Фотоэлектроколориметрия
Фотоэлектроколориметрия

#1 слайд
Фотоэлектроколо
риметрия
1 слайд
Фотоэлектроколо риметрия
#2 слайд
Әдістің негіздері
•
Фотоэлектроколориметрия электрондар
энергиясының өзгеруіне әкелетін спектрдің көрінетін
аймағында монохроматикалық емес сәулеленуді іріктеп
сіңіруге негізделген.
2 слайд
Әдістің негіздері • Фотоэлектроколориметрия электрондар энергиясының өзгеруіне әкелетін спектрдің көрінетін аймағында монохроматикалық емес сәулеленуді іріктеп сіңіруге негізделген.
#3 слайд
Фотоэлектроколориметр схемасы
(жарықтандырудың бір сәулелі жүйесімен)1 2 3 4 5 6
1
2 - свет о ф и л ьт р ы
3 - щ ел ь с и зм ен я ю щ ей ся ш и р и н о й
4 - к ю вет н о е о т д ел ен и е
5 - ф о т о п р и ем н и к - ф о т о эл ем ен т ы
6 - р еги ст р и р ую щ ее уст р о й ст во
- и ст о ч н и к и зл уч ен и я (во л ьф р а м о вы е и л и га л о ген о вы е л а м п ы )
3 слайд
Фотоэлектроколориметр схемасы (жарықтандырудың бір сәулелі жүйесімен)1 2 3 4 5 6 1 2 - свет о ф и л ьт р ы 3 - щ ел ь с и зм ен я ю щ ей ся ш и р и н о й 4 - к ю вет н о е о т д ел ен и е 5 - ф о т о п р и ем н и к - ф о т о эл ем ен т ы 6 - р еги ст р и р ую щ ее уст р о й ст во - и ст о ч н и к и зл уч ен и я (во л ьф р а м о вы е и л и га л о ген о вы е л а м п ы )
#4 слайд
Фотоэлектроколориметриялық талдау
жүргізу шарттары
1. Фотометриялық реакция жүргізу.
Көрінетін аймақта тек боялған заттарды сіңіреді.
Фотометриялық реакция – жұтылу қарқындылығын
арттыру үшін боялған қосылыстарға арнайы реагенттердің
әсерімен боялмаған және боялмаған қосылыстарды аудару.
Жиі фотометриялық реакциялар ретінде комплекс түзілу
реакциялары, сондай-ақ тотығу-қалпына келтіру, түрлі
органикалық реагенттермен және т. б. қолданылады.
Cu 2+
+ 4 NH
3 = [ Cu(NH
3 )
4 ] 2+
4 слайд
Фотоэлектроколориметриялық талдау жүргізу шарттары 1. Фотометриялық реакция жүргізу. Көрінетін аймақта тек боялған заттарды сіңіреді. Фотометриялық реакция – жұтылу қарқындылығын арттыру үшін боялған қосылыстарға арнайы реагенттердің әсерімен боялмаған және боялмаған қосылыстарды аудару. Жиі фотометриялық реакциялар ретінде комплекс түзілу реакциялары, сондай-ақ тотығу-қалпына келтіру, түрлі органикалық реагенттермен және т. б. қолданылады. Cu 2+ + 4 NH 3 = [ Cu(NH 3 ) 4 ] 2+
#5 слайд
Фотометриялық реакцияларға қойылатын
талаптар
•
Сезімталдық-егер түзілетін боялған қосылыстың молярлық сіңіру
коэффициентінің шамасы кемінде 40000 болса, реакция сезімтал
болып саналады.
•
Таңдау-реакцияға тек анықталатын зат кіруі керек.
•
Түзілетін кешеннің тұрақтылығы.
•
Анықталған компонентті кешенге байланыстырудың толықтығы.
•
Түзілетін кешеннің қарқынды бояуы.
•
Кешеннің еріткіште жақсы ерігіштігі.
•
Реакция өнімі мен реагентті сіңіру максимумына сәйкес келетін
толқын ұзындығы арасындағы айырмашылық (оптималды, егер ∆ λ=80
нм болса).
5 слайд
Фотометриялық реакцияларға қойылатын талаптар • Сезімталдық-егер түзілетін боялған қосылыстың молярлық сіңіру коэффициентінің шамасы кемінде 40000 болса, реакция сезімтал болып саналады. • Таңдау-реакцияға тек анықталатын зат кіруі керек. • Түзілетін кешеннің тұрақтылығы. • Анықталған компонентті кешенге байланыстырудың толықтығы. • Түзілетін кешеннің қарқынды бояуы. • Кешеннің еріткіште жақсы ерігіштігі. • Реакция өнімі мен реагентті сіңіру максимумына сәйкес келетін толқын ұзындығы арасындағы айырмашылық (оптималды, егер ∆ λ=80 нм болса).
#6 слайд
Кейбір органикалық реагенттер
6 слайд
Кейбір органикалық реагенттер
#7 слайд
Фотометриялық реакциялар
•
Экстракциялық фотометрия -
фотометриялық реакция жүргізілгеннен кейін
оның өнімін сумен араласпайтын еріткішпен
экстрагациялайтын гибридті талдау әдісі,
онда ол фотометрияланатын.
•
Экстракциялық фотометрияны фотометрлік
реакция өнімі суда нашар еритін немесе
ерітіндіде анықтауға кедергі келтіретін
қосылыстар болған жағдайларда жиі
қолданады.
7 слайд
Фотометриялық реакциялар • Экстракциялық фотометрия - фотометриялық реакция жүргізілгеннен кейін оның өнімін сумен араласпайтын еріткішпен экстрагациялайтын гибридті талдау әдісі, онда ол фотометрияланатын. • Экстракциялық фотометрияны фотометрлік реакция өнімі суда нашар еритін немесе ерітіндіде анықтауға кедергі келтіретін қосылыстар болған жағдайларда жиі қолданады.
#8 слайд
Фотоэлектроколориметриялық талдау жүргізу
шарттары
2. Толқынның аналитикалық ұзындығын таңдау
Жарық сүзгіштің көмегімен ең жоғары жұтуға
сәйкес келетін жарық ағыны толқынының ұзындығы
таңдалады.
Әртүрлі толқын ұзындығы кезінде зерттелетін
ерітіндінің оптикалық тығыздығын өлшейді.
Оптикалық тығыздығы ең жоғары жарық сүзгісі
таңдалады.A
m a x
A m a x
8 слайд
Фотоэлектроколориметриялық талдау жүргізу шарттары 2. Толқынның аналитикалық ұзындығын таңдау Жарық сүзгіштің көмегімен ең жоғары жұтуға сәйкес келетін жарық ағыны толқынының ұзындығы таңдалады. Әртүрлі толқын ұзындығы кезінде зерттелетін ерітіндінің оптикалық тығыздығын өлшейді. Оптикалық тығыздығы ең жоғары жарық сүзгісі таңдалады.A m a x A m a x
#9 слайд
Фотоэлектроколориметриялық талдау
жүргізу шарттары
3 . Талданатын ерітінділердің концентрациясының диапазоны
Фотоэлектроколориметриядағы оптикалық тығыздықтардың
оңтайлы диапазоны 0.12 – 1 . 2
А = ε · l · C
•
Әдетте C < 0.01 моль/л оптикалық тығыздықтардың оңтайлы ауқымын
қамтамасыз ететіндей кюветтің концентрациясы мен қалыңдығын
таңдайды
4. Салыстыру ерітіндісінің болуы
•
Бір компонентті ерітінділерді талдау кезінде салыстыру ерітіндісі
еріткіш болып табылады немесе ол анықталатын заттардан басқа,
талданатын ерітіндінің барлық компоненттері бар ерітінді болуы
мүмкін.
9 слайд
Фотоэлектроколориметриялық талдау жүргізу шарттары 3 . Талданатын ерітінділердің концентрациясының диапазоны Фотоэлектроколориметриядағы оптикалық тығыздықтардың оңтайлы диапазоны 0.12 – 1 . 2 А = ε · l · C • Әдетте C < 0.01 моль/л оптикалық тығыздықтардың оңтайлы ауқымын қамтамасыз ететіндей кюветтің концентрациясы мен қалыңдығын таңдайды 4. Салыстыру ерітіндісінің болуы • Бір компонентті ерітінділерді талдау кезінде салыстыру ерітіндісі еріткіш болып табылады немесе ол анықталатын заттардан басқа, талданатын ерітіндінің барлық компоненттері бар ерітінді болуы мүмкін.
#10 слайд
Сандық фотоэлектроколориметриялық
талдау әдістері
•
Қолданылатын электромагниттік сәулеленудің
монохроматикалығы есептеу үшін Бугер-Ламберт-бер
Заңының аналитикалық нысанын пайдалануға мүмкіндік
бермейді.
•
Келесі әдістерді қолданады:
•
Салыстыру әдісі
•
L = const кезінде келесі тәуелділік орындалады:А с т А х
С с т С х
=
осыдан
А ст
А х С ст
С х =
10 слайд
Сандық фотоэлектроколориметриялық талдау әдістері • Қолданылатын электромагниттік сәулеленудің монохроматикалығы есептеу үшін Бугер-Ламберт-бер Заңының аналитикалық нысанын пайдалануға мүмкіндік бермейді. • Келесі әдістерді қолданады: • Салыстыру әдісі • L = const кезінде келесі тәуелділік орындалады:А с т А х С с т С х = осыдан А ст А х С ст С х =
#11 слайд
Сандық фотоэлектроколориметриялық талдау
әдістері
2. Градуирлеу кестесі әдісі
Ықтимал концентрация аумағын қамтитын талданатын
заттың стандартты ерітінділерінің сериясын дайындайды,
олардың оптикалық тығыздығын өлшейді.
Оптикалық тығыздықтың концентрациядан тәуелділік
графигін құрастырады. Орындалған жағдайда, негізгі заңның
светопоглощения үшін осы аралық шоғырлану кестесі
білдіреді тікелей желі.
Талданатын ерітіндінің оптикалық тығыздығын өлшей
отырып, оның концентрациясын кесте бойынша анықтайды.
Градуирлеу әдісі жоғары дәлдікпен ерекшеленеді.
11 слайд
Сандық фотоэлектроколориметриялық талдау әдістері 2. Градуирлеу кестесі әдісі Ықтимал концентрация аумағын қамтитын талданатын заттың стандартты ерітінділерінің сериясын дайындайды, олардың оптикалық тығыздығын өлшейді. Оптикалық тығыздықтың концентрациядан тәуелділік графигін құрастырады. Орындалған жағдайда, негізгі заңның светопоглощения үшін осы аралық шоғырлану кестесі білдіреді тікелей желі. Талданатын ерітіндінің оптикалық тығыздығын өлшей отырып, оның концентрациясын кесте бойынша анықтайды. Градуирлеу әдісі жоғары дәлдікпен ерекшеленеді.
#12 слайд
Сандық фотоэлектроколориметриялық
талдау әдістері
3. Қоспалар әдісі
Талданатын ерітіндінің оптикалық тығыздығы:
A
x = ε·l·C
x
Стандартты қоспамен талданатын ерітіндінің оптикалық
тығыздығы:
A
x +ст = ε·l· ( C
x +С
ст )
Тәуелділік орындалады:
Шешімде біз аламыз:А х
С ст
С х
=
А х + ст С х +
А х С ст С х = А х + ст С х + ( )
А х
С ст С х =
А х+ ст А х -
12 слайд
Сандық фотоэлектроколориметриялық талдау әдістері 3. Қоспалар әдісі Талданатын ерітіндінің оптикалық тығыздығы: A x = ε·l·C x Стандартты қоспамен талданатын ерітіндінің оптикалық тығыздығы: A x +ст = ε·l· ( C x +С ст ) Тәуелділік орындалады: Шешімде біз аламыз:А х С ст С х = А х + ст С х + А х С ст С х = А х + ст С х + ( ) А х С ст С х = А х+ ст А х -
#13 слайд
13 слайд
шағым қалдыра аласыз













