#1 слайд
«Ынтымақ» жалпы білім беретін мектеп Фотосинтез үдерісі үшін қажетті жағдайларды зерттеу Биология пәні мұғалімі: Толғанбаева Ф

1 слайд

#2 слайд
Сабақтың мақсаты: 7.1.2.2 – фотосинтез үдерісіне қажетті жағдайларды зерттеу

2 слайд

#3 слайд
Үй тапсырмасын қайталау «Жасырын ұяшық» әдісі https://wordwall.net/ru/resource/38571902

3 слайд

#4 слайд
Фотосинтез жоғары сатыдағы  жасыл өсімдіктердің, балдырлардың, фотосинтездеуші хлорофилл және басқа да фотосинтездік пигменттер арқылы күн сәулесі энергиясын сіңіруі нәтижесінде қарапайым қосылыстардан (көмірқышқыл газы, су) өздерінің және басқа организмдердің тіршілігіне қажетті күрделі органикалық заттар түзуі. Бейнеролик https:// youtu.be/t9wtK8-IRPo?si=CIh 9ugYEt4v9gKyg

4 слайд

#5 слайд
О2 глюкоза

5 слайд

#6 слайд
Фотосинтез

6 слайд

#7 слайд
Өсімдіктердің оттегін бөлетінін ең алғаш рет ағылшын 1770 ж Джозеф Пристли ашты. 1817 ж екі француз химигі Пельтье жапырақтан жасыл зат бөліп алып, оны хлорофилл деп •атады.

7 слайд

#8 слайд
1845 ж неміс физигі Р. Майер жасыл өсімдіктер күн энергиясын химиялық энергияға айналдыратынын • дәлелдеді. К.Е.Тимирязов фотосинтез күн спектрінің хлорофилл өте көп сіңірілген жерлерінде анағұрлым күштірек жүретінін тапты.

8 слайд

#9 слайд
АФТОТРОФТЫ ЖӘНЕ ГЕТЕРОТРОФТЫ ЖАСУШАЛАР Пластикалық (анобализм) алмасу сипатына сәйкес табиғаттағы барлық жасушалар екі топқа бөлінеді. Хлорофилі бар өсімдік жасушаларының тірі табиғат үшін маңызы өте зор, себебі онда өзіне тән ерекше әрекеттер (процестер) жүріп жатады. Ол әрекеттер фотосинтез деген атпен ғылымға әйгілі. Фотосинтез дегеніміз күн сәулесі энергиясын химиялық байланыстар энергиясына айналдыратын күрделі механизмді әрекет.

9 слайд

#10 слайд
ТЫНЫС АЛУ ЖӘНЕ ФОТОСИНТЕЗ Ағзалар тыныс алғанда қоректік заттар толық ыдырау үшін оттегі қажет екендігі баршамызға белгілі. Тынысалудың ең соңғы өнімі – көміртегі оксиді су жене бос энергия. Бұл соңғы өнімдер — фотосинтезге кажеттi негiзгi косылыстар болып табылады. Сондьктан, тынысалу фотосинтез кезiндегi энергияны жоққа шығарады.

10 слайд

#11 слайд
Энергияның ең көбi — күн сәулесiнiкi, коректiк заттар одан аз, ең азы кемiртегi оксидi, су жене оттегi. Фотосинтез кепсатылы күрделi әрекет. Мұнда күн сәулесi энергиясын химиялык байланыс энергиясына айналдыруда басты рөлдi хлоропластар атқарады. Пластиттердiң үш түрге бөлінетіндігi белгiлi, олар: лейкопластар, хромопласт жене хлоропласт.

11 слайд

#12 слайд
Зертханалық жұмыс «Фотосинтез үдерісіне қажетті жағдайларды зерттеу»

12 слайд

#13 слайд
Шектеуші (лимитті) факторлар деген не? Мысалы тірі ағзалар немесе өздеріңіз үшін өмірде шектеуші факторлар бар ма?

13 слайд

#14 слайд
Шектеуші факторлар Ішкі факторлар - Жапырақ құрылымындағы хлорофильдің мөлшері - Ферменттердің әсері - Қажетті бейорганикалық заттардың концентрациясының аз болуы Сыртқы факторлар - Жарықтың түсу мөлшері - Қоршаған ортаның температурасы - Атмосферадағы көмір қышқыл және оттегінің концентрациясы

14 слайд

#15 слайд
Zhantayeva .A.N Фотосинтез Өту уақыты күн сәулесінің қатысуымен жарықта өтеді Өтетін орны жапырақтағы хлоропласттарда/сабақтың жасыл бөлігінде Оттегі түзіледі/бөлініп шығады Көмірқышқыл газы сіңіріледі Органикалық заттар түзіледі Энергия сіңіріледі Теңдеуі 6CO₂+6H₂O = C₆H₁₂O₆+6O₂

15 слайд

#16 слайд
Зертханалық жұмыс. Жұмыс барысы Жапырақта хлорофилл бар-жоқтығын алдымен оны қайнап жатқан суға салып, сосын ыстық су құйылған химиялық стаканға салынған алкоголі бар қайнап жатқан түтікшеге салып тексереді. Бірнеше минут өткен соң жапырақ ақ түске енеді. Жапырақты жұмсарту үшін ыстық суға салыңыз. Сосын жапырақты ақ тақташаға құямыз. Жапырақта теңбіл дақтың болуы хлорофиллдің қажеттілігін дәлелдейді.

16 слайд

#17 слайд
Zhantayeva .A.N Тапсырма 1 «Сәйкесін тап» https://wordwall.net/ru/resource/70962905

17 слайд

#18 слайд
Zhantayeva .A.N Тапсырма 2 «Айналмалы шеңбер» әдісі https:// wordwall.net/ru/resource/2494 2834

18 слайд

#19 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ Қорытынды ретінде айтатын болсақ, тіршіліктің қайнар көзі күн болып табылады. Бүкіл әлем күннен келген энергияны қолдану арқылы тіршілік етеді. Күн энергиясын организмдер қолдана алады, себебі фотосинтез процесінің нәтижесінде ол қолжетімді күйге енеді. 

19 слайд

#20 слайд
Zhantayeva .A.N Сабақты бекіту Фотосинтездің химиялық теңдеуін жазыңыз? Бұл реакцияның қалай жүруі, қандай заттар қатысатынын және қандай өнімдер пайда болатынын түсіндіріңіз. Фотосинтездің екі негізгі кезеңін түсіндіріңіз(жарық сатысы және қараңғы сатысы).Әр кезеңнің ерекшеліктері мен маңызын анықтаңыз.

20 слайд