер өндірістің қажетін өтеу үшін де, жол қатынасы ретінде де пайдаланылады 01 02 03 04

3 слайд

4 слайд
Табиғат ресурстары құрамына қарай бірнеше түрге бөлінеді natural resources Табиғат ресурстарының негізгі топтары мен түрлері Минералды ресурстар Жер ресурстары Су ресурстары Биологиялық ресурстар агроклиматты қ ресурстар Кенді: минералдар, химиялық, жылу- энергетикалы қ (таскөмір, мұнай, газ) Жер қоры: өңделетін жер үлесі, құнарлы топырақ, шабындық, жайылым Дүниежүзілік мұхит және құрлық сулары Жануарлар мен өсімдік қоры (орман ресурсы), Дүниежүзілік мұхиттағы тіршілік дүниесі Белгілі бір жердегі 10 градустан жоғары температура жиынтығы мен жауын- шашын мөлшері 01 02 03 04 05

4 слайд

5 слайд
Минералды ресурстар немесе пайдалы қазбалар natural resources Жанғыш пайдалы қазбалар Жаңғыш пайдалы қазбалар үлесі жағынан Азия елдері алдыңғы орында келеді 01 Кенді пайдалы қазбалар Қара металлургия шикізаттарына ОАР, Аус-тралия, Бразилия, Қазақстан бай болып келеді 02 Кенді пайдалы қазбалар Түсті металдар қоры жөнінен Аустралия, ҚХР, Ресей, бағалы металдар бойынша АҚШ, Канада, ОАР, Ресей, Аустралия елдері бай 03

5 слайд

6 слайд
Ресурспен қамтамасыз етілу natural resources Ресурспен қамтамасыз етілу дәрежесі ел, облыс, аймақтар үшін де жеке есептеледі Олардың көрсет-кіші көлем бірлігі- мен, пайызбен, әр адамға шаққандағы мөлшермен көрсетіледі Бір аумаққа тән болатын табиғат ресурстарының жиынтығы сол аумақтың табиғи- ресурстық әлеуеті деп аталады 01 02 03

6 слайд

7 слайд
Таскөмірдің жалпы қоры мен оны өндірудің арақатынасы natural resources Елдің аты Таскөмір қоры, млрд т Өндіру, млн т Ресурс әлеуеті қаншаға жетеді? АҚШ Қытай Ресей ОАР Аустралия Германия Үндістан Украина Ұлыбритания Қазақстан 445 296 202 116 116 106 78 47 45 34 1020 1240 250 220 280 250 330 752 50 70 436 239 808 527 414 424 236 626 900 485 Қазақстан Жер қойнауы минералды ресурстарға бай, Дүниежүзінде өндірілетін 55 түрлі пайдалы қазбалардың 39 түрі өндіріледі (оның 29 металдар)

7 слайд

8 слайд
Жер ресурстары мен жер қоры natural resources Жер ресурстары Адамзаттың жер ресурстарымен қамтамасыз етілуі жер қорының мөлшерімен және сапасымен анықталады 01 Тамақөнімдері Адамға қажетті тамақ өнімінің 88%-ын өңделетін жер береді. Олар орман, орманды дала, дала зоналарында орналасқан 02 Қазақстанның жер қоры Егістік жерлер 36 млн га, Жайылымдық пен шабындық 190 млн га. Жайылымдық негізгі бөлігі шөл мен шөлейтте орналасқан 03

8 слайд

9 слайд
Су ресурстары natural resources Су ресурстары Ең маңыздысы – шаруашылық қажетіне кеңінен қолданылатын тұщы су ресурсы 01 Өзен суы (тұщы су) Өзен суымен жақсы қамтамасыз етілген Бразилия, Ресей. Халықтың 70% өмір сүретін Азия мен Еуропадағы халықтың 39% ірі өзен бойларында орналасқан 02 Қазақстанның су қоры 85 000-нан астам өзендер бар. Ең ірілері, энергетикалық маңызы бар: Ертіс, Сыр-дария, Іле өзендері кеңінен пайдаланылады 03

9 слайд

10 слайд
Биологиялық ресурстар natural resources Өсімдік ресурстарын мәдени және табиғи өсімдіктер құрайды. Мәдени өсімдіктердің жалпы саны 6 000 асады Табиғи өсімдіктер орманда шоғырланған. Жер шарының орташа ормандылық көрсеткіші 30% құрайды Оңтүстік Америкада бұл кқрсеткіш 52% болса, Солтүстік Африка мен Парсы шығанағында 1-5% аспайды Дүниежүзіндегі жалпы орманның көлемі 330 млрд м куб 01 02 03 04 Жердің биомассасы құрамындағы өсімдіктер мен жануарлар жиынтығынан тұрады

10 слайд

11 слайд
Орман ауданы бойынша көшбасшы елдер natural resources Табиғат ресурстарының негізгі топтары мен түрлері Елдер Орман ауданы, млн га Ормандылық, % ДЖ орман ауданындағы % Орманның азаюы Дүниежүзі Ресей Канада Бразилия АҚШ Крнго ДР 4100 766 494 488 296 174 31,7 45,5 53,6 57,8 32,3 76,6 100 18,5 11,9 11,8 6,9 4,2 Дайындалаты н ағаштың жар-тысы жырты-латын жер, ағаш экспорты. Жыл сайын орман аумағы 25 млн га қысқарады 01 02 03 04 05

11 слайд

12 слайд
Жануарлар дүниесі natural resources Жануарлар Аса маңызды биологиялық ресурс, дүниежүзі халқының байлығы болып табылады 01 Саны Ғалымдар Жер шарындағы 1,6 млн-нан астам жануарлар түрін анықтап, сипаттап жазды 02 Жануарлар дүниесін қорғау Көптеген жануарлар түрлерін Қызыл кітапқа енгізіп отыр. Ол қалпына келетін ресурсқа жатады 03

12 слайд

13 слайд
Мұхиттың биологиялық ресурстары natural resources Ғалымдардың есептеуі бойынша мұхиттардың биологиялық ресурстары 20 млрд адамды азық-түлікпен қамтамасыз етеді Адам қолданатын теңіз биомассасының 85%-ын балықтар құрайды. Қалғаны былқылдақдене -лілер, шаянтәріз- ділерден тұрады Пайдаланылаты н биомассаның үлесіне балдырлар да кіреді 01 02 03

13 слайд

14 слайд
1-тапсырма. Табиғи ресурспен жоғары және төмен қамтылған елдер тізімін жасаңыздар. natural resources

14 слайд

15 слайд
2-тапсырма. natural resources

15 слайд

16 слайд
natural resources Үйге тапсырма: § 40, 183 бет

16 слайд