Геоэкологиядағы антропогендік факторлар
Геоэкологиядағы антропогендік факторлар

#1 слайд
Геоэкологиядағы
Антропогендік Факторлар
Бүгінгі сабақта біз табиғатқа әсер ететін антропогендік
факторларды қарастырамыз. Бұл факторлар адамның
қоршаған ортаға әсерінен туындайды және оның
экологиялық жағдайына елеулі әсер етеді.
1 слайд
Геоэкологиядағы Антропогендік Факторлар Бүгінгі сабақта біз табиғатқа әсер ететін антропогендік факторларды қарастырамыз. Бұл факторлар адамның қоршаған ортаға әсерінен туындайды және оның экологиялық жағдайына елеулі әсер етеді.
#2 слайд
Антропогендік Факторлардың Әсері
Адамзат табиғи жүйелерге әсер еткенде, ең алдымен, табиғи үдерістердің
сыйымдылығына, бағыттарына және жылдамдықтарына , зат және энергия
ағындарының циклдеріне ықпал етеді. Ол бір немесе бірнеше параметрдің
өзгеруінен болады. Табиғи орта параметрлері бір-бірімен байланысты
болғандықтан, олардың біреуінің өзгерісі екіншілеріне әсер етеді.
1Тұрақтылық
Табиғи ортаның өзгерістерге төтеп беру қабілеті.
2Икемділік
Табиғи ортаның жаңа жағдайларға бейімделу қабілеті.
3Инерция
Табиғи ортаның өзгерістерге жауап беру жылдамдығы.
4Сыйымдылық
Табиғи ортаның антропогендік жүктемені қабылдау қабілеті.
2 слайд
Антропогендік Факторлардың Әсері Адамзат табиғи жүйелерге әсер еткенде, ең алдымен, табиғи үдерістердің сыйымдылығына, бағыттарына және жылдамдықтарына , зат және энергия ағындарының циклдеріне ықпал етеді. Ол бір немесе бірнеше параметрдің өзгеруінен болады. Табиғи орта параметрлері бір-бірімен байланысты болғандықтан, олардың біреуінің өзгерісі екіншілеріне әсер етеді. 1Тұрақтылық Табиғи ортаның өзгерістерге төтеп беру қабілеті. 2Икемділік Табиғи ортаның жаңа жағдайларға бейімделу қабілеті. 3Инерция Табиғи ортаның өзгерістерге жауап беру жылдамдығы. 4Сыйымдылық Табиғи ортаның антропогендік жүктемені қабылдау қабілеті.
#3 слайд
Экологиялық Апатты Аймақтар
Қазақстан Республикасы аймағында антропогендік әсердің кесірінен экологиялық деңгейі апатты
деңгейге жеткен, яғни көптеген табиғат компоненттерінің түбегейлі, қайтымсыз өзгерген аймақтары
кездеседі.
Апатты Аймақтар Себеп салдарының сипаты
Кенді Алтайдың өндірістік ареалы Кен өндірудің экологиялық салдары
Арал теңізі Су ресурстарының таусылуы, экологиялық апат
3 слайд
Экологиялық Апатты Аймақтар Қазақстан Республикасы аймағында антропогендік әсердің кесірінен экологиялық деңгейі апатты деңгейге жеткен, яғни көптеген табиғат компоненттерінің түбегейлі, қайтымсыз өзгерген аймақтары кездеседі. Апатты Аймақтар Себеп салдарының сипаты Кенді Алтайдың өндірістік ареалы Кен өндірудің экологиялық салдары Арал теңізі Су ресурстарының таусылуы, экологиялық апат
#4 слайд
Антропогендік Факторлардың Топтастыруы
Табиғатқа әсер ететін антропогендік факторларды топтастырғанда төмендегідей табиғи ортаны
сипаттайтын көрсеткіштер алынады:
Физикалық факторлар
Температураның өзгеруі,
радиация, шу, діріл,
жарықтандырудың өзгеруі.
Химиялық факторлар
Ауа мен судың ластануы,
топырақтың химиялық
құрамының өзгеруі.
Биологиялық факторлар
Жаңа түрлердің енгізілуі,
аурулардың таралуы,
генетикалық модификация.
4 слайд
Антропогендік Факторлардың Топтастыруы Табиғатқа әсер ететін антропогендік факторларды топтастырғанда төмендегідей табиғи ортаны сипаттайтын көрсеткіштер алынады: Физикалық факторлар Температураның өзгеруі, радиация, шу, діріл, жарықтандырудың өзгеруі. Химиялық факторлар Ауа мен судың ластануы, топырақтың химиялық құрамының өзгеруі. Биологиялық факторлар Жаңа түрлердің енгізілуі, аурулардың таралуы, генетикалық модификация.
#5 слайд
Антропогендік Факторлардың Салдары
Антропогендік факторлардың әсерінен табиғи ортада бірқатар салдары байқалады. Олардың кейбіреулері:
1Құрылықтағы ормандардың жойылуы
Ормандардың кесілуі, өрттер, топырақ эрозиясы.
2Антропогендік шөлейттену
Топырақтың құнарсыздануы, шөлдің кеңеюі.
3Қоршаған ортада табиғи
айналымдардың бұзылуы
Су айналымының бұзылуы, атмосфералық
құрамының өзгеруі.
4Табиғи ортаның өзін-өзі қалпына келтіру
қабілетінің төмендеуі
Биоалуантүрліліктің азаюы, экожүйелердің
тұрақсыздығы.
5 слайд
Антропогендік Факторлардың Салдары Антропогендік факторлардың әсерінен табиғи ортада бірқатар салдары байқалады. Олардың кейбіреулері: 1Құрылықтағы ормандардың жойылуы Ормандардың кесілуі, өрттер, топырақ эрозиясы. 2Антропогендік шөлейттену Топырақтың құнарсыздануы, шөлдің кеңеюі. 3Қоршаған ортада табиғи айналымдардың бұзылуы Су айналымының бұзылуы, атмосфералық құрамының өзгеруі. 4Табиғи ортаның өзін-өзі қалпына келтіру қабілетінің төмендеуі Биоалуантүрліліктің азаюы, экожүйелердің тұрақсыздығы.
#6 слайд
Антропогендік
Факторлардың Ықпалы
Антропогендік факторлардың табиғатқа әсері әр түрлі болуы мүмкін.
Олардың кейбіреулері:
Тікелей әсер
Адамның тікелей әрекеттері, мысалы, орман кесу, кен өндіру.
Жанама әсер
Адамның әрекеттерінің салдарынан туындайтын әсер,
мысалы, ластанудың таралуы.
Ұзақ мерзімді әсер
Адамның әрекеттерінің ұзақ уақыт бойына әсері, мысалы,
климаттың өзгеруі.
6 слайд
Антропогендік Факторлардың Ықпалы Антропогендік факторлардың табиғатқа әсері әр түрлі болуы мүмкін. Олардың кейбіреулері: Тікелей әсер Адамның тікелей әрекеттері, мысалы, орман кесу, кен өндіру. Жанама әсер Адамның әрекеттерінің салдарынан туындайтын әсер, мысалы, ластанудың таралуы. Ұзақ мерзімді әсер Адамның әрекеттерінің ұзақ уақыт бойына әсері, мысалы, климаттың өзгеруі.
#7 слайд
Антропогендік
Факторлардың Зерттелуі
Антропогендік факторлардың табиғатқа әсерін зерттеу экологиялық
проблемаларды шешуде маңызды рөл атқарады. Зерттеулер арқылы:
Әсердің дәрежесін анықтау
Антропогендік факторлардың табиғатқа қаншалықты әсер ететінін анықтау.
Салдарын болжау
Антропогендік факторлардың болашақта қандай салдары болуы
мүмкін екенін болжау.
Шешімдерді іздеу
Антропогендік факторлардың әсерін азайту немесе жою үшін
шешімдерді іздеу.
7 слайд
Антропогендік Факторлардың Зерттелуі Антропогендік факторлардың табиғатқа әсерін зерттеу экологиялық проблемаларды шешуде маңызды рөл атқарады. Зерттеулер арқылы: Әсердің дәрежесін анықтау Антропогендік факторлардың табиғатқа қаншалықты әсер ететінін анықтау. Салдарын болжау Антропогендік факторлардың болашақта қандай салдары болуы мүмкін екенін болжау. Шешімдерді іздеу Антропогендік факторлардың әсерін азайту немесе жою үшін шешімдерді іздеу.
#8 слайд
Антропогендік Факторлардың Басқаруы
Антропогендік факторлардың табиғатқа әсерін басқару үшін бірқатар шаралар қолданылады.
Олардың кейбіреулері:
Ормандарды қорғау
Ормандарды кесуді шектеу, орман отырғызу.
Су ресурстарын басқару
Суды үнемді пайдалану, ластануды азайту.
Ауаны қорғау
Ластаушы заттардың шығарылуын азайту, таза ауаны сақтау.
Қалдықтарды басқару
Қалдықтарды қайта өңдеу, қалдықтардың шығарылуын азайту.
8 слайд
Антропогендік Факторлардың Басқаруы Антропогендік факторлардың табиғатқа әсерін басқару үшін бірқатар шаралар қолданылады. Олардың кейбіреулері: Ормандарды қорғау Ормандарды кесуді шектеу, орман отырғызу. Су ресурстарын басқару Суды үнемді пайдалану, ластануды азайту. Ауаны қорғау Ластаушы заттардың шығарылуын азайту, таза ауаны сақтау. Қалдықтарды басқару Қалдықтарды қайта өңдеу, қалдықтардың шығарылуын азайту.
#9 слайд
Қорытынды
Антропогендік факторлар табиғатқа елеулі әсер етеді.
Олардың әсерін азайту үшін адамзат жауапкершілікті
сезініп, экологиялық тұрақты дамуға бағытталуы қажет.
Бұл сабақта біз табиғатқа әсер ететін антропогендік
факторлардың түрлерін, олардың салдарын және
басқару шараларын қарастырдық. Бұл білімдер бізге
қоршаған ортаны қорғау және экологиялық тұрақты
дамуға ықпал ету үшін қажет.
9 слайд
Қорытынды Антропогендік факторлар табиғатқа елеулі әсер етеді. Олардың әсерін азайту үшін адамзат жауапкершілікті сезініп, экологиялық тұрақты дамуға бағытталуы қажет. Бұл сабақта біз табиғатқа әсер ететін антропогендік факторлардың түрлерін, олардың салдарын және басқару шараларын қарастырдық. Бұл білімдер бізге қоршаған ортаны қорғау және экологиялық тұрақты дамуға ықпал ету үшін қажет.
шағым қалдыра аласыз













