1 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Дүниежүзі халқының
тілдік әулеттері
мен топтары
7 сынып
2 слайд
Кіріспе сұрақтар
•
Тіл дегеніміз не?
•
Әлемде ең көп тараған қандай
тілдерді білесіңдер?
•
Өзің тұратын аймақта өмір сүретін қандай ұлт
өкілдерін білесің және олар қандай тілде
сөйлейді?
1-2 мин
3 слайд
Сабақтың мақсаты:
7.4.1.1 дүниежүзі халықтарының
этнолингвистикалық жіктелінуін
түсіндіреді
Бағалау критерийлері
Дүние жүзі халықтарының тілдік әулеттері мен топтары туралы
түсініктері қалыптасады.
Картадан халықтардың таралу аймақтарын біледі, әулеттері
туралы сипаттайды.
Халықтың этникалық құрамы ұғымын айтып, картаны
пайдаланып тіл әулеттерін кестеде топтастырады.
4 слайд
1
2
3 Этнос
⚬
бір халықты
екіншісінен
ажыратуға
мүмкіндік
беретін ортақ
белгілері бар
қауымдастық Ұлт
⚬
Бір немесе бірнеше
этностарды
біріктіретін топ.
Белгілі бір аумақта
тарихи қалыптасқан,
біріңғай тіл, мәдени,
өмір салты сияқты
ерекшеліктер тән
әлеуметтік қауым Этно
лингвистика
⚬
Халықтың тілі мен
тұрмыс-салты мен
әдеп-ғұрпын, басқа
халықтармен
тарихи-мәдени
байланысын,
материалдық және
рухани мәдениетін
зерттейді
5 слайд
https://youtu.be/ZGoJ0PwVQFAТүріктер туралы тарихи
деректер
6 слайд
Тіл – адамдар арасындағы басты құрал
Дүниежүзі тілдерінің саны 4000-5000
Қазіргі кезде
қолданыста
жүрген тілдер Тірі
Екі тілді - КанадаҚолданыстан
шыққан тілдер
(грек тілі, т.б.) Өлі
Бір тілді -
ЖапонияТілдер
Мемлекеттер
Көп тілді - Үндістан
•
Дүниежүзінде ең көп тараған – қытай, испан, ағылшын, хинди, араб, португал, бенгал, орыс
тілдері
7 слайд
8 слайд
9 слайд
Тапсырма №1
Берілген тілдердің дүниежүзінде таралуын төмендегі кестеге
толтыр:
қытай, нивх, ағылшын, орыс, кет, баск
Тілдердің таралуы
Кең тараған тілдер Оқшау тілдер
Дескриптор:
•
Берілген тілдердің ішінен кең таралған тілдерді тауып жазады;
•
Берілген тілдердің ішінен оқшау тілдерді тауып жазады
10 слайд
Жауабы
Берілген тілдердің дүниежүзінде таралуын төмендегі кестеге
толтыр:
қытай, нивх, ағылшын, орыс, кет, баск
Тілдердің таралуы
Кең тараған тілдер Оқшау тілдер
қытай
нивх
ағылшын
кет
орыс баск
Дескриптор:
•
Берілген тілдердің ішінен кең таралған тілдерді тауып жазады;
•
Берілген тілдердің ішінен оқшау тілдерді тауып жазады
11 слайд
тіл әулеттері тіл тобы халықтар
қазақтар
роман
тибеттіктер
үндіеуропалық Тапсырма 2
Берілген кестедегі бос орындарды кестелерді
пайдаланып халықтардың этнолингвистикалық жіктелуі
бойынша толықтыр
Дескриптор:
•
Қазақ халқының тіл әулеті мен тіл тобын табады;
•
Роман тіл тобының тіл әулеті мен сөйлейтін халқын табады,
•
Тибеттіктердің тіл әулеті мен тіл тобын табады;
•
Үндіеуропалық тіл әулетіне жататын тіл тобы мен халқын табады
12 слайд
Жауабы
тіл әулеттері тіл тобы халықтар
алтайлық түркі
қазақтар
үндіеуропалық
роман испандықтар*
қытай тибет-бирмалық
тибеттіктер
үндіеуропалық славян* Орыс*
Дескриптор:
•
Қазақ халқының тіл әулеті мен тіл тобын табады;
•
Роман тіл тобының тіл әулеті мен сөйлейтін халқын табады,
•
Тибеттіктердің тіл әулеті мен тіл тобын табады;
•
Үндіеуропалық тіл әулетіне жататын тіл тобы мен халқын табады *басқа да жауаптар қабылданады
13 слайд
Тапсырма 3
Дүниежүзінің тіл әулеттері картасын пайдалана отырып үндіеуропалық, алтай,
афроазиаттық тіл әулеттері таралған аймақтарды тауып, кескін картаға
түсіріңіздер
•
Үндіеуропалық тіл әулетінің таралуын кескін картадан көрсетеді;
•
Алтай тіл әулетінің таралуын кескін картадан көрсетеді;
•
Афроазиаттық тіл әулетінің таралуын кескін картадан көрсетедіДескриптор:
14 слайд
Жауабы:
15 слайд
Бекіту
сұрақтары
Дүниежүзі халқы тілдерінің жалпы саны
қанша?
3000-4000
4000-5000
16 слайд
Бекіту
сұрақтары
Дүниежүзі халқы тілдерінің жалпы саны
қанша?
3000-4000
4000-5000
17 слайд
Бекіту
сұрақтары
Дүниежүзі тілдері қанша тіл әулетіне
топтастырылған?
18
19
18 слайд
Бекіту
сұрақтары
Дүниежүзі тілдері қанша тіл әулетіне
топтастырылған?
18
19
19 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАҚМЕТ
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз