Эмоциялар және сезімдер тақырыбы

1 слайд
ЭМОЦИЯЛАР ЖӘНЕ СЕЗІМДЕР

2 слайд
 Эмоция туралы түсінік  Эмоцияның физиологиялық механизмі  Эмоцияның ішкі және сыртқы белгілері  Эмоцияның түрлері: жоғарғы және төменгі , жағымды  және жағымсыз, стеникалық және астеникалық  Сезім жөнінде түсінік  Сезімнің түрлері  Сезімнің пайда болу себептері  Сезімнің негізгі ерекшеліктері  Сезімнің қызметі  Эмоция мен сезім арасындағы айырмашылықтар  Қорытынды. ЖОСПАР

3 слайд
 Эмоция латын тілінен аударғанда ‘emoveo’, яғни қобалжу деген мағынаны білдіреді.  Эмоция – бұл адамның айналадағы өмір шындығына және өз басына деген өзіндік қарым-қатынасы.  Эмоция - адамның мінез- құлқына, іс-әрекетіне, пікіріне қанағаттануы немесе қанағаттанбауынан көрінеді. Эмоция дегеніміз

4 слайд
Эмоцияның физиологиялық қызметі жағынан үлкен ми жарты шарының қыртысымен байланысты. Ал қарапайым эмоциялар лимби жүйесінің қызметі болып табылады. Эмоциялардың туындауына ми қыртысы астындағы гипоталамустың қызметі зор.Эмоцияның физиологиялық қызметі

5 слайд
Эмоцияның ішкі және сыртқы белгілеріне мыналарды жатқызуға болады:  жест ( сөйлеу кезінде қолды қозғалту ),  мимика (бет бұлшық еттерінің қозғалуы),  пантомимика (барлық дененің қозғалуы),  тілдің эмоционалды компоненттері (дауыс қаттылығы, тембр, сөйлеу кезіндегі интонация ),  вегетативті өзгерулер (бетінің қызаруы, түссіздену, терлеу).

6 слайд
Мимика – адамның сезімдері мен эмоцияларының сыртқа бет - әлпетінің қимылы арқылы көрінуі

7 слайд
Жест – адамның сезімдері мен эмоцияларының сыртқа қол – аяқтың қимылдары арқылы көрінуі.

8 слайд
Такесика – қол алысу, шапалақтау, сүю, сипау, итеру құбылыстары.

9 слайд
Эмоцияның түрлері  Жағымды, жағымсыз  Жоғарғы, төменгі  Астеникалық, стеникалық  Қарапайым, күрделі  Аффект, стресс, фрустрация

10 слайд
Аффект - қысқа уақыт аралығында бұрқ етіп көрінетін күшті эмоция Физиологиялық аффект -адамның жасаған әрекеті күшті бола тұра сана бақылауынан шықпайды. Патологиялық аффект - ми қабығы мен қабық асты орталықтарының байланысы бұзылғандықтан, екінші сигнал жүйесінің реттеушілік рөлі кемігендіктен болады. Астеникалық эмоция -төмен белсенділік, сенімсіздік, күдіктену сезімі

11 слайд
Сезім — адамдардың бір-бірімен қатынас жасау қажеттігінен туындайтын және біртіндеп дамып қалыптасып отыратын жан қуаты. Мәселен, достық, адалдық сезімдері, адамда бірден қалыптаса қоймайтын белгілер. Ал, эмоция болса, адамның түрлі органикалық қажеттіліктеріне байланысты оқтын-оқтын туып отыратын, кейде шағын, кейде күрделі, ситуациялы көріністері. Сезім дегеніміз

12 слайд
Сезімнің пайда болу себептері Сезімнің негізгі пайда болу себептеріне мыналар жатады: 1. адамның объект i ге қатынасын айқындайтын қажетт i л i ктер ; 2. адамның осы нысанның ти i ст i қасиеттер i н түс i н i п, оны санада бейнелеу қаб i лет і . Объектив ж ə не субъектив жағдайлардың өзара байланысынан адамның қоршаған дүниеге саналы баға беру i мен қатар жеке эмоционал көз- қарасының себептер i ашылады. Сез i мдерд i ң өз i нд i к ерекшел i г i олардың қарама- қарсылықты сипатынан көр i нед i .

13 слайд
Сезімнің түрлері Субьектив толғаныстарға байланысты сезімдер 2 топқа бөлінеді:  т i рш i л i к қажетт i л i ктерд i қанағаттандырып, рахатқа бөлеуш i ұнамды жағымды сез i мдер  т i рш i л i к қажетт i л i ктерд i ң орындалмауынан қанағаттанбау кейп i не түс i рет i н жағымсыз сез i мдер қарапайым (ашу,уайым,қызғаныш) күрделі (моральдік, эстетикалық, отан сүйгіштік)Орындалып жатқан адам қажетт i л i ктер i н i ң деңгей i не орай сез i мдер

14 слайд
Жоғары деңгейдегі сезімдер Адамның жан дүниесінің сыры қоршаған ортаға әсерленіп қана қоймай, оның құпия сырларын танып білуге ұмтылады. Мұндай әрекет адам сезімінің жоғары деңгейдегі саналы әрекетін эстетикалык. талғамы мен адамгершілік-моральдық қасиеттерін сезіне білетін көңіл-күйіне байланысты. Жоғары деңгейдегі сезімдердің ақыл-ой (интеллектік), эстетикалық және моральдық- адамгершілік дейтін түрлері бар.

15 слайд
Жоғары деңгейдегі сезімдер тек адамға ғана тән:  Ақыл-ой (интеллектік) сезімі адамның таным әрекетімен байланысты. Сезімні ң , бұл түрі — балалардың оқып білім алуға, ересектердің өз қызметіне, шығармашылық пен өнерге деген көңіл- күй қатынасы.  Эстетикалық сезім — мазмұны мен мән- мағынасы және түр-сипаты тұрғысынан ауқымы кең ұғым.   Адамгершілік-моральдық сезімдер қоғамның қойған талабына адамның өз мінезінің лайық не лайық еместігін сезінген көңіл-күйін білдіреді. Адамгершілік сезімі моральдық сезім деп те айтылады. «Мораль» — «морале» деген француз сөзі. Мағынасы — адамгершілік. 

16 слайд
Сезімнің негізгі ерекшеліктері  Сез i мдерд i ң өз i нд і к ерекшел i г i олардың қарама-қарсылықты сипатынан көр i нед i. Мұндай сипат қарапайым ə серленуге де (рахаттану-қысылу), сондай-ақ күрдел i толғаныстарға да (ұнату-жеккөру, қуаныш- мұң, көң i лд i- қайғылы т.б.) т ə н.  Сез i мдерге ғана т ə н аса маңызды сипат - олардың б i р i г i мд i ( интегралды) келу i. Сез i м бүк i л денен i билеп, адам кейп i н ерекше ə серге бөлейд i.  Сез i мдерд i ң ж ə не б i р маңызды ерекшел i г i - олардың денедег i т i рш i л i к ə рекеттермен т i келей байланыста болуы. Сез i м ықпалынан адамның i шк i т ə н қызмет i өзгер i ске түсед i: қан айналымы, дем алыс, ас қорыту, i шк i ж ə не сыртқы секреция бездер i. Шектен тыс ұзақ уақыт ж ə не қарқынды болған көң i л-күй толғаныстары организмд i сырқатқа шалдықтырады: қорқыныш - жүрек ауруларына соқтырып, ашу - бауырды, жабырқау мен мұң - асқазанды бұзады

17 слайд
ЭМОЦИЯЛАР СЕЗІМДЕР 1. Эмоция адамның түрлі органикалық қажеттеріне туып отыратын қысқа ситуациялы көңіл күйі адам қуанғаннан, қамыққаннан көзіне жас алса не болмаса бір нәрсеге мәз болса, мұндай жағдайдың ұзаққа созылмайтыны белгілі. 1. Сезімдер – адамдардың бір-бірімен қарым- қатынас жасау қажетінен туатын және біртіндеп дамып отыратын бір сыдырғы тұрақты процесс. 2. Эмоция мәнерлі қозғалыстардан көбірек байқалады. Мұнда адам өзін тек организм тұрғысынан көре алады. 2. Сезімдерде мәнерлі қозғалыстар жөнді байқалмайды. Тұрақты, терең әсерлі сезім жеке адам психологиясының басты белгілерінің бірі. 3. Эмоциялардың қызметін лимби жүйесі мен гипоталамус бөлігі басқарып отырады. 3. Сезім ми қабығының жұмысынан, атап айтқанда динамикалық стереотиптердің әркез жасалып өзгеріп отыруынан жақсы көрінеді. 4. Эмоциялар жануарларда да кездеседі. Жануарлар эмоциясы биологиялық сипаттағы реакциялардың жиынтығы. Адам сезімдеріне лайықты көріністер жануарлар психикасында кездеспейді 4. Адамдардың эмоциялары мен сезімдері қоғамдық-тарихи сипатта болып отырады ЭМОЦИЯ МЕН СЕЗІМ АРАСЫНДАҒЫ АЙЫРМАШЫЛЫҚТАР

18 слайд
Біз кішкентай балдырған, Сескенбейміз жаңбырдан. Төбемізде қол шатыр, Алдымызда жол жатыр.

19 слайд
Айгөлек ау, айгөлек, Айдың жүзі дөңгелек! Айдай толған кезімде, Би билеймін дөңгелеп! Айгөлек ау, айгөлек, Айдың жүзі дөңгелек! Күндей нұрлы шағымда Күнге жетем өрмелеп

20 слайд
Ана біздің күніміз Ана біздің гүліміз Балаларды құантып, Ұзақ өмір сүріңіз!

21 слайд
Бақа, бақа, балпақ, Басың неге жалпақ? Темір телпек көп киіп, Басым содан жалпақ. Бақа, бақа, балпақ, Көзің неге тостақ? Қырдан алыс көп қарап, Көзім содан тостақ. Бақа, бақа, балпақ, Бұтың неге талтақ? Көп отырдым ерініп, Бұтым содан талтақ.

22 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!