#1 слайд
Еңбекті ғылыми ұйымдастыру

1 слайд

#2 слайд
Еңбек ақы – Қазақстан Республикасының  Еңбек кодексіне және Қазақсатн Республикасының басқада нормативті құқықтық актілеріне, сондай-ақ келісімдермен, еңбек, ұжымдық келісім-шарттарға және жұмыс берушінің актілеріне сәйкес жұмыскерге оның еңбегі үшін берілетін сыйақының міндетті төлемін жұмыс берушінің қамтамасыз етуімен байланысты қатынастар жүйесі. Еңбек ақы - еңбек кілісім шарты негізінде, әрбір қызметкер жұмсаған еңбектің саны мен сапасына қарай бөлініп, олардың жеке тұтынуына берілетін табыстың ақша түріндегі бөлігі. Еңбекақы экономикалық категория ретінде екі жақты сипатта болады, бір жағынан ол жалданған адам үшін - табыс, ал кәсіпорын үшін - өндіріс шығыны болып табылады. Еңбек ақы туралы түсінік

2 слайд

#3 слайд
ЕҢБЕК АҚЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ Негізгі еңбек ақы дегеніміз нақты кезеңнің  тарифтік айлығына сәйкес келетін, еңбек ақының бөлігі. Кесімді ақы  алушы үшін бұл бағалау бойынша нақты дайындалған өнімге берілетін  еңбек ақы, мерзімділер үшін  - тарифтік айлық немесе жалақы мөлшері бойынша  нақты уақытқа берілетін еңбек ақы. Қосымша еңбек ақы дегеніміз  еңбектің негізгі мөлшерімен  қарастырылған,  оның міндеттерінің шеңберінде кеңейтілетін және шығатын  көрсеткіштерге қол жеткізуге бағыттайтын  еңбек  ақының  бөлігі.

3 слайд

#4 слайд
Тарифтік жүйе Тарифтік- біліктілік анықтамал ық Тарифтік ставка Аудандық коэффици ент Тарифтік сетка

4 слайд

#5 слайд
Еңбек ақының формалары мен жүйелері Еңбек ақыны дұрыс ұйымдастыру өндірістік мәселелермен бірдей маңызды іс. Жалақыны ұйымдастырудың негізгі міндеті – еңбек ақыны әрбір жұмысшының еңбек үлесімен байланысты етіп, жұмысшының жұмысқа ынтасын арттыру болып табылады. Жұмысшылардың еңбек ақысын ұйымдастыру: кәсіпорын жұмысшыларының еңбек ақысының формалары мен жүйелерін анықтау; кәсіпорын жұмысшылары мен мамандарының жеке жетістіктеріне төлемдер төлеу критерийлерін жасау; мамандар мен қызметкерлердің лауазымдық жалақы жүйесін жасау. қызметкерлерге сыйақы беру көрсеткіштері мен жүйесін негіздеу.

5 слайд

#6 слайд
Еңбекке ақы төлеу жүйесі Еңбекке ақы төлеу жүйесі - жұмсалған еңбек пен есептелген жалақы арасындағы аракатынасты белгілеу жүйесі. Жалақының негізгі жүйелеріне — мерзімді және кесімді жүйе жатады. Өндірісте еңбекке ақы төлеудің өзге де жүйелері белгіленуі мүмкін. Ақы төлеу еңбектің жеке және (немесе) ұжымдық нәтижелері үшін жүргізілуі мүмкін. Жұмысшылардың жалақы формалары мен жүйелері еңбек өнімін бағалау тәсілін; еңбекке еңбек ақы төлеу үшін өлшем жүргізуді (жұмыс уақытымен, шығарылған өніммен, жеке, ұжымдық және соңғы нәтижемен); еңбек пен еңбек ақы арасындағы функционалдық басыбайлылық сипатын, еңбектің сандық және сапалық нәтижелеріне байланысты жалақының өзгеріс пропорциясын анықтайды.

6 слайд

#7 слайд
Кәсіпорын қызметінің тиімділігі мен даму болашағы оның қажетті еңбек ресурстарымен қамтамасыз ету шамасымен тығыз байланысты. Кәсіпорындағы еңбек ресурстары деп кәсіпорынның материалды-техникалық қамтамасыз ету, өнім өндіру, сату және өндірістік техникалық қызмет көрсету салаларында тұрақты жұмыс істейтін, кәсіби дайындығы мен іс- тәжірибесі бар жұмыскерлерді айтамыз. Кәсіпорынның барлық еңбек ресурстарын кәсібі, мамандығы және біліктілік деңгейі бойынша бөлуге болады. Өнеркәсіптік кәсіпорындарда жұмыс жасайтындарды 2 топқа бөлуге болады: 1.өнеркәсіптік-өндірістік персонал; 2.өнеркәсіптік-өндірістік емес персонал Барлық өнеркәсіптік-өндірістік персонал (орындайтын функциясының) атқаратын қызметінің сипатына қарай келесідей категорияларға бөлінеді: а) әкімшілік-басқарушылық персонал; ә) инженерлік-техникалық жұмыскерлер; б) қызметкерлер мен жұмысшылар; в) кіші қызмет көрсетуші персонал. Еңбек ресурстары және еңбекті ұйымдастыру.

7 слайд

#8 слайд
Еңбекті ұйымдастырудың негізгі бағыттары ретінде келесілерді атауға болады: • еңбекті бөлу мен үйлестірудің ұтымды нысандарын әзірлеу және енгізу; • мамандарды іріктеуді, даярлауды, қайта даярлауды, біліктілігін арттыруды ұйымдастыру; • жұмыс орындарында еңбекті ұйымдастыру және оған қызмет көрсету; • еңбекті нормалау; • еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру; • еңбек жағдайын жақсарту. Еңбекті ұйымдастырудың маңызды элементтерінің бірі еңбекті нормалау болып табылады. Еңбекті нормалаудың негізгі мақсаттарының бірі – қажетті еңбек шығындары мен нәтижелерін анықтау. Шығындар мен нәтижелер өндіріс пен басқарудың, еңбекті ұйымдастырудың айтарлықтай тиімді нұсқаларымен сәйкес келуі керек. Кәсіпорында еңбекті нормалау өнімнің жоспарлы еңбек сыйымдылығын анықтауға, қажетті жұмыскерлер санын есепеуге, еңбек нәтижелерін бағалауға, материалдық ынталандыру мен жалақы қорын белгілеуге және т.с.с. мүмкіндік береді.

8 слайд

#9 слайд
. Кәсіпорында еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру үш өзара байланысты және өзара тәуелді элементтермен анықталады. Олар: тарифтік жүйе, еңбекті нормалау және еңбек ақы төлеу нысаны. Тарифтік жүйе әртүрлі топтар мен категориялардағы қызметкерлердің еңбегінің күрделілігін, мәні мен жағдайын ескере отырып, еңбекке ақы төлеу мөлшерін саралау үшін пайдаланылады. Ол тарифтік мөлшерлеме (ставка), тарифтік тор және тарифтік разряд сияқты маңызды элементтерді қамтды. Тарифтік мөлшерлеме – уақыт бірлігінде белгілі бір күрделіліктегі (біліктіліктегі) еңбек нормасын орындағаны үшін жұмыскерге төленетін еңбек ақының тұрақты мөлшері. Ол сағаттық, күндік, айлық және жылдық болуы мүмкін. Кәсіпорындағы еңбек ақы төлеу жүйесі

9 слайд

#10 слайд
Тарифтік тор дегеніміз жұмыскерлердің жұмыстарының (лауазымы, кәсібі) күрделілігі мен біліктілік сипаттамаларына байланысты тарифтік разрядтар жиынтығы. Ал, тарифтік разряд жұмыскердің біліктілігін және еңбектің күрделілігін көрсететін шама. Тарифтік жүйе бойынша еңбек ақы төлеу кезінде бірыңғай тарифтік торға сүйенеді. Бірыңғай тарифтік торда қызметкерлердің разрядтарының тарифтік коэффициенттері көрсетіледі. Ол – бірінші разрядтағы жұмысшылардан басталып, басшылардан аяқталады.

10 слайд

#11 слайд
Бақылау сұрақтары: 1. Еңбекті ұйымдастырудың маңызды элементтерінің бірі? 2. Гонорар дегеніміз не? 3.Жұмысшылардың еңбекке деген ынтасын қалай жоғарылатуға болады?

11 слайд