Гайнанова Асель Калиевна

1 слайд
«Саурық батыр ауылындағы орта мектеп Бірлік бастауыш мектебімен»КММ Оқушылардың есте сақтау қабілетін дамыту Дайындаған: педагог психолог А.К.Гайнанова

2 слайд
Ес сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының адам миында сақталуы және қайтадан жаңғыртылып,ұмытылуын бейнелейтін күрделі процесс.Есте сақтау қабілеті әр адамда әр түрлі болады.Біреуде есте сақтау қабілеті механикалық түрде кейбіреулері жүйелі түрде болады.

3 слайд
 Адамның есте сақтау қабілеті тылсым дүние, ол үрдістің қалай іске асатыны толық белгілі емес. Бірақ ми кейде бізге керекті ақпараттарды ұмытып қалып жатады. Немесе адамда есімдерді, жерлерді жаттау қабілеті жақсы дамыған болуы мүмкін. Есесіне сандарды есте сақтауда қиналады. Бірақ бұл қабілеттерді дамытуға болады. Ми да адамның бұлшықеттері секілді, оны жаттықтырмаса, әлсіз болады. Күнделікті жаттығу арқасында мидың жаттау қабілетін дамытуға болады.  Сіз үшін есте сақтаудың 7 кеңесін ұсынамыз:

4 слайд
 1. Мнемониканы пайдалану Компьютер жады екілік сақтау жүйесін пайдаланады. Кейін ақпаратты адамға ыңғайлы түрде ұсынады. Компьютер секілді адамның миы да ақпараттарды сақтаудың өзіндік тәсілі бар. Мнемоника есте сақтау технологиясы. Керекті ақпаратты арнайы код ретінде сақтауға мүмкіншілік береді. Бірақ негізіде бәрі оңай. Ақпаратты сақтау үшін қарапайым ұйқастар пайдаланады.

5 слайд
 2. Жаңа нәрсе үйрену Жадты жақсарту үшін оны жаңартып, жиі пайдаланып отыру керек. Жаңа нәрсе үйрену керек. Ұзақ өмір сүрген адамдардың көбісі милар көп жұмыс істеткен. Жаңа би, тіл, жаңа ойын жалпы, жаңа бірнәрсен үйреніңіз. Өзіңізді қызықтырантын жаңа саланы зерттеу керек. Белсенді болып, жаңа қабілеттерді дамыту маңызды. 3. Ұйқыны қандыру керек!  Беркли университетінің ғалымдары жасы үлкен адамдардың есте сақтау қабілетін зерттеген. Жақсы ұйқы, есте сақтау қабілетінің кепілі. Күнделікті адамға сегіз сағат ұйықтау керек. Ақпаратты есте сақтап қалудың ең жақсы жолы, ұйқы алдында оқу. Ұйқы барысында ақпарат өңделіп,жадта сақталып қалады.

6 слайд
4. Спортпен шұғылдану Миннесота университеті профессоры Дэвид Якобсонның зерттеу қорытындысы бойынша, жас кезінде жаттығуларлды жиі жасап тұратын адамдардың басқа адамдарға қарағанда жадтары жақсырақ екені анықталды. Бұд бірақ жаңалық емес. Жүзу, жүгіру және басқа да спорттық белсенділік ми жұмысын жақсартады. Бұл миға келетін қанның көлемін арттырады. 5. Дұрыс тамақтану Адамның миы энергия аз құртатын болса да, энергетикалық тамақтарды көп қажет етеді. Көк шай, жаңғақтар, мұхит балықтары, зәйтүн майы есте сақтау қабілетін арттырады. Сол себепті осы азық-түлікті пайдалану керек. Сонымен қатар басқа да құнарлы тамақтар мидың дұрыс жұмыс істеуіне әсер етеді. Бастысы, дұрыс тамақтану рационын құру керек.

7 слайд
 6. Медитация Медитация қазіргі уақытта кең таралған. Бірақ танымалдылықтан бөлек шынайы көмегі бар. Біріншіден, медитация біздің жүрек қағысты арттырады. Миға қанның келуін арттырады. Екіншіден, өзіңді тануға мүмкіншілік береді. Сол уақытта жинақталған ақпараттарды реттеп алса болады. Үшіншіден, стрессті азайтып, терең демалуды үйрунеге болады. Өз кезегінде мидың жұмысына оң әсер етеді.  7. Сөйлесу  Сөйлесу – сіздің миға керекті жақсы әрекеттің бірі. Пайдалы, мәнді әңгіменің орны ерекше. Құр сөйлеу есте сақтау қабілетіне әсер етпейді. Сол себептті сөйлесудің де пайдалы тұстарын пайдалану керек.

8 слайд
САБАҚ ОРЫНДАУ КЕЗІНДЕ ЕСТЕ САҚТАУДЫ ЖАҚСАРТУ ҮШІН:  Қысқа мағлұматтар жазып,көзге түсер жерге іліп қойыңыз  Күнделікті істер жоспарына қарап тұрыңыз  Еске түсіру үшін сенімді біреуге тапсырыңыз  Керек нәрсені түртіп алыңыз  Қайталау жетістік көзі.Оқыған нәрсеңізді бірнеше рет қайталап оқыңыз

9 слайд
Есте сақтау қабілеттерін арттыруға арналған жаттығулар: 1- ж аттығу Есту арқылы қабылданған ақпаратты есте қайта жаңғырту жаттығуы. Сізге мен 10 кез-келген сөз оқимын.Оқылған сөздер тура сол кезекте оқылғандай етіп,қайталап оқу керек. Мысалы: таң,күміс,бала,өзен,солтүстік,жоғары,қырыққабат, бәтеңке,қалам,мектеп

10 слайд
2- жаттығу  "Мен қапқа салдым" ойыны  Мақсаты: Есте сақтау қабілетін дамыту.  Нұсқау: Бұл ойынды ата- анаңызбен немесе бауырларыңызбен ойнасаңыз болады.  Ойынды сіз бірінші бастап "мен қапқа банан салдым" дейсіз. Келесі ойыншы оны қайталап, тағы бір жемістің түрін қосады. "Мен қапқа банан мен алма салдым." Келесі ойыншылар осы айтылғандарды қайталап, әрқайсысы жемістің түрін қосып отырады. Ойын осылай жалғаса береді. Бұл ойында кімнің жеңгені немесе кімнің жеңілгені маңызды емес, ең бастысы бала бұл ойында есте сақтау қабілетін еркін дамыта алады. 

11 слайд
3-жатты ғу «Құрама сөз» Мақсаты: Қысқа мерзімдік естіп, есте сақтаудың сөздегі көлемдігін дамыту. Балалар сіздер менің айтқанымды қайталап отырыңыздар. Бір сөз оқылады содан соң екеу,үшеу солай жалғаса береді.Сөздерді есте сақтаңыздар  1.От  2.От, үй  3. От,үй,ат  4.От,үй, ат, балық  5. От,үй, ат, балық ,бор  6. От, үй, ат, балық,бор, тау  7. От, үй, ат, балық,бор, тау,бал  8. От,үй, ат, балық ,бор, тау,бал,қайың